مجموعه کتابهای حکمت در بردارنده ی چه مطالبی می باشد؟
همسایگان بت پرست قوم یهود کتابهای حکمت آمیز و فراوانی نوشتند تا مردم را به راه راست هدایت کنند. یهودیان معتقد بودند (زندگی برتر) آن است که با ارده ی خدا همسو باشد، از این رو، آنان نیز کتبی حکمت آمیز ویژه خود نوشته اند. این کتابها مجوعه سوم و پایانی نسخه عبری عهد عتیق را تشکیل می دهند.
معروفترین کتاب این بخش مزامیر داوود است که 150 سرود در موضوعات زیر را شامل می شود: حمد و ستایش و شکر الهی، توبه، توکل به خدا، انتظار مسیح و دعاهای استغاثه به درگاه الهی. کتاب مزامیر در طول قرنها (کتاب دعای یهودیان) محسوب می شد و عیسی و شاگردانش آن را قرائت می کردند و همواره مسیحیان دعاهای آن را می خواندند. همچنین بسیاری از مسیحیان مجموع آن 150 مزمور را هر هفته ختم می کنند. راهبان و راهبه ها روزی هفت بار در دیرهای خود جمع می شوند و مزامیر را با صدای بلند تلاوت می نمایند.
از کتابهای مهم حکمت سِفر ایوب است. این کتاب داستان یکی از شیوخ عرب را می نویسد که ثروتمند و پرهیزکار بود و سلسله ای از مصائب و بلاها بر او وارد شد و در نتیجه، ثروت، خانواده و سلامت خود را از دست داد. این کتاب مسأله پیچیده خیر و شر را بررسی می کند و همچنین به حل این سؤال که همواره برای مؤمنان مطرح بوده، می پردازد که (چرا نیکان در این دنیا رنج می برند، ولی بدان در ظاهر خوشبخت هستند؟) نویسنده ی ناشناس کتاب مباحث علمی و فکری خود را ضمن داستانی ملی (در بابهای 1، 2 و 42) بیان می کند و گفتگوی طولانی خویش را پیرامون این مسأله ادامه می دهد که چگونه خدا که مهربان و بر هر چیز توانایی دارد، به ورود شر در آفرینش خویش اجازه می دهد. (1)
کتاب امثال سلیمان: این کتاب منسوب به سلیمان (ع) و کتابی حکمت آمیز است که علاوه بر تأکید بر اهمیت دانش، مشتمل بر دستورات روحانی و اخلاقی برای راهنمائی در زندگی و رفتار است.(2)
کتاب جامعه: این کتاب نیز منسوب به سلیمان (ع) است اما نشان از نگرش بدبینانه و پوچ گرائی نویسنده ی آن دارد. این کتاب بیانگر افکار کسی است که برای زندگی معنا و مفهومی نمی یابد و میان ایمان و شک و یأس و امید در نوسان است. به سختی می توان مضامین این کتاب را به حکیمی مؤمن و یا پیامبری راستین منسوب کرد.(3)
کتاب غزل عزلها: مجموعه ای از ترانه های یهودی است که آن را در عروسیها می خوانده اند. این نوشته، عشق و محبت میان انسانها را می ستاید و آن را امری زیبا و برجسته و یکی از بزرگترین موهبتهای الهی می داند. از دیدگاه این سِفر، محبت ابنای بشر را می توان همچون رمزی از حب خدا به انسان تلقی کرد. (4) وشتن، یکی از دانشمندان مسیحی، معتقد است که این کتاب از جمله تغنیات گناه آلودی است که باید از زمره ی کتب مقدس خارج شود. وسملر و کاسیلیپو هم نظرات مشابهی دارند.(5)
1 . توماس میشل، کلام مسیحی، ترجمه ی حسن توفیقی، ص 38.
2 . محمد رضا زیبائی نژاد، مسیحیت شناسی مقایسه ای، ص 129.
3 . همان.
4 . توماس میشل، کلام مسیحی، ترجمه ی حسن توفیقی، ص 39.
5 . رحمة الله هندی، اظهار الحق، ص 73.
