آیا از نسل حضرت عباس هم سادات داریم؟
پاسخ: با سلام در پاسخ به سوال شما باید گفت: بله از نسل حضرت عباس علیه‌السلام سادات زیادی داریم که برای توضیح بیشتر توجه شما را به مطالب زیر جلب می‌نمایم:
عباس با لبابه دختر عُبَیْدالله‌بن‌عباس‌بن‌عبدالمطلب ازدواج کرد.[2] و کنیزی نیز داشته که از او صاحب فرزندی به نام حسن شده است.[3] درتعداد فرزندان عباس اختلاف نظر وجود دارد.[4] همه دانشمندان نسب‌شناس اتفاق نظر دارند که نسل عباس تنها از طریق پسرش عُبَیْدالله، تداوم یافته است.[5]
از نسل حضرت أباالفضل رجال نامداری پدید آمده‌اند، از جمله پنج تن از نوه‌های او یعنی پسران حسن‌بن‌عُبَیْدالله‌بن‌عباس، به نامهای عُبَیْدالله، عباس، حمزة‌الأکبر، ابراهیم جَردَقه و فضل، افراد سرشناسی شدند. زیرا عُبَیْدالله در زمان خود أمیر و قاضی‌القضاة مکه و مدینه بود[6]. و عباس، خطیبِ فصیح و شاعری توانا شد. و جناب فضل، سخنوری فصیح و بسیار متدین و شجاع بوده است. ابراهیم نیز فقیه، أدیب و زاهد بود و قاسم‌بن‌حمزة‌بن‌حسن‌بن‌عُبَیْدالله در یمن جایگاه عظیمی کسب نمود. همچنین از فرزندان عباس (بن‌عُبَیْدالله)، جناب عبدالله، خطیب و شاعر فصیحی بود که در دربار مأمون جایگاه ویژه داشت. از نوادگان حضرت عباس برخی وارد ایران شده و در شهرهای شیراز، گرگان، أرجان (بهبهان) سکنی گزیدند، برخی وارد یمن شده و برخی دیگر به مصر و مغرب کوچ کردند.[7]
[1]. ابن‌عنبه، عمدة‌الطالب، ص327؛ قاضی نعمان مغربی، شرح الاخبار، ج3،ص194. شایان ذکر است که منابع متقدم به سال و ماه وروز تولد عباس اشاره ای ننموده‌اند وچنان که در متن آمده، تنها به سن او به هنگام شهادت اشاره نموده‌اند.اما گروهی از رجال نویسان متأخر آورده‌اند که وی در روز چهارم شعبان سال بیست وشش هجری متولد شده است. (ر.ک: نمازی شاهرودی، مستدرکات علم الرجال‌الحدیث، ج4، ص350؛ مقرم، العباس، ص136).
[2]. ابن‌قتیبه، المعارف، ص127؛ ابن‌حبیب، المحبر، ص441.
[3]. ابن‌قتیبه، المعارف، ص127، طبق دستورات اسلام اگر کنیزی از ارباب خود صاحب فرزند گردد، چنین زنی از کنیزی در آمده، آزاد می‌شود و به او اُمّ ولد گفته می‌شود.
[4]. برخی برای وی دو فرزند به نامهای عُبَیْدالله و فضل ذکر کرده‌اند (علوی(عمری)، اَلْمُجْدِی فی انساب الطالبیین، ص436) و برخی دو فرزند به نامهای عُبَیْدالله وحسن ذکر نموده‌اند.(ابن‌قتیبه، المعارف، ص127) ابن‌شهرآشوب نیز از فرزند دیگری به نام محمد نام می‌برد که در کربلا به شهادت رسیده است (مناقب آل‌ابی‌طالب، ج4، ص122). بعضی متأخرین چهار پسر به نامهای عُبَیْدالله، فضل، حسن و قاسم (مقرّم، العبّاس، ص350) و دو دختر (مقرّم، العبّاس، ص350) برای ایشان نام برده‌اند و برخی دیگر افزون بر این چهار پسر، پسر دیگری به نام عبدالله را جزء فرزندان عباس شمرده‌اند که وی نیز در کربلا به شهادت رسیده است.(امین، اعیان الشیعة، ج1، ص610).
[5]. ابونصر بخاری، سرالسلسلة العلویة، ص89؛ ابن‌حزم اندلسی، جمهرة‌انساب العرب، ص67.
[6] .شایان ذکر است برخی از اصحاب ائمه طاهرین (علیهم السلام) مانند علی‌بن‌یقطین، برای کاستن ظلم امویان و عباسیان بر شیعیان و مستضعفان به إذن أئمه با دستگاه حاکم همکاری می‌کردند. بنابراین، همکاری عُبَیْدالله را می‌توان از همین دست تلقّی کرد.
[7]. ر.ک: إبن‌عنبه، عمدة‌الطالب فی أنساب آل‌ابی‌طالب، ص329-330.
