فرقه وهابیت چگونه ‌بوجود آمده و تفاوت آن با دیگر مذاهب اهل تسنن چیست؟

یکی از فرقه‌های افراطی اسلامی‌ که در قرون اخیر به وجود آمده که با نظرات خلاف کتاب و سنت موجب مشکلات فراوانی در جوامع اسلامی شده، فرقه وهابیت است، از نامهای دیگری که وهابیان بر روی خود می‌گذارند و در دوره جدید تقریبا ابا دارند که نام وهابیت بر آنها گذارده شود و دوست دارند که از نامهای دیگر بر آنها استفاده شود سلفی می‌باشد و می‌گویند ما تابع یک شخص (محمدبن عبدالوهاب) نیستیم بلکه تابع یک مسلک فکری به نام سلفی گری هستیم. در این مقاله بیشتر به بررسی این موضوع و تاریخچه آن می‌پردازیم.

اهل سنت اصطلاحی است در علم ملل و نحل که بر گروهی از مسلمانان اطلاق می شود.

وهابیت، فرقه‌ای از اهل سنت که در عربستان در اواخر سده دوازدهم و اوائل قرن سیزدهم قمری، در منطقه نجد توسط محمد بن عبدالوهاب تأسیس شد. پیروان این فرقه را وهابی می‌گویند. وهابیان در فروع دین، تابع احمد بن حنبل‌‌ هستند و بیشتر آنان در شبه جزیره عربستان سکونت دارند. پیشوایان فکری این فرقه، ابن‎تیمیه، ابن قیم و محمد بن عبدالوهاب هستند.

فرقه ازحیث لغت، معنی گروه و دسته را می‌دهد و فريق، گروه جدا شده از ديگران است.

اهل سنت اصطلاحی است در علم ملل و نحل که بر گروهی از مسلمانان اطلاق می شود.

اهل در معانی همسر و نیز خانواده و همچنین خویشاوندان به کار رفته است.

محمد بن عبدالوهاب ممکن است اسم برای اشخاص ذیل باشد: • محمد بن عبدالوهاب ثقفی، محدّث، فقیه شافعی، متکلم و عارف قرن سوم و چهارم• محمد بن عبدالوهاب جبائی، متکلم مشهور معتزلی قرن سوم

عبدالله بن محمد ممکن است اسم برای اشخاص ذیل باشد: • عبدالله بن محمد توزی، تَوَّزی، ابومحمد عبدالله بن محمد بن هارون، راوی و لغت‌شناس سده ۳ق/۹م• عبدالله بن محمد ازدی، ابومحمد عبدالله بن محمد ازدی، از لغویون قرن پنجم• عبداللّه بن محمد بغدادی، ابوالقاسم عبداللّه بن محمد بغدادى (۴۱۰- ۴۸۵ ق) شاعر، اديب، لغوى و قرآن‌پژوه• عبدالله بن محمد بشروی خراسانی، از علمای بزرگ و فقیهان مشهور قرن یازدهم هجری• عبدالله بن محمد بطلیوسی، بَطَلْیَوْسی، ابومحمّد عبداللّه بن محمّدبن السیّد، ادیب، نحوی، فیلسوف و فقیه مالکی اندلسی مشهور به ابن السیّد• عبدالله بن محمد بغوی، محدث بغدادی مشهور به ابن بنت مَنیع، در قرن سوم و چهارم• عبدالله بن محمد بلخی، بلخی، ابوعلی عبدالله بن محمد بن علی، محدث و مؤلف• عبدالله بن محمد مدینی‌بلوی، بَلَوی، ابومحمد عبدالله بن محمد مَدینی، مورخ مصری• عبدالله بن محمد بن ابی القاسم فرحون، ابومحمد عبدالله بن محمد بن ابی القاسم فرحون بن محمد بن فرحون الیعمری التونسی الاصل از ادبای سرآمد• عبدالله بن محمد تونسی‌تجانی، جغرافی‌نویس و ادیب تونسی در عهد حفصیان در قرن هفتم و هشتم• عبدالله بن محمد بیتوشی، ادیب، نحوی، لغوی، فقیه شافعی، نسخه نویس، مؤلّف و شاعر قرنهای دوازدهم و سیزدهم• عبدالله بن محمد تعایشی، رهبر حکومت مهدیون در سودان، بعد از مهدی سودانی• عبدالله بن محمد تونی، مشهور به فاضل تونی، فرزند محمد، فقیه و اصولی امامی سده یازدهم• عبدالله بن محمد خزرجی، ادیب و اگاه به علم عروض• عبدالله بن محمد عین القضات همدانی، فقیه، حکیم و عارف، مکنی به ابوالفضائل، معروف به قاضی همدانی• عبدالله بن محمد قلانسی نسقی، یکی از واعظان و دانشمندان خاندان «قلانسی»

ابن تیمیه‌ علاوه‌ بر مذهب‌ حنبلی‌ که‌ مذهب‌ وی‌ بود، به‌ تحقیق‌ در مذاهب‌ فقهی‌ و علم‌ کلام‌ و اصول‌ اعتقادات‌ نیز پرداخت‌ و بر خلاف‌ اکثر معاصران‌ خود فلسفه‌ و حکمت‌ هم‌ آموخت‌ و با ادیان‌ یهود و مسیحیت‌ آشنا شد.

استاد معظم حضرت آیت الله سبحانی در ۲۸ شوال المکرم۱۳۴۷ق(۲۰ فروردین ۱۳۰۸ش) در تبریز در خانواده علم و تقوا و فضیلت دیده به جهان گشود.پدر بزرگوار ایشان زاهد وارسته، مرحوم آیت الله حاج شیخ محمد حسین سبحانی خیابانی است.

اِبْن‌ِ حَجَر عَسْقَلانی‌، شهاب‌ الدین‌ ابوالفضل‌ احمد بن‌ علی‌ بن‌ محمد بن‌ محمد بن‌ علی‌ بن‌ احمد بن‌ محمود بن‌ احمد حجر عسقلانی‌ کِنانی‌ مصری‌ (۲۲ شعبان ‌ ۷۷۳ - ذیقعده ۸۵۲ق‌/۱۶ فوریه ۱۳۷۲ - ژانویه ۱۴۴۹م‌)، یکی‌ از علمای‌ بزرگ‌ حدیث ‌ و فقه ‌ شافعی ‌، موّرخ‌ و شاعر می‌باشد.

محمد بن یوسف بن على بن یوسف ابن حیّان أثیر الدین ابوحیان اندلسى جیانى (۶۵۴ـ۷۴۵ق) از بزرگان تفسیر، حدیث و ادبیات اهل سنت به شمار مى رود.

محمد بن ابی بکر بن ابی‌قحافه (۱۰- ۳۸ق) از نزدیک‌ترین یاران امام علی(ع) که از سوی ایشان به فرمانداری مصر منصوب شد.

حامِض، ابوموسی سلیمان ‌بن محمد، زبان‌شناس و نحوی بغدادی است.

تردیدی نیست که نماز خواندن در‌هر مسجدی از مساجد دنیا جایز است، چنان که تردیدی در‌مشروعیت زیارت قبور نیست. بنابراین شبهه‌ای در ‌جواز مسافرت برای رفتن به هر مسجدی از مساجد دنیا یا برای رفتن به سوی قبور مطهر و مراقد منور نیست به ویژه آنکه بسیاری از روایات در‌صدد تشویق زیارت است.

محمد جواد مغنیه، ‌فرزند شیخ محمود در سال ۱۳۲۲ هـ . ق در روستای «طیردبا» لبنان به دنیا آمد. محمد جواد هنوز ۴ بهار را ندیده بود که مادرش را از دست داد. پدرش پس از مرگ همسرش که از سلاله پاک سادات بود، لبنان را به قصد عراق ترک کرد و محمد جواد در نجف، خط و حساب و زبان فارسی را آموخت.شیخ محمود که از علمای معروف لبنان بود، بعد از ۴ سال اقامت در نجف، به دعوت مردم منطقه عباسیه، به جبل عامل بازگشت.مردم عباسیه استقبال گرمی از وی نمودند و در ساختن خانه به او کمک کردند. پدر محمد جواد برای تکمیل سقف خانه از زرگری پول گرفت و خانه را گرو گذاشت، امّا اجل مهلت بازپرداخت وام را به آن بزرگوار نداد. او در سال ۱۳۳۴ هـ . ق به دیدار حق شتافت. چون زرگر خانه را تصرف کرده بود، محمد جواد همراه برادر کوچک خود به «طیردبا» بازگشت و برادر بزرگش، شیخ عبدالکریم سرپرستی آنان را برعهده گرفت. با کوچ شیخ عبدالکریم به نجف، روزهای سخت محمد جواد آغاز گردید؛ روزهایی که فقط نخود و فندق غذای او را تشکیل می‌داد. گاه ۳ روز می‌گذشت و چیزی برای خوردن پیدا نمی‌کرد. [۱]محمد جواد از همان کودکی تلاش کرد که روی پای خود بایستد، جوانان روستا برای کار به بیروت می‌رفتند و هر کس به فراخور خود حال خویش به کاری مشغول می‌شد. مغنیه نیز عازم بیروت شد، ولی چون جثه‌ای کوچک داشت و از انجام کارهای سنگین عاجز بود، دوستانش به او پیشنهاد کردند تا به کارهای سبکی مثل کتاب فروشی بپردازد. او نیز مدتی به دستفروشی پرداخت.

مجموعه مذاهب فقهی از اهل سنت که در میان گروه زیادى از مسلمانان باقى مانده و تا به امروز مورد عمل قرار مى گیرد. این مذاهب عبارتند از: حنفی، مالکی، شافعی و حنبلی.

ابوحنیفه نعمان بن ثابت (۸۰-۱۵۰ق/۶۹۹-۷۶۷م) ، فقیه و متکلم کوفه و پایه‌گذار مذهب حنفی از مذاهب چهارگانه اهل سنت. حنفیان او را امام اعظم و سراج الائمه لقب داده‌اند.

مُحَمَّد بن عَبدُاللّه بن عَبدُالمُطّلِب بن هاشم (عام الفیل–۱۱ق)، پیامبر اسلام، از پیامبران اولوالعزم و آخرین پیامبر الهی. معجزه اصلی او قرآن است و مردم را به یکتاپرستی و اخلاق نیک دعوت کرد.

احمد بن حنبل که از نظر نسب از مردم مرو خراسان به شمار می رود، در سال ۱۶۴ هجری در بغداد به دنیا آمد و در سال ۳۴۱ در همین شهر چشم از جهان فرو بست [۱].

ابو عبدالله ممکن است اسم یا کنیه برای اشخاص ذیل باشد: • ابوعبدالله ابن‌خباز، اِبْن‌ِ خَبّاز، ابوعبدالله‌ نجم‌الدین‌ محمد بن‌ ابی‌ بکر ( ربیع‌الاول‌ ۵۵۷ - ذیحجه ۶۳۱/ فوریه‌ ۱۱۶۲- اوت‌ ۱۲۳۴)، ادیب‌ و فقیه‌ شافعی• ابوعبدالله باکویی، باکویی، ابو عبد اللّه محمد بن عبد اللّه بن عبید اللّه بن باکویه شیرازی، از مشایخ صوفیه در اواخر قرن چهارم و اوایل قرن پنجم• ابوعبدالله ابن‌خطیب، مشهور به ذوالوزارتین (ریاست شمشیر و قلم یا وزارت و کتابت) و ملقب به لسان‌الدین، وزیر، طبیب، ادیب، مورخ و فقیه مالکی اندلسی• ابوعبدالله تاج‌الاسلام ابن‌خمیس، اِبْن‌ِ خَمیس‌، ابوعبدالله‌ تاج‌الاسلام‌ مجدالدین‌ حسین‌ بن‌ نصر کعبی‌ جُهَنی‌ موصلی‌، فقیه ‌ شافعی• ابوعبدالله ابن‌قاسم، اِبْن‌ِ قاسِم‌، ابوعبدالله‌ عبدالرحمان‌ بن‌ قاسم‌ بن‌ خالد بن‌ جُنادَة عُتَقی‌، یکی‌ از شاخص‌ترین‌ شاگردان‌ مالک‌ بن‌ انس‌• ابوعبدالله ابن‌مخلد، اِبْن‌ِ مَخْلَد، ابوعبدالله‌ محمد بن‌ مخلد بن‌ حفص‌ دوری‌ عطار (۲۳۳-۲۴ جمادی‌الاخر ۳۳۱ق‌/۸۴۸ - ۵ مارس‌ ۹۴۳م‌)، محدث‌ بغدادی• ابوعبدالله ابن‌مرحل، اِبْن‌ِ مُرَحَّل‌، ابوعبدالله‌ محمد بن‌ عمر بن‌ مکی‌ بن‌ عبدالصمد، ملقب‌ به‌ صدرالدین‌، شاعر و فقیه‌ شافعی‌• ابوعبدالله ابن‌نجار، اِبْنِ نَجّار، ابوعبدالله محب‌الدین محمدبن محمودبن حسن‌بن هبه‌الله بن محاسن، مورخ، محدث، رجال‌شناس و ادیب شافعی مذهب بغداد• ابوعبدالله ابن‌واصل، اِبْنِ واصِل، ابو عبداللـه محمد بن سالم بن نصر اللـه بن سالم بن واصل حموی، مورخ، ادیب و فقیه شافعی• ابو عبدالله بارع، ‌بارِع، ابوعبداللّه حسین بن محمد بن عبدالوهاب بدری بغدادی، ادیب و شاعر عرب قرن پنجم و اوایل ششم• ابوعبدالله حارث‌محاسبی، حارث مُحاسِبی، ابوعبداللّه بصری، زاهد، واعظ، محدّث، عارف، فقیه و متکلم قرن سوم• ابو عبدالله حسین بن عبیدالله غضائری، ابو الحسین، احمد بن حسین بن عبید الله بن ابراهیم غضائری، رجال‌شناس‌ و محدث‌ امامی‌ بغداد• ابوعبدالله زنجانی، اَبوعَبْدُ اللهِ زَنْجانی، فرزند میرزا نصرالله شیخ‌الاسلام، فقیه، مفسر، قرآن‌شناس و نویسنده برجسته معاصر ایرانی• ابوعبدالله شقاق، ریاضی‌دان، فقیه و محدث• ابو عبدالله محمد بن احمد بن ادریس حلی عجلی، ابن‌ ادریس حلّی، فقیه مهم و تأثیرگذار امامی در قرن ششم• ابن طقطقی، نقیب برجسته علویان شهر حله، نجف، کربلا و از دانشمندان و مورخان شیعه مذهب در نیمه دوم قرن هفتم هجری• ابوعبدالله ابن‌ماجه، اِبْن‌ِ ماجه‌، ابوعبدالله‌ محمد بن‌ یزید رَبَعی‌ قزوینی‌، محدّث‌ بزرگ‌ و گردآورنده سنن‌• ابوعبدالله ابن‌ابار، ابن اَبّار، ابوعبدالله‌ محمّد عبدالله‌ قُضاعی‌، کاتب‌، مورّخ‌، محدّث‌، ادیب‌ و سیاستمدار اندلسی‌• ابوعبدالله ابن‌بابویه، حسین‌ بن‌ علی‌ بن‌ حسین‌ بن‌ موسی‌ بن‌ بابویه‌ قمی‌ (زنده‌ در ۳۷۸ق/۹۸۸م)، فقیه، محدث و متکلم شیعی• ابوعبدالله ابن‌جزری، معروف‌ به‌ ابن‌ جزری‌ و ملقب‌ به‌ شمس‌الدین‌ (۶۵۸ -۷۳۹ق‌/ ۱۲۶۰- ۱۳۳۸م‌)، مورخ‌ دمشقی‌• ابوعبدالله ابن‌طولون، محدث، فقیه ، ادیب و مورخ• ابوعبدالله ابن‌طیب، اِبْن‌ِ طَیّب‌ْ، ابوعبدالله‌ محمد شَرَقی‌ (شرگی‌، شراگی‌) ملقب‌ به‌ شمس‌الدین‌، محدث‌، نحوی‌، ادیب و مورخ‌ مغربی‌• ابوعبدالله ابن‌عباد، ابن عَبّاد، فقیه ، خطیب ‌ و از مشاهیر صوفیه اندلس‌• ابوعبدالله ابن‌عسکر، اِبْن‌ِعَسْکَر، ابوعبدالله‌ محمد بن‌ علی‌، راوی، فقیه‌، مورخ‌ و ادیب‌ عصر موحدون‌ اندلس‌• ابوعبدالله ابن‌سعد، اِبْن‌ِ سَعْد، ابوعبدالله‌ محمد بن‌ سعد بن‌ منیع‌، مشهور به‌ کاتب‌ واقدی‌، مورخ‌ و سیره‌نویس‌ مشهور بغداد• ابوعبدالله اخفش، اَخْفَش‌، ابو عبدالله‌ هارون‌ بن‌ موسی‌ بن‌ شریک‌ تغلبی‌ دمشقی‌، نحوی‌، لغوی‌، محدث‌، مفسر و مقری‌ بزرگ‌ شام‌• ابوعبدالله اصفهانی، حمزه اصفهانی، ادیب، لغوی و مورخ ایرانی سده چهارم• ابوعبدالله انطاکی، اَنْطاکی‌، ابوعبدالله‌ (یا ابوعلی‌) احمد بن‌ عاصم‌، عارف‌ بزرگ‌ سده‌ های ۲-۳ق‌/۸ -۹م‌• ابوعبدالله بارع، بارِع، ابوعبداللّه حسین بن محمد بن عبدالوهاب بدری بغدادی، ادیب و شاعر عرب قرن پنجم و اوایل ششم• ابوعبدالله بتانی، بَتّانی، ابوعبدالله محمد بن جابربن سِنان رَقّی حَرّانی صابی، منجّم و ریاضی‌دان برجسته دوره اسلامی• ابوعبدالله بخاری جعفی، بخاری، ابوعبدالله محمد بن اسماعیل، نویسنده اثر مهم حدیثی الجامع الصحیح معروف به صحیح بخاری• ابوعبدالله بدری، ‌بارِع، ابوعبداللّه حسین بن محمد بن عبدالوهاب بدری بغدادی، ادیب و شاعر عرب قرن پنجم و اوایل ششم• ابوعبدالله بردله، بَرْدَلَّه، ابوعبداللّه محمّد العربی بن احمد اندلسی، قاضیِ مغربیِ عصر حکمرانی مولای اسماعیل• ابوعبدالله برمکی، بَرْمَکی، ابوعبدالله (یا ابوجعفر) محمد بن اسماعیل بن احمد بن بشیر برمکی رازی، معروف به صاحب صومعه، محدث امامی قرن سوم• ابوعبدالله بن مسلم بن عقیل، بنابر قولی، از شهدای کربلا• ابوعبدالله بیکندی، بِیْکَندی، ابوعبدالله محمد بن سلام بن‌ فرج بخاری (د صفر ۲۲۵/ د سامبر۸۳۹)، محدث اهل ماوراءالنهر و استاد بخاری• ابوعبدالله جرجانی، جُرْجانی، ابوعبدالله محمد بن یحیی بن مهدی (د ۳۹۸ق/ ۱۰۰۸م)، از فقهای حنفی ایران• ابوعبدالله جزری، جَزَری‌، شمس‌الدین‌، از مورخان‌ نام‌دار شام‌ در سده هفتم‌ و هشتم‌• ابوعبدالله جعل، ‌ابوعبداللّه‌ حسین ‌بن‌ علی‌، معروف‌ به‌ کاغذی‌، فقیه‌ حنفی‌ و متکلم‌ صاحب‌نامِ معتزلی قرن‌ چهارم• ابوعبدالله جندی، جَنَدی‌، ابوعبداللّه‌ محمد بن‌ یوسف‌، فقیه‌ شافعی‌ و مورخ‌ یمنی‌ قرن‌ هشتم‌• ابوعبدالله جورقانی، جُورَقانی‌، ابوعبداللّه حسین بن‌ ابراهیم‌ همدانی‌، عالم‌ و محدّث‌ قرن ششم‌• ابوعبدالله حاکم نیشابوری، حاکم نیشابوری، ابوعبداللّه محمد بن عبداللّه ضَبّی طهمانی، محدث، قاضی و تراجم‌نگار شافعی قرن چهارم• ابوعبدالله حسین بن محمد حلوانی، از محدثان قرن پنجم قمری• ابوعبدالله رودباری، بو عَبْدُ اللهِ رودْباری، احمد بن عطاء بن احمد (د ۳۶۹ق/ ۹۷۹ م)، از عرفا• ابوعبدالله زنجانی، اَبوعَبْدُ اللهِ زَنْجانی، فرزند میرزا نصرالله شیخ‌الاسلام، فقیه، مفسر، قرآن‌شناس و نویسنده برجسته معاصر ایرانی• ابوعبدالله شیعی، حسین بن احمد بن محمد زکریا (د ۲۹۵ق/ ۹۱۱ م)، داعی اسماعیلی و بنیان‌گذار خلافت فاطمیان در شمال افریقا• ابوعبدالله طبری، ابوعبدالله طبری محدث و مفتی ایرانی مکه، ملقب به امام الحرمین• ابوعبدالله کلاعی، خالد بن مَعْدان کَلاعی، ابوعبداللّه، راوی و تابعی اهل شام• ابوعبدالله محمد بن ابرهیم ابن‌حاج، معروف‌ به‌ ابن‌ حاج‌ و قنیقل‌، فقیه‌، متکلم‌ و نحوی‌• ابوعبدالله ابن‌عسکر، اِبْن‌ِعَسْکَر، ابوعبدالله‌ محمد بن‌ علی‌ (۵۸۴ -۶۳۶ق‌/۱۱۸۸- ۱۲۳۹م‌)، راوی، فقیه‌، مورخ‌ و ادیب‌ عصر موحدون‌ اندلس‌• ابن شهر آشوب مازندرانی، از عالمان بزرگ و معروف شیعه در اواخر قرن پنجم و اوایل قرن ششم هجری• ابوعبدالله محمدقرشی، اَبو عَبْدُ اللهِ قُرَشی، محمد بن احمد بن ابراهیم قرشی هاشمی (د ۵۹۹ق/ ۱۲۰۳ م)، عارف اندلسی• ابوعبدالله محیی‌الدین ابن‌عربی، معروف‌ به‌ شیخ‌ اکبر، اندیشمند، عارف‌ و صوفی‌ بزرگ‌ جهان‌ اسلام‌• ابوعبدالله مصری، تُجیبی، احمد بن یحیی بن وزیر، معروف به ابوعبداللّه مصری، محدّث، فقیه و نحوی بزرگ قرن دوم و سوم• ابوعبدالله فاضل مقداد، دانشمندی محقق در دانش‌های کلام، فقه، اصول،‌ معانی بیان، قرآن، حدیث و منطق

کتاب تحفة النظار فی غرائب الامصار و عجائب الاسفار که به رحلة ابن بطوطه نیز مشهور است، رهاورد سفر سی ساله ابن بطوطه در بخشی گسترده از جهان در سده هشتم ق. و منبعی مهم در تاریخ و جغرافیای این سرزمین‌ها است. اثر محمد بن عبدالله اللواتی الطنجی (متوفی ۷۷۹ ق) جهانگرد مشهور مسلمان، شامل شرح سه سفر حج می‌باشد که به زبان عربی، گزارش سفر طولانی ابن بطوطه از زادگاه خویش به مکه مکرمه و پس از آن به سایر بلاد است. بخشی از کتاب که گزارش ابن بطوطه از سفر به مکه و مدینه را در بر می‌گیرد، آگاهی‌های مذهبی، فرهنگی، اجتماعی و عمرانی مهمی از مکه و مدینه به دست می‌دهد.

آیین وهابیت کتابی کلامی و به زبان فارسی تألیف آیت الله جعفر سبحانی از عالمان معاصر شیعه در قم. او در این اثر که در ۲۰ فصل گردآوری کرده به مباحث اختلافی بین شیعیان و وهابیت پرداخته و سپس به نقد و بررسی عقائد وهابیان می‌پردازد. این اثر در مؤسسه امام صادق(ع) به چاپ رسیده و ترجمه عربی آن با عنوان «الوهابیة فی المیزان» منتشر شده است.

شِفاءُ السَّقام فی زیارَةِ خَیرِ الأنام (شفای بیماری‌ها در زیارت بهترین انسان‌ها) کتابی در یک جلد به زبان عربی تالیف تقی‌الدین سُبکی عالم شافعی مذهب در قرن هشتم قمری. موضوع کتاب، ردّ بر ابن تیمیه درباره تحریم زیارت رسول اکرم (ص) است که با ادله نقلی و عقلی به اثبات دعوی خود پرداخته است. شفاء السقام در ده باب تدوین شده است.

جزیرة ‌العرب یا شبه جزیره عربستان‌ پهناورترین شبه‌جزیره جهان‌، واقع در جنوب‌غربی آسیا. این شبه جزیره میان آب‌های خلیج فارس‌، دریاهای عمان و عرب در مشرق‌، اقیانوس هند و خلیج عدن در جنوب و دریای سرخ در مغرب قرار دارد و به‌سبب محاصره با دریاها و رودها ــ از جمله فرات‌ در قسمت شمالی آن ــ که شبه‌جزیره را تقریباً به‌صورت جزیره در آورده است، اکثر جغرافیانویسان و مورخان قدیم و جدید آن را جزیرة ‌العرب خوانده‌اند.

عنوان

مالک بن انس در سال ۹۳ هجری در مدینه به دنیا آمد و در سال ۱۷۹ هجری در همین شهر چشم از جهان فرو بست [۱]. او در مدینه از حضور اساتید و مشایخ حدیثی ناموری که جزء بزرگان تابعان بودند، همچون: ربیعه الرأی، ابن شهاب زهری، زید بن اسلم، یحیی بن سعید انصاری و.... بهره جست [۲] در این میان ابوبکر بن یزید معروف به ابن هرمز ( م ۱۴۸ ) بیشترین تأثیر در تربیت علمی او داشته است. [۳]. او هم چنین مدتی از محضر امام صادق علیه السلام بهره گرفت و پیوسته آن حضرت را به کثرت عبادت می ستود [۴] [۵]. مالک یکی از ائمه چهارگانه فقه اهل سنت و بنیان گذار فقه مالکی است. تکیه بر سنت پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم و تا حدود زیادی پرهیز از رأی و قیاس از ویژگی های فقه اوست [۶].

جعفر بن معتصم، در سال ۲۰۶ قمری در فم الصلح نزدیک واسط عراق متولد شد.[۱] او در سال ۲۲۷ قمری از سوی برادرش واثق که خلیفه عباسی بود، امیرالحاج شد. از زندگی او تا پیش از رسیدن به خلافت عباسی، اخبار دقیقی در دست نیست.

فرقه معتزله یکی از شعب و فرق انحرافی در اسلام به شمار می‌رود. در این مقاله به شرح و نقد آراء و عقائد این نحله می‌پردازیم.

یکی از فرقه‌های افراطی اسلامی‌ که در قرون اخیر به وجود آمده که با نظرات خلاف کتاب و سنت موجب مشکلات فراوانی در جوامع اسلامی شده، فرقه وهابیت است، از نامهای دیگری که وهابیان بر روی خود می‌گذارند و در دوره جدید تقریبا ابا دارند که نام وهابیت بر آنها گذارده شود و دوست دارند که از نامهای دیگر بر آنها استفاده شود سلفی می‌باشد و می‌گویند ما تابع یک شخص (محمدبن عبدالوهاب) نیستیم بلکه تابع یک مسلک فکری به نام سلفی گری هستیم. در این مقاله بیشتر به بررسی این موضوع و تاریخچه آن می‌پردازیم.

معانی به دست آمده از الفاظ قرآن، به سبب ظن نوعی را ظواهر کتاب نامیده می‌شود.

این مذهب منتسب به مالک بن انس بن ابی عامر اصبحی، (متولّد سال ۹۳ هجرى در مدینه و متوفّاى ۱۷۹ هجرى در همان شهر است). وى بخشى از عمرش را در دولت اموی و بخشى از آن را در دولت عباسی گذراند.

حَنبَلیّه، پیروان یکی از چهار مذهب فقهی مشهور اهل سنت، می‌باشد.مؤسّس مذهب حنبلی، ابوعبدالله احمد بن حنبل بن هلال شیبانی است. وى در سال ۱۶۴ در بغداد متولّد شد و در همان شهر، سال ۲۴۱ وفات یافت.این مذهب در بغداد ظهور کرد و به شام هم رفت. امروز مذهب غالب بر حجاز، قطر، فلسطین و بحرین، مذهب حنبلى است. [۱]

مذهب شافعی، منتسب است به ابوعبدالله محمّد بن ادریس بن عباس بن عثمان بن شافع ، معروف به شافعى. وى در سال ۱۵۰ هجرى در «غزه» متولّد شد و در سال ۲۰۴ هجرى در مصر وفات یافت.

این مذهب منتسب به مالک بن انس بن ابی عامر اصبحی، (متولّد سال ۹۳ هجرى در مدینه و متوفّاى ۱۷۹ هجرى در همان شهر است). وى بخشى از عمرش را در دولت اموی و بخشى از آن را در دولت عباسی گذراند.

زیارت قبور، از سنت‌های اسلامی و شیعی که بنابر برخی از آیات قرآن کریم و روایات مختلف از پیامبر(ص) و معصومین، مستحب دانسته شده است. زیارت قبور، یکی از اعمال مورد اهتمام مسلمانان بوده و در این باره تفاوتی میان اهل سنت و شیعیان نیست. سیره پیامبر اکرم، عمل صحابه، سیره مسلمانان و همچنین فتاوای علمای مذاهب اربعه اهل سنت و مذهب شیعه، از واضح‌ترین دلایل فضیلت زیارت قبور است.

کَمالُ الدّین و تَمامُ النّعْمَة یا اِکْمالُ الدّین و اِتْمامُ النّعمَة، تألیف عالم بزرگ و برجسته شیعه محمد بن علی بن بابویه قمی معروف به شیخ صدوق (متوفای ۳۸۱ق) به موضوع غیبت و ظهور امام زمان(عج) می‌پردازد. شیخ صدوق در این کتاب نمونه‌های فراوانی از غیبت پیامبران الهی را آورده و به بررسی کامل امامت حضرت مهدی(ع)، تولد ایشان، روایات پیامبر و ائمه(ع)، درباره ظهور آن حضرت، کسانی که به خدمت آن حضرت رسیده‏ اند و شرایط دوران ظهور ایشان پرداخته است.

احکام به مجموعه دستورالعمل‌هایی گفته می‌شود که یک دین برای پیروان خود وضع می‌کند. قوانین و مقررات شارع برای مکلفان را اَحکام گویند.

ابو عبدالله محمد بن عبدالله بن محمد بن ابراهیم لواتی طنجی و یا به صورت کامل‌تر، ابو عبدالله محمد بن عبدالله بن ابراهیم بن محمد بن ابراهیم بن یوسف، جهانگرد معروف مغربی (۷۰۳- ۷۷۹ ق/ ۱۳۰۴- ۱۳۷۷ م). لقب او به دو صورت شرف الدین و شمس الدین آمده است.

مُحَمَّد بن عَبدُاللّه بن عَبدُالمُطّلِب بن هاشم (عام الفیل–۱۱ق)، پیامبر اسلام، از پیامبران اولوالعزم و آخرین پیامبر الهی. معجزه اصلی او قرآن است و مردم را به یکتاپرستی و اخلاق نیک دعوت کرد.

سال هجری قمری سال شماری است كه اساس آن چرخش ماه به دور زمین است و سال آغازین آن سال هجرت پیامبر اسلام (ص) است.

احمد بن عبدالحلیم بن عبدالسلام بن تِیمیّه حَرّانی حَنبَلی معروف به اِبنِ تِیمیّه از علمای اهل سنت در قرن هشتم قمری است که مبانی فکری سلفی را تئوریزه کرد. بسیاری از دیدگاه‎های جریان‎های سلفی از جمله وهابیت در اندیشه‌های ابن‎تیمیه ریشه دارد. نظرات عالمان دینی و نویسندگان، درباره ابن تیمیه بسیار متفاوت است؛ برخی او را ستوده و برخی تا حد کفر نکوهش کرده‌اند.

حنفیّه، مکتب فقهی و کلامی منسوب به ابوحنیفه نعمان بن ثابت (متوفی ۱۵۰) است.

سفری كه فی نفسه حرام باشد (مانند سفر زن بدون اجازه شوهر) و يا به قصد معصيت انجام گيرد (مانند سفر برای شرب خمر)

یکی از محدثین جلیل القدر و روات بزرگوار که شرافت نسب و طهارت مولد را با فضیلت علم و تقوی به هم آمیخته، حضرت عبد العظیم حسنی (علیه‌السّلام) است. وی سیدی شریف و بزرگوار، متقی، پارسا، پرهیزگار، از مشایخ حدیث و از زهاد و عبّاد زمان خود بود.

عبدالوهاب ممکن است اسم برای اشخاص ذیل باشد: • عبدالوهاب برغانی، میرزا عبدالوهاب بن محمدصالح برغانی از آل برغانی و از علمای شیعه• عبدالوهاب خان بدر، میرزا عبدالوهاب‌خان شیرازی (نایب‌الوزاره ـ نصیرالدوله ـ آصف‌الدوله) از رجال فاضل و باسواد و سیاسی ایران در دوره قاجار• عبدالوهاب خلاف، فقیه حنفی و حقوق‌دان نوگرای مصری در قرن چهاردهم• عبدالوهاب شعرانی، عبد الوهاب بن احمد بن علی حنفی شعرانی، مکنی به ابومحمد از علمای متصوفه• عبدالوهاب مجتهد رشتی، از علمای مشروطه‌خواه و ضد استبداد ایران در قرن چهاردهم هجری• عبدالوهاب قزوینی، از بزگترین علما و فقهای مجاهد برجسته ایران در قرن دوازدهم و سیزدهم هجری• سید عبدالوهاب طالقانی، از علمای معاصر شیعه• سیدعبدالوهاب صالح، از علمای مبارز مشروطه خواه‌ ایران در قرن چهاردهم هجری

تقی الدین ممکن است اسم برای اشخاص ذیل باشد: • تقی الدین ابراهیم کفعمی، از دانشمندان بزرگ شیعه در قرن نهم و دهم هجری• تقی الدین ابن تیمیه، از شخصیت‌های مطرح و تأثیرگذار در جهان اسلام و دارای عقاید خاص در مباحث اسلامی• تقی‌الدین ابن‌صلاح، اِبْن‌ِ صَلاح‌، تقی‌الدین‌ ابوعمرو عثمان‌ بن‌ عبدالرحمان‌ بن‌ عثمان‌ ابن‌ موسی‌ بن‌ ابی‌ نصر نصری‌ شَهرزوری‌ محدث‌، مفسر و فقیه‌ شافعی‌• تقی الدین حسن بن علی بن داوود حلی، ملقب‌ به‌ تقی‌الدین‌ رجالی‌، فقیه‌ و ادیب‌ امامی و از علماى بزرگ شیعه در قرن هفتم هجرى• تقی الدین فارسی، تقی الدین فارسی، ابوالخیر محمد بن محمد، ریاضیدان، منجم، پزشک، ادیب و شاعر ایرانی قرن دهم• تقی الدین برگوی، بِرگِوی یا برگیلی، تقی الدین محمدبن پیرعلی، از علمای عثمانی• تقی الدین بلیانی، بَلیانی، تقی الدین محمدبن سعدالدین محمد حسینی اوحدی دقاقی بلیانی اصفهانی، شاعر، تذکره نویس و مؤلف قرن دهم و یازدهم• تقی‌الدین بن عبدالقادر تمیمی، تمیمی، تقی الدین بن عبدالقادر، معروف به غَزّی، عالم و قاضی حنفی اهل مصر در قرن دهم و یازدهم• تقی‌الدین حصنی، تقی الدین حِصْنی، ابوبکربن محمد، محدّث و زاهد و فقیه شافعی قرن هشتم و نهم• تقی الدین فاسی‌، تقی الدین فاسی (محمد بن احمد بن علی) (م ۸۳۲) از برجسته‌ترین مورخان• تقی الدین نهبانی، تقی الدین نهبانی، عالم، قاضی و بنیانگذار حزب آزادی‌بخش اسلامی فلسطین در قرن چهاردهم هجری• تقی الدین مقریزی‌، ابوالعباس تقی الدین احمد بن علی مقریزی، از نامورترین مورخان تاریخ مصر، در سده‌های هشتم و نهم هجری• تقی‌الدین راصد، دانشمند برجسته و جامع الاطراف قرن دهم

اسلام، گرویدن به آیین آسمانی حضرت محمد صلّی اللّه علیه و آله را گویند که یکی از ادیان توحیدی و ابراهیمی است و از جامعیت خاصی نسبت به دیگر ادیان برخوردار است.از این عنوان در بیشتر باب‌های فقهی مانند طهارت، صلات، زکات، صوم، حج، جهاد، تجارت، وصیّت، نکاح، نذر، کفّارات، صید و ذباحه، شفعه، احیاء موات، لقطه، حدود و قصاص سخن رفته است.واژۀ اسلام افزون بر معنای یاد شده بر خود آیین و شریعت آسمانی آن حضرت نیز اطلاق شده است.

حَرّان، شهری کهن در آسیای صغیر است.

مسلمان کسی است که به دین اسلام باور دارد. حج یکی از فروع دین اسلام است.مسلمان باید به اصول دین هم ملزم باشد.

‌محمدجواد باهنر، سومین نخست وزیر جمهوری اسلامی ایران بود.

آیَتُ اللّه، یا آیة الله به معنای نشانه خداوند، عنوانی عام برای نشان دادن جایگاه علمی فقیهان طراز اول و دوم شیعه از اوایل قرن چهاردهم است.

نخستین امام شیعیان علی(ع)

ابوحنیفه نعمان بن ثابت (۸۰-۱۵۰ق/۶۹۹-۷۶۷م) ، فقیه و متکلم کوفه و پایه‌گذار مذهب حنفی از مذاهب چهارگانه اهل سنت. حنفیان او را امام اعظم و سراج الائمه لقب داده‌اند.

عبدالله بن حسین بن علی بن ابی‌طالب یا عبدالله رضیع، مشهور به علی‌اصغر فرزند شیرخوار امام حسین (ع) و کوچک‎ترین آنان که در واقعه کربلا با تیر حرمله بن کاهل به شهادت رسید. شیعیان او را باب الحوائج می‌دانند. مراسم همایش شیرخوارگان حسینی در بزرگداشت او برگزار می‌شود.

ابومحمد ممکن است اسم یا کنیه برای اشخاص ذیل باشد: • ابومحمد ابن‌حزم، اِبْن‌ِ حَزْم‌، ابومحمد علی‌ بن ‌احمد بن‌ سعید، فقیه‌، محدث‌، فیلسوف‌، عالم‌ ادیان‌ و مذاهب‌، ادیب‌ و شاعر• ابومحمد ابن‌خشاب،اِبْن‌ِ خَشّاب‌، ابومحمد عبدالله‌ بن‌ احمد، عالم‌ نامور نحو، لغت‌، ادب‌، حدیث‌، منطق‌ و نسب‌شناسی‌• ابومحمد ابن‌شاذان، اِبْن‌ِ شاذان‌، ابومحمد فضل‌ بن‌ شاذان‌ بن‌ خلیل‌ اَزْدی‌ نیشابوری‌ (د ۲۶۰ق‌/ ۸۷۴م‌)، متکلم‌ و فقیه‌ امامی‌• ابومحمد ابن‌عطیه، بْن‌ِ عَطیّه‌، ابومحمد عبدالحق‌ّ بن‌ غالب‌ بن‌ عبدالرحمان‌ بن‌ غالب‌ محاربی‌، مفسر و محدث‌ مالکی‌ مذهب‌ و از رجال‌ سیاسی‌ اندلس‌ در دوره مرابطون• ابومحمد ابن‌عقیل، اِبْن‌ِ عَقیل‌، ابومحمد بهاءالدین‌ عبدالله‌ بن‌ عبدالرحمان‌، نحوی‌، فقیه‌ و قاضی‌ شافعی‌• ابومحمد ابن‌فحام، اِبْن‌ِ فَحّام‌، ابومحمد حسن‌ بن‌ محمد بن‌ یحیی‌ بن‌ داوود (د ۴۰۸ق‌/ ۱۰۱۷م‌)، مقری‌ و محدث‌ سامرا• ابومحمد ابن فصیح، اِبْن‌ِ فَصیح‌، ابومحمد عبدالله‌ بن‌ احمد، ملقب‌ به‌ جلال‌الدین‌ (۷۰۲- ۷۴۵ق‌/۱۳۰۳-۱۳۴۴م‌)، ادیب‌، نحوی‌ و فقیه‌ حنفی‌• ابومحمد ابن‌وهب، اِبْنِ وَهْب، ابومحمد عبداللـه بن وهب بن مسلم فِهری قرشی (۱۲۵-۱۹۷ق/۷۴۳-۸۱۳م)، فقیه و محدث مالکی مصر• ابو محمد احمد بن اعثم کوفی، ابن اعثم کوفی، محدث‌، شاعر و مورخ‌ شیعی• ابومحمد بایزید بسطامی، ‌بایزید بسطامی، ابو محمد علی بن عنایت‌الله، فقیه و عارف و نواده بایزید بسطامی• ابو محمد بجلی کوفی، از یاران و راویان امام کاظم و امام رضا و امام جواد (علیهم‌السلام) و وكیل حضرت رضا (علیه‌السلام) و امام جواد (علیه‌السلام)• ابومحمد عبدالملک ابن‌هشام، اِبْنِ هِشام، ابومحمد عبدالملک بن هشام بن ایوب حِمَیری (د ۲۱۳ یا ۲۱۸ق/ ۸۲۸ یا ۸۳۳م)، محدث، مورخ، ادیب، نسب‌شناس• ابو محمد مفضل بن عمر جعفی کوفی، از چهره‌های سرشناس و از شاگردان ممتاز امام جعفرصادق و امام موسی‌کاظم و امام رضا (علیهم‌السلام)• ابومحمد ابن‌اهدل، ملقب‌ به‌ بدرالدین‌ و معروف‌ به‌ ابن‌ اهدل‌ از سادات‌ حسینی‌، فقیه‌، متکلم‌، محدّث‌ و مورخ‌ اشعری‌ - شافعی‌ یمنی‌• ابومحمد ابن‌قتیبه، اِبْن‌ِ قُتَیْبه‌، ابومحمد عبدالله‌ بن‌ مسلم‌ دینوری‌ (۲۱۳-۲۷۶ق‌/ ۸۲۸ - ۸۸۹م‌)، نویسنده‌ و دانشمند بزرگ‌ عصر عباسی‌• ابومحمد ابن‌مقری، ابن مقری، ابومحمد اسماعیل بن ابی بکر بن عبدالله (۷۵۴- ۸۳۷ق/۱۳۵۳-۱۴۳۴م)، فقیه ، ادیب و شاعر یمنی• ابومحمد ابوقره، اَبوقُره، محدث، مقری و قاضی یمنی• ابومحمد بافی، بافی، ابومحمد عبداللّه بن محمد بخاری خوارزمی، منسوب به بافِ خوارزم، از فقهای بزرگ شافعی قرن چهارم• ابومحمد بربهاری، بَرْبَهاری، ابومحمّدحسن بن علی بن خَلَف، محدث، فقیه، واعظ و شیخ حنبلیان در بغداد در نیمه دوم قرن سوم و آغاز قرن چهارم• ابومحمد بطلیوسی، بَطَلْیَوْسی، ابومحمّد عبداللّه بن محمّد بن السیّد، ادیب، نحوی، فیلسوف و فقیه مالکی اندلسی مشهور به ابن السیّد• ابومحمد بغوی فراء، بَغَوی فَرّاء، ابومحمد حسین بن مسعود، مفسّر ،محدّث و فقیه شافعی سده پنجم و اوایل سده ششم• ابومحمد بقلی، روزبهان بَقْلی،، معروف به «شیخ شطّاح» و «شطّاح فارس»، عارف و دانشمند سده ششم و هفتم و سرسلسله روزبهانیان• ابومحمد بلوی مدینی، بَلَوی، ابومحمد عبدالله بن محمد مَدینی، مورخ مصری• ابومحمد بیانی، بَیّانی، ابومحمدقاسم بن محمد بن قاسم اموی (پس از ۲۲۰- ح ۲۷۸ق/۸۳۵-۸۹۱م)، فقیه و محدث اندلسی• ابومحمد تادلی، تادَلی، ابومحمد عبدالله بن محمد (۵۱۱-۵۹۷ق/۱۱۱۷-۱۲۰۱م)، فقیه، ادیب، شاعر و محدث مالکی مذهب• ابومحمد ترقفی، تَرقُفی، ابومحمد عباس بن عبداللّه، محدّث و فقیه قرن سوم• ابومحمد تلعکبری، تلعکبری از محدّثان نامور امامیه در قرن چهارم• ابومحمد جریری، اَبومُحَمَّد جُرِیری، احمد بن محمد (م۳۱۱ق/۹۲۳م)، فقیه و صوفی مشهور سده ۳ و اوایل سده ۴ق در بغداد• ابومحمد جعفر حذاء، اَبومُحَمَّدْ جَعْفَرِ حَذّاء (د ۳۴۱ق/۹۵۲م)، از عرفای فارس و استاد ابن خفیف• ابومحمد جنابی، ابومحمد مصطفی بن حسن جَنابی، مورخ عثمانی• ابومحمد جوهری، حسن‌ بن‌ علی‌ جوهری‌، کنیه‌اش‌ ابومحمد و لقبش‌ مُقَنَّعی‌، محدّثِ ایرانی‌الاصل‌ قرن پنجم• ابومحمد حسن بن احمد بن یعقوب همدانی، معروف به «ابن حائک»، مورخ، جغرافی‌دان و نسابه عرب• ابومحمد خلدی، جعفرخُلدی‌، محدّث و عارف قرن سوم‌ و چهارم‌• ابومحمد عبدالله بن محمد ازدی، از لغویون قرن پنجم

اعتقاد به معنی باور قلبی داشتن است. از این عنوان به مناسبت در باب های طهارت و زکات و نیز در اصول فقه سخن رفته است.

اهل سنت اصطلاحی است در علم ملل و نحل که بر گروهی از مسلمانان اطلاق می شود.

عنوان پیروان یکی از دوگرایش فقهی در شیعه (اخباریان) مقابل اصولیان و همچنبن صاحبان یکی از دو گرایش اصلی فقهی‏در اهل‌سنت، مقابل اصحاب رأی و همچنین عالمان علم حدیث را اهل حدیث می‌گویند.

ابن حجر ممکن است اسم برای موارد ذیل باشد:• ابن‌حجر عسقلانی، یکی‌ از علمای‌ بزرگ‌ حدیث ‌ و فقه ‌ شافعی، موّرخ‌ و شاعر• ابن‌حجر هیتمی، فقیه‌، عالم‌ و مؤلف‌ پرکار شافعی‌

استقبال در پیش رو قرار دادن چیزی و پیشواز رفتن به کار رفته است. از این عنوان در باب‌های طهارت، صلات، حج، نکاح و صید و ذباحه سخن رفته است.

وهابیت، فرقه‌ای از اهل سنت که در عربستان در اواخر سده دوازدهم و اوائل قرن سیزدهم قمری، در منطقه نجد توسط محمد بن عبدالوهاب تأسیس شد. پیروان این فرقه را وهابی می‌گویند. وهابیان در فروع دین، تابع احمد بن حنبل‌‌ هستند و بیشتر آنان در شبه جزیره عربستان سکونت دارند. پیشوایان فکری این فرقه، ابن‎تیمیه، ابن قیم و محمد بن عبدالوهاب هستند.

آلِ سُعود، سلسله‌ای منسوب به سعود بن محمد بن مِقْرِن که از ۱۱۴۸ق/۱۷۳۵م به بخشی از جزیره عربستان فرمان رانده است و اکنون نیز بر کشور عربستان سعودی که نام خود را از آن سلسله بر گرفته، فرمان می‌راند. فرنگیان این نام را سَعود می‌نویسند و می‌خوانند.

وهابیت، فرقه‌ای از اهل سنت که در عربستان در اواخر سده دوازدهم و اوائل قرن سیزدهم قمری، در منطقه نجد توسط محمد بن عبدالوهاب تأسیس شد. پیروان این فرقه را وهابی می‌گویند. وهابیان در فروع دین، تابع احمد بن حنبل‌‌ هستند و بیشتر آنان در شبه جزیره عربستان سکونت دارند. پیشوایان فکری این فرقه، ابن‎تیمیه، ابن قیم و محمد بن عبدالوهاب هستند.

عربستان سعودی بزرگترین کشور غرب آسیا و زادگاه دین اسلام. این کشور که بخش عمده شبه جزیره عربستان را در بر گرفته ‌است، از شمال غرب با اردن، از شمال و شمال شرق با عراق، از شرق با کویت، قطر، بحرین و امارات متحده عربی، از جنوب شرق با عمان و از جنوب با یمن همسایه است. بیشتر ساکنان این کشور سنی مذهب هستند و شیعیان به صورت اقلیت در این کشور زندگی می‌کنند. شیعیان در این کشور به سبب سیاست‌های خاص مذهبی حکومت سعودی در شرایط سختی به سر می‌برند و علی‌رغم همه تلاش‌های صورت گرفته هنوز وضع آنان بهبودی نیافته است.

عبدالله بن جعفر معروف به عبدالله اَفطَح دومین پسر امام صادق(ع) که پس از شهادت ایشان، ادعای امامت کرد و پیروان او به فطحیه معروف شدند. بخشی از کسانی که به عبدالله گرویدند، به دلیل بی‌بهره بودن او از علوم دینی، بزودی از او برگشتند. عبدالله هفتاد روز پس از ادعای امامت، درگذشت و چون فرزندی نداشت باقیمانده پیروانش نیز به امامت امام کاظم(ع) بازگشتند.

توحيد ایمان به ملائکه ایمان به کتاب‎های آسمانی ایمان به انبیاء ایمان به روز رستاخیز ایمان به قضا و قدر عدالت صحابه

اسماعیل ، از پیامبران الهی و فرزند ابراهیم‌ خلیل‌ است. به اعتقاد بیشتر مسلمانان‌ او همان ذبیح‌ است. همچنین بنا بر روایات اسلامی نسب‌ پیامبر اکرم، حضرت محمد(ص) به اسماعیل می‌رسد.

اهل‌ بیت (عربی: أهلُ الْبَیت)، به معنای اهل یک خانه، خانواده و خاندان که در اصطلاح مسلمانان برای خاندان پیامبر اسلام(ص) به کار برده می‌شود. کلمه اهل بیت در روایات، در چند معنای مختلف به کار رفته است، و در ادبیات شیعی، برای امام علی(ع)، حضرت فاطمه زهرا (س)، امام حسن(ع) و امام حسین(ع) و نُه امام معصوم از فرزندان او استفاده می‌شود. قرآن در آیه تطهیر و آیه مودت تعبیر اهل البیت را به کار برده و بر پاکی و وجوب محبت آن‌ها تصریح کرده است. پیامبر اسلام نیز در احادیثی مانند حدیث سفینه و ثقلین از جایگاه والای اهل بیت در دین اسلام سخن گفته است.

توحید معاد نبوت عدل (شیعه) • 

هر کار خیر و نیک داراى‌مصلحت براى اسلام يا مسلمانان را سبيل اللَّه گویند. اين عنوان در باب زکات و به مناسبت در باب وقف و وصیت آمده است.

اِبْن‌ِ حَجَر عَسْقَلانی‌، شهاب‌ الدین‌ ابوالفضل‌ احمد بن‌ علی‌ بن‌ محمد بن‌ محمد بن‌ علی‌ بن‌ احمد بن‌ محمود بن‌ احمد حجر عسقلانی‌ کِنانی‌ مصری‌ (۲۲ شعبان ‌ ۷۷۳ - ذیقعده ۸۵۲ق‌/۱۶ فوریه ۱۳۷۲ - ژانویه ۱۴۴۹م‌)، یکی‌ از علمای‌ بزرگ‌ حدیث ‌ و فقه ‌ شافعی ‌، موّرخ‌ و شاعر می‌باشد.

به محلی که در اثر سکونت افرادی در آن، آباد شده باشد آبادی‌ گفته می‌شود و از آبادی در بابهای طهارت، احیاء موات و لقطه سخن رفته است.

سلیمان ممکن است اسم برای اشخاص ذیل باشد: • حضرت سلیمان، یکی از پیامبران بزرگ بنی‌اسرائیل• سلیمان بارونی، یکی از دانشمندان و سیاستمداران اِباضی مذهب طرابلسی• سلیمان (غلام امام حسین)، سلیمان فرزند رزین از موالیان امام حسین (علیه‌السلام) و بنابر نقلی امام حسن (علیه‌السلام)• سلیمان بن اشعث بن اسحق سجستانی، امام محدثان در عصر خود• سلیمان بن حسان اندلسی، پزشک و گیاه داروشناس مشهور اندلسی قرن ۴ ق• سلیمان بن خلف باجی، متکلّم و ادیب برجسته اندلسی در سده پنجم• سلیمان بن داوود پهلواروی، از مشایخ صوفیه هند در قرن سیزدهم و چهاردهم• سلیمان بن ربیعة، از شهدای کربلا• سلیمان بن سلیمان ازدی، یکی از شهدای کربلا• سلیمان بن صرد خزاعی، از سران مردم عراق در سدۀ نخست هجری• سلیمان ماحوزی بحرانی، از مفاخر جهان علم و از نوابغ روزگار• سلیمان بن علی تلمسانی، عارف و شاعر قرن هفتم• سلیمان بن عوف حضرمی، یکی از شهدای کربلا• سلیمان بن کثیر، یکی از شهدای کربلا• سلیمان بن محمد حامض، زبان‌شناس و نحوی بغدادی• سلیمان بن محمد رفیع تنکابنی، حکیم، متکلم، فقیه و پزشک شیعی ایرانی قرن سیزدهم• سلیمان بن محمد بطلیوسی، معروف به ابن بطّال، فقیه، ادیب و شاعر مالکی قرن چهارم• سلیمان بن مضارب بجلی، از شهدای کربلا• سلیمان پینس، پینس، شلومو (سلیمان) مورخ و محقق معاصر در تاریخ علم ، فلسفه و کلام اسلامی• سلیمان حلبی، از روحانیون مجاهد سوریه در قرن سیزدهم هجری/ هجدهم میلادی• سلیمان حلمی تونوخان، از مشایخ مبارز ترکیه در قرن چهاردهم هجری/ بیستم میلادی• سلیمان حییم، مؤلف نخستین لغت‌نامه‌های جامع دوزبانه در ایران• سلیمان سیرافی‌، بازرگانی ایرانی از مردم بندر سیراف بر ساحل خلیج فارس

مسلمان کسی است که به دین اسلام باور دارد. حج یکی از فروع دین اسلام است.مسلمان باید به اصول دین هم ملزم باشد.

آتش‌بس (كه به آن هدنه، مهادنه، معاهده و مواعده نیز گفته مى‌شود) به پیمانى كه براى ترك جنگ در مدّتى معيّن -خواه با گرفتن‌ عوض یا بدون آن- میان مسلمانان و کافران حربی منعقد مى‌گردد اطلاق می‌شود. [۱]

اَبوبَکْر بن ابی قُحافه (درگذشت ۱۳ق)، از صحابه پیامبر. او پس از درگذشت رسول خدا، به همراه تعداد دیگری از صحابه در سقیفه بنی ساعده گرد آمدند تا علی‌رغم وصیت رسول خدا درباره خلافت علی(ع)، دست به انتخاب خلیفه مسلمین بزنند. حاضران در سقیفه بنی ساعده، سرانجام با ابوبکر به عنوان خلیفه رسول خدا (ص) بیعت کردند. وی اولین خلیفه از خلفای راشدین از نگاه اهل سنت است. او در نخستین سال‌های ظهور اسلام در مکه، مسلمان شد و در دیدگاه مشهور تاریخ‌نویسان، در هنگام هجرت پیامبر به مدینه، با آن حضرت هم‌سفر بود و به همراه ایشان در غار ثور پنهان شد. در طول حکومت کوتاه او، حوادث بحث‌برانگیزی در تاریخ اسلام رخ داد؛ از جمله گرفتن فدک از حضرت زهرا (س)، جنگ‌های ردّه و شروع فتوحات.

سوره انبیاء سوره بیست و یکم قرآن کریم و هفتاد و سومين سوره‌ در ترتیب نزول و از سوره‌های مکی است. در این سوره نام شانزده پیامبر آمده و به همین دلیل انبیاء نامیده شده است. از موضوعات اساسی سوره انبیاء توحید، نبوت و معاد است. از پیامبر اکرم(ص) نقل شده است که هرکس سوره انبیاء را بخواند خدا با او به آسانی حساب می‌کند و او را می‌بخشاید و همه پیامبرانی که نامشان در قرآن است او را سلام می‌گویند.

بریتانیا، مجموعه‌ای سیاسی شامل کشورهای انگلیس، اسکاتلند، ولز و ایرلند شمالی. بریتانیا در سواحل شمال غربی اروپا و شامل دو جزیره اصلی است؛ یکی که اسکاتلند، ولز و انگلیس را در خود جای داده و دیگری ایرلند شمالی. آشنایی مردم این منطقه با اسلام، ناشی از مواردی تاریخی مانند فتح اندلس به دست مسلمانان، جنگ‌های صلیبی و استعمار کشورهای آفریقایی و آسیایی به خصوص هند است. اولین مسلمانان بریتانیا، مهاجرانی از هند و آفریقا بودند.

وهابیت، فرقه‌ای از اهل سنت که در عربستان در اواخر سده دوازدهم و اوائل قرن سیزدهم قمری، در منطقه نجد توسط محمد بن عبدالوهاب تأسیس شد. پیروان این فرقه را وهابی می‌گویند. وهابیان در فروع دین، تابع احمد بن حنبل‌‌ هستند و بیشتر آنان در شبه جزیره عربستان سکونت دارند. پیشوایان فکری این فرقه، ابن‎تیمیه، ابن قیم و محمد بن عبدالوهاب هستند.

مرجع تقلید (به معنای شخص مورد مراجعه برای تقلید)، مجتهدی است که گروهی از شیعیان در مسائل فقهی بر اساس فتاوای او عمل می‌کنند و وجوهات شرعی را در اختیار او قرار می‌دهند. مرجعیت، بالاترین مقام مذهبی در بین شیعیان دوازده امامی است. این مقام، انتصابی نیست و معمولا شیعیان با پرس و جو از روحانیان و عالمان دینی، کسانی را که صاحب این صلاحیت باشند شناسایی می‌کنند. مهمترین شرط احراز این جایگاه، برتری علمی نسبت به سایر مجتهدان است. پیروان مرجع تقلید نیز مُقَلِّدان او خوانده می‌شوند. نظریات فقهی مراجع تقلید معمولاً در کتابی با نام رساله توضیح المسائل منتشر می‌‌شود.

توحید معاد نبوت عدل (شیعه) • 

مُعتَزِلَه، عنوان گروهی از متکلمان مسلمانِ اهل سنّت است که به اصالت عقل در برابر نقل، شهرت دارند. در میان متکلمان اهل سنت، معتزله به متکلمان امامیه نزدیکترند. معتزله معتقد بودند که عقل نظری باید بر آنچه از طریق وحی به دست ما می‌رسد، حاکم باشد. این اصل، ثمراتی در کلّیت نظام فکری و عقاید دینی آنان به همراه داشت و برداشتی ویژه از توحید و عدل الهی به آنان بخشید و بدین رو، به تاویل آن دسته از متون دینی که به ظاهر، با عقل ناسازگار بودند، پرداختند. برای مثال، رؤیت الهی را که در برخی متون به آن تصریح شده انکار کردند و آن را به تاویل بردند؛ زیرا به لحاظ عقلی، رؤیت بدون مکان و جهت ممکن نیست و چون خداوند از مکان و جهت منزه است، رؤیت او در این جهان و در آخرت ممکن نیست. برخی عقاید معتزله با آرای مورد اتفاق اهل سنت تضاد آشکار داشتند. معتزله را از نخستین گروه‌هایی در اسلام دانسته‌اند که کوشیدند آموزه‌های دینی را با استدلال و تحلیل عقلی، تبیین و توجیه کنند.

اختلاف ضد اتفاق است.

شیوع و انبساط یافتن و همچنین برخاستن آلت تناسلی مرد (نعوظ) را انتشار می‌گویند و انتشار به معنای نخست در برخی بابها، مانند طهارت، صلات، نکاح و حدود به کار رفته است که به نمونه‏هایی از آن اشاره می‏شود و انتشار به معنای دوم در باب نکاح به کار رفته است.

اعتقاد به معنی باور قلبی داشتن است. از این عنوان به مناسبت در باب های طهارت و زکات و نیز در اصول فقه سخن رفته است.

اولیاء اللّه، یعنی کاملانِ در ایمان و عبودیّت.

آل، خانواده، عائله، خاندان، تیره، اهل، عشیره، پیروان، وابستگان به یک معنی هستند.

صفحه ای یافت نشد

عهد آن است که انسان با خدا پیمان ببندد كه اگر به حاجت‏ شرعى خود برسد كار خيرى را انجام دهد.

تجاوزبه معنی گذشتن از حد در ابواب مختلف فقه آمده است.

برادر، فرد مذکری است که از طرف پدر و مادر یا یکی از والدین با شخص مشترک باشد که از آن در بابهاى طهارت، صلات، نکاح،اطعمه و اشربه،ارث و شهادات آمده است.

تبدیل یعنی تغییر دادن و عوض کردن یک چیز با چیز دیگر.

بازگشتی عمیق با قلب و زبان و عمل به خدا را إنابه گویند.

نفی چیزی و همچنین اظهار ناخوشایندی نسبت به منکر را انکار می‌گویند و از انکار به مفهوم نخست در بابهای طهارت، قضاء و حدود سخن رفته است.

الاوائل ممکن است عنوان برای کتاب‌های ذیل باشد: • الاوایل (شوشتری)، اثر محمدتقی شوشتری، درباره اولین‌ها در امور مختلف، با استفاده از احادیث اهل بیت (علیه‌السّلام) و اخبار و تاریخ، به زبان عربی• الأوائل‌ (ابوهلال عسکری)، نوشته ابو هلال عسکری، حسن بن عبدالله بن سهل (وفات - ۳۹۵ ه) شاعر، ادیب، لغت‌شناس در موضوع اوائل و به زبان عربی• اوائل (سرآغازها)، آگاهی درباره سرآغاز یا نخستین‌ها، عشق‌ به‌ آگاهی‌ از سرآغاز پدیده‌های جهان‌• اوائل المقالات (شیخ مفید)، تالیف شیخ مفید از مهمترین کتب کلامی شیعه

اخراج به معنای بیرون كردن می باشد و در فقه هم اخراج واجب و هم مستحب و هم حرام مورد بحث قرار گرفته است .

اخلاف وفا نکردن به وعده و عهد را گویند و در باب تجارت و شهادات به مناسبت از آن سخن رفته است.

برطرف کردن فساد و تباهی از شیء و ایجاد سلامت و بهبودی در آن را اصلاح گویند. از اصلاح در باب‏هاى زکات، نکاح و قضاء سخن گفته شده است.

واژه اثبات ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: • اثبات (فقه)، استعمال شده در دو معنای احراز وجود خارجی موضوع دارای اثر شرعی و اقامه دلیل بر دعوا نزد قاضی• اثبات (منطق)، به معنای محقق ساختن چيزى با دليل و برهان و درستى قضيه‌اى را معلوم داشتن‌

اطراف (جمع طرف) در دو معنای نهایت چیزی و اعضای بدن به کار رفته است.از مفهوم نخست در باب‌های طهارت، صلات و جهاد سخن گفته شده است.از مفهوم دوم در باب‌های قصاص و دیات سخن رفته است.

اظهار در دو معنای آشکار کردن و ادای حرف از مخرج بدون ادغام و غنّه. از اظهار به مفهوم نخست به مناسبت در باب‌های طهارت، حج، جهاد، تجارت، تفلیس، صدقات، نکاح، طلاق، لعان، و حدود سخن رفته است. اظهار به مفهوم دوم از اصطلاحات دانش تجوید است و از آن به مناسبت در باب صلات سخن رفته است.

گناه، در اصطلاح دینی به معنای نافرمانی از خداوند و انجام دادن کاری است که خداوند از آن نهی کرده یا ترک کاری است که خداوند به انجام آن فرمان داده است. گناه می‌تواند عملی مانند قتل، گفتاری مانند غیبت و نظری مانند شرک باشد.

جهت بحث مربوط به قابل اعتماد بودن یک منبع خاص ویکی‌شیعه:تابلوی اعلانات منابع معتبر را ببینید.

کلام امامیه، از مذاهب کلامی اسلام است که به اثبات، تبیین و دفاع از آموزه‌های این علم به روش اهل بیت و شاگردان برجستۀ آنها می‌پردازد و در آن بر کاربرد عقل و نقل در مسائل اعتقادی تأکید می‌گردد. کلام امامیه در برابر کلام معتزله، اشاعره و ماتریدیه قرار دارد و عمده تفاوت آن با دیگر مکاتب کلامی در روش و مسائل مربوط به امامت است.

مجتهد یا فقیه، کسی که توانایی اجتهاد یا استنباط احكام شرعى را از منابع معتبر دارد. واژه مجتهد در متون فقهی کاربرد دارد و در روایات، واژه فقیه به کار رفته است. مجتهد مطلق و متجزی، مجتهد بالفعل و بالقوه، مجتهد اعلم و مجتهد جامع الشرایط، از اقسام فقیه یا مجتهد است. شیخ طوسی، محقق حلی، علامه حلی، شیخ انصاری و میرزای شیرازی از مجتهدان و فقیهان به‌نام شیعه هستند.

ابوبکر عمر بن خطاب عثمان بن عفان

شفاعت درخواست از خدا برای رفع عقاب از گناهکاران در روز قیامت است. شفاعت مفهومی دینی است که عموم مسلمانان به آن معتقدند. مراد از شفاعت این است که در روز قیامت اولیای الهی و حقایق مقدسی مانند قرآن، با شروطی، برای مومنان نزد خدا شفاعت می‌کنند و آنان را از عذاب جهنّم نجات می‌دهند، یا سبب ترفیع درجه آنان می‌شوند.

عنوان

ابوالحسن علی بن اسماعیل بن اسحاق اشعری (۲۶۰ - ۳۲۴ق/ ۸۷۴ - ۹۳۶م)، متکلم و بنیان گذار مکتبی در عقاید اسلامی است که پیروانش اشاعره خوانده شده‌اند. وی از دودمان ابوموسی اشعری بود. اشعری در بصره زاده شد و در همان شهر به درس ابوعلی جبائی (درگذشت ۳۰۳ق)، متکلم معتزلی، راه یافت. وی همچنین در حلقه درس فقیه شافعی، ابواسحاق مروزی (درگذشت۳۴۰ق)، حاضر می‌شد.

بهاری صفت منسوب به شهر بهار همدان ممکن است به یکی از افراد زیر اشاره داشته باشد:

ترتیب به معنای قرار دادن چیزهایی که بین آنها نسبت تقدیم و تأخیر وجود دارد در جای خود است. در فقه اسلامی، رعایت ترتیب در اجزای اعمالی مثل وضو، غسل، نماز و حج واجب است. درباره ترتیب در کتاب‌های فقهی در باب‌های طهارت، نماز، حج، کفّارات، ارث و دیات سخن رفته است.

تقلید، اصطلاحی فقهی در اسلام به معنای پیروی شخص مکلَّف از مجتهد در احکام عملی دین است. تقلید در اصول دین جایز نیست و باید خود شخص با تحقیق و بررسی، به اصول دین ایمان آورد؛ ولی در احکام یا باید خودِ شخص مجتهد باشد، یا به احتیاط عمل کند و یا از شخص متخصص در فقه که به او مجتهد جامع الشرایط یا مرجع تقلید می‌گویند، تقلید نماید. به کسی که از مجتهد تقلید می‌کند، «مُقَلِّد» می‌گویند.

تقلید، اصطلاحی فقهی در اسلام به معنای پیروی شخص مکلَّف از مجتهد در احکام عملی دین است. تقلید در اصول دین جایز نیست و باید خود شخص با تحقیق و بررسی، به اصول دین ایمان آورد؛ ولی در احکام یا باید خودِ شخص مجتهد باشد، یا به احتیاط عمل کند و یا از شخص متخصص در فقه که به او مجتهد جامع الشرایط یا مرجع تقلید می‌گویند، تقلید نماید. به کسی که از مجتهد تقلید می‌کند، «مُقَلِّد» می‌گویند.

توحید معاد نبوت عدل (شیعه) • 

جامعه، عنوان برخی از زیارت‌نامه‌های مأثور است. این زیارت‌نامه‌ها را به این سبب «‌جامعه‌» می‌نامند که مخصوص امام خاصی نیستند، بلکه به گونه‌ای انشا و تعلیم شده‌اند که با خواندن آنها می‌توان هر یک از ائمه(ع) را از دور یا نزدیک زیارت کرد.[۱]

جزیره، منطقه‌ای میان دجله و فرات که آن را جزیره اقور و جزیره قور و اقلیم اقور نیز گفته‌اند. در بسیاری از متون مربوط به صدر اسلام به قسمت شمالی بین النهرین با این عنوان اشاره شده که جای آن امروزه با قسمتی از جنوب شرقی ترکیه و مشرق سوریه و استان‌های شمالی عراق مانند صلاح‌الدین، انبار، نینوا، دهوک و قسمتی از بغداد برابری می‌کند. عرب، بین النهرین علیا را جزیره و قسمت جنوبی آن را عراق می‌نامیدند.

خلافت، اصطلاحی سیاسی - مذهبی به معنای جانشینی پیامبر اکرم(ص) در امر سیاست، حکومت و دیانت.

زیارت، عملی عبادی است به معنای حضور در پیشگاه پیشوایان دینی یا نزد قبور آنان یا دیدار از مکانی مقدس یا محترم برای اظهار ارادت و احترام و کسب فیض معنوی. زیارت همواره از اعمال پسندیده اسلام بوده و در طول تاریخ، مسلمانان به آن عنایت و اهتمام داشته‌اند. این عمل عبادی، نزد شیعیان جایگاهی ویژه و اثرات معنوی و ثواب بسیاری دارد. به دلیل جایگاه مهم زیارت در فرهنگ شیعه، این عمل، از ویژگی‌ها و نمادهای شیعیان به شمار می‌رود.

عثمان بن عفان (کشته شده در ۳۵ق) سومین خلیفه از خلفای راشدین نزد اهل سنت و از اصحاب پیامبر اکرم(ص). عثمان بنابر شورایی که عمر بن خطاب پیش از مرگ خود برای انتخاب خلیفه تعیین کرد، به خلافت رسید و از ۲۳ق.(یا۲۴ق.)تا هنگام کشته شدنش در سال ۳۵ق. حکومت کرد. او در پی یک شورش علیه شیوه حکومتی‌اش در مدینه به دست شورشیان کشته شد.

احکام شرعی، قوانین دینی هستند که خواست و اراده خداوند را نشان داده و وظیفه عملی انسان را مشخص می‌کنند.

حضرت ادریس، از دیدگاه اسلامی یکی از پیامبران خدا است. قرآن او را یکی از پیامبران بزرگ لقب داده که به جایگاه والایی رسیده است. برخی از مفسران قرآن و تاریخ‌نویسان مسلمان ادریس را با اُخنوخ یا خَنوخ (جد حضرت نوح که در تورات نام او ذکر شده است) یکی دانسته‌اند. براساس روایات اسلامی ادریس نخستین کسی بود که جامه دوخت و قلم را برای نوشتن به کار بست و به دانش ستاره شناسی و حساب پرداخت. شغل او خیاطی و مسجد سهله خانه او بود. درباره وفات یا زنده بودن او تا کنون، بین مفسران و علمای اسلامی اختلاف نظر وجود دارد.

جعفر بن معتصم، در سال ۲۰۶ قمری در فم الصلح نزدیک واسط عراق متولد شد.[۱] او در سال ۲۲۷ قمری از سوی برادرش واثق که خلیفه عباسی بود، امیرالحاج شد. از زندگی او تا پیش از رسیدن به خلافت عباسی، اخبار دقیقی در دست نیست.

اَحْساء (به عربی: مُحافَظَةُ الأحْساء ) در گویش محلی (الحَسا)، نام استانی است در شرق کشور عربستان سعودی واقع در شبه جزیره عربستان. شیعیان، اکثریت جمعیت این منطقه را تشکیل می‌دهند.

عقاید به عنوان ضروری‌ترین عنصر برای هر انسانی در طول تاریخ بشریت مورد بررسی علمی دانش‌های گوناگون است. تاریخ ادیان بررسی کهن‌ترین اعتقادات بشر را آشکار می‌کند و تاریخ زندگی بشریت را در زیر چتر بسیاری از عقاید معرفی کرده است. خداوند برای هدایت جوامع بشری به مقتضای حکمت بالغه خویش حجت را بر بندگان تمام فرمود و با فرستادن پیامبران الهی به بیداری عقول دفن شده مردمان و نجات ایشان از راه‌های انحرافی پرداخت:رسلا مبشرین و منذرین لئلا یکون للناس علی الله حجة بعد الرسل کان الله عزیزا حکیما. [۱]آری ضرورت هدایت، مقتضی بعثت پیامبران شد آن زمان که خرافات و خرافه پرستی، کفر و شرک و الحاد بر جامعه بشری سایه افکنده بود. خدایان پرستیده می‌شدند و برای خداوندگارشان قربانی می‌دادند اما نه فقط خدای آسمانی یا زمینی بلکه همان سنگ و چوبی که تا دیروز هویتی جز گیاه و جماد نداشت و امروز تقدسی به عنوان الوهیت بر آن افتاده است. پس پیام‌آوران خدا شروع به هدایت غافلین نمودند و با مکاتب بت‌پرستی و انسان‌پرستی و.... . به مبارزه تبلیغی و علمی و جهادی دست زدند. در مبارزه علمی، برهان و دلیل و عقل و حجت در مکتب الهی، مکاتب بشری را با شکست مواجه ساخت. مکتب مشبهه از جمله مکاتب بشری است که مطالعه صحیح از آن گویای بطلان است که دراین مقاله به دیدگاه‌های اعتقادی آن می‌پردازیم.

موسوی ممکن است اسم برای اشخاص ذیل باشد: • سید ابوالقاسم موسوی خویی، مرجع و عالم بزرگ شیعه در قرن چهاردهم هجری قمری• سیدمحمد موسوی بجنوردی، از علمای شیعه در قرن حاضر• سید محمد موسوی جزایری، فرزند سید علی اکبر و نواده محدث متبحر شهیر، سید نعمت‌الله جزایری• سیدمحمد موسوی عاملی، از علمای بزرگ شیعه در قرن دهم هجری قمری• سید محمدباقر موسوی همدانی، مترجم تفسیر المیزان، از شاگردان مرحوم علامه طباطبایی «رحمةالله»• سید محمدهادی موسوی میرلوحی، از علمای شیعه در قرن چهاردهم هجری قمری• سید محمدعلی موسوی جزایری، از علمای معاصر شیعه در عصر حاضر• سید محمدمهدی موسوی اصفهانی، از علمای شیعه قرن پانزدهم هجری قمری• سید جلال‌الدین موسوی آشتیانی، از اساتید معاصر فلسفه اسلامی و عهده‌دار تدریس فلسفه و عرفان در حوزه و دانشگاه فردوسی مشهد• سید عباس موسوی، از دبیران کل «حزب الله لبنان» در قرن چهاردهم هجری / بیستم میلادی• سیدهاشم موسوی حداد، عارف شیعی قرن چهاردهم، از سلسله عارفان متشرع عتبات عالیات در کربلا و نجف• سید عبدالاعلی موسوی سبزواری، فقیه، مفسر و قرآن‌پژوه بزرگ جهان تشیع و از مفاخر علمی و برجسته اسلام در دوره معاصر• سید عبدالرزاق موسوی مقرم، از علمای شیعه در قرن چهاردهم هجری قمری• سید علی موسوی بهبهانی، از فقیهان برجسته قرن چهاردهم هجری قمری• سید علی موسوی قزوینی‌، از اکابر فقهای قرن سیزدهم در قزوین• سید علی موسوی گرمارودی، از علمای معاصر شیعه• سید فخار بن معد موسوی، از علمای بزرگوار قرن ششم و هفتم هجری و از بزرگان شهر حله• سید مجتبی موسوی لاری، از علمای معاصر شیعه• سید محمود موسوی دهسرخی اصفهانی، از علمای شیعه در قرن چهاردهم هجری قمری• سید مهدی موسوی صفوی کشمیری، فرزند حکیم سیدحیدر و یکی از علمای بزرگ کشمیر• سید یونس موسوی اردبیلی، از علمای مبارز ایران در قرن چهاردهم هجری

نعمان ممکن است اسم برای اشخاص ذیل باشد: • نعمان بن ربعی انصاری خزرجی، از طایفه بنی‌سلمه (یکی از طایفه‌های خزرج) و بزرگان انصار و اصحاب مشهور و مورد اعتماد پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم)• نعمان بن عمرو راسبی، از اصحاب امام حسین (علیه‌السلام) و از شهدای کربلا• نعمان بن محمد تمیمی، ابو حنیفه، نعمان بن محمد بن منصور بن احمد بن حیون تمیمی مغربی، از دانشمندان بزرگ فرقه اسماعیلیه• ابوحنیفه نعمان بن ثابت، فقیه و متکلم نام‌دار کوفه و پایه‌گذار مذهب حنفی از مذاهب چهارگانه اهل سنت

بعثت پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلم) یا برانگیخته شدن آن حضرت به مقام رسالت، مهم‌ترین فراز از تاریخ اسلام است که به عنوان حادثه‌ای بس بزرگ و عظیم نقش مهم و تأثیرگذاری در سرنوشت انسان‌ها داشته است.

توسّل، واسطه قرار دادن امور خیر و افراد صالح مقرب درگاه الاهی برای بر آورده شدن درخواست و اجابت دعاست.

مقصود از اهل کتاب، پیروان مذاهب و ادیانی می‌باشند که پیامبر آنان دارای کتابی بوده است که از سوی خداوند برای هدایت انسان‌ها به او وحی شده باشداز آن در بسیاری از باب‌های فقهی مانند طهارت، صلات، جهاد، نکاح و صید و ذباحه، از جهات مختلف بحث شده است.

قتال بمعنای جنگ کردن است.

این مذهب منتسب به مالک بن انس بن ابی عامر اصبحی، (متولّد سال ۹۳ هجرى در مدینه و متوفّاى ۱۷۹ هجرى در همان شهر است). وى بخشى از عمرش را در دولت اموی و بخشى از آن را در دولت عباسی گذراند.

رابطه، از اصطلاحات علم منطق بوده و عامل پیوند موضوع و محمول، و مقدم و تالی می‌باشد.

ذوق شخصى در گزینش چیزى یا ترجیح دادن چیزى بر چیزى دیگر را سلیقه گویند. از آن به مناسبت در باب اجتهاد و تقلید سخن گفته‏اند.

چیرگی و غلبه بر کسى یا چیزى را ‌سلطه گویند. از آن در بسیارى از ابواب فقه سخن گفته‌اند.

مذهب شافعی، منتسب است به ابوعبدالله محمّد بن ادریس بن عباس بن عثمان بن شافع ، معروف به شافعى. وى در سال ۱۵۰ هجرى در «غزه» متولّد شد و در سال ۲۰۴ هجرى در مصر وفات یافت.

شرط امری محتمل الوقوع در آینده که طرفین حدوث اثر حقوقی را متوقف بر حدوث آن امر محتمل الوقوع می‌نمایند. شرط در علم اصول به معنای هر امری که وجود آن برای تحقق امر دیگری لازم است و در اصطلاح حقوق و فقه به معنی مطلق تعهد است اعم از اینکه در ضمن عقد باشد یا مستقل از عقد. به طور کلی در تعریف شرط به معنای حقوقی و نه معنای منطقی و اصولی در فقه چنین آمده است " الشرط امر زاید علی الثمن و المثمن علی وجه التزام دون التعلیق.... " [۱]

ضمیمه، یعنی پیوست و همراه چیزی گفته می شود.

اعتقاد به معنی باور قلبی داشتن است. از این عنوان به مناسبت در باب های طهارت و زکات و نیز در اصول فقه سخن رفته است.

عالم ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: • عالم (جهان)، عالَم (جهان) به معنای عام عبارت است از تمامی موجود در زمان و مکان• عالم (دانشمند)، به معنی دانشمند

فتوا عبارت است از خبر دادن از حکم کلی الهی در موضوعات کلی به استناد دلائل چهار گانه در فقه ( کتاب ، سنت ، عقل و اجماع)، اعم از آن که به صورت خبر القا شود یا به صورت امر. به عنوان مثال: فقیه پس از بررسی ادله و فحص کامل به حکمی از احکام الهی دست می یابد، سپس نظر خود را به این صورت اظهار می کند که مثلاً: « شراب حرام است» و یا «شراب نخورید». [۱]

ـــ حقیقت، به معنای کارگیرى لفظ در معناى وضع شده براى آن گفته می شود. از آن در علم اصول فقه سخن گفته‌اند. ـــ حقیقت به استعمال لفظ در معنای حقیقی آن اطلاق می‌شود.

حکومت به توسعه یا تضییق تعبدی دلیل محکوم، توسط دلیل حاکم اطلاق می‌شود. حکومت چهار معنی دارد:۱.به معنای ناظر و مفسر بودن دلیلى نسبت به دلیلى دیگر.۲.حکومت مقابل کشف.۳.قضاوت.۴.ارش جنایت.

دشمنى عداوت و خصومت را گویند و در ابواب طهارت ، صلات ،‌جهاد ،‌حج ، تجارت ،‌قضاء‌و شهادات از آن سخن گفته اند .

تکفیر، اصطلاحی در کلام و فقه به معنای نسبت کفر دادن به مسلمان است.

تهدید به معنی ترسانیدن کسی به وعده انجام دادن کاری علیه او یا متعلّقاتش است.

تقسیم (بلاغت)، استیفای اقسام موجود برای یک شیء و بیان وضع آن‌ها است.

جوارح‌ دو معنا دارد. به معنای حیوان شکاری وهمچنین به معنای اعضاء استعمال شده است.

به حرم مکه و مدینه یا مکه و مدینه حَرَمین گفته می شود.

حمایت، اَعمال و نهادهای حمایتی که هرچند در فقه به رسمیت شناخته نشده‌اند، اما در جوامع اسلامی پیشین مهم بودند.

حَنبَلیّه، پیروان یکی از چهار مذهب فقهی مشهور اهل سنت، می‌باشد.مؤسّس مذهب حنبلی، ابوعبدالله احمد بن حنبل بن هلال شیبانی است. وى در سال ۱۶۴ در بغداد متولّد شد و در همان شهر، سال ۲۴۱ وفات یافت.این مذهب در بغداد ظهور کرد و به شام هم رفت. امروز مذهب غالب بر حجاز، قطر، فلسطین و بحرین، مذهب حنبلى است. [۱]

حنفیّه، مکتب فقهی و کلامی منسوب به ابوحنیفه نعمان بن ثابت (متوفی ۱۵۰) است.

حوزه علمیه، عنوانی متأخر برای سازمان‌ها، نهادها و مراکز آموزش نظام‌مند علوم دینی در میان شیعه امامیه می‌باشد.

حکم یا لفظ دارای شمول کمتر در مقایسه با حکم یا لفظ دیگر را خصوص گویند.

حصار در لغت به معنی قلعه یا محاصره کردن کسی در جنگ آمده است.» [۱]

حضور مقابل غیبت است. از آن در بابهای طهارت، صلات، حج، جهاد، طلاق، قضاء و حدود سخن گفته‏اند.

‌جوهر، اصطلاحی‌ در فلسفه‌ و منطق‌ می باشد.

ثابِت، اصطلاحی است در کلام معتزله که بحث‌های مختلفی را در فلسفه و کلام به همراه داشته، و در شکل‌گیری نظریات عرفانی مؤثر بوده است.

دعوت به معنای فراخواندن کسی به چیزی یا انجام دادن کاری است. از عنوان دعوت، در باب های جهاد، نکاح، اطعمه و اشربه و شهادات سخن گفته‌اند.

دفاع به معنای دفع کردن مهاجم است. از احکام دفاع، در باب جهاد و حدود سخن گفته‌اند.

دنیا: جهان محسوس و مادّی، مقابل آخرت است .

حلال،این عنوان در مقابل حرام وبه معنای انچه که از لحاظ شرعی جایز است.

درهم نوعی پول که از جنس نقره ساخته می شده است.

رجوع در دو معنای مراجعه کردن به کسی و برگشتن به حالت قبلی استعمال شده که در فقه در ابواب مختلف به آن پرداخته شده است. رجوع‏

«شمس الدین، محمد بن احمد ذهبی»، مورخ و محدث سلفی مشهور و نویسنده پرکار سده هشتم هجری است.

فرار به معنی گریختن است.

فرقه ازحیث لغت، معنی گروه و دسته را می‌دهد و فريق، گروه جدا شده از ديگران است.

فشار:نیروی وارد شده بر چیزی یا کسی با شدت است.

عوام، توده مردم عادی، مقابل خواص غیر مجتهد است.

غریب، به دور افتاده از وطن یا شخص مسافر را می‌گویند.

شعار (به کسر شین) در لغت به علامت، نشانه، رسم، سنت، وسیله شناسایی و لباس زیر گفته می‏شود.

در مورد قبر مطالب متنوعی در آموزه های دینی مطرح شده است که به اهم آن ها در این مقاله اشاره می شود.

قبول این است که مشتری بگوید: «قبلت» یا «اشتریت» یا «ابتعت» و نظیر آنها، [۱] [۲]که مقابل ایجاب است.

قتال بمعنای جنگ کردن است.

مالکیت، یکی از عناصری است که در تعیین نوع نظام اقتصادی نقش بسزایی دارد.

«مذهب» به معنای راه و روش است و در مفهوم دینی، به مسیر اعتقادی افراد، مذهب گفته می‌شود. [۱] در این تعریف، می توان مذهب را در ارتباط با اصل دین هم به کار برد، به عنوان نمونه، پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله)، بنیان گذار مذهب اسلام بوده است، اما اکنون در مورد اصل اسلام از واژه «دین» و یا «آیین» استفاده می‌شود.

دلیل وارد به معنی دلیل منتفی کننده موضوع دلیل دیگر است.

هندی ممکن است اسم برای اشخاص ذیل باشد: • بهگوان‌داس هندی، شاعر و نویسنده هندی نیمه دوم قرن دوازدهم و نیمه نخست قرن سیزدهم هجری• حسن بن نوح هندی‌بهروچی، بَهروچی (بَروچی)، حسن بن نوح بن یوسف هندی، عالم و مؤلف مشهور اسماعیلی قرن دهم• سیداحمد علامه هندی، از علمای مبارز شیعه هندوستان در قرن چهاردهم هجری/ بیستم میلادی• سیدامیر علی هندی، از چهره‌های علمی و تاریخی تشیع• صدرالدین علی گیلانی هندی‌، از حکماء و پزشکان قرن یازدهم هجری

اثر به معنی باقی مانده از چیزی و نتیجه شی‌ء است. از اثر به مناسبت در باب‌های طهارت، صلات و صید و ذباحه بحث شده است.

نظریه ای که حاصل تلاش ذهن یک شخص هست و بر اساس آن حکم می شود را رأی گویند.

در قرآن کریم به مناسبت‌های مختلف از مسئله «شرک» و «مشرکان» سخن به میان آمده است و در آیات متعددی از آنها سخن گفته شده است.

مفتی، مجتهد دارای مقلِّد می باشد.

کُفْر، واژه‌ای عربی به معنای پنهان کردن و پوشاندن. در اصطلاح، کافر کسی است که به دلیل نپذیرفتنِ دین حق، سزاوار عذاب الهی است. اگر فردی به اصول سه‌گانه دین اسلام، یعنی توحید، نبوت و معاد باور نداشته باشد، کافر است.

آیه، عبارت، جمله یا جملات تشکیل‌دهنده قرآن که با ترتیب خاصی از یکدیگر تفکیک شده‌اند و سوره‌های قرآن را به وجود آورده‌اند. در قرآن کریم، کلمه آیه به همین معنا استفاده شده و آیات قرآن، «‌بیّنات‌» یعنی آشکار و واضح دانسته شده‌اند.

احمد از برجسته‌ترین نام‌های پیامبر اسلام(ص) است، که در قرآن کریم نیز آمده است. واژه «احمد» برای نامیدن پیامبر اسلام(ص) در یک جا از قرآن مجید[۱] به کار رفته است، آنجا که از زبان عیسی(ع) بشارتی درباره آمدن پیامبری در روزگاران بعد مطرح شده است.

حاکم، اصطلاحی با معانی مختلف در فقه، حقوق و اصول فقه. این کلمه در لغت به معانی قاضی، داور، فرمانروا، اجراکننده حکم و متصدی اداره یک ایالت یا بخش از جانب حکومت است. کاربرد «حاکم» در منابع فقهی و متون حقوقی به معنای لغوی و غیراصطلاحی رایج است. با وجود این، به سبب قیود و شروطی که برای برخی مصادیق آن، به ویژه در فقه امامی، ذکر شده، به یک اصطلاح تبدیل شده است، همچنان که در اصول فقه نیز معانی اصطلاحی خاصی دارد.

تغییر مسیر به:

سال هجری قمری سال شماری است كه اساس آن چرخش ماه به دور زمین است و سال آغازین آن سال هجرت پیامبر اسلام (ص) است.

شیعه، یکی از دو مذهب بزرگ دین اسلام در کنار اهل سنت، که بنابر اصول اعتقادی آن، نصب امام و خلیفه پیامبر(ص)، الهی است و دخالت در نصب او در صلاحیت غیر خدا نیست. بنابر عقاید شیعه، امامت مانند نبوت امری الهی و رکن دین است و پیامبر(ص) نسبت به آن غفلت نکرده و تعیین امام از باب حفظ مصالح امت، بر او واجب بوده و او به مناسبت‌های مختلف از جمله غدیر، به امر الهی، از امامت حضرت علی(ع) به نصب الهی خبر داده است. پیروان مذهب شیعه در طول تاریخ به فرقه‌های متعدد تقسیم شدند که مهمترین آنها امامیه ، اسماعیلیه و زیدیه است. بنابر برخی روایات، واژه شیعه را نخستین بار پیامبر(ص) به کار برده است. برخی منابع روایی و کلامی، بزرگانی از صحابه چون سلمان، ابوذر، عمار و مقداد را نخستین شیعیان دانسته‌اند. امروزه از کلمه شیعه، غالبا بزرگترین گروه آن، امامیه قصد می‌شود و برای دو گروه دیگر از عناوین اسماعیلیه و زیدیه استفاده می‌گردد.

ظهور به معنای نمایان شدن امام مهدی(عج) پس از غیبت کبرا و پیش از قیام برای برپایی عدل و داد.

خواجه شمس الدین محمد متخلص به حافظ و ملقّب به لسان الغیب از شاعران پارسی زبان در قرن هشتم هجری. او را بزرگ‌ترین غزل‌سرای این زبان برشمرده‌اند. برخی گفته‌اند وجه تخلص و شهرت او به حافظ، آن است که او، حافظ قرآن بوده و بسیاری از ابیات او ترجمان مفاهیم قرآنی است. حافظ‌شناسان مذهب حافظ را شافعی دانسته‌اند ولی در عین حال با استناد به برخی ابیات دیوانش، بر گرایش و علاقه او به اهل بیت تاکید کرده‌اند.

حرام، در فقه اسلامی، به عملی گفته می‌شود که ترک آن از مردم خواسته شده و انجام آن مستوجب عقاب است. حرمت، از احکام پنجگانه فقهی، و به معنای ممنوعیت انجام کار حرام است.

توسّل از آموزه‌های اعتقادی شیعه و اکثریت مسلمانان، به معنای واسطه قرار دادن شخص یا چیزی نزد خداوند است برای تقرب به او و برآورده شدن حاجت‌ها. توسل با آموزه شفاعت پیوند نزدیکی دارد و این دو آموزه معمولاً همراه یکدیگر ذکر می‌شوند.

توبه به معنای بازگشت بنده به سوی خدا، یکی از اصطلاحات پرتکرار در قرآن و روایات است. در ۶۹ آیه قرآن به موضوع توبه پرداخته شده و با بیان محبت الهی نسبت به توبه‌کنندگان، مردم را به توبه نصوح دعوت می‌کند. در احادیث نیز جایگاه و اهمیت توبه مورد تأکید قرار گرفته و از تأخیر آن نهی شده است. در بخش دیگری از احادیث، با تقسیم گناهان به حق اللهی و حق الناسی راه‌های توبه از اقسام گناهان بیان شده است.

تَعَبُّد، اصطلاحی در فرهنگ اسلامی که ناظر به بندگی خالصانه و اطاعت بی‌شائبه انسان نسبت به خداوند است.

توحید معاد نبوت عدل (شیعه) • 

بَراءِ بْنِ مَعْرور (درگذشت صفر ۱ق/اوت ۶۲۲م)، از انصار و صحابی پیامبر(ص) و از تیره بنی سلمه خزرج بود. مطابق برخی روایات وی در عقبه اولی، حضور داشت و گفته شده است که از میان گروه بیعت کنندگانِ عقبه ثانیه، ۱۲ نفر نقیب شدند که یکی از آنان براء بود.

عراق با نام رسمی جمهوری عراق از کشورهای خاورمیانه و جنوب غرب آسیا است. بیشتر مردم این کشور شیعه‌اند و غالباً در مناطق جنوبی و مرکزی سکونت دارند. اهمیت عراق نزد شیعیان، بیش از هر چیز، به مرقد ۶ تن از ائمه شیعه در شهرهای نجف، کربلا، کاظمین و سامرا و نیز وجود مکان‌هایی مثل مسجد کوفه و مسجد سهله و سرداب غیبت است. وجود مرجعیت دینی و حوزه علمیه نجف نیز بر اهمیت عراق افزوده است.

رسول در اصطلاح دینی به معنای فرستاده خداوند و کسی است که پیام الهی را برای بندگان می‌آورد. گفته شده تفاوت‌های با نبی دارد. چند نظر در مورد این تفاوت گفته شده، از جمله گفته شده که نبی، تبلیغ کننده دینی است که توسط رسولان آورده شده است و نیز او برخلاف رسول، فرشته وحی را فقط در خواب میبیند.

واجب:نمازهای یومیه • نماز جمعه • نماز عید • نماز آیات ·  نماز میت نمازهای مستحب: نماز شب • نماز غفیله • نماز جعفر طیار • نماز امام زمان نماز باران • نماز شب قدر • نماز شب اول قبر • نماز شکر • سایر نمازها

ابوبکر عمر بن خطاب عثمان بن عفان

می‌توان مراسم آیینی را نوع خاصی از گفتار و اعمال منظم دانست که از آموزه‌های دینی و ماورایی سرچشمه گرفته و یا برای بیان احساسات دینی و مذهبی به کار گرفته می‌شود و به دلیل قدمت زیادی که دارند در بیشتر موارد با سنت و تاریخ مردمان یک منطقه پیوند خورده‌اند و جزئی از فرهنگ روزانه و انکارناپذیر مردم شده‌اند.

این ۱۱ زیررده در این رده قرار دارند؛ این رده در کل حاوی ۱۱ زیررده است.

امام حسین(ع)

اصلی مقابل تبعی و عارضی است.

واژه اصول ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: • اصول فقه (علم)، یکی‌ از شاخه‌های‌ علوم‌ اسلامی‌• أصول دین، (در مقابل‌ فروع‌ دین)، اصطلاحی‌ کلامی‌

واژه باقی ممکن است اسم برای اشخاص ذیل بوده و یا در معانی ذیل به کار رفته باشد: • الباقی، از اسمای خداوند• بقایا، در متون کهن و متأخر به معنای بدهی مالیاتی مردم • محمود عبدالباقی، یکی از شعرای ترک• نظام‌الدین عبدالباقی، از بزرگان خاندان نعمت اللّهی و وزیر شاه اسماعیل صفوی• باقی بالله، از مشایخ بزرگ نقشبندیه و از مروّجان این طریقه در هندوستان• ‌میرعبدالباقی تبریزی، ملقب به «دانشمند»، شاعر صوفی مشرب و خوشنویس آذربایجانی (متوفی ۱۰۳۹)

امیر بمعنای آمر، پادشاه، فرمانروا، خلیفه و... می‌باشد.

اندیشیدن را تفکّر گویند و از این عنوان به مناسبت در باب‌های طهارت، صلات، جهاد و امر به معروف و نهی از منکر یاد شده است.

اهل سنت اصطلاحی است در علم ملل و نحل که بر گروهی از مسلمانان اطلاق می شود.

به هر کار ارادی در یک مال که داراى اثر شرعى است تصرف در آن مال گفته میشود.

واژه تضاد ممکن است در معانی ذیل و در علوم ذیل به کار رفته باشد: کاربرد در علوم اسلامی• تضاد (اصول)، رابطه بین دو امر وجودی یا دو قضیه کلّیه غیر قابل جمع• تضاد (فقه)، اختلاف و تضاد در آرای فقهی و ریشه آن؛ همچنین عوامل تضاد در روایات• تضاد (فلسفه)، دو امر وجودی غیر متضایف غیرقابل جمع در محل واحد، زمان واحد و از جهت واحد• تضاد (منطق)، اصطلاحی در منطق و از اقسام تقابل• تضاد (علم بدیع)، از صنایع معنوی در علم بدیع کاربردهای دیگر• تضاد حقیقی، تعارض ذاتیِ مدلولِ دو دلیل• تضاد عرضی، تعارض مدلولِ دو دلیل ناشی از قرینه خارجی• تعارض تضادی، تنافیِ به صورت تضاد میان مدلول دو یا چند دلیل

برده ممکن است در دو معنی به کار رود:۱. بردگی، به معنای غلامي يا کنیز بودن۲. برده (قصیده)، به ضم باء و فتح دال، مشهورترین قصیده در مدح رسول اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم)

تحفه (در اخلاق و سیاست) کتابی اخلاقی و تاریخی است که به پند و نصیحت ملوک پرداخته و در ضمن آن، شرح مختصری از تاریخ اسلام (از پیامبر -صل الله علیه وآله- تا آخرین خلیفه عباسی ) را بیان می‌کند.

بیت ممکن است در معانی ذیل و یا اضافه به معانی ذیل باشد: • خانه، محل سکونت• بیت شعر، از اجزای شعر• بیت الاحزان، به معنای ماتمسرا• بیت‌الحرام، کعبه یا خانه خدا در شهر مکه • بیت الحمد، خانه‌اى كه از هنگام ولادت حضرت مهدی (علیه‌السّلام) چراغى در آن روشن شده• بیت الریس، خاندانی مکی و عهده‌دار منصب اذان‌گویی در مسجدالحرام• بیت المعمور، یکی از مفاهیم قرآنی • بیت العزة، نام مکانی در آسمان دنیا؛ محل نزول دفعی قرآن از لوح محفوظ در شب قدر • بیت‌الغزل، از اصطلاحات ادبی شعر فارسی و عربی • بیت الله، یکی از نام‌های کعبه • بیت الله الحرام، نام دیگر کعبه • بیت المال، به محلّ نگهداری اموال عمومی • بیت المدراس، از مراکز تعلیمی یهود در یثرب • بیت‌المقدس، نخستین قبله و سومین شهر مقدس مسلمانان (پس از مکه و مدینه)، نیز شهری مقدس برای یهودیان و مسیحیان • بیت النار، نام دیگر آتشکده • بیت بلس، نام دیگر شهر بالس • بیت عربایه، نام دیگر ناحیه باعربایا • بیت لحم، از شهر های تاریخی فلسطین

اهل در معانی همسر و نیز خانواده و همچنین خویشاوندان به کار رفته است.

بیم از وقوع امری ناخوشایند را ترس می گویند و از آن به مناسبت در بابهایی همچون طهارت، صلات، صوم، حج، حدود و دیات یاد شده است.

اَلِف‌ (آ، ا)، نخستین‌ حرف‌ از حروف‌ الفبای‌ زبان‌ فارسی ‌.

بذر به تخم گیاه فراهم آمده براى کشت، گفته می شود. از آن در باب هاى زکات، مزارعه و غصب به مناسبت، سخن رفته است.

انس ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: • انسان، انسان از «إِنْسیان»، موجود دو پا و اشرف مخلوقات• انس (به ضم الف)، به معنای آرام و قرار یافتن قلب بر اثر نزدیک شدن به چیزی

وطن در اصطلاح فقهی، به محل تولد یا محل زندگی شخص اطلاق می‌شود. فرد در هنگام اقامت در وطن باید نماز را به صورت کامل بخواند و در ماه رمضان روزه بگیرد. در خارج از وطن، فرد درباره نماز و روزه باید از احکام مسافر تبعیت کند. بر اساس فقه شیعه فرد می‌تواند از وطن خود صرف‌نظر کند و وطن جدید انتخاب کند و نیز هر شخص می‌تواند بیش از یک وطن داشته باشد.

سلام و عرض ادب.امام زمان(عج) منتظر شماست. شتاب کنید. موفق باشید و سربلند.

ابن (= پسر، فرزند)، واژه کهن‌ سامی‌ می‌باشد و از احکام فقهی آن به مناسبت در باب‌های صلاة، صوم، نکاح و ارث سخن رفته است.

سوره‌های مکی و مدنی، تعبیری است در علوم قرآنی و برخی رشته‌های مطالعات اسلامی که مراد از آن، دو دسته سوره‌های قرآن است که به اعتبار محل نزول دسته‌بندی شده‌اند. مکه و مدینه محل نزول آیات قرآن کریم بوده‌اند و شناخت آیات نازل شده در این دو شهر از دغدغه‌های مسلمانان از قرون نخستین تا امروز بوده و موجب پدید آمدن دانشی به نام «علم المکی و المدنی» شده است. اینکه آیات و سوره‌های مکی و مدنی کدام‌اند، چه معیارها و سنجه‌هایی برای تمایز نهادن میان دو دوره نزول وجود دارد و ویژگی‌های آیات مکی و مدنی چیست، از مهم‌ترین مسائل این دانش به شمار می‌آیند که به اعتقاد دانشمندان علوم قرآنی، تحصیل آن از شریف‌ترین و پرفایده‌ترین علوم قرآنی است.

شرک، اصطلاحی دینی به معنای شریک قائل شدن برای خدا. در منابع روایی و کتاب‌های اخلاقی، مراتب مختلفی برای شرک شمرده شده و از گناهان کبیره محسوب می‌شود.

سَعد غلام عَمرو(عُمر) بن خالد صَیداوی (شهادت: عاشورای ۶۱ق) از شهدای کربلا. سعد در واقعه کربلا به همراه مولایش عمرو بن خالد صیداوی، در عذیب هجانات به کاروان امام حسین(ع) پیوست. وی در روز عاشورا در حمله نخست به شهادت رسید.

توحید معاد نبوت عدل (شیعه) • 

توحيد ایمان به ملائکه ایمان به کتاب‎های آسمانی ایمان به انبیاء ایمان به روز رستاخیز ایمان به قضا و قدر عدالت صحابه

سرپرست، كسی كه بر اساس وصيت يا حكم حاكم شرع، مسئول امور يتيم، سفيه، مجنون و... می‌شود.

مرگ یعنی انتقال از دنیا به آخرت. مرگ‌از قوانین فراگیر جهان هستی است که همه موجودات طعم آن را خواهند چشید. [۱] [۲]

سفر شرعی: سفری با شرائط خاص كه در آن، نمازهای چهار ركعتی را بايد دو ركعتی خواند. سفر معصيت: سفری كه فی نفسه حرام باشد (مانند سفر زن بدون اجازه شوهر) و يا به قصد معصيت انجام گيرد (مانند سفر برای شرب خمر)

آن (دم- وقت)، یکی از مباحث فلسفه می‌باشد.

قرن ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: • قرن (عیب) به فتح قاف، راء استخوانی در فرج و مانع جماع• قرن (سال) هر صد سال

مال همان سرمایه و ثروت انسان است که در آموزه‌های دینی از احکام ویژه‌ای برخوردار است.

شیخ، عنوانی برای بزرگان و رؤسای اقوام، قبایل و گروههای حرفه‌ای در جهان اسلام است.

مالی که به صورت کلی ثابت بر ذمه شخص هست و ذمه شخص به آن مشغول می‌باشد را دَین گویند. دین، عنوان بابی مستقل در فقه است که فقها در این باب به تفصیل از احکام آن سخن گفته‌اند.برخی نیز احکام آن را تحت عنوان قرض مطرح کرده و برخی هر دو را باهم عنوان یک باب قرار داده‌اند.

واژه سهم ممکن است در معانی ذیل به کار رفته و یا اسم برای اشخاص ذیل باشد: معانی• سهم (فقه)، بخشی از چیزى نامعین و به کار رفته در باب وصیت اعلام و اشخاص• سهم بن غالب، از خوارج و از دشمنان بنی‌امیه

عصر ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: • سوره عصر، یکصد و سومین سوره قرآن کریم• عصر (زمان)، به معنای زمان

فوت در دو معنای مردن ( مرگ ) و سپری شدن وقت عبادت دارای وقت، همچون نماز و روزه (قضاء شدن) به کار می‌رود؛ واژه فوت کردن یعنی دمیدن.

در مورد قبر مطالب متنوعی در آموزه های دینی مطرح شده است که به اهم آن ها در این مقاله اشاره می شود.

سوره فتح، چهل و هشتمین سوره قرآن بوده و در جزء بیست و ششم واقع شده و از سوره‌های مدنی است. [۱] [۲]

رضا یکی از درجات و مقام‌های بالای معنوی است که در علم اخلاق دارای جایگاه ویژه ای می باشد.

سال به سال قمری و شمسی تقسیم می‌شود و سال شرعی که احکام مرتبط با زمان بر اساس آن تنظیم شده، سال قمری است که دوازده ماه می‌باشد. از عنوان سال در بابهاى طهارت، صلات، زکات، خمس، حجر، وصیت، نکاح و طلاق سخن گفته‌اند.

جنگ به ضّم جیم، در اصل کلمه‌ی چینی است و به معنای کشتی‌های بادبان‌دار است.

جان به معنای نَفْس (روح) هر موجود جاندار می باشد و از آن در بابهایى نظیر حج، جهاد، اطعمه و اشربه، حدود و قصاص سخن گفته‌اند.

تقی ممکن است اسم برای اشخاص ذیل باشد: • تقی بن نجم حلبی، ابوالصَّلاح تقی ‌بن نجم حلبی، فقیه و متکلم امامی قرن چهارم و پنجم• تقی ریاحی، متولد (۱۲۸۹ش) در اصفهان و از درجه‌داران ارتشی دوره پهلوی و از طرفداران دکتر مصدق• تقی طباطبائی قمی‌، از علمای شیعه در قرن چهاردهم هجری قمری

حفظ در دو معنا استعمال شده است.از حفظ به معنای نخست به مناسبت در بابهایی نظیر جهاد، ودیعه، اطعمه و اشربه و حدود سخن گفته‌اند.۱-مراقبت و نگهداری کردن از کسی یا چیزی.۲-به یاد سپردن.

واژه حجر ممکن است اشاره به معانی ذیل باشد: قرآن• سوره حجر، پانزدهمین سوره قرآن کریم در ترتیب مصحف• آیه حجر، آیه ۷۵ سوره نحل فقه• حجر (فقه)، از مباحث مهمِ فقه و حقوق درباره اسباب ممنوع شدن اشخاص از تصرفات مالی• استقبال حجر، یکی از مستحبات مسجدالحرام کاربردهای دیگر• حجر بن جندب، بنا به قولی از شهدای کربلا• حجر بن حر، بنا به قولی از شهدای کربلا• حجر بن عدی کندی، معروف به حجرالخیر، صحابی پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) و از یاران خاص حضرت علی (علیه‌السلام) و از بزرگان و فضلای کوفه

دام معانی مختلفی دارد مانند ابزار شکار و گرفتار كردن حیوانات که از آن در باب صید و ذباحه سخن گفته‌اند

واژه جد ممکن است در معانی ذیل به کار رفته و یا اسم برای اشخاص ذیل باشد: معانی• جد (نسب)، پدربزرگ پدری و مادری و پدرانشان• جد (ساحل)، ساحل دریای مکه اعلام و اشخاصجد بن قیس، صحابی انصاری از طایفه بنی سلمه و از ضمره منافقان

رَدّ در معانی بازگرداندن، برگرداندن، نپذیرفتن، باطل کردن، پاسخ دادن، دادن ارثِ مازاد بر سهام مفروض به فرض بران به کار رفته است.از احکام رد به معناى نخست در بابهاى جهاد، تجارت و دیگر ابواب عقود، غصب، قضاء و قصاص سخن گفته‌اند.از رد به معناى دوم در بابهاى تجارت، وصیت و شهادات سخن گفته‌اند.از رد به معناى سوم در ابواب عقود سخن رفته است.احکام رد به معناى چهارم در باب صلات آمده است.از احکام رد به معناى پنجم در باب ارث سخن گفته‌اند.

آل، خانواده، عائله، خاندان، تیره، اهل، عشیره، پیروان، وابستگان، همه به یک معنا هستند. مقصود از «‌آل محمد‌» اهل بیت معصوم آن حضرتند همانطور که مقصود از «‌آل ابراهیم‌» در آیه ۱۲۴ سوره بقره ذریۀ معصوم حضرت ابراهیم است.