مجاز
مجاز، استعمال لفظ در غیر معنای موضوعٌ له می‌باشد. و در اصول فقه کاربرد دارد.
اگر اختلافات جزئی بین زن و شوهر زیاد باشد برای حل آن چه باید کرد؟ آیا باید برای فرزنددار شدن صبر نمود تا این اختلافات حل شود؟ حد مجاز اختلافات تا چه حد است؟
اگر اختلافات جزئی بین زن و شوهر زیاد باشد برای حل آن چه باید کرد؟ آیا باید برای فرزنددار شدن صبر نمود تا این اختلافات حل شود؟ حد مجاز اختلافات تا چه حد است؟ پرسشگر گرامی؛ از این که ( پرسمان) را به عنوان منبع پاسخگویی به دغدغه های ذهنی خود برگزیدید، سپاسگزار بوده، امیدواریم انتظارات شما را برآورده سازیم. در پاسخ به سؤال جنابعالی پس از ذکر نکته ای کلّی پیرامون اختلافات موجود در روابط زناشویی، در قالب نکاتی به حدّ مجاز اختلافات اشاره نموده، در ادامه نیز به راهکارهایی در زمینه حل اختلافات جزیی در روابط زن و شوهر اشاره خواهیم نمود. در نهایت و در قالب نکات پایانی نیز به مسأله اختلافات زناشویی و تأثیر آن در تصمیم گیری برای بچه دار شدن اشاره ای مختصر خواهیم نمود. امّا نکته مهمی که باید بدان توجّه داشت آن است که هیچ رابطه ای به اندازه رابطه زناشویی، مستعد اختلاف نیست؛ زیرا زن و مرد دایماً با یکدیگر در تعامل و ارتباط اند؛ بنابراین فرصت برای اختلاف به دلیل اختلاف سلیقه ها در رابطه با اقوام، پول، فرزندان، مسافرت و... بسیار است. در یک جمله وجود اختلاف در روابط زوجین امری طبیعی است، زیرا وجود مشکلاتی از قبیل اختلاف سلیقه ها و دیدگاه ها در بیشتر خانواده ها که اعضای آن سالها در کنار یکدیگر زندگی کرده و با روحیّات همدیگر نیز آشنا هستند، امری طبیعی است چه رسد به زوج هایی که مدت زمان زیادی نیست از آشنایی شان می گذرد. به عبارت دیگر برخی از اختلاف سلیقه ها و برخوردهای ناپخته در اوایل زندگی مشترک، طبیعی است، البتّه به شرط آن که زیاد از حد طول نکشد. در مورد حد مجاز اختلافات که در بخشی از سؤال خود بدان اشاره نمودید و ما از آن به عنوان تعارض سازنده نام می بریم، گفتنی است، تعارض زن و مرد هنگامی سازنده است که : 1- منجر به تبیین مسایل و مشکلات موجود در روابط آن دو گردد. 2- منجر به حل مسأله و یا مسائل موجود در روابطشان شود. 3- موجب ارتباط زن و شوهر شده و آنها را در حل اموری که برایشان اهمیّت دارد، درگیر کند، نه آنکه موجب قهرشان گشته و یا اینکه هر کسی مسئولیت را به گردن دیگری اندازد و خود طفره رود. 4- باعث ارتقای درک و مهارت آنها در حل مسائل زناشویی گردد. از سوی دیگر این اختلافات و تعارضات زمانی مخرّب است که : 1- موجب تضعیف عزّت نفس زن و یا شوهر گردد. 2- توجّه آنها را از فعالیتهای مهم زندگی دور سازد. 3- موجب دوقطبی شدن آنها و کاهش همکاری بین آنها شود. 4- منجر به رفتارهای مضر، غیر مسئولانه و در نهایت تخریب متقابل آنها در قبال یکدیگر شود. *** برخی از راهکارهای حل اختلافات جزیی بین زن و شوهر که عمدتاً با گفتگوی مشارکتی قابل حل می باشد، عبارتند از: 1- تعیین زمان و مکان مناسب برای انجام بحث و گفتگو پیرامون مسائل موجود در روابط خود. 2- تعریف دقیق مشکل یا موضوع مورد اختلاف و جمع کردن دامنه بحث برای پرهیز از مجمل گویی و مجمل خواهی. 3- تعیین سهم هر یک از زوجین در ایجاد مشکل و اختلاف بر اساس واقع بینی. 4- فهرست نمودن تلاش های ناموفق قبلی برای حل مشکل فعلی. 5- فهرست نمودن کلیه راه حل های ممکن پیشنهادی با همکاری و همدلی یکدیگر. 6- بحث و ارزیابی منطقی فارغ از احساسات پیرامون راه حل های ممکن از میان راه حل های فهرست شده در بند 5. 7- توافق زن و شوهر بر سر آزمودن یک راه حل. 8- مشخص ساختن وظیفه هر یک در آزمودن راه حل توافقی. 9- تعیین زمانی دیگر برای گفتگو. 10- ارج نهادن به تلاش های یکدیگر در رسیدن به راه حل. *** نکته پایانی : پرسشگر گرامی؛ همانطوری که خود نیز به شایستگی مطلع هستید عوامل ایجاد اختلاف در روابط زناشویی به ویژه در اوایل زندگی مشترک بسیار زیاد و بر حسب تنوّع از اهمیّت متفاوتی برخوردارند؛ بنابراین شناسایی دقیق این عوامل نظیر دخالت اطرافیان و خانواده های طرفین در زندگی نو پای دو جوان، سوء ظن و شک هر یک از زوجین نسبت به دیگری، عدم تعهّد و مسئولیّت پذیری هر یک از آنها نسبت به زندگی مشترک، خشونت، مشکلات اقتصادی، بیکاری، فقر و اعتیاد می تواند در ارائه پاسخ جامع به سؤال جنابعالی که چه مدّت باید برای بچّه دار شدن صبر نمود، مؤثّر است، امّا به صورت کلّی و در شرایط عادی، در این زمینه گفتنی است زمانی که زوجین از زندگی در کنار هم لذت می برند و احساس رضایت نسبی دارند، اقدام به بچه دار شدن، نه تنها باعث ایجاد مشکل نمی گردد بلکه به زندگی زوجین، طراوات و تازگی می بخشد. لازم به ذکر است گاهی نداشتن فرزند یکی از عوامل مشکل و یکی از دغدغه های زن و یا شوهر است، و چه بسا با آوردن یک فرزند، نشاط و شادی به خانواده بازگشته و الفت و مهربانی را بین زن و مرد مضاعف کند. پیشنهاد اساسی در این زمینه آن است که در چنین مواقعی شایسته است زن و شوهر به اتفاق همدیگر به یکی از مراکز مشاوره خانواده مراجعه نمایند تا با بهره گیری از خدمات تخصّصی همکاران مجرّب این مراکز ابتدا ریشه مسائل موجود در روابط خود را شناسایی نمایند تا در ادامه با بهره گیری از شیوه های زوج درمانی فرصت زیبای در کنار هم بودن را با آزمون و خطا هدر ندهند. نویسنده : رضا وظیفه مند
اگر اختلافات جزئی بین زن و شوهر زیاد باشد برای حل آن چه باید کرد؟ آیا باید برای فرزنددار شدن صبر نمود تا این اختلافات حل شود؟ حد مجاز اختلافات تا چه حد است؟ پرسشگر گرامی؛ از این که ( پرسمان) را به عنوان منبع پاسخگویی به دغدغه های ذهنی خود برگزیدید، سپاسگزار بوده، امیدواریم انتظارات شما را برآورده سازیم. در پاسخ به سؤال جنابعالی پس از ذکر نکته ای کلّی پیرامون اختلافات موجود در روابط زناشویی، در قالب نکاتی به حدّ مجاز اختلافات اشاره نموده، در ادامه نیز به راهکارهایی در زمینه حل اختلافات جزیی در روابط زن و شوهر اشاره خواهیم نمود. در نهایت و در قالب نکات پایانی نیز به مسأله اختلافات زناشویی و تأثیر آن در تصمیم گیری برای بچه دار شدن اشاره ای مختصر خواهیم نمود. امّا نکته مهمی که باید بدان توجّه داشت آن است که هیچ رابطه ای به اندازه رابطه زناشویی، مستعد اختلاف نیست؛ زیرا زن و مرد دایماً با یکدیگر در تعامل و ارتباط اند؛ بنابراین فرصت برای اختلاف به دلیل اختلاف سلیقه ها در رابطه با اقوام، پول، فرزندان، مسافرت و... بسیار است. در یک جمله وجود اختلاف در روابط زوجین امری طبیعی است، زیرا وجود مشکلاتی از قبیل اختلاف سلیقه ها و دیدگاه ها در بیشتر خانواده ها که اعضای آن سالها در کنار یکدیگر زندگی کرده و با روحیّات همدیگر نیز آشنا هستند، امری طبیعی است چه رسد به زوج هایی که مدت زمان زیادی نیست از آشنایی شان می گذرد. به عبارت دیگر برخی از اختلاف سلیقه ها و برخوردهای ناپخته در اوایل زندگی مشترک، طبیعی است، البتّه به شرط آن که زیاد از حد طول نکشد. در مورد حد مجاز اختلافات که در بخشی از سؤال خود بدان اشاره نمودید و ما از آن به عنوان تعارض سازنده نام می بریم، گفتنی است، تعارض زن و مرد هنگامی سازنده است که : 1- منجر به تبیین مسایل و مشکلات موجود در روابط آن دو گردد. 2- منجر به حل مسأله و یا مسائل موجود در روابطشان شود. 3- موجب ارتباط زن و شوهر شده و آنها را در حل اموری که برایشان اهمیّت دارد، درگیر کند، نه آنکه موجب قهرشان گشته و یا اینکه هر کسی مسئولیت را به گردن دیگری اندازد و خود طفره رود. 4- باعث ارتقای درک و مهارت آنها در حل مسائل زناشویی گردد. از سوی دیگر این اختلافات و تعارضات زمانی مخرّب است که : 1- موجب تضعیف عزّت نفس زن و یا شوهر گردد. 2- توجّه آنها را از فعالیتهای مهم زندگی دور سازد. 3- موجب دوقطبی شدن آنها و کاهش همکاری بین آنها شود. 4- منجر به رفتارهای مضر، غیر مسئولانه و در نهایت تخریب متقابل آنها در قبال یکدیگر شود. *** برخی از راهکارهای حل اختلافات جزیی بین زن و شوهر که عمدتاً با گفتگوی مشارکتی قابل حل می باشد، عبارتند از: 1- تعیین زمان و مکان مناسب برای انجام بحث و گفتگو پیرامون مسائل موجود در روابط خود. 2- تعریف دقیق مشکل یا موضوع مورد اختلاف و جمع کردن دامنه بحث برای پرهیز از مجمل گویی و مجمل خواهی. 3- تعیین سهم هر یک از زوجین در ایجاد مشکل و اختلاف بر اساس واقع بینی. 4- فهرست نمودن تلاش های ناموفق قبلی برای حل مشکل فعلی. 5- فهرست نمودن کلیه راه حل های ممکن پیشنهادی با همکاری و همدلی یکدیگر. 6- بحث و ارزیابی منطقی فارغ از احساسات پیرامون راه حل های ممکن از میان راه حل های فهرست شده در بند 5. 7- توافق زن و شوهر بر سر آزمودن یک راه حل. 8- مشخص ساختن وظیفه هر یک در آزمودن راه حل توافقی. 9- تعیین زمانی دیگر برای گفتگو. 10- ارج نهادن به تلاش های یکدیگر در رسیدن به راه حل. *** نکته پایانی : پرسشگر گرامی؛ همانطوری که خود نیز به شایستگی مطلع هستید عوامل ایجاد اختلاف در روابط زناشویی به ویژه در اوایل زندگی مشترک بسیار زیاد و بر حسب تنوّع از اهمیّت متفاوتی برخوردارند؛ بنابراین شناسایی دقیق این عوامل نظیر دخالت اطرافیان و خانواده های طرفین در زندگی نو پای دو جوان، سوء ظن و شک هر یک از زوجین نسبت به دیگری، عدم تعهّد و مسئولیّت پذیری هر یک از آنها نسبت به زندگی مشترک، خشونت، مشکلات اقتصادی، بیکاری، فقر و اعتیاد می تواند در ارائه پاسخ جامع به سؤال جنابعالی که چه مدّت باید برای بچّه دار شدن صبر نمود، مؤثّر است، امّا به صورت کلّی و در شرایط عادی، در این زمینه گفتنی است زمانی که زوجین از زندگی در کنار هم لذت می برند و احساس رضایت نسبی دارند، اقدام به بچه دار شدن، نه تنها باعث ایجاد مشکل نمی گردد بلکه به زندگی زوجین، طراوات و تازگی می بخشد. لازم به ذکر است گاهی نداشتن فرزند یکی از عوامل مشکل و یکی از دغدغه های زن و یا شوهر است، و چه بسا با آوردن یک فرزند، نشاط و شادی به خانواده بازگشته و الفت و مهربانی را بین زن و مرد مضاعف کند. پیشنهاد اساسی در این زمینه آن است که در چنین مواقعی شایسته است زن و شوهر به اتفاق همدیگر به یکی از مراکز مشاوره خانواده مراجعه نمایند تا با بهره گیری از خدمات تخصّصی همکاران مجرّب این مراکز ابتدا ریشه مسائل موجود در روابط خود را شناسایی نمایند تا در ادامه با بهره گیری از شیوه های زوج درمانی فرصت زیبای در کنار هم بودن را با آزمون و خطا هدر ندهند. نویسنده : رضا وظیفه مند
عنوان سوال:
اگر اختلافات جزئی بین زن و شوهر زیاد باشد برای حل آن چه باید کرد؟ آیا باید برای فرزنددار شدن صبر نمود تا این اختلافات حل شود؟ حد مجاز اختلافات تا چه حد است؟
پاسخ:
اگر اختلافات جزئی بین زن و شوهر زیاد باشد برای حل آن چه باید کرد؟ آیا باید برای فرزنددار شدن صبر نمود تا این اختلافات حل شود؟ حد مجاز اختلافات تا چه حد است؟
پرسشگر گرامی؛ از این که ( پرسمان) را به عنوان منبع پاسخگویی به دغدغه های ذهنی خود برگزیدید، سپاسگزار بوده، امیدواریم انتظارات شما را برآورده سازیم.
در پاسخ به سؤال جنابعالی پس از ذکر نکته ای کلّی پیرامون اختلافات موجود در روابط زناشویی، در قالب نکاتی به حدّ مجاز اختلافات اشاره نموده، در ادامه نیز به راهکارهایی در زمینه حل اختلافات جزیی در روابط زن و شوهر اشاره خواهیم نمود. در نهایت و در قالب نکات پایانی نیز به مسأله اختلافات زناشویی و تأثیر آن در تصمیم گیری برای بچه دار شدن اشاره ای مختصر خواهیم نمود. امّا نکته مهمی که باید بدان توجّه داشت آن است که هیچ رابطه ای به اندازه رابطه زناشویی، مستعد اختلاف نیست؛ زیرا زن و مرد دایماً با یکدیگر در تعامل و ارتباط اند؛ بنابراین فرصت برای اختلاف به دلیل اختلاف سلیقه ها در رابطه با اقوام، پول، فرزندان، مسافرت و... بسیار است.
در یک جمله وجود اختلاف در روابط زوجین امری طبیعی است، زیرا وجود مشکلاتی از قبیل اختلاف سلیقه ها و دیدگاه ها در بیشتر خانواده ها که اعضای آن سالها در کنار یکدیگر زندگی کرده و با روحیّات همدیگر نیز آشنا هستند، امری طبیعی است چه رسد به زوج هایی که مدت زمان زیادی نیست از آشنایی شان می گذرد. به عبارت دیگر برخی از اختلاف سلیقه ها و برخوردهای ناپخته در اوایل زندگی مشترک، طبیعی است، البتّه به شرط آن که زیاد از حد طول نکشد.
در مورد حد مجاز اختلافات که در بخشی از سؤال خود بدان اشاره نمودید و ما از آن به عنوان تعارض سازنده نام می بریم، گفتنی است، تعارض زن و مرد هنگامی سازنده است که :
1- منجر به تبیین مسایل و مشکلات موجود در روابط آن دو گردد.
2- منجر به حل مسأله و یا مسائل موجود در روابطشان شود.
3- موجب ارتباط زن و شوهر شده و آنها را در حل اموری که برایشان اهمیّت دارد، درگیر کند، نه آنکه موجب قهرشان گشته و یا اینکه هر کسی مسئولیت را به گردن دیگری اندازد و خود طفره رود.
4- باعث ارتقای درک و مهارت آنها در حل مسائل زناشویی گردد. از سوی دیگر این اختلافات و تعارضات زمانی مخرّب است که :
1- موجب تضعیف عزّت نفس زن و یا شوهر گردد.
2- توجّه آنها را از فعالیتهای مهم زندگی دور سازد.
3- موجب دوقطبی شدن آنها و کاهش همکاری بین آنها شود.
4- منجر به رفتارهای مضر، غیر مسئولانه و در نهایت تخریب متقابل آنها در قبال یکدیگر شود.
*** برخی از راهکارهای حل اختلافات جزیی بین زن و شوهر که عمدتاً با گفتگوی مشارکتی قابل حل می باشد، عبارتند از:
1- تعیین زمان و مکان مناسب برای انجام بحث و گفتگو پیرامون مسائل موجود در روابط خود.
2- تعریف دقیق مشکل یا موضوع مورد اختلاف و جمع کردن دامنه بحث برای پرهیز از مجمل گویی و مجمل خواهی.
3- تعیین سهم هر یک از زوجین در ایجاد مشکل و اختلاف بر اساس واقع بینی.
4- فهرست نمودن تلاش های ناموفق قبلی برای حل مشکل فعلی.
5- فهرست نمودن کلیه راه حل های ممکن پیشنهادی با همکاری و همدلی یکدیگر.
6- بحث و ارزیابی منطقی فارغ از احساسات پیرامون راه حل های ممکن از میان راه حل های فهرست شده در بند 5.
7- توافق زن و شوهر بر سر آزمودن یک راه حل.
8- مشخص ساختن وظیفه هر یک در آزمودن راه حل توافقی.
9- تعیین زمانی دیگر برای گفتگو.
10- ارج نهادن به تلاش های یکدیگر در رسیدن به راه حل.
*** نکته پایانی :
پرسشگر گرامی؛ همانطوری که خود نیز به شایستگی مطلع هستید عوامل ایجاد اختلاف در روابط زناشویی به ویژه در اوایل زندگی مشترک بسیار زیاد و بر حسب تنوّع از اهمیّت متفاوتی برخوردارند؛ بنابراین شناسایی دقیق این عوامل نظیر دخالت اطرافیان و خانواده های طرفین در زندگی نو پای دو جوان، سوء ظن و شک هر یک از زوجین نسبت به دیگری، عدم تعهّد و مسئولیّت پذیری هر یک از آنها نسبت به زندگی مشترک، خشونت، مشکلات اقتصادی، بیکاری، فقر و اعتیاد می تواند در ارائه پاسخ جامع به سؤال جنابعالی که چه مدّت باید برای بچّه دار شدن صبر نمود، مؤثّر است، امّا به صورت کلّی و در شرایط عادی، در این زمینه گفتنی است زمانی که زوجین از زندگی در کنار هم لذت می برند و احساس رضایت نسبی دارند، اقدام به بچه دار شدن، نه تنها باعث ایجاد مشکل نمی گردد بلکه به زندگی زوجین، طراوات و تازگی می بخشد. لازم به ذکر است گاهی نداشتن فرزند یکی از عوامل مشکل و یکی از دغدغه های زن و یا شوهر است، و چه بسا با آوردن یک فرزند، نشاط و شادی به خانواده بازگشته و الفت و مهربانی را بین زن و مرد مضاعف کند.
پیشنهاد اساسی در این زمینه آن است که در چنین مواقعی شایسته است زن و شوهر به اتفاق همدیگر به یکی از مراکز مشاوره خانواده مراجعه نمایند تا با بهره گیری از خدمات تخصّصی همکاران مجرّب این مراکز ابتدا ریشه مسائل موجود در روابط خود را شناسایی نمایند تا در ادامه با بهره گیری از شیوه های زوج درمانی فرصت زیبای در کنار هم بودن را با آزمون و خطا هدر ندهند. نویسنده : رضا وظیفه مند
- [سایر] در موارد اختلاف بین زن و شوهر چگونه باید این اختلافات را حل کرد؟
- [آیت الله سیستانی] نظر اسلام در رابطه با روابط زناشویی زن و شوهر چیست؟ حدود روابط چیست؟ چه کارهایی مجاز و چه کارهایی غیر مجاز است؟
- [آیت الله نوری همدانی] زن وقتی شوهر نمود تابع اوست اگر شوهر در شهری دور از زادگاه زن اقامت نمود و در طول سال گاهی یک بار به زادگاه زن میروند نماز آن زن چگونه است؟
- [سایر] دایی به چه قسمت هایی از بدن دختر خواهرش می تواند نگاه کند؟ در واقع تا چه حد دختر مجاز است بدن خود را در مقابل دایی نپوشاند؟ در نزد پدر شوهر یا برادر شوهر چطور؟
- [آیت الله بهجت] اگر شوهر فوت کند، جهیزیه ی زن که دیگر جزیی از زندگی آن ها شده بود، جزو "ما ترک" او محسوب می شود یا خیر؟
- [آیت الله سبحانی] آیا زن پس از نزدیکی شوهر با وی باید صبر کند تا منی شوهر از وی خارج شده و سپس غسل کند؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی با اجبار، با زن شوهر دار، زنا کرده است حدّ او چیست؟
- [آیت الله سبحانی] اگر زن و شوهر به جهت اختلافات خانوادگی و یا طلاق از همدیگر جدا زندگی می کنند و فرزند نزد مادر باشد آیا نفقه ای که مادر پرداخته است می تواند از پدر فرزند مطالبه نماید؟
- [آیت الله بهجت] هر گاه شوهر با همسر خود در زمان حیض نزدیکی نمود، آیا کفاره بر زن واجب است یا نه؟
- [آیت الله علوی گرگانی] مردی زنی را عقد موقّت کرده و مدّت را فراموش نموده بعد مرد و یا زن فوت نمود، آیا از یکدیگر ارث میبرند و آیا بچّههای این زن صیغهای که از شوهر قبل هستند از این شوهر ارث میبرند؟
- [آیت الله اردبیلی] طلاق در اسلام مورد نکوهش و مذمّت شدید واقع شده و در برخی روایات از پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآلهوسلم نقل شده است که: (هیچ چیزی نزد خداوند محبوبتر از خانهای نیست که با ازدواج آباد شود و هیچ چیزی در نزد خداوند مبغوضتر از خانهای نیست که با طلاق ویران گردد)(1) ولی اگر ادامه زندگی زناشویی به خاطر اختلافات شدید و غیر قابل اصلاح موجب سختی و حرج بشود، به گونهای که ترک زندگی زناشویی تنها راه خلاصی از مشقتها و اختلافات و فشارهای روانی بین زن و شوهر باشد، اسلام طلاق را راه نجاتی برای ادامه زندگی زن و شوهر دانسته است.
- [آیت الله اردبیلی] زنی که عقد دائم شده، نباید بدون اجازه شوهر از خانه بیرون رود، امّا اگر بیرون رفتن زن برای حوائج شخصی و لازم، منافاتی با حقوق شوهر نداشته باشد، بیرون رفتن او حرام نیست، ولی زن باید خود را برای هر لذّت متعارفی که شوهر او میخواهد، تسلیم نماید و بدون عذر شرعی از آمیزش با او جلوگیری نکند و اگر زن در این موارد از شوهر اطاعت کند، تهیّه غذا و لباس و منزل او و لوازم دیگری که عرفا جزیی از هزینه زندگی زن می‌باشد، بر شوهر واجب است و اگر تهیّه نکند چه توانایی داشته باشد و چه نداشته باشد مدیون زن است.
- [آیت الله مظاهری] اگر مردی که بالغ و عاقل است با اختیار زنا کند حدّ او صد تازیانه است، و اگر سه مرتبه زنا کند و در هر دفعه تازیانهاش بزنند در مرتبه چهارم حدّ او کشتن است. و همچنین است حکم زن بالغ و عاقلی که با اختیار زنا دهد، ولی مردی که زن دائمی در اختیار دارد و مانعی هم برای نزدیکی مانند حیض ندارد اگر زنا کند باید او را سنگسار نمود و همچنین است زنی که شوهر دارد و شوهر در اختیار اوست و مانعی هم از نزدیکی با او ندارد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] مستحب است در شوهر دادن دختری که به حد بلوغ رسیده تعجیل کنند، همچنین درمورد زن دادن به پسرانی که نیاز به همسر دارند.
- [آیت الله اردبیلی] پس از آن که زن به هر دلیل از شوهر خود جدا شد خواه با خواندن صیغه طلاق باشد یا از موارد فسخ نکاح باشد یا با تمام شدن مدّت و یا بخشیدن مدّت توسّط شوهر در عقد موقّت باید مدّتی را که در شرع مقدّس تعیین شده به عنوان (عدّه) صبر نماید و در این مدّت از ازدواج با شوهر دیگری خودداری نماید.
- [آیت الله اردبیلی] اگر شوهر در جبهه جنگ یا به علّت دیگری مفقودالاثر شود، سه صورت دارد: اوّل:زن یقین کند شوهر او از دنیا رفته است که در این حالت باید عدّه وفات نگهدارد و پس از عدّه می‌تواند ازدواج نماید. دوم: یقین کند شوهر او زنده است که در این صورت باید به هر حال صبر کند و مخارج زندگی او از مال شوهر است و اگر مال نداشته باشد، از صدقات و بیت المال تأمین می‌شود و اگر صبر کردن برای او موجب عسر و حرج شود، باید برای تعیین تکلیف به حاکم شرع مراجعه نماید. سوم:نداند شوهرش زنده است یا نه، که در این صورت اگر پدر یا جدّ پدری یا وکیل شوهر، مخارج زندگی او را از مال شوهر یا محلّ دیگری تأمین کنند، باید صبر کند و اگر تأمین نکنند، حاکم شرع آنان را وادار به تأمین می‌کند و اگر به هیچ شکل مخارج او تأمین نشود، زن می‌تواند به حاکم شرع مراجعه کند و حاکم شرع دستور دهد زن تا مدّت چهار سال پس از مراجعه صبر کند و در این مدّت با هر وسیله ممکن تحقیق میکنند، اگر ثابت شد که شوهر زنده است باید صبر کند و اگر ثابت نشد، حاکم شرع به پدر یا جدّ پدری شوهر دستور میدهد که زن را طلاق دهد و اگر ممکن نشد، خود حاکم شرع او را طلاق میدهد و بنابر احتیاط واجب زن باید بعد از طلاق به مقدار عدّه وفات یعنی چهار ماه و ده روز عدّه نگهدارد و بعد می‌تواند شوهر کند و چنانچه پس از عدّه، شوهر اوّل او پیدا شود، حقّی بر زن ندارد و اگر در بین مدّت عدّه طلاق پیدا شود، حق دارد رجوع کند و اگر بعد از عدّه طلاق و قبل از پایان عدّه وفات پیدا شود، احوط آن است که رجوع نکند و در صورت تمایل دوباره عقد نکاح بخوانند.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] زنی که عقد دائمی شده احتیاط در آن است که بدون اجازه شوهر برای کارهای جزئی نیز از خانه بیرون نرود هر چند با حق شوهر منافات نداشته باشد و باید خود را برای هر لذتی که او می خواهد تسلیم نماید و بدون عذر شرعی از نزدیکی کردن او جلوگیری نکند. تهیه غذا و لباس و منزل او بر شوهر واجب است و اگر تهیه نکند چه توانائی داشته باشد یا نداشته باشد مدیون زن است.
- [آیت الله اردبیلی] مرد حق ندارد به مجرّد احتمال یا گمان و یا شایعههای بیاساس، به زن خود نسبت زنا بدهد و یا فرزندی را که از زن او متولّد شده و ممکن است از او باشد، از خود نفی کند و اگر شوهر به زن نسبت زنا داد، حدّ قذف بر او جاری می‌شود، مگر این که چهار شاهد عادل نزد حاکم شرع بر آن اقامه کند و یا نزد حاکم شرع (لِعان) کند که در این صورت بر زن حدّ زنا جاری می‌شود، ولی اگر در مقابلِ لعان مرد، زن نیز نزد حاکم شرع لعان کند، حدّ از او نیز برطرف می‌شود.
- [آیت الله خوئی] زنی که عقد دائمی شده احتیاط در آن است که بدون اجاز شوهر برای کارهای جزئی نیز از خانه بیرون نرود هر چند با حق شوهر منافات نداشته باشد و باید خود را برای هر لذتی که او میخواهد، تسلیم نماید و بدون عذر شرعی از نزدیکی کردن او جلوگیری نکند و تهی غذا و لباس و منزل زن مادامی که بدون عذر از منزل بیرون نرفته بر شوهر واجب است و اگر تهیه نکند چه توانایی داشته باشد یا نداشته باشد مدیون زن است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در فرض مسئله گذشته چنانچه زن نمی داند شوهرش زنده است یا مرده، اگر شوهر مالی دارد یا پدر یا جد پدری او از مال خودشان مخارج زن را مطابق شأن او تأمین می کنند زن باید صبر کند و حق شوهر کردن ندارد. و اگر به هیچ وجه مخارج او را تأمین نمی کنند می تواند به مجتهد جامع الشرائط مراجعه کند و پس از مراجعه مجتهد جامع الشرائط دستور می دهد زن تا چهار سال صبر کند، و در طول این مدّت بوسیله نامه نوشتن به مناطقی که احتمال می دهند شوهر زن در آنجاها باشد یا به وسایل دیگر تحقیق می کنند، اگر زنده بودن او ثابت شد زن باید صبر کند و اگر ثابت نشد مجتهد جامع الشرائط به پدر یا جدّ پدری مرد دستور می دهد زن را طلاق دهد و اگر ممکن نشد خود مجتهد جامع الشرائط او را طلاق می دهد و زن بعد از طلاق به مقدار عده وفات یعنی چهار ماه و ده روز عدّه نگه می دارد و بعد از عدّه آزاد می شود و می تواند شوهر کند ولی چنانچه شوهرش در بین عدّه پیدا شد حق دارد رجوع کند.