محل اشکال است
اشكال دارد، نمی‌توان به آن فتوی داد. (مقلد می‌تواند در اين مسأله به مجتهد بعد مراجعه كند).
معنای جمله ( اشکال دارد)، (محل اشکال است) و (محل تأمل است) چیست؟ اگر مجتهدی از این الفاظ استفاده کند و مقلد، آن عمل را انجام دهد، آیا عملش باطل بوده و مرتکب کار حرام شده است؟
معنای جمله ( اشکال دارد)، (محل اشکال است) و (محل تأمل است) چیست؟ اگر مجتهدی از این الفاظ استفاده کند و مقلد، آن عمل را انجام دهد، آیا عملش باطل بوده و مرتکب کار حرام شده است؟ عبارات یاد شده به معنای (احتیاط واجب) است که مقلد، یا باید مطابق آن رفتار کند و یا به فتوای مجتهد دیگر با رعایت (اعلم‌فی‌العلم) رجوع نماید.توضیح المسائل مراجع، م 7؛ وحید، توضیح المسائل، م 7؛ نوری، توضیح المسائل، م 7؛ خامنه‌ای، اجوبة استفتاءات، س 50. (احکام بلوغ و تقلید، سید مجتبی حسینی، کد: 80/500019)
معنای جمله ( اشکال دارد)، (محل اشکال است) و (محل تأمل است) چیست؟ اگر مجتهدی از این الفاظ استفاده کند و مقلد، آن عمل را انجام دهد، آیا عملش باطل بوده و مرتکب کار حرام شده است؟ عبارات یاد شده به معنای (احتیاط واجب) است که مقلد، یا باید مطابق آن رفتار کند و یا به فتوای مجتهد دیگر با رعایت (اعلم‌فی‌العلم) رجوع نماید.توضیح المسائل مراجع، م 7؛ وحید، توضیح المسائل، م 7؛ نوری، توضیح المسائل، م 7؛ خامنه‌ای، اجوبة استفتاءات، س 50. (احکام بلوغ و تقلید، سید مجتبی حسینی، کد: 80/500019)
عنوان سوال:
معنای جمله ( اشکال دارد)، (محل اشکال است) و (محل تأمل است) چیست؟ اگر مجتهدی از این الفاظ استفاده کند و مقلد، آن عمل را انجام دهد، آیا عملش باطل بوده و مرتکب کار حرام شده است؟
پاسخ:
معنای جمله ( اشکال دارد)، (محل اشکال است) و (محل تأمل است) چیست؟ اگر مجتهدی از این الفاظ استفاده کند و مقلد، آن عمل را انجام دهد، آیا عملش باطل بوده و مرتکب کار حرام شده است؟
عبارات یاد شده به معنای (احتیاط واجب) است که مقلد، یا باید مطابق آن رفتار کند و یا به فتوای مجتهد دیگر با رعایت (اعلم‌فی‌العلم) رجوع نماید.توضیح المسائل مراجع، م 7؛ وحید، توضیح المسائل، م 7؛ نوری، توضیح المسائل، م 7؛ خامنه‌ای، اجوبة استفتاءات، س 50. (احکام بلوغ و تقلید، سید مجتبی حسینی، کد: 80/500019)
- [آیت الله بهجت] شخصی مقلّد مجتهدی بوده و در مسأله ای به خیال این که فتوای او چنین است، عمل کرده و بعد از فوت وی معلوم شده که فتوای او را اشتباهی فهمیده است و عملش طبق فتوای او نبوده، آیا در صورت اعلم بودن مجتهد میّت، در این مسأله هم باید بر تقلید او باقی بماند؟
- [آیت الله سبحانی] اگر کسی طبق فتوای مرجع تقلید در حال احرام مرتکب کار حرام یا ترک واجب می شود ولی احتمال می دهیم مقلد مرجع دیگری است که آن کار را جایز می داند آیا امر به معروف یا نهی از منکر او جایز است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] لطفاً مراد از تعبیرات (اقوی این است)، (بعید نیست)، (خالی از قوت نیست)، (خالی از وجه نیست)، (ظاهراً)، (ظاهر این است)، (خالی از اشکال نیست)، (مشکل است)، (اشکال دارد)، (محلّ اشکال است)، (محلّ تأمّل است)، (احوط این است)، (احتیاطاً)، (احتیاط این است) و امثال اینها را که در بعضی مسائل آمده است بیان فرمایید.
- [آیت الله بهجت] اگر کسی از امام جماعت متابعت نکند، فقط مرتکب حرام شده یا نماز جماعت او نیز باطل است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی از مجتهدی تقلید می کرد که در بعضی از موارد فتوا به وجوب کفاره داده بود و مقلد او با علم به این فتوا مرتکب آن عمل شده و کفاره را نداده و فعلاً از جناب عالی یا از کسی تقلید می کند که برای ارتکاب آن عمل کفاره را واجب نمی داند، آیا اکنون واجب است کفاره را بدهد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] شخصی پس از فوت مرجع تقلیدش از مجتهدی تقلید نموده، ولی قبل از عمل به فتوای آن مجتهد مجدداً از مرجع قبلی که فوت نموده تقلید کرده است، آیا عدول با توصیف فوق الذکر جایز می باشد؟ با در نظر گرفتن این که در بعضی از مسائل از جمله در مسائل تقلید، مقلّد همین مجتهد زنده می باشد.
- [سایر] سلام علیکم، برخی افراد در گفت و گوهای عادی خویش و یا در لطیفه و جوکهایی که نقل می‌کنند، از الفاظ رکیک و نام بردن اعضای تناسلی بدن استفاده می‌کنند. حال اگر گوینده از بکاربردن این الفاظ، قصد ناسزا و توهین نداشته و شنونده و عُرف نیز چنین برداشتی را نکند، بلکه صرفاً قصد مزاح از آن فهمیده شود، آیا چنین افرادی مرتکب حرام میشوند و عادل نیستند؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر زن از مجتهدی تقلید می کند که کاری را واجب یا حرام دانسته و شوهر از مجتهدی تقلید می کند که آن کار را واجب یا حرام نمی داند آیا شوهر در این مورد می تواند همسر خود را وادار به مخالفت با فتوای مرجع تقلیدش کند؟
- [آیت الله بهجت] اگر معامله ای ربوی صورت بگیرد و یا قرضی ربوی انجام شود، فقط طرفین معامله مرتکب حرام تکلیفی شده اند، یا معامله و قرض آنان نیز باطل است؟
- [سایر] حکم باطل کردن روزه با کار حرام و توضیح کار هایی که بعدش انجام بدیم
- [آیت الله جوادی آملی] .اگر مرجع تقلید در مسألهای فتوا دهد, مقلّد او نمیتواند به فتوای مجتهد دیگر عمل کند; ولی اگر فتوا ندهد, بلکه احتیاط کند, مثل اینکه بگوید (احتیاط, آن است فلان طور عمل شود)، مقلد او می‌تواند به فتوای مجتهد دیگر که دیگر مجتهدان از او اعلم نیستند عمل کند; همچنین است اگرمرجع تقلید بگوید (محلّ تأمل )یا (مورد اشکال) است.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر مجتهدی که انسان از او تقلید می‌کند در مسألهای فتوی دهد مقلّد آن مجتهد یعنی کسیکه از او تقلید می‌کند نمیتواند در آن مسأله به فتوای مجتهد دیگر عمل کند، ولی اگر فتوی ندهد وبفرماید احتیاط آن است که فلان طور عمل شود، مثلاً بفرماید احتیاط آن است که در رکعت سوم وچهارم نماز سه مرتبه تسبیحات اربعه یعنی: )سُبْحانَ اللّهِ وَالْحَمْدُ لِلّهِ وَلا اِلهَ اِلا اللّهُ وَاللّهُ اَکْبَر( بگویند، مقلّد باید یا به این احتیاط، که احتیاط واجبش می‌گویند عمل کند وسه مرتبه بگوید، و یا آن که به فتوای مجتهدی که علم او از مجتهد اعلم کمتر و از مجتهدهای دیگر بیشتر است عمل نماید، پس اگر او یک مرتبه گفتن را کافی بداند، می‌تواند یک مرتبه بگوید و همچنین است اگر مجتهدی که انسان از او تقلید می‌کند بفرماید مسأله محل تأمل یا محل اشکال است.
- [آیت الله بهجت] پوشیدن لباس طلاباف برای مرد حرام است و باطل شدن نماز با آن بهطور مطلق در همه موارد محل تأمل است و احتیاط در باطل بودن نماز است، بلکه بیوجه نیست؛ ولی برای زن در نماز و غیر نماز اشکال ندارد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] در جایی که مجتهد صریحاً فتوا ندارد، بلکه می گوید احتیاط آن است که فلان گونه عمل شود، این احتیاط را (احتیاط واجب) می گویند و مقلّد یا باید به آن عمل کند و یا به مجتهد مساوی یا مجتهدی که بعد از مرجع تقلید فرد، اعلم از دیگر مجتهدان باشد مراجعه نماید ولی اگر فتوای صریحی داده، مثلاً گفته اقامه برای نماز مستحبّ است، سپس گفته احتیاط آن است که ترک نشود، این را (احتیاط مستحبّ) می گویند و مقلّد می تواند به آن عمل کند یا نکند. و در مواردی که می گوید (محلّ تامّل) یا (محلّ اشکال) است مقلّد می تواند عمل به احتیاط کند یا به دیگری مراجعه نماید. امّا اگر بگوید (ظاهر چنین است) یا (اقوی چنین است)، این تعبیرها فتوا محسوب می¬شود و مقلّد باید به آن عمل کند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر وکیل یا موکل بمیرد وکالت باطل می شود و نیز اگر چیزی که برای تصرف در آن وکیل شده است از بین برود، مثلاً گوسفندی که برای فروش آن وکیل شده بمیرد، وکالت باطل می شود و اگر یکی از وکیل یا موکل دیوانه یا بی هوش شود، در موقع دیوانگی و بی هوشی وکالت اثری ندارد، اما بطلان آن به نحوی که بعد از زوال بی هوشی یا دیوانگی عملش بی اثر باشد محل تأمل است.
- [آیت الله خوئی] اگر مجتهد اعلم در مسألهای فتوی دهد، مقلد آن مجتهد یعنی کسی که از او تقلید می‌کند نمیتواند در آن مسأله به فتوای مجتهد دیگر عمل کند ولی اگر فتوی ندهد و بفرماید احتیاط آن است که فلان طور عمل شود، مثلًا بفرماید احتیاط آن است که در رکعت اول و دوم نماز، بعد از سورة حمد یک سورة تمام بخواند مقلد باید یا به این احتیاط که احتیاط واجبش می‌گویند عمل کند و یا به فتوای مجتهد دیگری که تقلیدش جائز است عمل نماید، پس اگر او فقط سورة حمد را کافی بداند می‌تواند سوره را ترک کند. و همچنین است اگر مجتهد اعلم بفرماید مسأله محل تأمل یا محل اشکال است.
- [آیت الله سیستانی] اگر مجتهد أعلم در مسألهای فتوا دهد، مقلّد نمیتواند در آن مسأله به فتوای مجتهد دیگر عمل کند. ولی اگر فتوا ندهد، و بفرماید احتیاط آن است که فلان طور عمل شود مثلاً بفرماید احتیاط آن است که در رکعت اوّل و دوّم نماز بعد از سوره حمد یک سوره تمام بخواند مقلّد باید یا به این احتیاط که احتیاط واجب یا لازم نامیده می‌شود، عمل کند، و یا به فتوای مجتهد دیگری با رعایت الأعلم فالأعلم عمل نماید، پس اگر او فقط سوره حمد را کافی بداند، می‌تواند سوره را ترک کند. و همچنین است اگر مجتهد أعلم بفرماید مسأله محل تأمل، یا محل اشکال است.
- [آیت الله اردبیلی] اگر مجتهد اعلم در مسألهای فتوا دهد، مُقلّدِ آن مجتهد (یعنی کسی که از آن مجتهد تقلید می‌کند) نمیتواند در آن مسأله به فتوای مجتهد دیگر عمل کند، ولی اگر فتوا ندهد و بفرماید: (احتیاط آن است که فلان طور عمل شود) مثلاً بفرماید: (احتیاط آن است که در رکعت سوم و چهارم نماز سه مرتبه تسبیحات اربعه (یعنی: سُبْحانَ اللّهِ وَالْحَمْدُ للّهِ وَلا إلهَ إلاّ اللّهُ وَاللّهُ أکْبَرُ ) را بگویند)، مقلد باید یا به این احتیاط که آن را احتیاط واجب می‌گویند عمل کند و سه مرتبه بگوید، یا به فتوای مجتهدی که علم او از مجتهد اعلم کمتر و از مجتهدهای دیگر بیشتر است عمل نماید؛ پس اگر او یک مرتبه گفتن را کافی بداند می‌تواند یک مرتبه بگوید، و همچنین است اگر مجتهد اعلم بفرماید: (مسأله محلّ تأمّل) یا (محلّ اشکال است).
- [آیت الله بهجت] اگر مجتهد اعلم در مسأله ای فتوا دهد، مقلِّدِ آن مجتهد ( یعنی کسی که از او تقلید می کند ) نمی تواند در آن مسأله به فتوای مجتهد دیگر عمل کند، ولی اگر فتوا ندهد و بفرماید : احتیاط آن است که فلان طور عمل شود، مثلاً بفرماید : ( احتیاط آن است که در رکعت سوم و چهارم نماز سه مرتبه تسبیحات اربعه ( یعنی ( سُبْحانَ اللّه وَالْحَمْدُ للّه وَ لااِلهَ اِلاَّ اللّه وَ اللّه اَکْبَرْ ) بگویند ) مقلد باید یا به این احتیاط که احتیاط واجبش می گویند عمل کند و سه مرتبه بگوید و یا بنا بر احتیاط واجب به فتوای مجتهدی که علم او از مجتهد اعلم کمتر و از مجتهدهای دیگر بیشتر و یا مساوی است با احراز سایر شرایط تقلید عمل نماید، پس اگر او یک مرتبه گفتن را کافی بداند، می تواند یک مرتبه بگوید . و همچنین است اگر مجتهد اعلم بفرماید : ( مسأله محل تأمّل یا محل اشکال است ) .
- [آیت الله بروجردی] اگر مجتهد اعلم در مسألهای فتوی دهد، مقلّد آن مجتهد یعنی کسی که از او تقلید می‌کند نمیتواند در آن مسأله به فتوای مجتهد دیگر عمل کند، ولی اگر فتوای ندهد و بفرماید:احتیاط آن است که فلان طور عمل شود مثلاً بفرماید احتیاط آن است که در رکعت سوم و چهارم نماز، سه مرتبه تسبیحات اربعه یعنی (سُبحانَ اللهِ و اَلحَمدُ لِلّهِ وَ لا اِلهَ اِلّا اللهُ وَ اللهُ اَکبَرُ) بگوید مقلّد باید یا به این احتیاط که احتیاط واجبش می‌گویند عمل کند و سه مرتبه بگوید و یا به فتوای مجتهدی که علم او را از مجتهد اعلم کمتر و از مجتهدهای دیگر بیشتر است عمل نماید، پس اگر او یک مرتبه گفتن را کافی بداند، می‌تواند یک مرتبه بگوید و همچنین است اگر مجتهد اعلم بفرماید:مسأله محل تأمل یا محل اشکال است.