منظور از نشانه های ظهور چیست؟ شیخ مفیده (ره) در کتاب الارشاد انبوهی از این نشانه ها و علایم را به طور فشرده نقل کرده است. به نظر او مهمترین نشانه ها عبارت است از: 1. جنبش ارتجاعی سفیانی. 2. قتل سید حسنی. 3. جنگ قدرت بنی عباس. 4. گرفتن خورشید در نیم روز ماه رمضان. 5. شکافته شدن زمین و فرورفتن تجاوزکاران. 6. فرورفتن زمین در مشرق و مغرب. 7. توقف خورشید به هنگام نیم روز در وسط آسمان. 8. طلوع خورشید از مغرب. 9. قتل نفس زکیه پشت دروازه کوفه در زمره هفتاد تن از شایستگان. 10. بریده شدن سر مردی از بنی هاشم در میان رکن و مقام. 11. ویران شدن دیوار مسجد کوفه. 12. حرکت پرچم های سیاه از طرف خراسان. 13. قیام جنبش یمنی. 14. آشکار شدن مرد مغربی و تصرف سرزمین شام به وسیله لشگر او. 15. فروآمدن ترک ها در جزیره. 16. فروآمدن رومیان در رمله. 17. طلوع ستاره ای درخشان و نورانی بسان ماه و آن گاه انعطاف خاص آن. 18. پدیدار شدن سرخی در آسمان و گسترش آن در آفاق آسمان. 19. پیدایش ستون آتشی در مشرق به مدت سه تا هفت روز. 20. قیام امت عرب و برکنار شدن زمامداران عرب به وسیله ملت های خویش و به دست گرفتن زمام امور کشورها به وسیله مردم. 21. خروج جهان عرب از سیطره عجم (احتمالاً غربی ها). 22. کشته شدن رهبر مصر به دست مردم. 23. انهدام شام و اختلاف سه جریان سیاسی در آن. 24. ورود پرچم های قیس و عرب به مصر و پرچم های (کنده) به خراسان. 25. ورود سپاهی از سوی مغرب و رسیدن به آنها به دروازه شهر حیره. 26. شکستن دیوار فرات و جریان یافتن آب در کوچه های کوفه. 27. خروج شصت پیامبر دروغین. 28. خروج دوازده امام دروغین. 29. به آتش کشیده شدن مرد گران قدری از بنی عباس بین جلولا و خانقین. 30. ایجاد پل ارتباط میان کوفه و بغداد. 31. وزش بادی سیاه در آغاز روز. 32. ترس و ناامنی فراگیری که همه عراق و بغداد را فرا می گیرد. 33. مرگ سریع و دردناک و نقص و زیان در اموال و جان و ثمرات. 34. آفت ملخ نابهنگام و بهنگام کشاورزی. 35. برداشت کم محصولات زراعی. 36. جنگ قدرت میان عجم (غیرعرب) و خونریزی بسیار در میان آنان. 37. شورش بردگان بر ضد برده داران و کشتن آنان. 38. مسلمان شدن گروهی از بدعت گذاران و به صورت میمون و خوک درآمدن آنان. 39. تسلط کشورهای عقب مانده به کشورهای زورمندتر و ثروتمند. 40. طنین افکن شدن ندایی از آسمان و رسیدن آن به گوش جهانیان به زبان های گوناگون. 41. پدیدار شدن چهره و سینه ای در کره خورشید. 42. زنده شدن گروهی از مردگان و بازگشت آنان به دنیا به گونه ای که مردم آنان را شناخته و با آنان دیدار می کنند[1]. ... آن گاه است که (مردم) از ظهور آن امام موعود در مکه مکرمه و بیت اللّه آگاه می گردند و با شور و شوق و اخلاص به یاری او می شتابند[2]. در رابطه با این علایم و نشانه ها، توجه به چند نکته بایسته است: 1. باورداران به مصلح کل امام عصر(عج)، باید همواره چشم انتظار ظهور آن حضرت باشند و با بهره گیری از اصل انتظار، آمادگی های لازم را برای یاری و همراهی با امام موعود خویش کسب کنند. این که هنوز بعضی از نشانه ها تحقق نیافته باشند، هرگز به معنای نفی لزوم انتظار در هر روز و شب نیست. 2. علایم و نشانه های ظهور، چیزهایی هستند که تا واضح نشوند، حضرت صاحب الزمان ظاهر نمی شود و حدوث هر یک از آنها، دلیل این است که ایام فرج تا اندازه ای نزدیک شده است ؛ اما دلالتی ندارد که بعد از حدوث آن علامت، بلافاصله حضرت صاحب الامر ظهور کند ؛ ولی در مورد بعضی از آنها (مانند قیام سید حسنی، و خروج سفیانی و...)، تصریح شده که مقارن ظهور آن حضرت واقع می شود. 3. خداوند امر ظهور امام زمان را تنها در یک شب، مقرر خواهد فرمود و در این صورت نیازی به مقدمات طولانی نخواهد بود، بلکه بسیاری از نشانه های ذکر شده در روایات ممکن است طی همان یک شب و روز تحقق یابد. 4. بعضی از علایم و نشانه ها، به طور اعجاز و خارق العاده واقع می شوند تا صحت ادعای مهدی موعود(عج) را تأیید کنند و اهمیت مسئله و فوق العاده بودن اوضاع را به جهانیان اعلام دارند. حکم این علایم با سایر معجزات یکسان است و به صرف این که با جریان عادی سازگار نیست، نباید آنها را مردود شناخت. 5. یکی از دلایل ذکر این نشانه ها در روایات، آشنا شدن مردم با شرایط ویژه ای است که قبل از قیام جهانی امام مهدی(عج) پدید می آید. آشنایی مردم با این ویژگی ها، می تواندعامل مهمی در شناسایی مدعیان دروغین مهدویت و رسوایی فرصت طلبانی باشد که از جهالت مردم تحت پوشش نام مهدی(عج) سوء استفاده می کنند! 6. احادیث اهل بیت (علیهم السلام) علایم ظهور را به دو قسم تقسیم کرده اند: یکی از آنها علایم حتمی است که به هیچ قید و شرطی مشروط نیست و قبل از ظهور باید واقع شود. قسم دوم ؛ یعنی، علایم غیرحتمی، حوادثی است که به طور مطلق و حتم از نشانه های ظهور نیست ؛ بلکه مشروط به شرطی است که اگر آن شرط تحقق یابد، مشروط نیز محقق می شود. پی نوشت ها _______________________________ [1]. الارشاد، ص 356 ؛ بحارالانوار، ج 52، ص 220. [2]. ر.ک: محمدکاظم قزوینی، امام مهدی از ولادت تا ظهور، ص 293 و 294.
منظور از نشانه های ظهور چیست؟
شیخ مفیده (ره) در کتاب الارشاد انبوهی از این نشانه ها و علایم را به طور فشرده نقل کرده است. به نظر او مهمترین نشانه ها عبارت است از:
1. جنبش ارتجاعی سفیانی.
2. قتل سید حسنی.
3. جنگ قدرت بنی عباس.
4. گرفتن خورشید در نیم روز ماه رمضان.
5. شکافته شدن زمین و فرورفتن تجاوزکاران.
6. فرورفتن زمین در مشرق و مغرب.
7. توقف خورشید به هنگام نیم روز در وسط آسمان.
8. طلوع خورشید از مغرب.
9. قتل نفس زکیه پشت دروازه کوفه در زمره هفتاد تن از شایستگان.
10. بریده شدن سر مردی از بنی هاشم در میان رکن و مقام.
11. ویران شدن دیوار مسجد کوفه.
12. حرکت پرچم های سیاه از طرف خراسان.
13. قیام جنبش یمنی.
14. آشکار شدن مرد مغربی و تصرف سرزمین شام به وسیله لشگر او.
15. فروآمدن ترک ها در جزیره.
16. فروآمدن رومیان در رمله.
17. طلوع ستاره ای درخشان و نورانی بسان ماه و آن گاه انعطاف خاص آن.
18. پدیدار شدن سرخی در آسمان و گسترش آن در آفاق آسمان.
19. پیدایش ستون آتشی در مشرق به مدت سه تا هفت روز.
20. قیام امت عرب و برکنار شدن زمامداران عرب به وسیله ملت های خویش و به دست گرفتن زمام امور کشورها به وسیله مردم.
21. خروج جهان عرب از سیطره عجم (احتمالاً غربی ها).
22. کشته شدن رهبر مصر به دست مردم.
23. انهدام شام و اختلاف سه جریان سیاسی در آن.
24. ورود پرچم های قیس و عرب به مصر و پرچم های (کنده) به خراسان.
25. ورود سپاهی از سوی مغرب و رسیدن به آنها به دروازه شهر حیره.
26. شکستن دیوار فرات و جریان یافتن آب در کوچه های کوفه.
27. خروج شصت پیامبر دروغین.
28. خروج دوازده امام دروغین.
29. به آتش کشیده شدن مرد گران قدری از بنی عباس بین جلولا و خانقین.
30. ایجاد پل ارتباط میان کوفه و بغداد.
31. وزش بادی سیاه در آغاز روز.
32. ترس و ناامنی فراگیری که همه عراق و بغداد را فرا می گیرد.
33. مرگ سریع و دردناک و نقص و زیان در اموال و جان و ثمرات.
34. آفت ملخ نابهنگام و بهنگام کشاورزی.
35. برداشت کم محصولات زراعی.
36. جنگ قدرت میان عجم (غیرعرب) و خونریزی بسیار در میان آنان.
37. شورش بردگان بر ضد برده داران و کشتن آنان.
38. مسلمان شدن گروهی از بدعت گذاران و به صورت میمون و خوک درآمدن آنان.
39. تسلط کشورهای عقب مانده به کشورهای زورمندتر و ثروتمند.
40. طنین افکن شدن ندایی از آسمان و رسیدن آن به گوش جهانیان به زبان های گوناگون.
41. پدیدار شدن چهره و سینه ای در کره خورشید.
42. زنده شدن گروهی از مردگان و بازگشت آنان به دنیا به گونه ای که مردم آنان را شناخته و با آنان دیدار می کنند[1]. ... آن گاه است که (مردم) از ظهور آن امام موعود در مکه مکرمه و بیت اللّه آگاه می گردند و با شور و شوق و اخلاص به یاری او می شتابند[2].
در رابطه با این علایم و نشانه ها، توجه به چند نکته بایسته است:
1. باورداران به مصلح کل امام عصر(عج)، باید همواره چشم انتظار ظهور آن حضرت باشند و با بهره گیری از اصل انتظار، آمادگی های لازم را برای یاری و همراهی با امام موعود خویش کسب کنند. این که هنوز بعضی از نشانه ها تحقق نیافته باشند، هرگز به معنای نفی لزوم انتظار در هر روز و شب نیست.
2. علایم و نشانه های ظهور، چیزهایی هستند که تا واضح نشوند، حضرت صاحب الزمان ظاهر نمی شود و حدوث هر یک از آنها، دلیل این است که ایام فرج تا اندازه ای نزدیک شده است ؛ اما دلالتی ندارد که بعد از حدوث آن علامت، بلافاصله حضرت صاحب الامر ظهور کند ؛ ولی در مورد بعضی از آنها (مانند قیام سید حسنی، و خروج سفیانی و...)، تصریح شده که مقارن ظهور آن حضرت واقع می شود.
3. خداوند امر ظهور امام زمان را تنها در یک شب، مقرر خواهد فرمود و در این صورت نیازی به مقدمات طولانی نخواهد بود، بلکه بسیاری از نشانه های ذکر شده در روایات ممکن است طی همان یک شب و روز تحقق یابد.
4. بعضی از علایم و نشانه ها، به طور اعجاز و خارق العاده واقع می شوند تا صحت ادعای مهدی موعود(عج) را تأیید کنند و اهمیت مسئله و فوق العاده بودن اوضاع را به جهانیان اعلام دارند. حکم این علایم با سایر معجزات یکسان است و به صرف این که با جریان عادی سازگار نیست، نباید آنها را مردود شناخت.
5. یکی از دلایل ذکر این نشانه ها در روایات، آشنا شدن مردم با شرایط ویژه ای است که قبل از قیام جهانی امام مهدی(عج) پدید می آید. آشنایی مردم با این ویژگی ها، می تواندعامل مهمی در شناسایی مدعیان دروغین مهدویت و رسوایی فرصت طلبانی باشد که از جهالت مردم تحت پوشش نام مهدی(عج) سوء استفاده می کنند!
6. احادیث اهل بیت (علیهم السلام) علایم ظهور را به دو قسم تقسیم کرده اند:
یکی از آنها علایم حتمی است که به هیچ قید و شرطی مشروط نیست و قبل از ظهور باید واقع شود.
قسم دوم ؛ یعنی، علایم غیرحتمی، حوادثی است که به طور مطلق و حتم از نشانه های ظهور نیست ؛ بلکه مشروط به شرطی است که اگر آن شرط تحقق یابد، مشروط نیز محقق می شود.
پی نوشت ها
_______________________________
[1]. الارشاد، ص 356 ؛ بحارالانوار، ج 52، ص 220.
[2]. ر.ک: محمدکاظم قزوینی، امام مهدی از ولادت تا ظهور، ص 293 و 294.
- [سایر] منظور از نشانه های ظهور چیست؟
- [سایر] منظور از نشانههای ظهور چیست؟
- [سایر] منظور از نشانههای ظهور چیست؟
- [سایر] منظور از نفس زکیه در علایم ظهور کیست؟درباره رجعت امامان لطفا توضیح دهید. سید یمانی کیست؟
- [سایر] نشانه های ظهور کدامند؟
- [سایر] علائم ظهور جیست ؟
- [سایر] علائم ظهور جیست ؟
- [سایر] آیا درست است که علائم ظهور امام زمان(عج) پدیدار گشته و ظهور آقا نزدیک است؟ علائم ظهور چه چیزهایی است؟
- [سایر] چه فرقی بین علایم ظهور و شرایط ظهور است ؟
- [سایر] نشانه های ظهور برای چه بیان شده اند ؟
- [آیت الله سیستانی] اگر نوشتهای به امضاء یا مهر میت ببینند، چنانچه قرائنی باشد که ظهور در وصیّت داشته باشد باید به آن عمل شود.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر در یک زمین جو و گندم و چیزی مثل برنج و لوبیا که زکات آن واجب نیست بکارد چنان چه بر حسب معمول استفاده از هر دو جنس در موقع کشت منظور باشد مخارج به نسبت مداخل تقسیم می شود و اگر فایده یکی از آنها به قدری کم باشد که در موقع کشت منظور نباشد مخارج از چیزی محسوب می شود که منظور باشد.
- [آیت الله وحید خراسانی] فروختن میوه یک سال قبل از ظهور ان بدون ضمیمه جایز نیست و فروختن میوه دو سال یا بیشتر از ان و همچنین فروختن میوه یک سال با ضمیمه جایز است و بعد از ظهور ان پیش از ان که دانه ببندد و گلش بریزد احتیاط مستحب ان است که چیزی از حاصل زمین مانند سبزیها یا مال دیگری با ان بفروشند و یا میوه بیشتر از یک سال را به او بفروشند
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه غذایی را که در ظرف طلا یا نقره است به منظور پرهیز از حرام در ظرف دیگری بریزند این استعمال جایز است، ولی اگر به این منظور نباشد حرام است، اما به هر حال خوردن آن غذا از ظرف دوم که طلا و نقره نیست، اشکال ندارد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] نگاه کردن مرد به زنی که می خواهد با او ازدواج کند به منظور آگاه شدن از حسن و عیب او جایز است حتی اگر با یک بار نگاه کردن این منظور حاصل نشود می تواند چند بار در چند مجلس نگاه کند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] چند چیز است که سفر را قطع می کند و باید نماز را تمام خواند: اول رسیدن به (وطن) منظور از وطن چیست منظور از وطن محلی است که انسان آن را برای اقامت و زندگی خود انتخاب کرده، خواه در آنجا متولد شده باشد یا نه و خواه وطن پدر و مادرش باشد یا خودش آنجا را انتخاب کرده است.
- [آیت الله مظاهری] تزریق خون انسانی به انسان دیگر جایز است، خواه خون مسلمان باشد یا کافر، مرد باشد یا زن، و خرید و فروش خون برای این منظور مانعی ندارد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] منظور از عرق جنب از حرام عرقی است که در آن حال یا بعد از آن، پیش از آن که غسل کند از بدن او بیرون می آید.
- [آیت الله مظاهری] منظور از شراب هر مایع مست کنندهای است نظیر عرق و آبجو و مانند اینها و نوشیدن آن حتّی یک قطره و کمتر از آن نیز حرام است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] نگاه کردن به زن نامحرم برای شناختن او به منظور شهادت دادن در دادگاه و امور مهم و لازمی از این قبیل جایز است.