دلایل قداست و اهمیت بیت المقدس برای مسلمانان چیست؟ بیت المقدس به دلایل متعددی،برای مسلمانان و جهان اسلام از قداست و اهمیت ویژه ای برخوردار است:یکم. فلسطین،سرزمینی است که در آن اولین قبله مسلمین، دومین مسجد اسلام،سومین حرم شریف (بعد از مکّه و مدینه) قرار دارد و بنا به فرموده امام علی علیه السلام یکی از چهار قصر بهشتی در دنیا (مسجدالحرام،مسجد النبی صلی الله علیه و آله،مسجد بیت المقدس و مسجد کوفه) است.این شهر به طور یکسان برای پیروان هر سه دین ابراهیمی، مقدس است و قبله امت های پیشین نیز بوده است.[1] در سیزده سال اول بعثت که پیامبر صلی الله علیه و آله در مکّه زندگی می کرد و نیز تا هفده ماه بعد از هجرت به مدینه، آن حضرت و مسلمانان به سوی مسجدالاقصی نماز می گزاردند. دوم. مسجدالاقصی از جهت دیگری هم برای مسلمانان حائز اهمیت است و آن، قداست و اهمیت معراج پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله است که از مسجدالحرام به قصد مسجدالاقصی و از آنجا به آسمان ها صورت پذیرفت. قرآن کریم در این باره می فرماید: (سُبْحانَ الَّذِی أَسْری بِعَبْدِهِ لَیْلاً مِنَ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ إِلَی الْمَسْجِدِ الْأَقْصَی الَّذِی بارَکْنا حَوْلَهُ لِنُرِیَهُ مِنْ آیاتِنا إِنَّهُ هُوَ السَّمِیعُ الْبَصِیرُ )[2]؛ (پاک و منزه است خدایی که بنده اش را در یک شب از مسجدالحرام به مسجدالاقصی که گرداگردش را پربرکت ساختیم برد، تا آیات خود را به او نشان دهیم ...). جمله (بارَکْنا حَوْلَهُ) بیانگر این مطلب است که مسجدالاقصی، علاوه بر اینکه خود سرزمین مقدسی است، اطراف آن نیز سرزمین مبارک و پربرکتی از نظر مادی و معنوی است. این سرزمین مقدس در طول تاریخ، کانون پیامبران بزرگ خدا و خاستگاه نور توحید و خداپرستی بوده است.[3] از امام صادق علیه السلام نقل شده است: (مسجدالاقصی یکی از مهم ترین مساجد اسلام است و عبادت در آن فضیلت بسیار دارد).[4] سوم. در شهر بیت المقدس، علاوه بر مسجدالاقصی، 36 مسجد دیگر وجود دارد که 29 مسجد در داخل شهر و 7 مسجد نیز در خارج از بافت قدیمی و در حومه شهر قرار دارد. علاوه بر آن، مقبره ها و زیارتگاه های بسیاری از رهبران بزرگ اسلام و اصحاب پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در این شهر واقع است.[5] چهارم. افزون بر مسئله قداست و پایگاه ممتاز بیت المقدس و این سرزمین در منابع اصیل اسلامی، آنچه که در شرایط کنونی مسئله فلسطین را برای جهان اسلام، از اهمیت ویژه ای برخوردار نموده، موضوع اشغال آن به وسیله صهیونیسم و استکبار جهانی و رویارویی غرب با جهان اسلام است. به گونه ای که اشغال فلسطین، هرگز اشغال یک سرزمین و یک کشور نیست؛ بلکه ایجاد یک کانون استعماری ضداسلامی، در جهت نابودی جهان اسلام و جلوگیری از شکل گیری مجدد تمدن اسلامی است. از این رو قضیه فلسطین، علاوه بر بعد دینی، با استقلال، امنیت و منافع ملی سایر کشورهای اسلامی نیز به شدّت در ارتباط است. این واقعیتی است که هم از آرمان ها، اصول و برنامه های نژادپرستانه و توسعه طلبانه رژیم صهیونیستی (شعار گسترش اسرائیل از نیل تا فرات و ادعای تصاحب بسیاری از اماکن اسلامی) و هم از نظر تاریخی و عملکرد آن رژیم در قبال مردم فلسطین و کشورهای همجوار آن، به خوبی قابل اثبات است. بنابراین اسرائیل برای کشورهای منطقه و جهان اسلام، تهدیدی بسیار جدّی است. مهم ترین این تهدیدها عبارت است از: 1. تهدیدهای ناشی از فعالیت های نظامی؛ 2. تهدیدهای ناشی از حضور سیاسی؛ 3. نقش عملکرد اقتصادی اسرائیل در منطقه؛ 4. انرژی و مسائل مترتب بر آن؛ 5. محیط زیست و منابع طبیعی.[6] اسرائیل تاکنون خود را مقیّد به هیچ یک از معاهدات بین المللی که درباره منع تولید و استفاده از سلاح های هسته ای و کشتار جمعی، منعقد شده نکرده است. اسرائیل ششمین قدرت هسته ای جهان است و برابر بعضی گزارش ها، این کشور حدود 180 تا 200 کلاهک هسته ای در اختیار دارد. تسلیحات تهاجمی و اتمی اسرائیل، با توجه به شمار جمعیتش، 150 برابر تسلیحات دفاعی اعراب است. غرب به شدّت اسرائیل را پایگاه خط مقدم و حامی منافع مختلف خود می داند و برتری و تسلط اسرائیل را بر منطقه و جهان اسلام خواستار است. استاد مطهری در مورد اهمیت قضیه فلسطین می گوید: (اگر پیغمبر اسلام صلی الله علیه و آله زنده می بود، امروز چه می کرد؟ درباره چه مسئله ای می اندیشید؟ واللّه و بالله! قسم می خورم که پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله در قبر مقدسش امروز از یهود می لرزد ... این یهودیانی که شما امروز اسمشان را می شنوید موشه دایان، زلی اشکول، گلدامایر آخر ببینید از کجای دنیا آمده اند؟ مدعی هستند که این سرزمین، سرزمین ما است... هدف مگر تنها همین است که یک دولت کوچک در آنجا تشکیل شود؟ ... او می داند که یک دولت کوچک بالاخره نمی تواند آنجا زندگی کند؛ یک اسرائیل بزرگ که دامنه اش از این طرف شاید ایران خودمان هم کشیده شود. به قول عبدالرحمن فرامرزی: این اسرائیل که من می شناسم، فردا ادعای شیراز را هم می کند و می گوید: شاعرهای خود شما همیشه در اشعارشان، اسم شیراز را گذاشته اند: (ملک سلیمان). هر چه بگویی آقا! آن تشبیه است، می گوید: سند از این هم بهتر می خواهید؟ مگر ادعای خیبر را که نزدیک مدینه است، ندارند؟ مگر (روزولت) (رئیس جمهور آمریکا) به پادشاه وقت عربستان سعودی پیشنهاد نداد که شما بیایید این شهر را به اینها بفروشید؟ مگر اینها ادعای عراق و سرزمین های مقدس شما را ندارند؟ واللّه بالله! ما در برابر این قضیه مسئولیم. به خدا قسم! مسئولیت داریم ... والله! قضیه ای که دل پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله را امروز خون کرده است، این قضیه است ... [ امروز ]اگر [ امام] حسین بن علی علیه السلام بود، می گفت: اگر می خواهی برای من عزاداری کنی، برای من سینه و زنجیر بزنی؛ شعار امروز تو باید فلسطین باشد. شمر امروز موشه دایان است. شمر هزار و سیصد سال پیش مرد، شمر امروز را بشناس ...[7]. علاوه بر این از دیدگاه مقام معظم رهبری: (مسئله فلسطین، تنها یک مسئله اسلامی نیست؛ بلکه مسئله ای انسانی و بشری است و هر کس می تواند با تکیه بر ارزش ها و مبانی انسانی، در مورد فاجعه فلسطین قضاوت کند و واکنش نشان دهد)[8]. منابع [1]. دایرة المعارف تشیع، ج 3، ص 558. [2]. اسراء 17، آیه 1. [3]. تفسیر نمونه، ج 12، ص 10. [4]. ر.ک: فصلنامه حضور، ش 40، بهار 1381، ص 111. [5]. همان، ص 112. [6]. ر.ک، سیدحسین موسوی، تهدیدهای جدید امنیتی اسرائیل در منطقه خاورمیانه، مجله مطالعات منطقهای، ش 8. [7]. شهید مطهری، حماسه حسینی، ج 1، سخنرانی استاد در عاشورای 1390 1348 شمسی. [8]. بیانات مقام معظم رهبری در خطبه دوم نماز جمعه 16/1/81. جهت مطالعه بیشتر ر.ک: الف. امین مصطفی، دیپلماسی پنهان اسرائیل در کشورهای عربی، ترجمه محمدجعفر سعدیان؛ ب. آلفرد.م.لیلیانتال، ارتباط صهیونیستی، ترجمه سیدابوالقاسم حسینی (ژرفا)، نشر پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، چاپ اول، پاییز 1379.
دلایل قداست و اهمیت بیت المقدس برای مسلمانان چیست؟
بیت المقدس به دلایل متعددی،برای مسلمانان و جهان اسلام از قداست و اهمیت ویژه ای برخوردار است:یکم. فلسطین،سرزمینی است که در آن اولین قبله مسلمین، دومین مسجد اسلام،سومین حرم شریف (بعد از مکّه و مدینه) قرار دارد و بنا به فرموده امام علی علیه السلام یکی از چهار قصر بهشتی در دنیا (مسجدالحرام،مسجد النبی صلی الله علیه و آله،مسجد بیت المقدس و مسجد کوفه) است.این شهر به طور یکسان برای پیروان هر سه دین ابراهیمی، مقدس است و قبله امت های پیشین نیز بوده است.[1] در سیزده سال اول بعثت که پیامبر صلی الله علیه و آله در مکّه زندگی می کرد و نیز تا هفده ماه بعد از هجرت به مدینه، آن حضرت و مسلمانان به سوی مسجدالاقصی نماز می گزاردند.
دوم. مسجدالاقصی از جهت دیگری هم برای مسلمانان حائز اهمیت است و آن، قداست و اهمیت معراج پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله است که از مسجدالحرام به قصد مسجدالاقصی و از آنجا به آسمان ها صورت پذیرفت. قرآن کریم در این باره می فرماید: (سُبْحانَ الَّذِی أَسْری بِعَبْدِهِ لَیْلاً مِنَ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ إِلَی الْمَسْجِدِ الْأَقْصَی الَّذِی بارَکْنا حَوْلَهُ لِنُرِیَهُ مِنْ آیاتِنا إِنَّهُ هُوَ السَّمِیعُ الْبَصِیرُ )[2]؛ (پاک و منزه است خدایی که بنده اش را در یک شب از مسجدالحرام به مسجدالاقصی که گرداگردش را پربرکت ساختیم برد، تا آیات خود را به او نشان دهیم ...). جمله (بارَکْنا حَوْلَهُ) بیانگر این مطلب است که مسجدالاقصی، علاوه بر اینکه خود سرزمین مقدسی است، اطراف آن نیز سرزمین مبارک و پربرکتی از نظر مادی و معنوی است. این سرزمین مقدس در طول تاریخ، کانون پیامبران بزرگ خدا و خاستگاه نور توحید و خداپرستی بوده است.[3] از امام صادق علیه السلام نقل شده است: (مسجدالاقصی یکی از مهم ترین مساجد اسلام است و عبادت در آن فضیلت بسیار دارد).[4]
سوم. در شهر بیت المقدس، علاوه بر مسجدالاقصی، 36 مسجد دیگر وجود دارد که 29 مسجد در داخل شهر و 7 مسجد نیز در خارج از بافت قدیمی و در حومه شهر قرار دارد. علاوه بر آن، مقبره ها و زیارتگاه های بسیاری از رهبران بزرگ اسلام و اصحاب پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در این شهر واقع است.[5]
چهارم. افزون بر مسئله قداست و پایگاه ممتاز بیت المقدس و این سرزمین در منابع اصیل اسلامی، آنچه که در شرایط کنونی مسئله فلسطین را برای جهان اسلام، از اهمیت ویژه ای برخوردار نموده، موضوع اشغال آن به وسیله صهیونیسم و استکبار جهانی و رویارویی غرب با جهان اسلام است. به گونه ای که اشغال فلسطین، هرگز اشغال یک سرزمین و یک کشور نیست؛ بلکه ایجاد یک کانون استعماری ضداسلامی، در جهت نابودی جهان اسلام و جلوگیری از شکل گیری مجدد تمدن اسلامی است. از این رو قضیه فلسطین، علاوه بر بعد دینی، با استقلال، امنیت و منافع ملی سایر کشورهای اسلامی نیز به شدّت در ارتباط است. این واقعیتی است که هم از آرمان ها، اصول و برنامه های نژادپرستانه و توسعه طلبانه رژیم صهیونیستی (شعار گسترش اسرائیل از نیل تا فرات و ادعای تصاحب بسیاری از اماکن اسلامی) و هم از نظر تاریخی و عملکرد آن رژیم در قبال مردم فلسطین و کشورهای همجوار آن، به خوبی قابل اثبات است. بنابراین اسرائیل برای کشورهای منطقه و جهان اسلام، تهدیدی بسیار جدّی است. مهم ترین این تهدیدها عبارت است از:
1. تهدیدهای ناشی از فعالیت های نظامی؛
2. تهدیدهای ناشی از حضور سیاسی؛
3. نقش عملکرد اقتصادی اسرائیل در منطقه؛
4. انرژی و مسائل مترتب بر آن؛
5. محیط زیست و منابع طبیعی.[6]
اسرائیل تاکنون خود را مقیّد به هیچ یک از معاهدات بین المللی که درباره منع تولید و استفاده از سلاح های هسته ای و کشتار جمعی، منعقد شده نکرده است. اسرائیل ششمین قدرت هسته ای جهان است و برابر بعضی گزارش ها، این کشور حدود 180 تا 200 کلاهک هسته ای در اختیار دارد. تسلیحات تهاجمی و اتمی اسرائیل، با توجه به شمار جمعیتش، 150 برابر تسلیحات دفاعی اعراب است. غرب به شدّت اسرائیل را پایگاه خط مقدم و حامی منافع مختلف خود می داند و برتری و تسلط اسرائیل را بر منطقه و جهان اسلام خواستار است.
استاد مطهری در مورد اهمیت قضیه فلسطین می گوید: (اگر پیغمبر اسلام صلی الله علیه و آله زنده می بود، امروز چه می کرد؟ درباره چه مسئله ای می اندیشید؟ واللّه و بالله! قسم می خورم که پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله در قبر مقدسش امروز از یهود می لرزد ... این یهودیانی که شما امروز اسمشان را می شنوید موشه دایان، زلی اشکول، گلدامایر آخر ببینید از کجای دنیا آمده اند؟ مدعی هستند که این سرزمین، سرزمین ما است... هدف مگر تنها همین است که یک دولت کوچک در آنجا تشکیل شود؟ ... او می داند که یک دولت کوچک بالاخره نمی تواند آنجا زندگی کند؛ یک اسرائیل بزرگ که دامنه اش از این طرف شاید ایران خودمان هم کشیده شود. به قول عبدالرحمن فرامرزی: این اسرائیل که من می شناسم، فردا ادعای شیراز را هم می کند و می گوید: شاعرهای خود شما همیشه در اشعارشان، اسم شیراز را گذاشته اند: (ملک سلیمان). هر چه بگویی آقا! آن تشبیه است، می گوید: سند از این هم بهتر می خواهید؟ مگر ادعای خیبر را که نزدیک مدینه است، ندارند؟ مگر (روزولت) (رئیس جمهور آمریکا) به پادشاه وقت عربستان سعودی پیشنهاد نداد که شما بیایید این شهر را به اینها بفروشید؟
مگر اینها ادعای عراق و سرزمین های مقدس شما را ندارند؟ واللّه بالله! ما در برابر این قضیه مسئولیم. به خدا قسم! مسئولیت داریم ... والله! قضیه ای که دل پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله را امروز خون کرده است، این قضیه است ... [ امروز ]اگر [ امام] حسین بن علی علیه السلام بود، می گفت: اگر می خواهی برای من عزاداری کنی، برای من سینه و زنجیر بزنی؛ شعار امروز تو باید فلسطین باشد. شمر امروز موشه دایان است. شمر هزار و سیصد سال پیش مرد، شمر امروز را بشناس ...[7].
علاوه بر این از دیدگاه مقام معظم رهبری: (مسئله فلسطین، تنها یک مسئله اسلامی نیست؛ بلکه مسئله ای انسانی و بشری است و هر کس می تواند با تکیه بر ارزش ها و مبانی انسانی، در مورد فاجعه فلسطین قضاوت کند و واکنش نشان دهد)[8].
منابع
[1]. دایرة المعارف تشیع، ج 3، ص 558.
[2]. اسراء 17، آیه 1.
[3]. تفسیر نمونه، ج 12، ص 10.
[4]. ر.ک: فصلنامه حضور، ش 40، بهار 1381، ص 111.
[5]. همان، ص 112.
[6]. ر.ک، سیدحسین موسوی، تهدیدهای جدید امنیتی اسرائیل در منطقه خاورمیانه، مجله مطالعات منطقهای، ش 8.
[7]. شهید مطهری، حماسه حسینی، ج 1، سخنرانی استاد در عاشورای 1390 1348 شمسی.
[8]. بیانات مقام معظم رهبری در خطبه دوم نماز جمعه 16/1/81.
جهت مطالعه بیشتر ر.ک:
الف. امین مصطفی، دیپلماسی پنهان اسرائیل در کشورهای عربی، ترجمه محمدجعفر سعدیان؛
ب. آلفرد.م.لیلیانتال، ارتباط صهیونیستی، ترجمه سیدابوالقاسم حسینی (ژرفا)، نشر پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، چاپ اول، پاییز 1379.
- [سایر] چرا مسلمانان به بیت المقدس علاقه دارند؟
- [سایر] آیا مطابق قرآن بیت المقدس، متعلق به یهودیان نیست؟ و مسلمانان غاصب محسوب نمی شوند؟
- [سایر] دقیقاً از چه تاریخی بیت المقدس قبله اول مسلمانان بوده و تا چه زمانی ادامه داشته است؟
- [سایر] در زمان پیامبر اسلام، مدتی بیت المقدس قبله مسلمانان بود. چه عواملی سبب شد این قبله به کعبه تغییر یابد؟
- [سایر] عملیات بیت المقدس به روایت تحلیلگران خارجی؟
- [سایر] دستاوردها، پیامدها و تحولات عملیات بیت المقدس؟
- [سایر] در زمان پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله، مدتی بیت المقدس قبله مسلمانان بود. چه عواملی سبب شد این قبله به کعبه تغییر یابد؟
- [سایر] عوامل پیروزی حزب الله بر رژیم اشغال گر قدس چه بود؟
- [سایر] چرا قبله از بیت المقدس به کعبه تغییر کرد؟
- [آیت الله وحید خراسانی] من عمل بمسایل فی الحج کالتظلیل لیلا باجازه من السید الروحانی قدس سره و هو باق علی تقلید السید الخویی قدس سره لعده سنوات هل یعمل بنفس المساله بالجواز ام لا
- [آیت الله شبیری زنجانی] در شرع مقدس اسلام بسیار سفارش شده است که نماز را در مسجد بخوانند و بهتر از همه مسجدها مسجد الحرام است و بعد از آن مسجد پیامبر صلی الله علیه و آله و بعد مسجد کوفه و بعد از آن مسجد بیت المقدس و بعد از مسجد بیت المقدس، مسجد جامع هر شهر و بعد از آن مسجد محله و بعد از مسجد محله، مسجد بازار است.
- [آیت الله نوری همدانی] در شرع مقدس اسلام بسیار سفارش شده است ، که نماز را در مسجد بخوانند و بهتر از همة مسجد ها مسجد الحرام است و بعد از آن مسجد پیغمبر (صلی الله علیه و آله و سلم ) و بعد مسجد کوفه و بعد از آن مسجد بیت المقدس و بعداز مسجد بیت المقدس ، مسجد جامع هر شهر و بعد از آن مسجد محله و بعد از محله ، مسجد بازار است .
- [آیت الله بروجردی] در شرع مقدس اسلام بسیار سفارش شده است که نماز را در مسجد بخوانند و بهتر از همهی مسجدها مسجدالحرام است و بعد از آن مسجد پیغمبر صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم و بعد مسجد کوفه و بعد از آن مسجد بیت المقدس و بعد از مسجد بیت المقدس مسجد جامع هر شهر و بعد از آن مسجد محلّه و بعد از مسجد محلّه، مسجد بازار است.
- [امام خمینی] در شرع مقدس اسلام بسیار سفارش شده است که نماز را در مسجد بخوانند. و بهتر از همه مسجدها مسجدالحرام است، و بعد از آن مسجد پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم، و بعد مسجد کوفه، و بعد از آن مسجد بیت المقدس، و بعد از مسجد بیت المقدس مسجد جامع هر شهر، و بعد از آن مسجد محله، و بعد از مسجد محله مسجد بازار است.
- [آیت الله علوی گرگانی] در شرع مقدّس اسلام بسیار سفارش شده است، که نماز را در مسجد بخوانند و بهتر از همه مسجدها، مسجد الحرام است و بعد از آن مسجد پیغمبر و بعد مسجد کوفه ومسجد بیت المقدّس و بعد مسجد جامع هر شهر و بعد از آن مسجد محلّه و بعد از مسجد محلّه، مسجد بازار است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در شرع مقدّس اسلام بسیار سفارش شده است که نماز را در مسجد بخوانند و بهتر از همه مسجدها مسجدالحرام است و بعد از آن مسجد پیغمبر(صلی الله علیه وآله) و بعد مسجد کوفه و بعد از آن مسجد بیت المقدّس و بعد مسجد جامع هر شهر و بعد از آن مسجد محلّه، و بعد از مسجد محلّه، مسجد بازار است.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] در شرع مقدس اسلام بسیار سفارش شده است که نماز را در مسجد بخوانند و بهتر از همه مسجدها مسجدالحرام است و بعداز آن مسجد پیغمبر (ص) و بعد از آن مسجد کوفه و بعد از آن مسجد بیت المقدس و بعد از آن مسجد جامع هر شهر و بعد از آن مسجد محله و بعد از آن مسجد بازار است.
- [آیت الله سیستانی] در شرع مقدس اسلام بسیار سفارش شده است که نماز را در مسجد بخوانند ، و بهتر از همه مسجدها مسجد الحرام است ، و بعد از آن مسجد پیغمبر صلیاللهعلیهوآلهوسلم ، و بعد از آن مسجد کوفه ، و بعد از آن مسجد بیت المقدس ، و بعد از آن مسجد جامع هر شهر ، و بعد از آن مسجد محلّه ، و بعد از آن مسجد بازار است .
- [آیت الله نوری همدانی] اگر معروف یا منکر از اموری باشد که شارع مقدس به آن اهمیّت زیاد می دهد مثل اصول دین یامذهب و حفظ قرآن مجید وحفظ عقاید مسلمانان یا احکام ضروریّه ، باید ملاحظه اهمیّت شود ، و مجردّ ضرر ، موجب واجب نبودن نمی شود ، پس اگر توقّف داشته باشد ، حفظ عقائد مسلمانان یا حفظ احکام ضروریّه اسلام بر بذل جان و مال ، واجب است بذل آن
- [امام خمینی] اگر معروف یا منکر از اموری باشد که شارع مقدس به آن اهمیت زیاد میدهد مثل اصول دین یا مذهب و حفظ قرآن مجید و حفظ عقاید مسلمانان یا احکام ضروریه، باید ملاحظه اهمیت شود، و مجرد ضرر، موجب واجب نبودن نمیشود، پس اگر توقف داشته باشد حفظ عقاید مسلمانان یا حفظ احکام ضروریه اسلام بر بذل جان و مال، واجب است بذل آن.