ضرورت وجود حکومت دینی در عصر غیبت در فلسفه سیاسی چیست؟
ضرورت وجود حکومت دینی در عصر غیبت در فلسفه سیاسی چیست؟ امام خمینی (قدس سره)  در تبیین این مسئله می فرمایند:[1] 1. احکام اسلامی اعم از آنچه مربوط به مسائل مالی یا سیاسی و حقوقی و غیره است نسخ نشده و تا قیامت، برقرار و استوار است و اجرای این احکام، بدون تأسیس حکومت امکان پذیر نیست. 2. برقراری امنیت و حفظ نظام اجتماعی، از واجبات مؤکد اسلامی است. همچنان که اختلال و ناامنی در جامعه اسلامی، مبغوض و ناپسند شارع مقدس است. بدیهی است تحقق بخشیدن به این امر نیز بدون حکومت امکان پذیر نیست. 3. حفظ مرزهای مسلمانان، از تجاوز و تهاجم متجاوزان، عقلاً و شرعا واجب است و این امر از نیازهای ضروری جامعه اسلامی است. نیل به این هدف و عملی ساختن آن، بدون داشتن قدرت و اهرم حکومت امکان ندارد. 4. با توجه به مقدمات یاد شده، وجود حکومت اسلامی در عصر غیبت یک ضرورت عقلی و واجب دینی است. شایان ذکر است حکومت مورد نظر در اینجا، صرفا حکومت اسلامی است؛ زیرا آنچه در بند اول آمده است؛ یعنی، اجرای دقیق احکام و قوانین اسلامی در ابعاد مختلف حیات اجتماعی، تنها در حکومتی انجام می پذیرد که رهبران و مجریان آن، آشنا و دانا به احکام و قوانین اسلام بوده و در عمل به آن ملتزم باشند و قانونگذارانش نیز مبنا را قوانین اسلام قرار داده، بر خلاف آن قانونی وضع نکنند. برهان یاد شده به گونه دیگری نیز قابل تبیین است: 1. جامعیت احکام اسلامی؛ اسلام دینی جامع است و احکام آن، حوزه های مختلف مناسبات سیاسی و اجتماعی را شامل می شود. 2. پایایی و مانایی قوانین اسلام؛ احکام و قوانین الهی اسلام، منحصر به عصر ظهور امام معصوم نیست؛ بلکه جاودان و همیشگی است. 3. اجرای قوانین و حکوت دینی؛ اجرای قوانین سیاسی و اجتماعی اسلام بدون سازمان حکومتی و نهادهای سیاسی دینی امکان پذیر نیست. بنابراین حکومت دینی، مقدمه و شرط لازم اجرای احکام الهی است. 4. وجوب مقدمه واجب؛ مقدمه واجب واجب است؛ و چون اجرای احکام سیاسی و اجتماعی دین بدون تشکیل حکومت صالح دینی امکان پذیر نمی باشد؛ در نتیجه تشکیل حکومت اسلامی و صیانت از آن در هر عصری واجب است. بنابراین همه باید در جهت ایجاد و حفظ حکومت دینی، تلاش کنند و در این زمینه کوتاهی و دریغ نورزند. دلیل های دیگری نیز بر ضرورت (حکومت دینی) وجود دارد که به جهت اختصار، از ذکر آن ها خودداری می شود. منابع [1] ر.ک: امام خمینی، کتاب البیع، ج 2، ص 461؛ نیز: ربانی گلپایگانی، علی، دین و دولت، ص 145.
عنوان سوال:

ضرورت وجود حکومت دینی در عصر غیبت در فلسفه سیاسی چیست؟


پاسخ:

ضرورت وجود حکومت دینی در عصر غیبت در فلسفه سیاسی چیست؟

امام خمینی (قدس سره)  در تبیین این مسئله می فرمایند:[1]
1. احکام اسلامی اعم از آنچه مربوط به مسائل مالی یا سیاسی و حقوقی و غیره است نسخ نشده و تا قیامت، برقرار و استوار است و اجرای این احکام، بدون تأسیس حکومت امکان پذیر نیست.
2. برقراری امنیت و حفظ نظام اجتماعی، از واجبات مؤکد اسلامی است. همچنان که اختلال و ناامنی در جامعه اسلامی، مبغوض و ناپسند شارع مقدس است. بدیهی است تحقق بخشیدن به این امر نیز بدون حکومت امکان پذیر نیست.
3. حفظ مرزهای مسلمانان، از تجاوز و تهاجم متجاوزان، عقلاً و شرعا واجب است و این امر از نیازهای ضروری جامعه اسلامی است. نیل به این هدف و عملی ساختن آن، بدون داشتن قدرت و اهرم حکومت امکان ندارد.
4. با توجه به مقدمات یاد شده، وجود حکومت اسلامی در عصر غیبت یک ضرورت عقلی و واجب دینی است.
شایان ذکر است حکومت مورد نظر در اینجا، صرفا حکومت اسلامی است؛ زیرا آنچه در بند اول آمده است؛ یعنی، اجرای دقیق احکام و قوانین اسلامی در ابعاد مختلف حیات اجتماعی، تنها در حکومتی انجام می پذیرد که رهبران و مجریان آن، آشنا و دانا به احکام و قوانین اسلام بوده و در عمل به آن ملتزم باشند و قانونگذارانش نیز مبنا را قوانین اسلام قرار داده، بر خلاف آن قانونی وضع نکنند.
برهان یاد شده به گونه دیگری نیز قابل تبیین است:
1. جامعیت احکام اسلامی؛ اسلام دینی جامع است و احکام آن، حوزه های مختلف مناسبات سیاسی و اجتماعی را شامل می شود.
2. پایایی و مانایی قوانین اسلام؛ احکام و قوانین الهی اسلام، منحصر به عصر ظهور امام معصوم نیست؛ بلکه جاودان و همیشگی است.
3. اجرای قوانین و حکوت دینی؛ اجرای قوانین سیاسی و اجتماعی اسلام بدون سازمان حکومتی و نهادهای سیاسی دینی امکان پذیر نیست. بنابراین حکومت دینی، مقدمه و شرط لازم اجرای احکام الهی است.
4. وجوب مقدمه واجب؛ مقدمه واجب واجب است؛ و چون اجرای احکام سیاسی و اجتماعی دین بدون تشکیل حکومت صالح دینی امکان پذیر نمی باشد؛ در نتیجه تشکیل حکومت اسلامی و صیانت از آن در هر عصری واجب است. بنابراین همه باید در جهت ایجاد و حفظ حکومت دینی، تلاش کنند و در این زمینه کوتاهی و دریغ نورزند.
دلیل های دیگری نیز بر ضرورت (حکومت دینی) وجود دارد که به جهت اختصار، از ذکر آن ها خودداری می شود.
منابع
[1] ر.ک: امام خمینی، کتاب البیع، ج 2، ص 461؛ نیز: ربانی گلپایگانی، علی، دین و دولت، ص 145.





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین