سوال من در مورد حافظه و قوای ذهنی هست الان مجردم و دارم رشته مهندسی میخونم. فکر می کنم از حدود 15 سالگی قوای ذهنی ام تنزل پیدا کرده و به تدریج تحلیل رفته است. خیلی ممنون میشم در این زمینه من را راهنمایی کنید.
مطمئننا همه ما در زندگی روزمره مشاهده کرده‌ایم که حافظه تاچه حد در زندگی نقش دارد و ضعیف شدن آن مشکلات بسیار جدی برای فرد ایجاد میکند.البته این مواردی که بیان نمودید خیلی جای نگرانی نداره و ممکن است در این مدت درگیری ذهنی بیشتری داشته و تمرکز کمتری نسبت به بعضی مسایل داشته اید.یعنی گاهی بر اثر اتفاقات زیادی که در پیرامون ما وجود دارد و درگیری های زیاد ذهن برخی مطالب نسبتا کم اهمیت فراموش می شود زیرا موضوعات مهمتر ذهن را درگیر می نمایند.اما اگر احساس می کنید این وضعیت برای شما عادی و معمولی نیست حتما به متخصص روانپزشک جهت معاینه و بررسی بیشتر مراجعه نماید.در کنار این توصیه سعی نمایید این مطالب را هم عملی سازید.گاهی ضعف حافظه و فراموش نمودن بدلیل اینست که هنگام مطالعه دقت و توجه لازم را نداشته ایم و تمرکز حواس اتفاق نیافتاده است. همانطور که می دانید تمرکز یکی از حالت های ذهن است و ذهن ابزاری است در دست شما و میتوانید به هر نحو که بخواهید از آن استفاده کنید (اختیار ذهن در دست شما است) انسانی که کنترل ذهنش را بدست بگیرد میتواند در هر زمینهای به کامیابی برسد. ذهن متمرکز در هر فعالیتی که بکار گرفته شود خواهد درخشید، یک دانشجو یا دانش آموز با ذهن کنترل شده و متمرکز، دانشجو یا دانش آموز ممتازی خواهد بود. انسانی با ذهن کنترل شده و تمرکز خوب در هر کاری موفق و پیروز میشود. اگر چه حافظه خوب در زندگی روزمره یکی از عوامل قطعی موفقیت و پیشرفت میباشد، اما تمرکز و حافظه قوی برای اقشار خاص مثل دانشجویان و دانش آموزان، معلمین، محققین و اساتید و همه کسانی که در راه کسب علم و دانش گام بر میدارند اهمیت بسیار بیشتری پیدا میکند. تمرکز خوب برگ برنده دانشجویان و دانش آموزان در زمان تحصیل است، همچنان که یکی از ویژگی های مردان بزرگ در کنار اراده قوی و پشتکار، حافظه خوب و تمرکز بالای آنان میباشد.
روان شناسان معتقدند که حافظه سه مرحله دارد: 1- رمز گردانی، 2- اندوزش ، 3- بازیابی. منظور از رمز گردانی تبدیل اطلاعات فیزیکی به نوعی رمز قابل قبول برای حافظه است این مرحله همان سپردن اطلاعات به حافظه میباشد اندوزش عبارت از نگهداری و ذخیره اطلاعات رمز گردانی شده است و باز یابی فرایندی است که از طریق آن اطلاعات به هنگام نیاز از حافظه فرا خوانده می‌شوند در نظریه‌های جدیدی که در رابطه با حافظه مطرح شده است اعتقاد بر این است که فراموشی ناشی از احتمال وقوع خطا در یک یا چند مرحله از این مراحل سه گانه میباشد البته نباید نقش عوامل هیجانی که در ادامه می آید را در فراموشی نادیده گرفت به نظر می‌رسد که علل فراموشی شما نیز مربوط به یکی از این موارد باشد از جمله عللی که می تواند تمرکز و حافظه را ضعیف وبعنوان موانع کنترل ذهن و تمرکز شوند عبارتند از:
1) افکار منفی و بیهوده
2) علایق شدید
3) دلبستگی ها و تعلقات
4) خشم
5) کینه ها
6) نگرانی ها
7) حسادت
8) خود خواهی
9) عدم تعادل در زندگی
10) افراط در بحث های بیهوده
برای تقویت حافظه راه‌های زیر توصیه میشود:
1. مطمئنا نوع تغذیه بر حافظه تاثیر مستقیمی دارد. لذا از خوردن زیاد غذاهای آب‌دار و غذاهایی که رطوبت بدن را زیاد می‌کنند خودداری کنید. همچنین اسیدهای چرب اشباع نیز با رسوب بر دیواره رگها باعث سفت شدن و تنگی آنها شده و با ایجاد اختلال در جریان خونی که به مغز می‌رسد، قدرت یادگیری و ذهنی فرد را کاهش می دهند.
2. استفاده بیشتر از مواد حاوی گلوکز (خرما، عسل و شیرینی‌جات طبیعی)، مواد دارای کلسیم و فسفر و ویتامین‌های D، C، B و A؛ مانند لبنیات، روغن ماهی، پرتقال، گوجه فرنگی، سبوس گندم، سبزیجات تازه، هویج و جگر، عسل ،کندر ،کرفس
3. از نگاه کردن و خواندن تابلو و اعلامیه‌ها و نوشته‌هایی که در کوچه و خیابان به چشم می‌خورند اجتناب ورزید (صفحه ذهن خود را با اموری که به آن نیاز ندارید پر نکند).
4. استراحتتان به اندازه کافی باشد و از فشار درسی و کاری خود بکاهید.
5. به اندازه کافی تفریح داشته باشید (مخصوصاً در فضای سبز).
6. اقدام به حفظ سوره‌های قرآن و اشعار نمایید.
7. در هر روز مقداری قرآن تلاوت کنید.
8. برای تمام کارهای خود برنامه منظم داشته باشید و هر کاری را تا حد امکان فقط در وقت مقرر انجام دهید.
9. از خیال‌پردازی‌های بی‌فایده بپرهیزید.
در کتاب شریف مفاتیح‌الجنان در فصل اول از باب اول که درباره تعقیبات است این دعا را نقل نموده است و می‌گوید: این دعا را پیغمبر(ص) به امیرالمؤمنین(ع) برای حافظه تعلیم نمود: (سبحان من لایعتدی علی اهل مملکته ، سبحان من لایأخذ اهل الارض بالوان العذاب، سبحان الرؤوف الرحیم، اللهم اجعل لی فی قلبی نورا و بصرا و فهما و علما انک علی کل شی‌ء قدیر).
نویسنده:حامد محقق زاده
