در پاسخ به پرسش فوق، باید گفت: در مجموع دو نوع سجده داریم: الف سجده واجب ب: سجده مستحب. در سجده واجب باید بعد از قرائت، آیه مربوط به سجده، به سجده رفته و ذکر مربوط به آن را بیان کند و یا اگر فراموش کرد هر موقع به خاطرش آمد، باید آن را انجام دهد.[1] سورههایی که سجدهی واجب دارند چهار تا میباشند که عبارتند از سوره سجده آیه 15، فصلت آیه37، نجم آیه 62 وعلق آیه 19. سجده مندوبه همان سجده مستحب می باشد وغیر از موارد بالا یعنی به غیر از چهار سوره که اشاره شد در هر کجای قرآن سجده آمده باشد، سجد مستحب است. اگر کسی آن را انجام بدهد ثواب و پاداش دارد. به عنوان نمونه به چند سوره از سوره های که سجده مستحبی دارند، اشاره می شود. 1 اعراف آیه 206، 2- رعد آیه 15، 3- نحل آیه 50، 4- مریم آیه 58، 5- حج آیه 18و77 اما بیانی در خصوص آیه 256 سوره مبارکه اعراف که می فرماید:( ِانَّ الَّذِینَ عنِدَ رَبِّکَ لایَسْتَکْبِروُنَ عن عِبادَتِهِ ویُسَبَّحُوَنَهُ وَ لَهُ یَسْجُدُون) آنها که در مقام قرب نزد پروردگار تو هستند. هیچ از عبادت او تکبر نمی ورزند، و او را تسبیح می گویند و سجده می کنند.انسان وقتی که توجهی به بیان و مفهوم آیه می کند باید به منزله شکر نعمتهای اوسر به آستان سجده گذارد و او را ستایش کند چرا که مقربین درگاه خداوند، سه دسته هستند که توصیف آن ها 1. استکبار نکردن 2. تسبیح نمودن و3. سجده کردن[2] می باشد. از امام صادق علیه السلام روایت شده که فرمود: نزدیکترین حالات بنده به پروردگار، سجده است. 3- ذَرِیح مُحاربی گوید: حضرت امام صادق علیه السلام فرمود: هرمؤمنی جهت نعمتی، سجده ی شکر به جای آورد، خداوند برای او به جهت این سجده، ده حسنه بنویسد و ده گناه از نامه عمل او محو سازد و ده درجه برای او در بهشت بالابرد.[3] اما ذکر سجده عبارت است از: (لا اِلهَ اِلَّا الله حَقّاً حَقّاً ، لا اِلهَ اِ لاالله و اِیمَانَاً وَ تَصْدِیقَاً ، لا اِلهَ اِلَّا الله عُبُودِیَّهً وَرِقّاً ، سَجَدْتُ لَکَ ، یا رَبِّ تَعَبُّداً ، لا مُسْتَنْکِفَاً وَلا مُسْتَکْبِراً ، بَلْ أنا عَبْدٌ ذَلیلٌ ضَعِیفٌ خائِفٌ مُسْتجیِرٌ.) -------------------------------------------------------------------------------- [1]. ر ک: به توضیح المسائل، در باب احکام سجده های واجب. [2]. طباطبایی، سید محمد حسین، تفسیر المیزان، ترجمه سید محمد باقر موسوی همدانی، قم، دفتر اسلامی وابسته به جامعه مدرسین، ج8، ص502. [3]. صدوق، ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، ترجمه علی اکبرغفاری، تهران، انتشارا نشر صدوق، 1367 ش، ص 82 و 83.
در مقابل بعضی از آیات قرآن، کلمه سجده مندوبه آمده، در صورت امکان منظور از این سجده را ذکر کنید و ذکر مربوط به آن را بنویسید؟
در پاسخ به پرسش فوق، باید گفت: در مجموع دو نوع سجده داریم: الف سجده واجب ب: سجده مستحب. در سجده واجب باید بعد از قرائت، آیه مربوط به سجده، به سجده رفته و ذکر مربوط به آن را بیان کند و یا اگر فراموش کرد هر موقع به خاطرش آمد، باید آن را انجام دهد.[1] سورههایی که سجدهی واجب دارند چهار تا میباشند که عبارتند از سوره سجده آیه 15، فصلت آیه37، نجم آیه 62 وعلق آیه 19.
سجده مندوبه همان سجده مستحب می باشد وغیر از موارد بالا یعنی به غیر از چهار سوره که اشاره شد در هر کجای قرآن سجده آمده باشد، سجد مستحب است. اگر کسی آن را انجام بدهد ثواب و پاداش دارد. به عنوان نمونه به چند سوره از سوره های که سجده مستحبی دارند، اشاره می شود.
1 اعراف آیه 206، 2- رعد آیه 15، 3- نحل آیه 50، 4- مریم آیه 58، 5- حج آیه 18و77 اما بیانی در خصوص آیه 256 سوره مبارکه اعراف که می فرماید:( ِانَّ الَّذِینَ عنِدَ رَبِّکَ لایَسْتَکْبِروُنَ عن عِبادَتِهِ ویُسَبَّحُوَنَهُ وَ لَهُ یَسْجُدُون) آنها که در مقام قرب نزد پروردگار تو هستند. هیچ از عبادت او تکبر نمی ورزند، و او را تسبیح می گویند و سجده می کنند.انسان وقتی که توجهی به بیان و مفهوم آیه می کند باید به منزله شکر نعمتهای اوسر به آستان سجده گذارد و او را ستایش کند چرا که مقربین درگاه خداوند، سه دسته هستند که توصیف آن ها 1. استکبار نکردن 2. تسبیح نمودن و3. سجده کردن[2] می باشد.
از امام صادق علیه السلام روایت شده که فرمود: نزدیکترین حالات بنده به پروردگار، سجده است. 3- ذَرِیح مُحاربی گوید: حضرت امام صادق علیه السلام فرمود: هرمؤمنی جهت نعمتی، سجده ی شکر به جای آورد، خداوند برای او به جهت این سجده، ده حسنه بنویسد و ده گناه از نامه عمل او محو سازد و ده درجه برای او در بهشت بالابرد.[3] اما ذکر سجده عبارت است از: (لا اِلهَ اِلَّا الله حَقّاً حَقّاً ، لا اِلهَ اِ لاالله و اِیمَانَاً وَ تَصْدِیقَاً ، لا اِلهَ اِلَّا الله عُبُودِیَّهً وَرِقّاً ، سَجَدْتُ لَکَ ، یا رَبِّ تَعَبُّداً ، لا مُسْتَنْکِفَاً وَلا مُسْتَکْبِراً ، بَلْ أنا عَبْدٌ ذَلیلٌ ضَعِیفٌ خائِفٌ مُسْتجیِرٌ.)
--------------------------------------------------------------------------------
[1]. ر ک: به توضیح المسائل، در باب احکام سجده های واجب.
[2]. طباطبایی، سید محمد حسین، تفسیر المیزان، ترجمه سید محمد باقر موسوی همدانی، قم، دفتر اسلامی وابسته به جامعه مدرسین، ج8، ص502.
[3]. صدوق، ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، ترجمه علی اکبرغفاری، تهران، انتشارا نشر صدوق، 1367 ش، ص 82 و 83.
- [سایر] از نظر قرآن کریم الگوهای منفی کداماند؟ لطفا آیات مربوط را هم در پاسخ بنویسید.
- [سایر] کلمه اشراق به چه معنا و مفهومی است.چند بار در قرآن تکرار شده است.در کدام سوره و آیه قرآن ذکر شده است .تفسیر این آیه چیست. ارتباط این آیه که کلمه اشراق دارد با آیات قبل و بعد آن چیست؟
- [سایر] آیات مربوط به تجرد روح را ذکر کنید ؟
- [سایر] آیات مربوط به جهاد و شهادت که در قرآن آمده چه تعداد است نام سوره و شماره آیه را ذکر کنید.
- [سایر] آیات مربوط به جهاد و شهادت که در قرآن آمده چه تعداد است نام سوره و شماره آیه را ذکر کنید.
- [سایر] درباره خبر از آینده در قرآن کریم توضیحاتی دهید و در صورت امکان تمامی پیش بینیهای قرآن را بنویسید.
- [سایر] سلام، آیا نزول مکرر برای بعضی یا کل آیات قرآن می باشد؟ آیا امکان دارد برای یک آیه چند شأن نزول باشد؟ لطفا با ذکر آیه.
- [سایر] منظور دقیق قرآن از ذوالقرنین کیست ؟ این کلمه در کدام سوره و آیه قرآن آمده است؟
- [سایر] چرا در بعضی آیات قرآن کریم زمین ذکر شده و در بعضی هفت زمین آمده و منظور از هفت زمین چیست ؟
- [سایر] منظور از موسیقی آیات قرآن چیست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] قرآن خواندن در سجده مکروه است، همچنین فوت کردن محل سجده برای برطرف کردن گرد و غبار و اگر در اثر فوت کردن عمداً کلمه دو حرفی از دهان بیرون آید نماز اشکال دارد.
- [آیت الله وحید خراسانی] در سجده واجب قران باید پیشانی را بر چیزی که سجده بر ان صحیح است گذاشته و بنابر احتیاط واجب جاهای دیگر بدن را که در سجده نماز ذکر شد بر زمین بگذارد
- [آیت الله شبیری زنجانی] برای سجده واجب قرآن اگر با شرایطی که در مسأله قبل گفته شد سجده کند کافیست هر چند ذکر نگوید و گفتن ذکر مستحب است و بهتر آن است که این ذکر را بگوید: (سَجَدْتُ لکَ تعبُّداً وَ رِقّاً، لا مُسْتَکْبِراً عن عِبادَتِکَ ولا مُسْتَنْکِفاً ولا مُتَعَظِّماً، بل أَنَا عَبْدٌ ذَلیلٌ خائِفٌ مُسْتَجِیر). تشهد
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر کلمه ای را به قصد ذکر بگوید مثلا به قصد ذکر بگوید (اللّه اکبر) و در موقع گفتن آن؛ صدا را بلند کند که چیزی را به دیگری بفهماند؛ اشکال ندارد؛ بلکه اگر به قصد اینکه چیزی به کسی بفهماند کلمه ای را به قصد ذکر بگوید اشکال ندارد.
- [آیت الله اردبیلی] چنانچه در سجده واجب قرآن پیشانی را به قصد سجده به زمین بگذارد اگرچه ذکر نگوید کافی است و گفتن ذکر مستحب است و بهتر است بگوید: (لا إلهَ إلاَّ اللّهُ حَقّا حَقّا لا إلهَ إلاَّ اللّهُ إیمانا وَتَصْدیقا لا إلهَ إلاَّ اللّهُ عُبُودِیَّةً وَ رِقّا سَجَدْتُ لَکَ یا رَبِّ تَعَبُّدا وَ رِقّا لا مُسْتَنْکِفا وَلا مُسْتَکْبِرا بَلْ أنَا عَبْدٌ ذَلیلٌ ضَعیفٌ خائِفٌ مُسْتَجیرٌ).
- [آیت الله اردبیلی] سجده یا تشهد فراموش شده چند صورت دارد: 1 از رکعت آخر نباشد. 2 مربوط به رکعت آخر باشد. 3 یکی مربوط به رکعت آخر و دیگری مربوط به رکعت دیگر باشد.
- [آیت الله اردبیلی] اگر پیش از آن که پیشانی به زمین برسد، سهوا ذکر سجده را بگوید و پیش از آن که سر از سجده بردارد، بفهمد اشتباه کرده، باید دوباره ذکر را بگوید و بنابر احتیاط واجب اگر قبل از آرام گرفتن بدن نیز سهوا ذکر سجده را بگوید، باید پس از آرام گرفتن بدن دوباره ذکر سجده را بگوید.
- [آیت الله علوی گرگانی] هرگاه در سجده واجب قرآن پیشانی را به قصد سجده بر زمین بگذارد، اگرچه ذکر نگوید کافی است وگفتن ذکر مستحبّ است و بهتر است بگوید: )لا اًّلهَ اًّلا اللّهُ حَقَّاً حَقّا، لا اًّلهَ اًّلاّ اللّهُ ایماناً وَتَصْدِیقاً، لا اًّلهَ اًّلاّ اللّهُ عُبودِیًَّْ وَرِقّاً، سَجَدتُ لَکَ یا رَبِّ تَعَبُّداً وَرِقّاً لا مُسْتَنْکِفَاً وَلا مُسْتَکْبِراً، بَلْ أنَا عَبْد ذَلیل ضَعیف خائِف مُسْتَجیر(.
- [آیت الله وحید خراسانی] قران خواندن در سجده مکروه است و نیز مکروه است برای بر طرف کردن گرد و غبار جای سجده را فوت کند و اگر در اثر فوت کردن حرفی از دهان عمدا بیرون اید حکم ان در مبطلات نماز ششم ذکر شده است و غیر از اینها مکروهات دیگری هم در کتابهای مفصل ذکر شده است
- [آیت الله فاضل لنکرانی] هرگاه در سجده قرآن پیشانی را به قصد سجده به زمین بگذارد، اگرچه ذکر نگوید کافی است و گفتن ذکر مستحب است و بهتر است بگوید: لااِلهَ الاّ اللهُ حَقّاً حَقّاً، لااِلهَ الاّ اللهُ اِیماناً وَتَصدیقاً، لااِلهَ الاّ الله عبودیّةً وَرِقّاً سَجَدتُ لَکَ یا رَبِّ تَعَبُّداً وَرِقّاً، لامُسْتَنْکِفاً وَلا مُستَکبِراً بَلْ اَنَا عَبْدُ ذَلِیلٌ ضَعیفٌ خائِفٌ مُسْتَجیرٌ.