(یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِنَّمَا الْخَمْرُ وَ الْمَیْسِرُ وَ الْأَنْصابُ وَ الْأَزْلامُ رِجْسٌ مِنْ عَمَلِ الشَّیْطانِ فَاجْتَنِبُوهُ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ)؛ مائده (5)، آیه 90.؛ (ای کسانی که ایمان آورده‌اید! شراب و قمار و بت‌ها و تیرهای قرعه پلیدند (-(و)-) از عمل شیطانند. پس، از آنها دوری گزینید؛ باشد که رستگار شوید).
در این باره، چند پاسخ زیر مطرح است:
اولاً، ممکن است مست‌کنندگی خمر، یکی از دلایل حرمت باشد و در کنار آن، دلایل دیگری نیز وجود داشته باشد؛ مانند این که از اقدام برای تهیه
یا فروش شراب در جامعه، به طور کلی جلوگیری شود؛ چنان‌که در ازدواج موقت و یا طلاق گفته شده که اگر زن نازا بود و یا پیش‌گیری کامل صورت گرفته بود، باز هم زن باید عدّه نگه دارد؛ زیرا موضوع تعیین پدر، حکمت است و نه علت. ممکن است دلایل دیگری مانند حفظ احترام روابط زناشویی و یا رعایت حریم زنان و حفظ تعادل روحی آنان نیز مطرح باشد.
ثانیاً، خوردن هر نجاستی، حرام است و خمر هم یکی از آنهاست و در نتیجه، از خوردن یک قطره آن هم نهی شده است؛ مثل خوردن یک قطره خون یا ادرار.
ثالثاً، حرمت خوردن خمر، یک قانون است و قانون، معنایش این است که قانون‌گذار، مصالح کلی را در نظر بگیرد. در یک قانون کلی، ممکن است به خاطر وجود مفسده‌ای، چیزی ممنوع شود؛ در حالی که در بعضی موارد آن، مفسده جدی وجود نداشته باشد. همه قانون‌های بشری هم همین‌طورند؛ مانند ممنوع بودن عبور از چراغ قرمز؛ اگر چه عدم رعایت در بعضی اوقات، ممکن است مشکلی ایجاد نکند.
بنابراین، قانون آن است که در دید کلان، رعایت آن، مصلحت و عدم رعایت آن، مفسده دارد؛ حتی اگر در برخی از موارد جزئی، مصلحت و مفسده وجود نداشته باشد.
اگر شارع می‌گفت: اگر شراب خوردی و مست شدی، حرام است و اگر مست نشدی، اشکالی ندارد، برخی افراد کنجکاو، استکان استکان می‌خوردند؛ تا ببیند چه وقت مست می‌شوند و در این صورت، از حالت قانون خارج می‌شد و حکم خدا، سبک و تمسخرآمیز می‌شد. بدین‌جهت، اگر قانون‌گذار بخواهد آن مصلحتی را که در نظر گرفته، جلب شود و آن مفسده‌ای را که
در نظر گرفته، ترک شود، باید به صورت کلی، امر و نهی کند و تمام قانون‌های عمومی، این چنین هستند.
باید دانست که گاهی سخت‌گیری در حرمت، برای جلوگیری از عادی‌سازی و (فرهنگ‌سازی) است. در موارد متعددی ثابت شده که شروع یک خلاف کوچک، آدمی را به مراحل بعدی می‌کشاند؛ به طوری که در ادبیات عامیانه مشهور شده که تخم مرغ دزد، شتر دزد می‌شود. بنابراین، حرمت شرب خمر، حتی یک قطره آن، چه بسا برای جلوگیری از جرأت نسبت به مراحل بعد و یا بدآموزی نسبت به دیگران باشد. (لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها، کد: 20/500036)
