من عصبانی هستم و از حضور در جمع، هراس دارم و از موفقیت در زندگی بیمناکم، مرا راهنمایی کنید؟
بدون تردید مسائل طرح شده در سؤال، با هم ارتباط دارند و عوامل گوناگونی دست به دست هم داده و موجب بروز این مشکلات گردیده است. با شناسایی عوامل و برطرف کردن آنها، به تدریج همه این مشکلات حل خواهد شد. به طور قطع، اضطراب و پایین بودن اعتماد به نفس، نقطه مشترک همه این مشکلات است. خوشبختانه هم اضطراب را می‌توان در حد اعتدال کنترل کرد و هم اعتماد به نفس را تقویت نمود. اندکی همّت، صبر و استقامت و به کارگیری راه‌کارهای توصیه شده، زمینه حل و درمان این مشکلات را فراهم می‌کند.
نکته مهمی که در نخستین گام باید مد نظر قرار دهید، تغییر و اصلاح شناختی است که نسبت به خود دارید. به عبارت دیگر، تصویری که از خود در ذهنتان ترسیم کرده اید، باید اصلاح شود. خود را فردی کم ظرفیت، بی‌حوصله، ترسو و ناتوان فرض کرده‌اید؛ در نتیجه زود از کوره در می‌روید و عصبانی می شوید و از حضور در جمع هراس دارید و درباره آینده خود بیمناکید. بنابراین توصیه می شود از همین الان تصمیم بگیرید به جای فکر کردن به ناتوانی ها و شکست‌ها، فقط به توانمندی ها و نکات مثبت خود فکر کنید و آنها را از لا به لای افکار منفی خود بیرون بکشید و روی آنها بیندیشید تا بتوانید از آن جنبه های مثبت، استفاده مناسب‌تری ببرید. برای این کار دفترچه یا لیستی تهیه کنید و توانایی های خود را - هر چند کوچک و معمولی - یادداشت و روزی دو بار آن را مرور کنید و هر بار بکوشید نکته مثبت دیگری از توانمندی های خود را کشف و به آن اضافه کنید. با این کار پس از یک هفته یا بیشتر، به روشنی در می یابید که آن‌قدر هم که خودتان فکر می کنید، ضعیف و ناتوان نیستید و در مقایسه با دیگران چیزی کم ندارید. اگر باور کنید و بفهمید که دیگران نیز مثل شما هستند و شما از آنها چیزی کم ندارید، مشکل کمرویی تان نیز رفع می شود و دیگر از صحبت در جمع هراس نخواهید داشت؛ زیرا همه ما از یک طبیعت مشترک بهره مندیم و از این حیث هیچ کس نسبت به دیگری برتری ندارد. بنابراین دلیلی ندارد کسی خود را برتر از ما فرض کند و یا به حرف و سخن ما بخندد و ما را مسخره کند.
شاید علت اینکه از حضور در جمع واهمه دارید، این باشد که احتمالاً شما فکر می‌کنید همواره در معرض دید و قضاوت دیگران هستید و از واکنش دیگران نسبت به اعمال و گفتار خود نگران هستید! حساسیت بیش از حد شما به نگاه و رفتار دیگران، موجب شده دچار کمرویی و هراس از جمع گردید باید بدانید این طور نیست که دیگران به همه رفتارها و گفتارهای شما دقت کنند؛ همان‌گونه که خود شما نیز به تمامی رفتار، و گفتارهای دیگران توجه ندارید. علاوه بر این، باید در زندگی راحت‌تر بود و از حساسیت‌ها کم کرد؛ آیا ندیده‌اید کسانی را که در کلاس سؤال‌های پیش پا افتاده‌ای را مطرح می‌کنند یا به پرسش معلم جواب نامناسب و غلط می دهند و از خنده اطرافیان هیچ ناراحت نمی شوند؛ شما نیز از واکنش اطرافیان ناراحت نشوید و برایتان اهمیتی نداشته باشد؛ باید دل را به دریا بزنید و سؤالات خود را همان موقع که پیش می‌آید - بدون ترس و واهمه - مطرح کنید. اوایل کمی سرخ می شوید و زبانتان گیر می کند؛ ولی پس از چند بار دیگر مشکلی نخواهید داشت. اگر هم دیگران از حرف شما بخندند، بکوشید خودتان نیز همراه آنان بخندید و از اینکه باعث شادی دیگران شده‌اید، احساس شادمانی کنید، و احساس شرم و نگرانی را از خود دور کنید.
از آنجایی که برخی از مشکلات رفتاری، ممکن است ناشی از مشکلات جسمانی باشد؛ از این رو توصیه می‌شود برنامه ای منظم و مناسب برای تغذیه، خواب و فعالیت روزانه خود تنظیم کنید. در برنامه خود نکات زیر را رعایت کنید:
1. به گونه ای برنامه ریزی کنید که هفت تا هشت ساعت خواب شما در بهترین و مناسب‌ترین ساعات خواب تأمین شود.
2. قبل از خواب، غذای سبک بخورید که خواب راحت‌تری داشته باشید.
3. از تماشای زیاد و افراطی تلویزیون و گوش دادن به موسیقی و سر و صدای زیاد بپرهیزید و سعی کنید محیط آرام و بی‌سر و صدا داشته باشید.
4. هرگاه زمینه عصبانیت برایتان پیش می آید، با عوض کردن محیط یا وضعیت خود، حالت آرامش را دوباره به خود برگردانید ؛ مثلاً اگر در حالت ایستاده‌اید، بنشینید و اگر نشسته‌اید، برخیزید و یا بخوابید. اگر در اتاق هستید، بیرون بروید و دست و صورت خود را بشویید یا وضو بگیرید. ذکر صلوات یا اذکار دیگر را به آرامی و متانت، پیش خود تکرار کنید و شیطان را لعنت کنید. نفس عمیق بکشید تا اکسیژن بیشتری به مغز شما برسد و.... با این روش‌ها می توانید به راحتی عصبانیت خود را کنترل کنید.
5. برای صبحانه حتماً از عسل، خرما، گردو و یا مغز پسته، همراه با کره یا پنیر استفاده کنید.
6. از خوردن ترشی بپرهیزید یا حتی الامکان هنگامی که غضبناک و عصبانی هستید ترشی نخورید و در اوقات دیگر نیز کمتر ترشی مصرف کنید.
7. در روز دو لیوان آب میوه میل کنید و از مایعات زیادتری استفاده کنید.
8. از انگور، خیار و گوجه فرنگی - که میوه های نشاط آور و آرام بخشی هستند - بیشتر استفاده کنید.
9. سبزی جعفری، نشاط آور است. اسفناج و ماست نیز می‌تواند غذایی خوب و سبک باشد.
10. ورزش و تحرک همراه با نفس‌های عمیق را در روز حتماً انجام دهید.
11. تفریح و استراحت و رفتن به خارج از شهر، برای شما لازم است. اگر هفته‌ای یک بار به خارج از شهر رفته و در یک چمن‌زار - بدون جوراب - کف پای خود را روی چمن بگذارید و چند قدمی راه بروید، احساس آرامش و نشاط خواهید کرد.
12. استحمام یک روز در میان و پوشیدن لباس پاکیزه و مناسب (نه لباس چسبان و تنگ) را نیز فراموش نکنید.
مطمئن باشید اگر به طوری جدی و مستمر به این راه‌کارها عمل کنید، نتایج ثمربخش آن را شاهد خواهید بود و تغییرات اساسی در افکار، رفتار و حالات روحی شما رخ خواهد داد.
نویسنده: ابوالقاسم بشیری
