گفته می شود پیامبر اکرم ( صل الله علیه و آله وسلم ) در سر شب شام می خوردند ، کی می خوابیدند ؟ تقریبا چند ساعت بعد از شام ؟ پاسخ: آداب خوردن و آشامیدن پیامبر(ص): چون سفره گسترده می شد خدای را یاد می کرد و می گفت: (بسم الله الرحمن الرحیم. اللهم اجعلها نعمه مشکوره تصل بها نعمه الجنه). بار پروردگارا این غذا را نعمتی قرار ده که از عهده شکر آن برآیم و به وسیله آن مرا به نعمت های بهشت رهنمون ساز. و بر سر سفره دو زانو می نشست و دو پایش را جمع می کرد, همانگونه که نماز گذار می نشیند با این تفاوت که زانو روی زانو و روی یک پهلو می نشست و می گفت: همانا من بنده ام و همچون بنده می نشینم و غذا می خورم. غذای داغ نمی خورد و می گفت: غذای داغ برکت ندارد خداوند آتش را غذای ما قرار نداده. با سه انگشت غذا می خورد و گاهی از انگشت چهارم کمک می گرفت و پس از آنکه غذایش را میل می فرمود, ظرف غذا را تمیز می کرد و می گفت: پایان غذا پر برکت است. چون از غذا خوردن فارغ می شد خدای را می خواند و می گفت:(اللهم لک الحمد اطعمتَ و اشبعتَ و سقیتَ وارویتَ. لک الحمد غیر مکفور و مودع و لامستغنی عنه). بار خدایا ترا سپاس می گویم به خاطر آنکه مرا غذا دادی و سیرم ساختی, نوشاندی و سیرابم نمودی. حمد ترا است, حمدی که کفران نشود, آخرین حمد من نباشد و بی نیاز از آن نباشم. و چون به خصوص نان و گوشت میل می کرد, دست هایش را خوب می شست و آنگاه زیادی آب را به صورتش می کشید. در سه نوبت آب می نوشید و در آن سه نوبت سه (بسم الله) و در آخر آنها (الحمدالله) می گفت و آب را سر نمی کشید, بلکه به نوعی می مکید و چه بسا با یک نفس می نوشید تا فارغ می شد و باقی مانده آن را به کسی که طرف راستش بود می داد, هرچند شخص سمت چپ اش مهمتر بود و می فرمود: سنت بر این است که به تو بدهم , اگر تو خواستی به ایشان ایثار می کنی. داخل ظرف آب نفس نمی کشید, بلکه هنگام نفس کشیدن دهانش را به سویی می گرداند. ظرفی از عسل وشیر به حضور آن حضرت آورند, آن را متواضعانه ندانست و ننوشید و گفت: من حرام اش نمی دانم, ولی افتخار به خوردنی های دنیوی و حساب فردای قیامت را نمی پسندم و تواضع را دوست دارم؛ زیرا هر کسی برای خدا تواضع کند, خداوند او را بلند گرداند. در خانه از دختر بالغ با حیا تر بود, از اهل خانه غذا نمی خواست و اظهار تمایل هم نمی کرد. اگر غذائی می آوردند, می خورد و آنچه می دادند, قبول می کرد و هر نوشیدنی که بود می نوشید و فراوان اتفاق می افتاد که خود بر می خواست و برای خویش خوردنی یا نوشیدنی می آورد. پیش از خوردن دستانش را می شست یا وضو می گرفت و می فرمود: خجستگی و برکت غذا در وضوی پیش و پس از خوردن آن است. هنگام غذا خوردن با تواضع روی زمین می نشست و به چیزی تکیه نمی زد, تا جایی که امکان داشت تنها غذا نمی خورد و می فرمود: بهترین غذا آن است که دست های زیادی به طرف آن دراز شود, برای خوردن دورهم جمع شوید, خجستگی و برکت در این کار است. بر سر سفره از آن قسمت غذا که جلوی خودش بود می خورد اما وقتی خرما میل می کرد آن را از جاهای مختلف ظرف انتخاب می نمود. از سیرهی ائمه معصومین(ع) استفاده میشود که قسمت اول شب را میخوابیدهاند و قسمت آخر شب یعنی وقت سحر را بیدار بودهاند. همچنین خوابیدن بینالطلوعین یعنی از اذان صبح تا طلوع خورشید مکروه است. خوابیدن بعد از عصر و نزدیک غروب آفتاب و بین نماز شب و نماز صبح نکوهش شده است. قابل ذکر است احیاء برخی شبهای متبرک مانند شبهای قدر در ماه رمضان تأکید فراوان شده است. بنابر این خوابیدن در این شبها مذموم میباشد. ( دارالسلام نوری، ج 3، ص 25 - 62) آنچه امامان انجام می دادند مطابق سنت پیامبر بود . در بحار الانوار ج 16ص 253 سطر 4 خواب پیامبر را آورده ولی اشاره به ساعت خواب نکرده لست ودرص 241 غذا خوردن پیامبر را اورده ولی به ساعت ان اشاره نکرده است . در بحار الانوار ج 16 از ص 226 ح 34 تا ص 256ح 36 در باره آداب و سنتهای پیامبر روایات فراوانی آورده ولی سر شب خوردن و سر شب خوابیدن را ندیدم .
گفته می شود پیامبر اکرم ( صل الله علیه و آله وسلم ) در سر شب شام می خوردند ، کی می خوابیدند ؟ تقریبا چند ساعت بعد از شام ؟
گفته می شود پیامبر اکرم ( صل الله علیه و آله وسلم ) در سر شب شام می خوردند ، کی می خوابیدند ؟ تقریبا چند ساعت بعد از شام ؟
پاسخ: آداب خوردن و آشامیدن پیامبر(ص): چون سفره گسترده می شد خدای را یاد می کرد و می گفت: (بسم الله الرحمن الرحیم. اللهم اجعلها نعمه مشکوره تصل بها نعمه الجنه). بار پروردگارا این غذا را نعمتی قرار ده که از عهده شکر آن برآیم و به وسیله آن مرا به نعمت های بهشت رهنمون ساز. و بر سر سفره دو زانو می نشست و دو پایش را جمع می کرد, همانگونه که نماز گذار می نشیند با این تفاوت که زانو روی زانو و روی یک پهلو می نشست و می گفت: همانا من بنده ام و همچون بنده می نشینم و غذا می خورم. غذای داغ نمی خورد و می گفت: غذای داغ برکت ندارد خداوند آتش را غذای ما قرار نداده. با سه انگشت غذا می خورد و گاهی از انگشت چهارم کمک می گرفت و پس از آنکه غذایش را میل می فرمود, ظرف غذا را تمیز می کرد و می گفت: پایان غذا پر برکت است. چون از غذا خوردن فارغ می شد خدای را می خواند و می گفت:(اللهم لک الحمد اطعمتَ و اشبعتَ و سقیتَ وارویتَ. لک الحمد غیر مکفور و مودع و لامستغنی عنه). بار خدایا ترا سپاس می گویم به خاطر آنکه مرا غذا دادی و سیرم ساختی, نوشاندی و سیرابم نمودی. حمد ترا است, حمدی که کفران نشود, آخرین حمد من نباشد و بی نیاز از آن نباشم. و چون به خصوص نان و گوشت میل می کرد, دست هایش را خوب می شست و آنگاه زیادی آب را به صورتش می کشید. در سه نوبت آب می نوشید و در آن سه نوبت سه (بسم الله) و در آخر آنها (الحمدالله) می گفت و آب را سر نمی کشید, بلکه به نوعی می مکید و چه بسا با یک نفس می نوشید تا فارغ می شد و باقی مانده آن را به کسی که طرف راستش بود می داد, هرچند شخص سمت چپ اش مهمتر بود و می فرمود: سنت بر این است که به تو بدهم , اگر تو خواستی به ایشان ایثار می کنی. داخل ظرف آب نفس نمی کشید, بلکه هنگام نفس کشیدن دهانش را به سویی می گرداند. ظرفی از عسل وشیر به حضور آن حضرت آورند, آن را متواضعانه ندانست و ننوشید و گفت: من حرام اش نمی دانم, ولی افتخار به خوردنی های دنیوی و حساب فردای قیامت را نمی پسندم و تواضع را دوست دارم؛ زیرا هر کسی برای خدا تواضع کند, خداوند او را بلند گرداند. در خانه از دختر بالغ با حیا تر بود, از اهل خانه غذا نمی خواست و اظهار تمایل هم نمی کرد. اگر غذائی می آوردند, می خورد و آنچه می دادند, قبول می کرد و هر نوشیدنی که بود می نوشید و فراوان اتفاق می افتاد که خود بر می خواست و برای خویش خوردنی یا نوشیدنی می آورد. پیش از خوردن دستانش را می شست یا وضو می گرفت و می فرمود: خجستگی و برکت غذا در وضوی پیش و پس از خوردن آن است. هنگام غذا خوردن با تواضع روی زمین می نشست و به چیزی تکیه نمی زد, تا جایی که امکان داشت تنها غذا نمی خورد و می فرمود: بهترین غذا آن است که دست های زیادی به طرف آن دراز شود, برای خوردن دورهم جمع شوید, خجستگی و برکت در این کار است. بر سر سفره از آن قسمت غذا که جلوی خودش بود می خورد اما وقتی خرما میل می کرد آن را از جاهای مختلف ظرف انتخاب می نمود.
از سیرهی ائمه معصومین(ع) استفاده میشود که قسمت اول شب را میخوابیدهاند و قسمت آخر شب یعنی وقت سحر را بیدار بودهاند.
همچنین خوابیدن بینالطلوعین یعنی از اذان صبح تا طلوع خورشید مکروه است. خوابیدن بعد از عصر و نزدیک غروب آفتاب و بین نماز شب و نماز صبح نکوهش شده است. قابل ذکر است احیاء برخی شبهای متبرک مانند شبهای قدر در ماه رمضان تأکید فراوان شده است. بنابر این خوابیدن در این شبها مذموم میباشد. ( دارالسلام نوری، ج 3، ص 25 - 62) آنچه امامان انجام می دادند مطابق سنت پیامبر بود .
در بحار الانوار ج 16ص 253 سطر 4 خواب پیامبر را آورده ولی اشاره به ساعت خواب نکرده لست ودرص 241 غذا خوردن پیامبر را اورده ولی به ساعت ان اشاره نکرده است . در بحار الانوار ج 16 از ص 226 ح 34 تا ص 256ح 36 در باره آداب و سنتهای پیامبر روایات فراوانی آورده ولی سر شب خوردن و سر شب خوابیدن را ندیدم .
- [سایر] معنای این صلوات شریفه چیست؟ اللهم صل علی محمد و آل محمد فی الاولین و صل علی محمد و آل محمد فی الآخرین و صل علی محمد و آل محمد فی الملأ الاعلی و صل علی محمد و آل محمد فی المرسلین؟
- [سایر] حضرت پیامبراکرم صلی الله علیه و آله وسلم در چه تاریخی فوت کردند؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] فرستادن صلوات بر پیامبر اکرم (صل الله علیه و آله) چه حکمی دارد؟
- [سایر] چه دلایلی بر ختم نبوت و رسالت توسط پیامبر اسلام- صلی الله علیه و آله وسلم- وجود دارد؟
- [سایر] لطفاً اطلاعاتی درباره سیره سیاسی و اجتماعی پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله وسلم) بیان کنید؟
- [سایر] «رب صل علی محمد و آل محمد» بعد از ذکر سجده یا رکوع نماز، به چه معنا است؟
- [آیت الله بهجت] آیا خود پیامبر اکرم صلّی اللّه علیه وآله وسلّم صلوات در تشهد را همراه با "آل محمد" می خوانده اند؟
- [سایر] رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) ربا خواران را در شب معراج چگونه مشاهده نمودند؟
- [سایر] رسول خدا - صلی الله علیه و آله و سلم - غیبت کنندگان را در شب معراج چگونه دید؟
- [سایر] حضرت محمد-صلی الله علیه و آله - چه مذهبی داشتند؟
- [امام خمینی] مستحب است بعد از تکبیرة الاحرام بگوید: "یا محسن قد اتاک المسیی ء و قد امرت المحسن ان یتجاوز عن المسیی ء انت المحسن و انا المسیی ء بحق محمد و آل محمد صل علی محمد و آل محمد و تجاوز عن قبیح ما تعلم منی"، یعنی ای خدایی که به بندگان احسان می کنی، بنده گنهکار به در خانه تو آمده و تو امر کرده ای که نیکوکار از گنهکار بگذرد، تو نیکوکاری و من گناهکار، به حق محمد و آل محمد صلی الله علیه و آله و سلم رحمت خود را بر محمد و آل محمد بفرست و از بدیهایی که می دانی از من سر زده بگذر.
- [آیت الله مظاهری] مستحب است بعد از تکبیرة الاحرام بگوید: (یا مُحْسِنُ قَد أَتاکَ الْمُسیئُ وَ قَدْ أَمَرْتَ الُْمحْسِنَ أَنْ یَتَجاوَزَ عَنِ الْمُسیءِ أَنْتَ الْمُحْسِنُ وَ أَنَا الْمُسیئُ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمَّدٍ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمَّدٍ وَ تَجاوَزْ عَنْ قَبیحِ ما تَعْلَمُ مِنّی) (ای خدایی که به بندگان احسان میکنی بنده گنهکار به در خانه تو آمده و تو امر کردهای که نیکوکار از گنهکار بگذرد، تو نیکوکاری و من گنهکار به حقّ محمّد و آل محمّدصلی الله علیه وآله وسلم رحمت خود را بر محمّد و آل محمّد بفرست و از بدیهایی که میدانی از من سر زده بگذر).
- [آیت الله خوئی] مستحب است بعد از تکبیرة الاحرام بگوید:" یا محسن قد اتاک المسییء و قد امرت المحسن ان یتجاوز عن المسیء انت المحسن و انا المسیء بحق محمد و آل محمد صل علی محمد و آل محمد و تجاوز عن قبیح ما تعلم منی"، یعنی ای خدایی که به بندگان احسان میکنی بنده گنهکار به در خانه تو آمده و تو امر کردهای که نیکوکار از گنهکار بگذرد، تو نیکوکاری و من گناهکار، به حق محمد و آل محمد صلی الله علیه و آله و سلم رحمت خود را بر محمد و آل محمد بفرست و از بدیهایی که میدانی از من سر زده بگذر.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] مستحب است قبل از تکبیرة الاحرام بگوید: یا مُحْسِنُ قَدْ اَتَاکَ الْمُسِیَیءُ وَقَد اَمَرْتَ الْمُحْسِنَ اَنْ یَتَجاوَزَ عَنِ الْمُسِییء أنْتَ الْمُحْسِنُ وَاَناَ المُسِیءُ بِحَقِّ مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد صَلِّ عَلَی مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد وَتَجاوَزْ عَنْ قَبیحِ ما تَعْلَمُ مِنِّی یعنی ای خدائی که به بندگان احسان می کنی بنده گنهکار به در خانه تو آمده و تو امر کرده ای که نیکوکار از گنهکار بگذرد تو نیکوکاری و من گنهکار به حق محمد و آل محمد(صلی الله علیه وآله) رحمت خود را بر محمد و آل محمد بفرست و از بدی هائی که می دانی از من سر زده بگذر.
- [آیت الله سیستانی] خوب است قبل از تکبیرة الاحرام به قصد رجأ بگوید : (یا مُحْسِنُ قَدْ اَتاکَ المُسِیءُ ، وَقَدْ اَمَرْتَ الُمحْسِنَ اَنْ یَتَجاوَزَ عَنِ المُسِیءِ ، اَنْتَ الُمحْسِنُ وَاَنَا المُسِیءُ ، بِحَقّ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحمَّدٍ ، وَتَجاوَزْ عَنْ قَبِیحِ ما تَعْلَمُ مِنّی) یعنی : ای خدائی که به بندگان احسان میکنی ، بنده گنهکار به درِ خانه تو آمده ، و تو امر کردهای که نیکوکار از گناهکار بگذرد ، تو نیکوکاری و من گناهکار ، بحق محمّد و آل محمّد ، رحمت خود را بر محمّد و آل محمّد بفرست ، و از بدیهائی که میدانی از من سر زده بگذر .
- [آیت الله مکارم شیرازی] اشْهد انْ لا اله إلا الله وحْده لا شریک له: گواهی می دهم هیچ کس شایسته پرستش جز خداوند نیست، یگانه است و شریک ندارد. و اشْهد ان محمداً عبْده و رسوله: و گواهی می دهم محمد(صلی الله علیه وآله) بنده و فرستاده اوست. اللهم صل علی محمد و آل محمد: خداوندا! درود بفرست بر محمد(صلی الله علیه وآله) و اهل بیت او(علیهم السلام).
- [آیت الله علوی گرگانی] مستحبّ است بعد از تکبیرْ الاحرام بگوید: )یا مُحْسِنُ قَدْ أتاکَ المُسِئُ وَقَدْ أمَرْتَ المُحْسِنَ أنْ یَتَجاوَزَ عَنِ المُسِئ أنْتَ المُحْسِنُ وَأنَا المُسِئُ بِحَقِّ مُحَمَّدً وَآلِ مُحَمَّدً صَلِّ عَلَی مُحَمَّدً وَآلِ مُحَمَّدً وَتَجاوَز عَنْ قَبیحِ ماتَعْلَمُ مِنّی(، یعنیای خدایی که به بندگان احسان میکنی بنده گنهکار بدر خانه تو آمده وتو امر کردهای که نیکوکار از گناهکار بگذرد، تو نیکوکاری و من گناهکار، بحقّ محمّد وآل محمّد رحمت خود را بر محمّد وآل محمّد بفرست و از بدیهایی که میدانی از من سر زده بگذر.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] مستحب است بعد از تکبیره الاحرام بگوید: یا محسن قد اتاک المسیء و قد امرت المحسن ان یتجاوز عن المسیء انت المحسن وا نا المسیء بحق محمد و آل محمد صل علی محمد و آل محمد و تجاوز عن قبیح ما تعلم منی یعنی ای خدائی که به بندگان احسان می کنی؛ بنده گنهکار به در خانه تو آمده و تو امر کرده ای که نیکوکار از گناهکار بگذرد؛ تو نیکوکاری و من گناهکار؛ به حق محمد و آل محمد (ص) رحمت خود را بر محمد و آل محمد بفرست و از بدیهائی که می دانی از من سر زده بگذر.
- [آیت الله بروجردی] مستحب است بعد از تکبیرة الاحرام بگوید:(یا مُحْسِنُ قَدْ اَتَاکَ الْمُسِییءُ وَ قَد اَمَرْتَ الْمُحْسِنَ اَنْ یتَجاوَزَ عَنِ الْمُسِییء أنْتَ الْمُحْسِنُ وَ اَنا المُسِیءُ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ تَجاوَز عَنْ قَبیحِ ما تَعْلَمُ مِنِّی)؛یعنی؛ ای خدایی که به بندگان احسان میکنی، بندهی گنهکار به در خانهی تو آمده و تو امر کردهای که نیکوکار از گنهکار بگذرد، تو نیکوکاری و من گنهکار، به حق محمّد و آل محمّد / رحمت خود را بر محمّد و آل محمّد بفرست و از بدیهایی که میدانی از من سر زده بگذر.
- [آیت الله اردبیلی] مستحب است بعد از تکبیرةالاحرام بگوید: (یا مُحْسِنُ قَدْ أتاکَ الْمُسیءُ وَقَدْ أمَرْتَ الْمُحْسِنَ أنْ یَتَجَاوَزَ عَنِ الْمُسیءِ، أنْتَ الْمُحْسِنُ وَأنَا الْمُسیءُ، بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَتَجاوَزْ عَنْ قَبیحِ ما تَعْلَمُ مِنّی) یعنی: (ای خدایی که به بندگان احسان میکنی، بنده گنهکار به در خانه تو آمده و تو امر کردهای که نیکوکار از گنهکار بگذرد، تو نیکوکاری و من گناهکار، به حقّ محمّد و آل محمّد صلیاللهعلیهوآلهوسلم رحمت خود را بر محمّد و آل محمّد بفرست و از بدیهایی که میدانی از من سر زده درگذر.)