با سلام و خسته نباشید. دانشجوی ترم دوم کامپیوتر هستم. در خواندن درسها کوتاهی کرده ام. حدود یک ماه تا امتحانات نیز فرصت دارم در این مدت باید چه کاری انجام دهم، چگونه درس بخوانم و چگونه برنامه ریزی کنم. من معمولا در مورد درسهایی مثل ریاضیات بیشتر احساس خستگی می کنم و چون علاقه ی چندانی به این دروس ندارم(چون به خوبی از کاربرد آنها آگاهی ندارم) انگیزه ی چندانی هم برای خواندن این درسها ندارم. دائما خواندن آنها را به بعد موکول میکنم. لطفا مرا راهنمایی کنید.

با سلام و خسته نباشید. دانشجوی ترم دوم کامپیوتر هستم. در خواندن درسها کوتاهی کرده ام. حدود یک ماه تا امتحانات نیز فرصت دارم در این مدت باید چه کاری انجام دهم، چگونه درس بخوانم و چگونه برنامه ریزی کنم. من معمولا در مورد درسهایی مثل ریاضیات بیشتر احساس خستگی می کنم و چون علاقه ی چندانی به این دروس ندارم(چون به خوبی از کاربرد آنها آگاهی ندارم) انگیزه ی چندانی هم برای خواندن این درسها ندارم. دائما خواندن آنها را به بعد موکول میکنم. لطفا مرا راهنمایی کنید.

خوشحالیم بار دیگر شما مخاطب ما هستید امیدواریم راهنمای خوبی در رابطه با این موضوع برای شما باشیم.همانطور که خودتان می دانید برای رسیدن به مدارج بالای علمی و تحصیل در دانشگاههای خوب نیاز به همت و تلاش و پشتکار می باشد.آنچه در این وضعیت باید در نظر بگیرید این نکته است که از همین امروز سعی نماید وضعیت موجود درسی خود را تغییر دهید و خود را بسمت وضعیت مطلوب برسانید.هرچند بررسی گذشته مهم است اما سعی نمایید به خود بگویید از همین امروز تغییر می کنم و بخاطر کارهایی که در گذشته انجام نداده اید خود را سرزنش نکنید.البته در یک برنامه ریزی درست و دقیق می توانید دروس گذشته را نیز مرور نموده و پشتوانه علمی خود را بالا ببرید.همانطور که در این سالها تجربه نموده اید موفقیت در تحصیل برآیند عوامل چندی به شرح زیر است:
1. میزان تلاش و کوشش، به گونه‌ای که بر اساس برنامه‌ای منظم صورت گیرد و نتیجه چنین تلاشی، متناسب، با میزان صرف وقت باشد. به طور مسلم کوشش‌های منظم و پیگیر در تسلط به موضوع درس، نقش مؤثری ایفا می‌نماید.
2. انگیزه و علاقه، که عاملی درونی است و با روشن شدن هدف درس، بستگی و ارتباط مستقیم دارد.سعی نمایید علاقه خود را به رشته تحصیلی خود بالا ببرید نگاه به افراد موفق در این رشته،صحبت با اساتید این رشته و ... می تواند در ایجاد علاقه به شما کمک نماید.
3. تجربیات قبلی، که مفهوم دقیق آن، برخورداری از پیش مطالعه فردی در زمینه درس جدید می‌باشد.
4. تمرکز و دقت به گونه‌ای که ذهن با تمام توانایی و قدرت جذب اطلاعات علمی در حوزه درس مورد نظر فعال باشد.اجازه ندهید افکار مزاحم هنگام مطالعه ذهنتان را درگیر نماید.
5. بهره‌گیری از تلقین مثبت، چنان‌چه تحت تأثیر افکار منفی قرار گیرید و در مقطعی از دوران تحصیل، باور کنید که فردی ناموفق و بیهوده هستید، عملاً رفتار و کردار شما متأثر از چنین وضعی خواهد شد و نتیجه مطلوبی به بار نخواهد آمد. لیکن با تلقین جنبه‌های مثبت و سازنده به افکار امیدبخش و متعالی دست خواهید یافت و تداوم چنین افکار و حالاتی در نتیجه کارتان چشمگیر خواهد بود.
7. توکل به خدای متعال را در هیچ لحظه‌ای از زندگیتان از دست ندهید، بلکه در مواقع حساس و دشواری که برایتان پیش می‌آید، بیشتر از همیشه به نیروی ایمان به خدا، تکیه کنید و او را در همه حال ناظر بر خود و پشتیبان واقعی‌تان بدانید. در چنین صورتی به یاری حق، موفقیت در انتظار شما خواهد بود.
در مورد روش مطالعه باید خدمتتان بیان داریم که درس ها از لحاظ خواندن و فهمیدن با یکدیگر متفاوت و در گروههای مختلفی قرار می گیرند مثلا درس ریاضی با فارسی بسیار تفاوت دارد اولی حلی و دومی حفظی می باشد.برای رسیدن به یک روش مناسب در هر درس باید در ابتدا ویژگیهای آنرا فهمید زیرا این ویژگیها در حقیقت همان شرایط خاص روش های مطالعه هستند.بحث را در چند نکته بررسی می نماییم.
نکته اول: ویژگیهای و تفاوتهای درس ریاضی. 1.مطالعه ریاضی در حقیقت تلاش و ورزش مغزی است 2.استدلالی می باشد لذا فهمیدنی است 3. نیاز به تمرین و تکرار دارد 4.باید درک کرد 5. به تفکر و اندیشیدن عمیق نیاز دارد6. حل کردنی است 7. اگر خوب فهمیده و درک شود فراموش نمی شود 8. اگر مطالعه ریاضی به صورت شهودی و نیمه شهودی انجام گیرد بهتر است ، خصوصاً در هندسه .
نکته دوم:نحوه و روش های فراگیری ریاضی.
همانطور که می دانید ریاضی را نمی توان حفظ کرد ، اگر هم حفظ کنیم پایدار نیست و بعد فراموش می شود . لذا روش خاصی برای فراگیری ریاضی لازم است.البته هر فردی به نحوی اینکار را انجام می دهد.در اینجا به چند روش اشاره می کنیم.
1.روش تجسم در ذهن بصورت مصور .یعنی بعد از اینکه فرمول را خواندید مانند دوربین عکاسی از این فرمول عکسی را در ذهن خود ترسیم کنید.
2.برخی از مطالب درسی را بصورت داستان در بیاورید تا بهتر آنهارا درک کنید و فراموش نکنید.
3.برای جلو گیری از فراموش کردن فرمولها واعداد آنهارا بصورت کلمات رمز در بیاورید و حفظ کنید.
4.یکی از روش های جلوگیری از فراموشی داده ها استفاده از گره ی مکانی است. در این روش شما مطلب درسی را با یک مکان واقعی پیوند می زنید.مثلا فرمول خاصی را با یک موقعیت مکانی خاصی پیوند بزنید.در اینصورت با بخاطر آوردن مکان خاص فرمول هم برای شما تداعی می کند.
5. برخی از مطالب را اگر بصورت شعر در بیاورید.بهتر یاد می گیرید مانند شعر زیر که برای درک یکی از فرمول های ریاضی بکار می رود:سینوس چوبر فرق کسینوس نشیند ، تانژانت پدید آید و برعکس کتانژانت
6. برخی از فرمولها را بصورت آهنگین و و موسیقایی حفظ کنید
نکته سوم: برای فرگیری ریاضی در کلاس درس باید نکاتی را رعایت نمایید.
1.فقط گوش کنید و حواستان متمرکز باشد .
2. کار در کلاس و فعالیت کلاسی مفید است . لذا برای حل تمرینات در کلاس مشارکت کرده و کاملاً فعال باشید .
3. سعی کنید اشکالات درسی را در کلاس برطرف نمایید و در هنگام اتمام تدریس نکته مبهم برایتان باقی نمانده باشد .
4.فرمول ها را یاد گرفته و الگو برداری کنید.برای این کار می توانید از وسایل کمک آموزشی مثل کامپیوتر ، کارگاه سمعی و بصری استفاده کنید .
5.به عمق مطلب توجه کرد و سطحی گذر نکنیم .
6.مهمترین اصل در یادگیری ریاضی دقت و توجه است ، به این مسئله اهمیت داده شود .
نکته چهارم: جهت حل مسایل در منزل رعایت نکات بیان شده می تواند در پایداری یادگیری شما مفید باشد.
1. در ریاضی نیاز به صبر و حوصله و فکر کردن روی مسائل و تمرین ها دارد.لذا طوری برنامه ریزی نمایید که نیاز نباشد با عجله کار را تمام کنید.البته توجه نمایید در همان روزی که معلم درس می دهد ، در خانه تکالیف را حل کنید.
2. مکانی آرام و بی سر و صدا انتخاب کردن کمک خوبی به تمرکز شما می کند.
3.حل تمرینات و تکالیف با استفاده از توضیح دادن به خود جهت ماندگاری بیشتر مفید است.یعنی ابتدا آنچه خودتان متوجه شده اید را قبل از حل مسایل دوباره برای خود با صدای بلند توضیح دهید سپس اقدام به حل نمایید.
4.داشتن یک کتاب کار در خانه به یادگیری بهتر کمک می کند . استفاده از منابع و وسایل کمک آموزشی هم یکی از راه های یادگیری بهتر است .
5. تمرینات زیاد در خانه باعث یادگیری عمیق می شود لذا با تغییر بعضی از اعداد یا گزینه ها سعی نمایید مسئله جدیدی را طرح و حل نمایید.
6. همیشه کتاب درسی، چند کاغذ چرک نویس، خودکار، کاغذ سفید یا دفتر را کنارتان قرار دهید.
7.اگر به مثالی رسیدید آن را خوب بخوانید و بفهمید و دوباره برای خودتان حل کنید.
8.سعی کنید روابطی را که در کتاب اثبات کرده است خودتان اثبات کنید یعنی همه روابط را خودتان به دست آورید.
9. سعی کنید هر طور شده مسئله را حل کنید و اگر اشتباه حل نمودید حتما به اشتباه مسائل غلط خود پی ببرید این کار باعث خواهد شد دیگر آن را تکرار نکنید.
نکته پنجم: به نکات زیر در مورد شیوه مطالعه دقت کنید:
1. از مطالعه شتاب زده و تند جدا پرهیز کنید.
2. کتاب یا بخش مورد نظر از کتاب را به قسمت های کوچکتر تقسیم کنید و هر قسمتی را مطالعه کرده و بفهمید و بعد به سراغ قسمت بعدی بروید.
3. فضا و مکان مطالعه را برای خود مکانی جذاب و نشاط آفرین بسازید حتی با تغییر دکور و بکارگیری وسائل نشاط آور.
4. نور کافی , حرارت متناسب , وضعیت نشستن و... مناسب برای درس بکارگیری ابزار کمک آموزشی خوب در تحصیل و مطالعه بسیار مؤثر است .
5. ورزش صبحگاهی را فراموش نکنید و در روز در سه الی چهار نوبت و در هر نوبت 5 تا 6 بار تنفس عمیق را فراموش نکنید.
6. متن درسی و مورد مطالعه را هماهنگ و هم طراز با فهم خود برگزینید.
7. خود را به رعایت نظم در مطالعه عادت دهید مانند شروع در ساعت معین - اتمام در ساعت معین , عدم اخلال به روند مطالعه و قطع کردن آن , از انحراف فکر و حواس با تمرین اجتناب ورزید.
چند تذکر:
1. تحول جدید و ترک سابقه و روش قبلی به سرعت و سهولت انجام نمی پذیرد. لذا صبر و حوصله و مقاومت شرط موفقیت است .
2. نظارت بر اجرا و اینکه برنامه درسی خود را به دست خودتان ارزیابی کنید لازمه ی پیشرفت است چرا که نواقص را مرتفع و برنامه را رو به رشد پیش می برد بنابراین عملکرد تحصیلی خود را ارزیابی و نقاط ضعف آن را مرتفع سازید.
3. هرگاه در اجرای برنامه تحصیلی خود موفقیت داشتید خود را تشویق کنید و پشتکار خود را افزایش دهید.
4. برای هر روز (هر 24 ساعت ) خود برنامه داشته باشید و بر اساس آن حرکت کنید و شب میزان هماهنگی خود را با برنامه ارزیابی نمایید.
نکته ششم: در مورد نحوه برنامه ریزی درسی نیز باید خدمتتان بیان داریم که ما برحسب وظیفه مطالب و رهنمودهایی را برحسب مقدار آشنایی که از طریق متن ارسالیتان با وضعیت شماکسب می کنیم ارائه می دهیم و این شما هستید که باید با تطبیق آنها بر وضعیت خود برنامه ریزی مناسب را انجام دهید و یا اینکه با حضور در یکی از مراکز مشاوره از خدمات مناسب به صورت حضوری بهره بگیرید. همانطور که می دانید انگیزه و علاقه ، عاملی درونی است و با روشن شدن هدف ، همبستگی و ارتباط مستقیم دارد؛علاوه بر آن، شناخت انگیزه برای انتخاب هدف و مسیر دستیابی به آن تأثیر بسزایی در میزان پیشرفت شما خواهد داشت. نکته اساسی این است که از تجربیات قبلی خود در راستای طراحی برنامه برای رسیدن به اهداف تعیینی خود اقدام نمایید ؛زیرا به هر حال شما خود را از بقیه بهتر می شناسید و با مهارت ها ،توانایی ها ،نقاط ضعف و قدرت خود بیشتر آشنا هستید .مثلاً‌این آگاهی را نسبت به خود دارید که آیا می توانید ساعتهای متوالی و در سر و صدا و شلوغی و ... درس بخوانید و یا اینکه مطالعه بعد از اذان صبح برای شما امکان پذیر باشد یا ... .با توجه به کلیاتی که بیان نمودید اصولی را که به شما در برنامه ریزی کمک خواهد کرد خدمتتان بیان می داریم.
اصل 1:بدانید که فرد هدفمند و موفق کسی است که برای روزها،هفته ها،ماه ها و حتی سال های خود برنامه ریزی می کند. اگر 20٪ از زمان خود را صرف برنامه ریزی نمایید ،80٪ باقی مانده را با اطمینان بیشتری برای رسیدن به اهداف خود گام برخواهید داشت.
اصل 2:به خوبی مراقب باشید که برنامه های تنظیم شده را به موقع و بدون تأخیر انجام دهید ؛زیرا که خوب می دانید تأخیر در اجرای به موقع برنامه ها برابر با عدم موفقیت است.
اصل 3:تشخیص نیازها وکاستی ها: باید خواست‌ها و احتیاجات اساسی خود را در زمینه ای که قصد دارید برای آن برنامه ریزی کنید شناسایی کنید. به عنوان مثال: در یک مقطع مشخص، چه درسی را باید مطالعه کرد.
اصل 4: تعیین زمان لازم: فرصت‌ها و اوقاتی که باید صرف تحقق اهداف برنامه شود را باید مشخص کرد تا در نهایت معلوم شود چقدر زمان در هر روز یا هفته به آن موضوع اختصاص خواهد یافت. به عنوان مثال اگر قرار باشد یک کتاب 300 صفحه ای در طول یک ماه خوانده شود لازم است حداقل روزی 11 صفحه از کتاب مطالعه شود و این نیاز به حداقل یک ساعت وقت دارد.
اصل 5:طبقه بندی اهداف بر اساس اولویت: کارهایی را که می خواهید انجام دهید،برحسب اولویتها ومیزان اضطرار و اهمیت آن ،طبقه بندی کنید. بهترین زمانها و اوقات را برای مهمترین کارها قرار دهید. در این صورت اگر وقت کم داشته باشید و یا به هر دلیل نتوانید به همه اهداف و کارهایتان برسید، مطمئن هستید که اهداف و برنامه های اصلی را انجام خواهید داد.
اصل 6:برای منظم شدن، بایستی اهداف را در دو گروه بلند مدت و کوتاه مدت تقسیم کرد و سپس برنامه‌ای زمان بندی شده برای وصول به آن طراحی و عمل نمود. چرا که اگر تمام اهداف بلند مدت باشند احتمال اینکه شما با گذر زمان دچار خستگی و نا امیدی گردید زیاد است اما اگر اهداف کوتاه مدت و میان مدت نیز در نظرتان باشد بعد از مدت کوتاهی با رسیدن به اهداف کوتاه مدت بسیار تقویت گردیده و آن را پاداشی برای زحمات تان در نظر گرفته و با قوت و قدرت بیشتری برنامه هایتان را دنبال خواهید کرد.
اصل 7: تناسب با توانمندی: برنامه باید در حد توان باشد نه خارج از توان. پس باید مطابق طاقت و توان جسمی و روحی تان برنامه را طرح ریزی و اجرا کنید و از حد تعادل خارج نشوید. اگر شما برنامه ای طرح کنید که در آن خودتان را موظف به روزی 18 ساعت کار و تلاش کنید حتما با شکست مواجه خواهید شد.
اصل آخر: عدم ایده آل نگری: ایده آل نگر و مطلق گرا نباشید، یعنی نخواسته باشید تمام خواسته ها و آرزوهایتان فوری و به شکل کامل و تمام برآورده شود هر چند در راه به دست آوردن آن تلاش می کنید. در نظر نگرفتن واقعیات برنامه را با شکست مواجه می کند.یادتان باشد که بدون تعیین اهداف، برنامه‌ریزی غیرممکن و بدون برنامه‌ریزی، نظم نامیسّر است.
نکات کاربردی
1-شایسته است برای بهسازی و کیفی بخشی به برنامه خود همیشه آن را روی کاغذ (با توجه به شرحی که در ادامه خواهد آمد) بیاورید.
2-هر چه وقت خود را بهتر سازماندهی (برنامه ریزی) کنید ،بهتر می‌توانید از آن در جهت دستیابی به اهداف شخصی ،تحصیلی ، شغلی و حرفه‌ای استفاده کنید.
3- جدولی که دارای هفت ردیف افقی است ، تهیه کرده و در این ردیف ها ایام هفته را بنویسید. در ستون های عمودی نیز از زمان بیدار شدن تا زمان خواب تقسیم بندی کرده و هر ستونی را به کارها و فعالیتهای روزانه مورد نظر خود اختصاص دهید. مثلاً ساعت 5 ونیم تا 6ونیم برای نماز و قرآن وخوردن صبحانه - 6ونیم تا 7ونیم برای .... . همینطور تا هنگام خواب که مثلاً حدود 11 شب است غیر از زمانهایی را که مشغول کار هستید زمانی را برای استراحت و مابقی زمان را در هر روز به 2 یا 3 کتاب اختصاص دهید و فعالیتی متناسب با توان و نوع کارتان اسم گذاری کنید.
3- از آنجا که ممکن است اهدافتان در روزهای مختلف هفته و یا هفته های مختلف یک ماه و یا ماههای مختلف یک سال متفاوت باشد،بهتر است برای بهره گیری شایسته از زمان ،برنامه ای متفاوت و شناور داشته باشید .مثلاً همانطور که خود می دانید با نزدیک شدن به ایام امتحانی باید تعداد ساعات مرور برخی مواد درسی را بیشتر کرد.بعد از یک هفته از آغاز اجرای برنامه ،کم و کاستی های آن را یادداشت نمایید و به اصلاح برنامه برای هفته آینده بپردازید .به عنوان مثال ممکن است بودجه زمانی ای را که برای صرف نهار و استراحت در نظر گرفته اید نیازمند تغییر باشد و یا اینکه متوجه گردید ساعت خواب به گونه ای است که می توانید برنامه مطالعاتی خود را به آن زمان منتقل سازید.
نکته پایانی :سعی نماید فهرستی از کتابهایی که لازم است در طول یک ترم مطالعه شود همراه با تعداد صفحات آن مهیا نمایید و بصورتی برنامه ریزی نماید که در طول یک هفته تقریبا همه آنها را به یک اندازه خوانده باشید.مثلا فرض کنید کتاب الف 600 صفحه،کتاب ب 200 صفحه و ... شما هم در هر روز تقریبا 20 صفحه مطالعه می نمایید زمانهایی را که باید برای کتاب الف در نظر بگیرید باید 3 برابر کتاب ب باشد.بدین ترتیب همه کتابها به یک میزان مطاله شده و در انتها فشاری متوجه شما نمی کند.
ما هم در کنار حرم کریمه اهل بیت حضرت معصومه سلام الله علیه برای شما انسانهای خواستار پاکی دعا می کنیم و منتظر مکاتبه بعدی و نظر شما نسبت به این مطالب هستیم تا در کنار یکدیگر به سمت وضعیت مطلوب حرکت نماییم.
منابع جهت مطالعه بیشتر
1.هنر کتاب خواندن، آدریل جانسون.
2. 500 نکته درباره مطالعه، فیل ریس.
3.مطالعه روشمند، عین الله خادمی.
4.چگونه فرزندم را به مطالعه علاقه‌مند کنم؟، مانفرد وسپل.
5.سلسله مقالات (دانش، مطالعه، کتاب)، حسین خنیفر.
نویسنده: حامد محقق زاده