در زمانی که امام خمینی‌رحمه الله در قید حیات بود، در نظر داشتم از ایشان تقلید نمایم تا اینکه از دنیا رفتند؛ آیا می‌توانم از ایشان تقلید کنم؟ - پرسش و پاسخ

تقلید

تقلید، اصطلاحی فقهی در اسلام به معنای پیروی شخص مکلَّف از مجتهد در احکام عملی دین است. تقلید در اصول دین جایز نیست و باید خود شخص با تحقیق و بررسی، به اصول دین ایمان آورد؛ ولی در احکام یا باید خودِ شخص مجتهد باشد، یا به احتیاط عمل کند و یا از شخص متخصص در فقه که به او مجتهد جامع الشرایط یا مرجع تقلید می‌گویند، تقلید نماید. به کسی که از مجتهد تقلید می‌کند، «مُقَلِّد» می‌گویند.

حیات

حیات‌ مقابل ممات است. از آن به مناسبت در بسیاری از ابواب فقه نظیر طهارت، حج، وصیت، نکاح، استیلاد، اطعمه و اشربه، ارث و دیات سخن رفته است.

دنیا

دنیا: جهان محسوس و مادّی، مقابل آخرت است .

قید

قید به عبارت محدود کننده شمول مفهوم کلام دیگر اطلاق می‌شود.

ایت الله وحید

حسین وحید خراسانی (متولد ۱۳۰۰ش)، از مراجع تقلید شیعه ساکن قم. وی از شاگردان آیت الله خویی و از استادان فقه و اصول حوزه علمیه قم است. تحصیلات حوزوی‌اش را در نیشابور، ری، مشهد، نجف و قم گذراند. وحید خراسانی از معدود فقهایی است که مسائل اعتقادی را در رساله توضیح المسائل خود ذکر کرده. مجلس درس او، یکی از پررونق‌ترین دروس در حوزه علمیه قم است.

توضیح المسایل

توضیح المسائل یا رساله عملیه، عنوان عمومی کتاب‌هایی است که احکام شرعی مکلفین را دربردارد. رساله عملیه یکی از راه‌های دستیابی به فتوای مرجع تقلید است که فقه را وارد زندگی مردم کرد.

تقلید ابتدایی

ـــ تقلید ابتدایی به تقلید از مجتهد مرده، بدون پیشینه‌ی تقلید از او در زمان حیاتش اطلاق می شود. از آن در باب اجتهاد و تقلید سخن گفته شده است. ـــ تقلید ابتدایی به تقلیدِ در احکام شرعی برای اولین بار می گویند.

احکام بلوغ

با تحقق بلوغ، انسان به پایه‌ای از رشد جسمی و عقلانی می‌رسد که می‌تواند مخاطب احکام تکلیفی قرار گیرد و مشمول دستورات شرعی و برخی حقوق اجتماعی شود. بدین ترتیب وی موظف به رعایت کردن مقررات گوناگون عبادی، حقوقی، کیفری، مالی، اجتماعی و سیاسی می‌گردد.

حکم تقلید

احکام مربوط به تقلید عامی یا مجتهد از مجتهد را احکام تقلید گویند.

سید مجتبی

سیدمجتبی ممکن است اسم برای اشخاص ذیل باشد: • سید مجتبی موسوی لاری، از علمای معاصر• سید مجتبی نواب صفوی، از علمای شهید معاصر و از مبارزان دوران پهلوی

ایت الله

آیَتُ اللّه، یا آیة الله به معنای نشانه خداوند، عنوانی عام برای نشان دادن جایگاه علمی فقیهان طراز اول و دوم شیعه از اوایل قرن چهاردهم است.

مجتهدان

مجتهد یا فقیه، کسی که توانایی اجتهاد یا استنباط احكام شرعى را از منابع معتبر دارد. واژه مجتهد در متون فقهی کاربرد دارد و در روایات، واژه فقیه به کار رفته است. مجتهد مطلق و متجزی، مجتهد بالفعل و بالقوه، مجتهد اعلم و مجتهد جامع الشرایط، از اقسام فقیه یا مجتهد است. شیخ طوسی، محقق حلی، علامه حلی، شیخ انصاری و میرزای شیرازی از مجتهدان و فقیهان به‌نام شیعه هستند.

احکام

احکام شرعی، قوانین دینی هستند که خواست و اراده خداوند را نشان داده و وظیفه عملی انسان را مشخص می‌کنند.

مجتهد

مجتهد یا فقیه، کسی که توانایی اجتهاد یا استنباط احكام شرعى را از منابع معتبر دارد. واژه مجتهد در متون فقهی کاربرد دارد و در روایات، واژه فقیه به کار رفته است. مجتهد مطلق و متجزی، مجتهد بالفعل و بالقوه، مجتهد اعلم و مجتهد جامع الشرایط، از اقسام فقیه یا مجتهد است. شیخ طوسی، محقق حلی، علامه حلی، شیخ انصاری و میرزای شیرازی از مجتهدان و فقیهان به‌نام شیعه هستند.

تقلید

تقلید، اصطلاحی فقهی در اسلام به معنای پیروی شخص مکلَّف از مجتهد در احکام عملی دین است. تقلید در اصول دین جایز نیست و باید خود شخص با تحقیق و بررسی، به اصول دین ایمان آورد؛ ولی در احکام یا باید خودِ شخص مجتهد باشد، یا به احتیاط عمل کند و یا از شخص متخصص در فقه که به او مجتهد جامع الشرایط یا مرجع تقلید می‌گویند، تقلید نماید. به کسی که از مجتهد تقلید می‌کند، «مُقَلِّد» می‌گویند.

حسینی

حسینی ممکن است اسم برای اشخاص ذیل باشد: • ابو الفتح حسینی عربشاهی، فاضل، متکلم، فقیه، اصولی و مفسری شیعی• بهادرعلی حسینی، نویسنده و مترجم هندی• حاج‌امین حسینی، مفتی فلسطین و از نخستین رهبران جنبش فلسطینیان بر ضد سلطه انگلیس و صهیونیسم در قرن چهاردهم هجری/ بیستم میلادی• حسین بن مساعد حسینی‌حائری، عالم، محدّث و نسب‌شناس شیعی قرن نهم و دهم• حسین بن حسن حسینی‌خلخالی، از دانشمندان‌ حنفی مذهب‌ قرن‌ دهم‌ و یازدهم‌

حیات

حیات‌ مقابل ممات است. از آن به مناسبت در بسیاری از ابواب فقه نظیر طهارت، حج، وصیت، نکاح، استیلاد، اطعمه و اشربه، ارث و دیات سخن رفته است.

دنیا

دنیا: جهان محسوس و مادّی، مقابل آخرت است .

زنده

حیات‌ مقابل ممات است. از آن به مناسبت در بسیاری از ابواب فقه نظیر طهارت، حج، وصیت، نکاح، استیلاد، اطعمه و اشربه، ارث و دیات سخن رفته است.

عظام

«عظم» که جمع آن «عظام» است؛ در لغت به مصدر شیء عظیم گفته شده و «عِظامه» به مصدر و بزرگی أمر عظیم را گویند.

نوری

نوری صفت نسبت به شهر نور است و ممکن است به یکی از این افراد اشاره کند:

اعلم

اعلم به معنای داناتر و نیک ‌فهم‌تر از دیگران در درک احکام شرعی است. از عنوان اعلم، در باب اجتهاد و تقلید، سخن رفته است.

باقی

واژه باقی ممکن است اسم برای اشخاص ذیل بوده و یا در معانی ذیل به کار رفته باشد: • الباقی، از اسمای خداوند• بقایا، در متون کهن و متأخر به معنای بدهی مالیاتی مردم • محمود عبدالباقی، یکی از شعرای ترک• نظام‌الدین عبدالباقی، از بزرگان خاندان نعمت اللّهی و وزیر شاه اسماعیل صفوی• باقی بالله، از مشایخ بزرگ نقشبندیه و از مروّجان این طریقه در هندوستان• ‌میرعبدالباقی تبریزی، ملقب به «دانشمند»، شاعر صوفی مشرب و خوشنویس آذربایجانی (متوفی ۱۰۳۹)

بلوغ

بلوغ، در فقه اسلامی به معنای رسیدن انسان به سنی است که مشمول تکلیف دینی می‌شود و باید به دستورهای دینی عمل کند. نشانه‌های بلوغ عبارتند از احتلام، روییدن موی خشن اطراف شرمگاه و سن؛ هر یک از این علائم ظاهر شود، شخص بالغ و مکلّف محسوب می‌گردد.

ایات

آیه، عبارت، جمله یا جملات تشکیل‌دهنده قرآن که با ترتیب خاصی از یکدیگر تفکیک شده‌اند و سوره‌های قرآن را به وجود آورده‌اند. در قرآن کریم، کلمه آیه به همین معنا استفاده شده و آیات قرآن، «‌بیّنات‌» یعنی آشکار و واضح دانسته شده‌اند.

امر

آمر به معنای طلب کننده چیزی از کسی به صورت الزامی است.

فرض

حکم الزامی و طلب اکید متعلق به چیزی را وجوب گویند.

قید

قید به عبارت محدود کننده شمول مفهوم کلام دیگر اطلاق می‌شود.

میت

میت که در فارسی به ان مرده یا درگذشته گفته می شود به کسی اطلاق می شود که با خروج و مفارقت روح از کالبد وی ، فعالیت‌‌های قلبی و عروقی او متوقف شده و اعمال مغزی وی بدون بازگشت از بین رفته باشد که این پدیده‌ آثاری حقوفی چون حال شدن دیون ، انحلال عقد نکاح بین میت و همسرش ، تعیین وراث متوفی و... رابرای او در پی دارد.البته این به معنی نابودی او نیست و میت از این پس نیز از حقوقی برخوردار است که رعایت آنها از سوی شرع بر همگان واجب والزامی گردیده است.