با سلام؛ قبل از هر چیز تشکر می کنم از جوابای خوبی که به سوالات می دهید و تو شرایط سخت، آدم ها رو کمک می کنید. من یه دوستی دارم که حدود چهار سالی میشه که باهاش آشنا شدم و از سال اول که وارد دانشگاه شدم باهام هم اتاقه تا الان که ترم های آخر دوره کارشناسی هستیم. این دوستم تا سال اولی که اومدیم دانشگاه نمازهاشو به طور کامل می خوند ولی کم کم نماز خوندن رو رها کرد و دیگه الان نماز نمیخونه. از نظر اعتقادی، خدا و قران و ائمه همه رو قبول داره ولی تنها کاری که نمی دونم چرا نمی کنه نماز خوندنه. حتی تو ماه رمضون هم کامل نمازهاشو میخونه و روزه هاشم میگیره ولی به غیر از اون دیگه این کارا رو نمیکنه! خواهش دارم راهنماییم کنید که چه طوری میتونم کمکش کنم؟

با سلام؛ قبل از هر چیز تشکر می کنم از جوابای خوبی که به سوالات می دهید و تو شرایط سخت، آدم ها رو کمک می کنید. من یه دوستی دارم که حدود چهار سالی میشه که باهاش آشنا شدم و از سال اول که وارد دانشگاه شدم باهام هم اتاقه تا الان که ترم های آخر دوره کارشناسی هستیم. این دوستم تا سال اولی که اومدیم دانشگاه نمازهاشو به طور کامل می خوند ولی کم کم نماز خوندن رو رها کرد و دیگه الان نماز نمیخونه. از نظر اعتقادی، خدا و قران و ائمه همه رو قبول داره ولی تنها کاری که نمی دونم چرا نمی کنه نماز خوندنه. حتی تو ماه رمضون هم کامل نمازهاشو میخونه و روزه هاشم میگیره ولی به غیر از اون دیگه این کارا رو نمیکنه! خواهش دارم راهنماییم کنید که چه طوری میتونم کمکش کنم؟

با سلام و عرض ارادت خدمت شما پرسشگر گرامی؛ از اینکه با ما سخن می گوئید خرسندیم و امیدواریم که ارتباط شما با ما تداوم داشته باشد.
پرسشگر محترم؛ احساس مسئولیت شما در قبال دوستتان، بسیار قابل تقدیر است. امیدواریم که در تغییر رفتار او موفق باشید. همانطور که خود شما هم می‌دانید، دوستتان دارای ویژگی های مثبت زیادی است که شما باید ضمن اینکه برای تغییر رفتار او تلاش می کنید، هیچ گاه از ویژگی های مثبت او غافل نشوید و بیش از آنکه بر نقاط منفی او تمرکز کنید بر نقاط مثبت او تکیه نمایید.

با توجه به اینکه خوشبختانه نسبت به تغییر رفتار دوستتان تمایل زیادی دارید، می توان به تغییر رفتار او امیدوار بود، به شرطی که شما نکات زیر را با دقت اجرا کنید :
1. رفتار شما با وی باید به گون ه‌ای باشد که تحت تأثیر اخلاق، عواطف و نحوه برخوردتان قرار گیرد و به افکار و اندیشه‌ های شما - به عنوان یک فرد نمازخوان مذهبی - علاقه‌مند شود و با نفوذ در قلب و دل او، بتوانید تغییری در ایشان ایجاد کنید.
2. شما ابتدا با عمل خود او را تشویق به نماز کنید، یعنی خودتان نمازتان را سر وقت بخوانید و سایر احکام واجب را به همین صورت انجام دهید و با عمل به دستورات الهی او را دعوت به کارهای خوب و انجام وظایف شرعی کنید.
3. با مهربانی او را به نماز خواندن دعوت کنید و با او به گونه ای رفتار کنید که احساس اجبار و یا فشار نکند. به عنوان مثال شب، هنگام خواب از او بپرسید که آیا می توانید او را برای نماز صبح بیدار کنید یا نه؟ با این کار برای او احترام قائل شده اید و تصمیم گیری را بر عهده خود او گذاشته اید. انسان ها زمانی که در انجام کاری اختیار داشته باشند بیشتر از زمانی که احساس اجبار می کنند، رغبت نشان می دهند.
4. در صورت همکاری با شما ولو یک گام، ایشان را مورد تشویق قرار دهید. اگر حتی یک بار هم دو رکعت نماز خواند سعی کنید او را تشویق کنید.
5. سعی کنید به گونه ای رفتار کنید که اعتماد او را به خود جلب کنید، زیرا یکی از راه های تأثیرگذاری روی دیگران این است که طرف مقابل به انسان اعتماد داشته باشد. برای جلب اعتماد دوستتان سعی کنید نسبت به او صمیمت، دوستی و محبت بیشتری داشته باشید و بدون قید و شرط او را بپذیرید و به او محبت کنید. اگر رشته محبت و صمیمیت بین شما محکم شود امکان تأثیرگذاری بیشتر می شود.
6. او را سرزنش و توبیخ نکنید (به خصوص در برابر افراد دیگر) و از جر و بحث و مجادله با وی بر سر نماز خواندن پرهیز کنید.
7. کتابهایی که می‌تواند او را به خواندن نماز تشویق کند برای او تهیه کنید. کتابهای زیر در این زمینه توصیه می‌شود.
- راز نماز، محسن قرائتی
- راز نماز، بی‌آزار شیرازی
- از ژرفای نماز ، آیت‌الله خامنه‌ای
- این است نقش عبادات، محمد باقر صدر.
ضمناً خودتان هم با مطالعه این کتابها بر دانش و معرفت تان بیفزایید و دوستتان را هم به خواندن آنها تشویق کنید. علاوه بر کتاب هایی که معرفی شد هر چیزی که احتمال می دهید در تشویق او برای خواندن نماز مفید است فراهم کنید. مثلاً از نرم افزارهای مربوط به نماز یا فیلم های مربوط به نماز یا داستان هایی از انسان های موفقی که به نماز اهتمام داشته اند.
8. از اموری که می‌تواند تأثیر بسیاری در نماز خواندن دوستتان داشته باشد این است که هنگام نماز به او بگویید که او هم وضو بگیرد و با هم نماز بخوانید. یا اگر به مسجد می‌روید او را هم با خود به مسجد ببرید. باز هم تأکید می‌کنیم در این باره زورگویی به خرج ندهید و دعوا راه نیندازید.
9. صفات پسندیده و نقاط مثبتی که در ایشان هست را مد نظر قرار دهید و همواره ایشان را به خاطر آن ویژگی های مثبت مورد احترام و تکریم قرار دهید.
10. از بحث و جدل و گفتگوهای تند با او پرهیز کنید. دعوا و جر و بحث و گفتگوهای آمرانه (تحکم آمیز) تأثیری در جذب ایشان به سوی نماز ندارد.
11. ایجاد تغییر و اصلاح رفتار امری کند و تدریجی است و به صورت ناگهانی صورت نمی گیرد؛ بنابراین باید صبر و تحمل خود را افزایش دهید تا به تدریج و آهسته آهسته رفتار او را نسبت به نماز و عبادات اصلاح کنید.
12. دعوت به نماز را با کارهایی که برای او می تواند جذاب باشد، همراه کنید. به عنوان مثال ممکن است زمانی که او را برای نماز صبح بیدار می کنید،‌ کسل باشد و اصلاً حوصله بیدار شدن نداشته باشد، شما می توانید با درست کردن یک شربت خنک و تعارف همراه با رفتارهای مهربانانه، کسالت را تن او خارج کنید، بدون شک او با میل کردن شربت، انگیزه بیشتری برای نماز خواندن پیدا می کند.
13. وضعیت و شرایط دوست خود را درک کنید. به عنوان مثال زمانی که او با تنی خسته از دانشگاه به خوابگاه پناه می آورد و یا هنگامی که او حوصله چندانی ندارد با او درباره نماز صحبت نکنید، بلکه اینگونه صحبت ها را به زمانی موکول کنید که او برای شنیدن سخنان شما حوصله دارد و تأثیر پذیری او از شما بیشتر است.
14. برنامه زندگی خود را به گونه ای تنظیم کنید تا او با لذت یاد خدا آشنا شود. زمانی که انسان با لذت یاد خدا آشنا شد و از یاد خدا لذت برد، بدون شک عشق و علاقه او درونی می شود و خود به خود و از درون به سمت عبادت خدا سوق پیدا می کند.
15. به یاد داشته باشید مردان موجوداتی قدرت طلب هستند،پس برای اینکه بتوانید در او نفوذ کنید، باید به این نیاز طبیعی دوستتان توجه کنید و سعی کنید به اقتدار او احترام بگذارید و در تمام رفتارهای خود به گونه‌ای عمل کنید تا حس اقتدار در او تقویت شود.
16. مانند آئینه رفتار کنید. در این تکنیک شما مانند آئینه، رفتارهای نادرست دوستتان را به او منتقل می کنید اما بدون اینکه با او کلامی سخن بگوئید.
17. هر شخصی یک نقطه پذیرش و به قول معروف (رگ خوابی) دارد، سعی کنید این رگ خواب و نقطه پذیرش را به دست آورید و از این کانال وارد شوید و هدف خود را تعقیب کنید و لذا به صرف این که باید شخصی را هدایت کرد بسنده نکنید، بلکه با مطالعه بر روی خصوصیات وی، راه نفوذ در او و جلب نظر او را به دست آورید؛ سپس زیر بناهای فکری وی را مورد بررسی قرار داده و در اصلاح آن بکوشید.
18. معاشرت با دوستان مذهبی، شرکت در مراسم دینی، سفرهای زیارتی و درک فضاهای معنوی نیز می‌تواند در تغییر رفتار ایشان نقش مؤثری داشته باشد. بنابراین سعی کنید زمینه موارد یاد شده را در زندگی او ایجاد کنید.

*** چند نکته تکمیلی :
- انتظار نداشته باشید که او یک شبه تغییر رفتار پیدا کند، بلکه تغییر رفتار گاهی نیاز به تلاش چند ساله دارد، بنابراین چنانچه در ابتدای راه با شکست روبرو شدید نا امید نشوید و دوباره برای تغییر رفتار او تلاش کنید.
- همانطور که در بالا اشاره شد دوست شما دارای ویژگی های مثبتی می باشد که نباید از آن غافل شوید، بنابراین ضمن اینکه نقاط مثبت او را در نظر می گیرید به گونه ای عمل کنید که علاقه او به نماز خواندن بیشتر شود نه اینکه خدای ناکرده رفتارهای شما موجب شود که اوکلاً نسبت به نماز خواندن احساس تنفر پیدا کند و به یک باره نماز خواندن را کنار گذارد.
نویسنده : محمدصادق آقاجانی