مفضل کیست و چگونه شخصیتی بود؟ پاسخ: نام او ابو محمد، مفضل بن عمر جعفی کوفی، از فقهای شیعه و اصحاب و شاگردان امامان شیعه امام جعفر صادق(ع) و امام موسی کاظم(ع) است. مفضل را جزء کسانی دانسته اند که در سازمان وکالت فعال بوده و جزء وکلاء امام صادق(ع) در شهر کوفه بوده است که در همان شهر و حدود سن هشتاد سالگی و در سال(180ق) وفات نموده است[1]. خاندان جعفی از خاندان مشهور یمنی ساکن در کوفه بوده اند. جعفی نام تیره ای از قبیله (مذحج) بوده است. البته آنچه آمد طبق نظر برخی از مورخان می باشد. برخی رجالیون بزرگ او را تضعیف کرده اند. مثلا نجاشی با عبارت (قیل) تضعیف مفضل را نمی پذیرد: و قیل أبو محمد الجعفی کوفی فاسد المذهب مضطرب الروایة لا یعبأ به. و قیل إنه کان خطابیا. و قد ذکرت له مصنفات لا یعول علیها.[2] ابن داود: ضعیف متهافت خطابی: مفضل بن عمر أبو عبد الله و قیل أبو محمد الجعفی کوفی فاسد المذهب مضطرب الروایة لا یعبأ به و قیل کان خطابیا.[3] اما ابن الغضایری و علامه حلی او را ضعیف می دانند: ضعیف متهافت مرتفع القول خطابی. و قد زید علیه شیء کثیر و حمل الغلاة فی حدیثه حملا عظیما. و لا یجوز أن یکتب حدیثه. و روی عن أبی عبد الله و أبی الحسن علیهما السلام.[4] علامه حلی: بضم العین الجعفی أبو عبد الله ضعیف کوفی فاسد المذهب مضطرب الروایة لا یعبأ به متهافت مرتفع القول خطابی و قد زید علیه شیء کثیر و حمل الغلاة فی حدیثه حملا عظیما و لا یجوز أن یکتب حدیثه روی عن أبی عبد الله و أبی الحسن علیهما السلام و قد أورد الکشی أحادیث تقتضی مدحه و الثناء علیه و أحادیث تقتضی ذمه و البراءة منه.[5] از این رو در مورد این اختلافات دست کم نمی توان با قطعیت سخن گفت. کتاب های منسوب به او عبارتند از: 1. کتاب الوصیه 2. کتاب الیوم و اللیله 3. کتاب علل الشرایع 4. کتاب الاهلیلجه 5 . توحید مفضل 6 .کتاب الصراط [1] رحمتی محمد کاظم، اطلاع رسانی و کتابداری ) کتاب ماه دین ) فروردین و اردیبهشت 1385 - شماره 102 و 103 [2] رجالالنجاشی، بابالمیم، ص416 [3] رجالابنداود/[الجزءالثانی..، بابالمیم؛ ص518 [4] رجاللإبنالغضائری، ص87 [5] الخلاصة للحلی ، ص258
مفضل کیست و چگونه شخصیتی بود؟
مفضل کیست و چگونه شخصیتی بود؟
پاسخ: نام او ابو محمد، مفضل بن عمر جعفی کوفی، از فقهای شیعه و اصحاب و شاگردان امامان شیعه امام جعفر صادق(ع) و امام موسی کاظم(ع) است. مفضل را جزء کسانی دانسته اند که در سازمان وکالت فعال بوده و جزء وکلاء امام صادق(ع) در شهر کوفه بوده است که در همان شهر و حدود سن هشتاد سالگی و در سال(180ق) وفات نموده است[1]. خاندان جعفی از خاندان مشهور یمنی ساکن در کوفه بوده اند. جعفی نام تیره ای از قبیله (مذحج) بوده است.
البته آنچه آمد طبق نظر برخی از مورخان می باشد. برخی رجالیون بزرگ او را تضعیف کرده اند. مثلا نجاشی با عبارت (قیل) تضعیف مفضل را نمی پذیرد:
و قیل أبو محمد الجعفی کوفی فاسد المذهب مضطرب الروایة لا یعبأ به. و قیل إنه کان خطابیا. و قد ذکرت له مصنفات لا یعول علیها.[2]
ابن داود:
ضعیف متهافت خطابی: مفضل بن عمر أبو عبد الله و قیل أبو محمد الجعفی کوفی فاسد المذهب مضطرب الروایة لا یعبأ به و قیل کان خطابیا.[3]
اما ابن الغضایری و علامه حلی او را ضعیف می دانند:
ضعیف متهافت مرتفع القول خطابی. و قد زید علیه شیء کثیر و حمل الغلاة فی حدیثه حملا عظیما. و لا یجوز أن یکتب حدیثه. و روی عن أبی عبد الله و أبی الحسن علیهما السلام.[4]
علامه حلی:
بضم العین الجعفی أبو عبد الله ضعیف کوفی فاسد المذهب مضطرب الروایة لا یعبأ به متهافت مرتفع القول خطابی و قد زید علیه شیء کثیر و حمل الغلاة فی حدیثه حملا عظیما و لا یجوز أن یکتب حدیثه روی عن أبی عبد الله و أبی الحسن علیهما السلام و قد أورد الکشی أحادیث تقتضی مدحه و الثناء علیه و أحادیث تقتضی ذمه و البراءة منه.[5]
از این رو در مورد این اختلافات دست کم نمی توان با قطعیت سخن گفت. کتاب های منسوب به او عبارتند از:
1. کتاب الوصیه
2. کتاب الیوم و اللیله
3. کتاب علل الشرایع
4. کتاب الاهلیلجه
5 . توحید مفضل
6 .کتاب الصراط
[1] رحمتی محمد کاظم، اطلاع رسانی و کتابداری ) کتاب ماه دین ) فروردین و اردیبهشت 1385 - شماره 102 و 103
[2] رجالالنجاشی، بابالمیم، ص416
[3] رجالابنداود/[الجزءالثانی..، بابالمیم؛ ص518
[4] رجاللإبنالغضائری، ص87
[5] الخلاصة للحلی ، ص258
- [سایر] مفضل بن عمر که بود و چه جایگاهی نزد ائمه اطهار(ع) داشت؟ کتاب توحید مفضّل چقدر از جهت سند صحت دارد؟ از کجا بفهمیم که چیزی به آن اضافه یا از آن کم نشده است؟
- [سایر] در کتاب توحید مفضل؛ از امام صادق(ع) نقل شده است: (ابر، تِنِّین را میرباید؛ چنانکه آهنربا، آهن را میرباید). منظور آنحضرت چیست؟ در صورت امکان شرحی برای توحید مفضل بیان کنید.
- [سایر] محمد بن حنفی چگونه شخصیتی بوده است؟
- [سایر] ابعاد شخصیتی و اندیشه ای حسن رحیمپور ازغدی؟
- [سایر] شخصیت شافعی چگونه شخصیتی می باشد و چه آثاری دارد؟
- [سایر] افراد دارای جاذبه و دافعه چه ویژگی های شخصیتی دارند؟
- [سایر] مثلث شخصیتی حضرت علی (ع ) چگونه می باشد؟
- [سایر] چرا صاحب کتاب (کفایة الأثر فی النصّ علی الأئمة الإثنی عشر) بسیاری از روایات این کتاب را مستقیماً از دروغگوئی مثل (ابی مفضل شیبانی) نقل کرده است؟
- [سایر] ابعاد کرامتی و شخصیتی بزرگ ترین زن عالم (حضرت زهرا سلام الله علیها) را بیان فرمایید.
- [سایر] عناد چیست؟ ویژگیهای شخص معاند از نظر شخصیتی با توجه به آیات و روایات چیست؟
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر مال حلالی با حرام مخلوط شود و مقدار حرام معلوم باشد و انسان بداند که صاحب ان از چند نفر معین بیرون نیست ولی نتواند بفهمد کیست در صورت امکان بنابر احتیاط واجب همه انها را راضی کند و در صورت عدم امکان باید مالک به قرعه معین شود
- [آیت الله اردبیلی] اگر مال حلالی با حرام مخلوط شود و مقدار حرام معلوم باشد و انسان بداند که صاحب آن از چند نفر معیّن بیرون نیست ولی نتواند بفهمد کیست، باید تا حدّ امکان از تمام آنان تحصیل رضایت نماید و اگر ممکن نگردید، آن مقدار از مال را بین آنان به طور مساوی تقسیم نماید.
- [آیت الله بروجردی] اگر مال حلالی با حرام مخلوط شود و مقدار حرام معلوم باشد و انسان بداند که صاحب آن از چند نفر معین بیرون نیست ولی نتواند بفهمد کیست، باید آن مال را به طور مساوی بین آن چند نفر قسمت کند.
- [آیت الله بهجت] اگر مال حلالی با حرام مخلوط شود و مقدار حرام معلوم باشد و انسان بداند که صاحب آن از چند نفر معین بیرون نیست، ولی نتواند بفهمد کیست، باید بنابر احتیاط با آنها مصالحه نماید، و اگر مصالحه ممکن نیست، بنابر اظهر بین آنها به نسبت سهم هر کدام تقسیم نماید.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر مال حلالی با حرام مخلوط شود ومقدار حرام معلوم باشد وانسان بداند که صاحب آن از چند نفر معیّن بیرون نیست ولی نتواند بفهمد کیست، واجب آن است که رضایت همه را تحصیل کند و اگر ممکن نباشد یا مستلزم ضرر فوقالعاده باشد، باید عمل به قرعه در تعیین مالک بنماید.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر مال حلالی با حرام مخلوط شود و مقدار حرام معلوم باشد و انسان بداند که صاحب آن از چند نفرِ معیّن بیرون نیست ولی نتواند بفهمد کیست ، باید قرعه بیندازد و به نام هر کس افتاد مال را به او بدهند . 5 جواهری که به واسطه فرو رفتن در دریا بدست می آید
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر مال حلال با حرام مخلوط شود و مقدار حرام معلوم باشد و انسان بداند که صاحب آن از چند نفر معیّن بیرون نیست ولی نتواند بفهمد کیست، باید قرعه بیندازد و بنام هر کس افتاد مال را به او بدهد. 5 جواهری که بواسطه فرو رفتن در دریا بدست می آید
- [آیت الله مظاهری] در موقع ازدواج یا وضع حمل و مانند آن، هدایایی برای زن و شوهر میآورند، اگر اینگونه هدایا را به حساب زن و برای او آوردهاند ملک اوست و اگر به حساب شوهر آورده باشند تعلّق به او دارد و اگر شک کنند که به حساب کیست، باید مصالحه شود.
- [امام خمینی] اگر مال حلالی با حرام مخلوط شود و مقدار حرام معلوم باشد و انسان بداند که صاحب آن از چند نفر معین بیرون نیست ولی نتواند بفهمد کیست، به احتیاط واجب باید از تمام آنان تحصیل رضایت نماید، و اگر ممکن نگردید باید قرعه بیندازد و به نام هر کس افتاد مال را به او بدهند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر مال حلالی با حرام مخلوط شود و مقدار حرام معلوم باشد، و انسان بداند که صاحب آن از چند نفر معین بیرون نیست، ولی نتواند بفهمد کیست، اگر ممکن است همه را راضی کند، و اگر ممکن نشد، آن مال را به طور مساوی بین آن چند نفر قسمت کند کافی است مگر آن که آن مال به تقصیر او تحت یدش قرار گرفته باشد.