یکی از اهداف حضرت امام(ره) در نوشتن نامه به گورباچف عملی کردن ولایت در خارج از کشور ما بود. رهبر معظم انقلاب چه مصلحتی می بینند که این کار را انجام نمی دهند؟
تبین این موضوع نیازمند توجه دقیق به مطالب ذیل می باشد :
یکم. نظام اسلامی در سیاست خارجی خویش دارای دودسته از اهداف ملی و ایدئولوژیکی است و بر اساس آن مسئولیت خارجی دولت اسلامی را تبیین می نماید . بر این اساس مهمترین اهداف فراملی دولت اسلامی عبارتند از :
1 . تحکیم و توسعه قدرت
2 . ابلاغ رسالت و دعوت به اسلام
3 . همگرایی و اتحاد دولت ها و ملت های مسلمان
4 . برقراری و گسترش عدالت .
بنابراین صرف اِعمال ولایت در سطح داخلی یا بین المللی از اهداف نظام اسلامی نمی باشد بلکه باید دید با این اعمال ولایت به دنبال تحقق کدام یک از اهداف و مسئولیت های خویش است . از سوی دیگر کاربرد و تحقق این اهداف از طرق گوناگون امکان پذیر بوده و اولویت آنها بستگی به مقتضیات زمان و مکانی متفاوت است. به عنوان نمونه هرچند ابلاغ رسالت و دعوت به اسلام یکی از اهداف همیشگی نظام اسلامی است اما مشاهده می شود در زمانهای مختلف راهکار اجرایی این هدف متفاوت است ؛ پیامبر گرامی اسلام (ص) با فرستادن نامه به دربار پادشاهان مهم آن روز آنها را دعوت به اسلام می نماید، اما در زمان امام علی (ع) تبلیغ اسلام به گونه ای دیگر می باشد .
دوم . هرچند بر اساس نظریه ولایت مطلقه فقیه قلمرو و حوزه اختیارات حکومتی ولی فقیه جامع الشرایط همانند معصومین (ع) بوده و از نظر جغرافیایی محدود به سرزمینی خاص نیست ، اما هدف اصلی حضرت امام (ره) از نگارش نامه تاریخی خود به گورباچف ( تبلیغ و دعوت به اسلام ) با توجه به شرایط خاصی بود که رهبران اتحاد جماهیر شوروی آن روز در آن قرار گرفته بودند .
سوم . پیام ارزشمند و ماندگار امام خمینی ( ره) در شرایطی به گورباچف ارسال شد که بازیگران عرصه سیاست خصوصاً رهبران شوروی ، توان اتخاذ موضعی صریح نسبت به وقایع در حال وقوع در بلوک شرق را نداشتند. امام (ره ) با بینش برخاسته از مکتب وحی و فراتر از وقایع روزمره و اتفاقات سیاسی به تحلیل این رویداد مهم پرداخت .
پیش بینی شکست قطعی مارکسیسم در میدان عمل و فروپاشی نظام الحادی کمونیسم , هشدار جدی نسبت به فروغلتیدن در دام قطب دیگر استکبار جهانی و نظام سرمایه داری غرب , تحقق وعده های الهی و بازگشت نهایی جامعه انسانی به فطرت خداجوی خویش , از جمله نکات برجسته این پیام بود که حضرت امام (ره ) با دریافتی غیبی , آن را چند سال قبل از فروپاشی گوشزد نمودند. حضرت امام (ره ) در بخشی از این نامه وقتی می فرمایند: (... باید به حقیقت رو آورد. مشکل اصلی کشور شما, مسئله مالکیت و اقتصاد و آزادی نیست . مشکل شما عدم اعتقاد به خداست ؛ همان مشکلی که غرب را هم به ابتذال و بن بست کشیده و یا خواهد کشید مشکل اصلی شما, مبارزه طولانی و بیهوده با خدا و مبدأ هستی و آفرینش است از شما می خواهم که درباره اسلام به صورت جدی تحقیق و تفحص کنید و این نه به خاطر نیاز مسلمین به شما که به جهت ارزش های والا و جهان شمول اسلام است که می تواند وسیله راحتی و نجات همه ملت باشد و گره مشکلات اساسی بشریت را باز نماید....)
در این پیام حضرت امام (ره) با مروری بر مشکلات و ضعف های اساسی کمونیسم ، رهبران شوروی را به عنوان یکی از دو قدرت مهم جهان را هشدار می دهد : ( شما اگر بخواهید در این مقطع تنها گره‌های کور اقتصادی سوسیالیسم و کمونیسم را با پناه بردن به کانون سرمایه‌داری غرب حل کنید، نه تنها دردی از جامعه خویش را دوا نکردید که دیگران باید بیایند و اشتباهات شما را جبران کنند. ...) حضرت امام (ره) در خاتمه با دعوت گورباچف بعنوان رهبر اتحاد جماهیر شوروی کمونیستی به اسلام فرمودند: ( اکنون بعد از ذکر این مسایل و مقدمات از شما می خواهم درباره اسلام به صورت جدی تحقیق و تفحص کنید و این نه به خاطر نیاز اسلام و مسلمین به شما، که به جهت ارزش های والا و جهان شمول اسلام است که می تواند وسیله راحتی و نجات همه ملتها باشد و گره مشکلات اساسی بشریت را باز نماید.)
چهارم . هر چند در زمان کنونی هنوز موقعیتی مشابه وضعیت آن روز اتحاد جماهیر شوروی و رهبران آن برای آمریکا و سایر قدرت های بزرگ پیش نیامده ، اما مقام معظم رهبری همواره بر تبلیغ اسلام به عنوان یکی از اهداف و مسئولیت های فراملی دولت اسلامی تاکید داشته و این مهم از راهکارهای مختلفی انجام می شود . بخشی از این هدف از طریق بیانات یا پیامهای ایشان خطاب به مسلمانان یا رهبران جهان اسلام ، ملت های تحت ستم یا قدرتهای بزرگ می باشد . و بخشی دیگر از این هدف توسط سایر بخشها و نهادها سیاسی و فرهنگی نظام از ریاست جمهوری گرفته تا رایزنی های فرهنگی ، و مراکز تبلیغی وابسته به حوزه های علمیه یا مقام معظم رهبری ، مراجع عظام تقلید و ... صورت می پذیرد .
جهت مطالعه بیشتر ر.ک :
1. اندیشه های فقهی سیاسی امام خمینی (ره) ، کاظم قاضی زاده ، مرکز تحقیقات ریاست جمهوری ، 1377 .
2 .مبانی ، اصول و اهداف سیاست خارجی دولت اسلامی ، سید صادق حقیقت ، قم : پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی ، 1385 ،صص167 – 260 . (لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد رهبری، کد: 2/100101801)
