دست گردان
دست گردان به معنای گرفتن وجوه شرعی از مالک و بازگرداندن آن به وى است. عنوان دست گردان از عناوین جدید است که در کلمات معاصران در باب زکات و خمس مطرح شده است.
دست گردان چیست؟
دست گردان چیست؟ (دست گردان) آن است که کسی به اموالش خمس تعلق گرفته و نمی‌تواند فوراً کل آن را پرداخت کند یا اینکه با پرداخت آن در عسر و حرج قرار می‌گیرد، در این صورت خمس آن را به مجتهد جامع شرایط یا نماینده‌اش می‌دهد، سپس همان را از او قرض می‌کند تا به تدریج در آینده بپردازد.تبریزی، استفتاءات، س 882؛ فاضل، جامع المسائل، ج 1، س 902؛ صافی، جامع الاحکام، ج 1، س 773 و 774؛ خامنه‌ای، اجوبة، س 924. (احکام خمس، سید مجتبی حسینی، کد: 10/500010)
دست گردان چیست؟ (دست گردان) آن است که کسی به اموالش خمس تعلق گرفته و نمی‌تواند فوراً کل آن را پرداخت کند یا اینکه با پرداخت آن در عسر و حرج قرار می‌گیرد، در این صورت خمس آن را به مجتهد جامع شرایط یا نماینده‌اش می‌دهد، سپس همان را از او قرض می‌کند تا به تدریج در آینده بپردازد.تبریزی، استفتاءات، س 882؛ فاضل، جامع المسائل، ج 1، س 902؛ صافی، جامع الاحکام، ج 1، س 773 و 774؛ خامنه‌ای، اجوبة، س 924. (احکام خمس، سید مجتبی حسینی، کد: 10/500010)
عنوان سوال:
دست گردان چیست؟
پاسخ:
دست گردان چیست؟
(دست گردان) آن است که کسی به اموالش خمس تعلق گرفته و نمی‌تواند فوراً کل آن را پرداخت کند یا اینکه با پرداخت آن در عسر و حرج قرار می‌گیرد، در این صورت خمس آن را به مجتهد جامع شرایط یا نماینده‌اش می‌دهد، سپس همان را از او قرض می‌کند تا به تدریج در آینده بپردازد.تبریزی، استفتاءات، س 882؛ فاضل، جامع المسائل، ج 1، س 902؛ صافی، جامع الاحکام، ج 1، س 773 و 774؛ خامنه‌ای، اجوبة، س 924. (احکام خمس، سید مجتبی حسینی، کد: 10/500010)
- [آیت الله علوی گرگانی] دست گردان در خمس چه مفهومی دارد و ثمرهاش چیست؟
- [آیت الله علوی گرگانی] افرادی که توان پرداخت خمس را ندارند و دست گردان می‌کنند، آیا دست گردان نمودن با چک مدّت دار یا چکی که وعده آن رسیده، صحیح است یا خیر؟
- [آیت الله سبحانی] اگر کسی قادر به پرداخت خمس سرمایه نباشد، آیا باید آن را دست گردان کند؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا می شود فردی جهت یک نفر دیگر در خصوص خمس دست گردان کند؟
- [آیت الله خامنه ای] مطرح شده است که در هر دفتری که پول خمس را دست گردان کرده ایم باید خمس را بعداً به همان دفتر پرداخت نماییم آیا اینگونه است یا اجازه می فرمائید که بعد از دست گردان به هر یک از نمایندگان شما در استانها پول خمس داده شود؟
- [آیت الله سبحانی] اگر سر سال خمسی ام، مقدار خمس را محاسبه و دست گردان کنم و قصد داشته باشم از درآمد سال آینده پرداخت نمایم، خمس را چگونه محاسبه کنم؟
- [آیت الله خوئی] پولهایی که فردی از آقایان به اجازه شما دست گردان کردهاند، بعداً ملک ایشان شده یا باید توسط مجازین فعلی به شما تقدیم گردد.
- [آیت الله بهجت] اگر به خودمان مبلغی به عنوان خمس تعلّق بگیرد و نتوانیم یک مرتبه بپردازیم، دست گردان آن به چه صورت است؟ (در صورتی که مجاز در دستگردان باشیم)
- [آیت الله خوئی] آیا می‌شود از متیقن الخمس مقداری یا همه را بعد از دست گردان از قبل سادات که سعه صدر دارند یا از قبل ولی امر در سهم امام علیه السلام در صورتی که طرف ضعیف الحال است و یا برای استماله (دل به دست آوردن) او که در نرود ولو برای سالهای دیگر به او بخشید.
- [آیت الله مکارم شیرازی] احکام قتل در اثر مستی نسبت به قتل تحت تأثیر مواد روان گردان هم قابل تسری است یا خیر؟
- [امام خمینی] اگر خمس را با حاکم شرع یا وکیل او یا با سید، دست گردان کند و بخواهد در سال بعد بپردازد نمی تواند از منافع آن سال کسر نماید، پس اگر مثلا هزار تومان دست گردان کرده و از منافع سال بعد دو هزار تومان بیشتر از مخارجش داشته باشد، باید خمس دو هزار تومان را بدهد، و هزار تومانی را که بابت خمس بدهکار است از بقیه بپردازد.
- [آیت الله مظاهری] اگر خمس را با حاکم شرع دست گردان کرد و بنا دارد بتدریج بدهد، نمی‌تواند بدهی خود را از در آمد سالهای بعد بدهد مگر اینکه اوّل خمس درآمد را بدهد.
- [آیت الله علوی گرگانی] کسی که خمس بدهکار است نمی‌تواند آن را به ذمّه بگیرد یعنیخود را بدهکار اهل خمس بداند و در تمام مال تصرّف کند و چنانچه تصرّف کند و آن مال تلف شود باید خمس آن را بدهد مگر آن که با حاکم شرع دست گردان کند یا اجازه بگیرد.
- [آیت الله مظاهری] اگر بعد از وضو چیزی که مانع از رسیدن آب است در اعضای وضو ببیند و نداند موقع وضو بوده یا بعد پیدا شده گرچه بداند که در وقت وضو ملتفت آن مانع نبوده، وضوی او صحیح است. ______ 1) به نام خداوند و به وسیله او، و حمد برای خداوندی است که آب را پاکیزه قرار داد و آن را نجس قرار نداد. 2) خداوندا مرا از توبه کنندگان و پاکیزهگان قرار ده. 3) پروردگارا در روزی که به حضور تو نائل میشوم مرا با حجّت و دلیل خویش مواجه گردان و زبانم را به ذکر خودت گویا فرما. 4) بار الها رایحه بهشت را بر من حرام مگردان و مرا از کسانی قرار ده که رایحه بهشت و دلفزایی و عطر آن را درک می‌کند. 5) خداوندا سفید گردان روی مرا در روزی که بسیاری از صورتها سیاه می‌شود و سیاه مگردان روی مرا در روزی که بسیاری از وجوه سفید میگردد. 6) خداوندا نامه عمل مرا به دست راستم عطا فرما و جاودانگی در بهشت را به دست چپم عطا فرما و محاسبه مرا محاسبهای آسان مقرر فرما. 7) پروردگارا نامه عمل مرا در دست چپم و از پشت سرم قرار مده و آن را همچون بار گرانی بر گردانم مگذار و من به تو پناه میبرم از تکّه پارههای آتش. 8) بار الها مرا به مهربانی خود و به فزونیهای خود و به بخشش خود، آغشته فرما. 9) خداوندا در روزی که در آن روز، قدمها میلغزد، مرا بر صراط ثابت قدم بدار و کوشش مرا در آن راهی قرار ده که موجب رضایت تو از من میباشد ای صاحب بزرگی و بزرگواری.
- [آیت الله علوی گرگانی] جائز نیست نیّت شستن دست چپ در وقتی که فرو میبرد آن را در آب بلکه باید نیت شستن آن را در حال بیرون آوردن بنماید با محافظه عدم ریزش آب از طرف آرنج بر کف دست تا مختلط نشود آب دست با آب کف دست و همچنین است حال دست راست اگر نشوید به آن دست چپ را.
- [آیت الله سبحانی] هر گاه پرستار و یا طبیب ناچار باشد دست به عورت بیمار بزند باید دستکش در دست کند که دست او به عورت آن‌ها نرسد و همچنین است اگر پرستار و یا طبیب مرد ناچار شود دست به بدن زن بزند یا پرستار و طبیب زن دست به بدن مرد بزند باید دستکش در دست کنند، مگر این که ضرورتی در کار باشد.
- [آیت الله مظاهری] در تیمّم چهار چیز واجب است: اوّل: نیّت. دوّم: زدن کف دو دست بر چیزی که تیمّم به آن صحیح است. سوّم: کشیدن کف هر دو دست به تمام پیشانی از جایی که موی سر میروید تا ابروها. چهارم: کشیدن کف دست چپ به تمام پشت دست راست و بعد از آن کشیدن کف دست راست به تمام پشت دست چپ.
- [آیت الله سبحانی] هر گاه پرستار و یا طبیب ناچار باشد دست به عورت بیمار بزند باید دستکش در دست کند که دست او به عورت آن‌ها نرسد و همچنین است اگر پرستار و یا طبیب مرد ناچار شود دست به بدن زن بزند یا پرستار و طبیب زن دست به بدن مرد بزند باید دستکش در دست کنند، مگر این که ضرورتی در کار باشد.
- [آیت الله سبحانی] اگر دست را تر کند و به صورت و دست ها بکشد، چنانچه تری دست به قدری باشد که به واسطه کشیدن دست، آب کمی بر آن‌ها جاری شود کافی است.
- [آیت الله اردبیلی] اگر دست را تر کند و به صورت و دستها بکشد، چنانچه رطوبت دست به قدری باشد که به واسطه کشیدن دست، آب کمی بر آن‌ها جاری شود و عرفا بگویند که دست یا صورت را شسته است، کافی است.