وظیفه
تکلیف مستفاد از اصول عملی، هنگام شک یا جهل به حکم واقعی را وظیفه عملی گویند. این بحث در اصول فقه کاربرد دارد.
اگر بعد از وضو یقین کنیم، یکی از اعمال وضو را انجام نداده‌ایم، وظیفه چیست؟
اگر بعد از وضو یقین کنیم، یکی از اعمال وضو را انجام نداده‌ایم، وظیفه چیست؟ همه مراجع: اگر موالات وضو از بین نرفته است، محل فراموش شده و بعد از آن را باید بشویید یا مسح کنید و اگر موالات از بین رفته، باید از نو وضو بگیرید.( العروة الوثقی، ج 1، شرایط الوضو، م 45.) (احکام وضو غسل و تیمیم، سیدمجتبی حسینی، کد: 49/500030)
اگر بعد از وضو یقین کنیم، یکی از اعمال وضو را انجام نداده‌ایم، وظیفه چیست؟ همه مراجع: اگر موالات وضو از بین نرفته است، محل فراموش شده و بعد از آن را باید بشویید یا مسح کنید و اگر موالات از بین رفته، باید از نو وضو بگیرید.( العروة الوثقی، ج 1، شرایط الوضو، م 45.) (احکام وضو غسل و تیمیم، سیدمجتبی حسینی، کد: 49/500030)
پاسخ:
اگر بعد از وضو یقین کنیم، یکی از اعمال وضو را انجام نداده‌ایم، وظیفه چیست؟
همه مراجع: اگر موالات وضو از بین نرفته است، محل فراموش شده و بعد از آن را باید بشویید یا مسح کنید و اگر موالات از بین رفته، باید از نو وضو بگیرید.( العروة الوثقی، ج 1، شرایط الوضو، م 45.) (احکام وضو غسل و تیمیم، سیدمجتبی حسینی، کد: 49/500030)
- [سایر] اگر بعد از وضو یقین کنیم، یکی از اعمال وضو را انجام نداده‌ایم، وظیفه چیست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] وظیفه کثیرالظن در نماز (یعنی کسی که زیاد دچار ظن و گمان می شود نه کثیرالشک) چیست؟ در مورد سایر اعمال (وضو و غسل و ...) وظیفه او چیست؟
- [آیت الله سبحانی] شخصی بعد از اعمال منی یقین کرده است در عمره تمتع تقصیر نکرده بود تکلیف او چیست؟ و اگر چنانچه تقصیر در حج را فراموش نماید وظیفه چیست؟
- [آیت الله جوادی آملی] اگر حاجی بعد از انجام اعمال عمره و حج بفهمد وضویش باطل بوده و یا بی وضو بوده، وظیفه اش چیست؟
- [آیت الله مظاهری] اگرکسی یقین داشت آب برایش ضرر ندارد و وضو گرفت و غسل کرد، ولی بعد فهمید آب برایش ضرر داشته، وظیفه اش چیست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] زنی که در پشت ناخن و انگشتهای او لاک چسبیده و با این کیفیّت اعمال حج را بجا آورده و نمی دانسته که این رنگ لاک مانع برای وضو و غسل می باشد آیا اعمال او صحیح است و چنانچه پس از انجام اعمال حج متوجّه شود چه وظیفه ای دارد؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر بعد از نماز و سلام آن متوجه شویم که یک یا دو رکوع را انجام نداده‌ایم حکم آن چیست؟
- [آیت الله جوادی آملی] وظیفه نایب از جهت تقلید در اعمال حج
- [آیت الله مکارم شیرازی] وظیفه کسی که به خاطر بیماری و مانند آن قادر به انجام اعمال منی یا طواف و سعی و اعمال مکّه نیست چه می باشد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] وظیفه کسی که به خاطر بیماری و مانند آن قادر به انجام اعمال منی یا طواف و سعی و اعمال مکّه نیست چه می‌باشد؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر مکلّف مدتی اعمال خود را بدون تقلید انجام دهد و پس از آن از مجتهدی تقلید نماید، در صورتی که این مجتهد اعمال گذشته را صحیح بداند، آن اعمال صحیح است و اگر باطل بداند محکوم به بطلان است و چنانچه نسبت به صحت آن اعمال احتیاط کند مکلف به وظیفه احتیاطی عمل میکند.
- [آیت الله بهجت] اگر مکلف مدتی اعمال خود را بدون تقلید انجام دهد، در صورتی اعمال او صحیح است که بفهمد به وظیفه واقعی خود رفتار کرده است، یا عمل او با فتوای مجتهدی که وظیفه اش تقلید از او بوده، یا با فتوای مجتهدی که فعلاً باید از او تقلید کند مطابق باشد، و عباداتی را که قبلاً انجام داده با قصد قربت انجام داده باشد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] زن مستحاضه اگر بین وظیفه ای که دارد از وضو یا غسل و نماز فاصله بیندازد؛ باید مطابق وظیفه اش دوباره وضو گرفته یا غسل کند و بلا فاصله مشغول نماز شود.
- [امام خمینی] اگر مکلف مدتی اعمال خود را بدون تقلید انجام دهد در صورتی اعمال او صحیح است که بفهمد به وظیفه واقعی خود رفتار کرده است، یا عمل او با فتوای مجتهدی که وظیفه اش تقلید از او بوده، یا با فتوای مجتهدی که فعلًا باید از او تقلید کند مطابق باشد.
- [آیت الله اردبیلی] اگر انسان مرضی داشته باشد که ادرار او قطره قطره بریزد یا نتواند از بیرون آمدن مدفوع خودداری کند، چنانچه یقین داشته باشد که از اوّل وقت نماز تا آخر آن به مقدار وضو گرفتن و نماز خواندن مهلت پیدا میکند، باید نماز را در وقتی که مهلت پیدا میکند بخواند و اگر مهلت او به مقدار اعمال واجب نماز باشد، باید در وقتی که مهلت دارد فقط اعمال واجب نماز را بجا آورد و اعمال مستحب آن مانند اذان، اقامه، قنوت و اذکار مستحب آن را ترک نماید.
- [آیت الله مظاهری] نایب شدن مرد از زن، یا زن از مرد، نظیر بقیه عبادات اشکال ندارد، ولی نایب در اعمال باید به وظیفه خود عمل کند.
- [آیت الله اردبیلی] بعد از آن که زن از خون حیض پاک شد، واجب است برای نماز و اعمال دیگری که باید با وضو، غسل یا تیمّم بجا آورده شوند، غسل کند ولی احتیاطا این غسل کفایت از وضو نمیکند و باید پیش از غسل یا بعد از آن وضو نیز بگیرد و اگر پیش از غسل وضو بگیرد بهتر است.
- [آیت الله سیستانی] اگر بواسطه یقین یا احتمال ضرر ، تیمم کند و پیش از نماز بفهمد که آب برایش ضرر ندارد ، تیمم او باطل است . و اگر بعد از نماز بفهمد باید دوباره نماز را با وضو یا غسل بخواند ، مگر در صورتی که وضو یا غسل در حالت یقین یا احتمال ضرر موجب نگرانی روحی باشد ، که تحملش مشکل است .
- [آیت الله مظاهری] کسی که میترسد اگر وضو بگیرد مریض شود یا اگر آب را به مصرف وضو برساند تشنه بماند نباید وضو بگیرد، ولی اگر وضو بگیرد وضوی او صحیح است، گرچه احتمال دهد یا یقین داشته باشد که برای او ضرر دارد. شرط سیزدهم: در اعضای وضو مانعی از رسیدن آب نباشد.
- [آیت الله اردبیلی] زن مستحاضه اگر نتواند خود را وارسی نماید، باید به آنچه مسلما وظیفه اوست عمل کند، مثلاً اگر نمیداند استحاضه او قلیله است یا متوسطه، باید اعمال استحاضه قلیله را انجام دهد و اگر نمیداند استحاضه او متوسطه است یا کثیره، باید اعمال استحاضه متوسطه را انجام دهد، ولی اگر بداند استحاضه او سابقا از کدام یک از آن سه قسم بوده، باید به وظیفه همان قسم رفتار نماید.