ما برای اهل بیت(علیهم السلام) مقام ولایت را در نظر می گیریم و می گوییم مقام آنها بالاتر از پیامبران است این چگونه ممکن است در صورتی که پیامبران دارای منبع وحی بودند و خداوند در کتاب های آسمانی به آنها اشاره کرده ولی به 12 امام ما اشاره ای نکرده است؟

ما برای اهل بیت(علیهم السلام) مقام ولایت را در نظر می گیریم و می گوییم مقام آنها بالاتر از پیامبران است این چگونه ممکن است در صورتی که پیامبران دارای منبع وحی بودند و خداوند در کتاب های آسمانی به آنها اشاره کرده ولی به 12 امام ما اشاره ای نکرده است؟

در این باره گفتنی است؛ از آنجا که پیامبر اسلام، خاتم النبین است و از همه پیامبران افضل است و امامان علیهم السلام از نور پیامبر اسلامند بنابراین از جهت مقام علم و ولایت بر پیامبران گذشته برتر می دارند. آنان در روایات متعددی از پیامبر اسلام صحت این حقیقت بیان شده مانند: (علی منی و انا من علی)؛ (حسین منی و انا من حسین) که این گونه روایات نزد شیعه و اهل سنت مستند مشهور است. جهت توضیح بیشتر توجه شما را به مطالب زیر جلب می کنیم:
هر چند امامان معصوم(ع) حضور جسمانی پس از انبیاء بوده است ولی در خصوص مقام وحقیقت آنان بر اساس روایات متعدده برتر از انبیاء گذشته است که نمونه هایی از آن تقدیم می شود:
1. به سند معتبر از امام صادق(ع) به روایت رسول اکرم(ص) نقل شده است که: (... یا علی من و تو و امامان از فرزندان تو سرور خلقند در دنیا و پادشاهند در آخرت). (ترجمه حیاه القلوب، علامه مجلسی، اول، دارالاعتصام، 1417 ق، ص 118) که تعبیر سرور خلق و اطلاق و شمول آن انبیاء را نیز در بر می گیرد.
2. در عیون اخبار الرضا به سند معتبر از حضرت رضا(ع) روایت شده که حضرت رسول(ص) فرمودند: تو یا علی و فرزندان تو برگزیده های خدایند از خلقش (همان، ص 122) که در این مورد نیز اطلاق و شمول خلق، انبیاء گذشته را نیز در بر می گیرد.
3. از امام محمد باقر(ع) نقل شده است که: (خداوند متعال چهار ده هزار سال قبل از خلقت آدم، چهارده نور از نور عظمتش را خلق فرمود، پس آن چهارده نور ارواح ما بود [جابر می گوید] از امام دربارهء اسمای آن چهارده نور سؤال کردم ایشان فرمود: محمد، علی، فاطمه ، حسن و حسین(ع) و نور فرزند حسین(ع) که نهمی آنان قائم ایشان است. (بحارالانوار، ج 25، ص 4)
از امام صادق(ع) در ذیل این روایت نکاتی نقل شده است از جمله اینکه محبت علی(ع) محبت شخص موجود در دنیا در مدت زمان خاصی نمی باشد که محسوس به حواس جزئی است بلکه مراد محبت حقیقت الهی و مقام عقل کلی حضرت است قبل از اینکه هر خلقی خلق شود. (علم الیقین فی اصول الدین، محمد حسین فیض کاشانی، تحقیق محسن بیدارفر، اول، قم، بیدار، 1377 ش، ص 803)
صرف نظر از این روایات با دو منظر دیگر می توان برتری مقام ائمه را بر سایر انبیاء اثبات کرد:
اول آنکه، بر اساس دلایل متقن عقلی و روایی (انسان کامل) مثل اعلی و روح خدایی است که مخلوق اول و صادر اول می باشد و از این جهت بر تمامی انسانهای دیگر از حیث مقام و منزلت برتری دارد. (در این خصوص نگا: راهنما شناسی، دفتر ششم مجموعه پرسش های دانشجویی، محمد رضا کاشفی، قم، اول، نشر معارف، صص 13_31)
با توجه به روایات متعدد رسول خدا(ص) و عترت طاهره او اولین مخلوق بوده اند و از این رو مصداق اعلی و حقیقی انسان کامل اند.
_ امام باقر(ع) به جابر فرمود: اولین مخلوق، حقیقت محمدی(ص) و معصومین است. (بحارالانوار، ج 61، ص 142)
_ امام رضا(ع) به نقل از پدران خود می فرماید: اولین چیزی که خدای متعال خلق فرمود، ارواح ما است. (همان، ج 57، ص 58)
_ امیرمؤمنان فرمود: اولین مخلوق نور رسول خدا(ص) بود. (همان، ص 170)
به هر حال با توجه به روایات رسول اکرم(ص) و ائمه اطهار(ع) هر چند به لحاظ بدن مادی و از لحاظ زمانی متأخر از مخلوق اولی اند ولی از نظر رتبه وجودی و حقیقت روحی اولین مخلوق اند و از این رو بر تمامی مخلوقات و از جمله انبیاء پیشین برتری دارند.
لاجرم گفت آن رسول ذوفنونرمز نحن الآخرون السابقون
(مثنوی، دفتر 4، بیت 3764)
دوم آنکه بنا بر شواهدی نبی مکرم اسلام از انبیاء دیگر برتر است که تنها به دو مورد از آنها اشاره می کنیم.
الف) خدای سبحان به پیامبر(ص) دستور می‌دهد که: (بگو من اولین مسلمانم) ( انعام (6)، آیه 163.) و حال آن که به هیچ پیامبری چنین دستوری داده نشده است. مقصود از (اول المسلمین)، اوّلیت ذاتی یا رتبی است، نه زمانی و تاریخی؛ زیرا اگر اولیت زمانی بود، هر پیغمبری نسبت به قوم خویش (اول المسلمین) بود. پیامبران پیشین نیز به طریق اولی می‌توانستند مصداق این اولیت باشند. حال آن که خداوند می‌فرماید: (بگو من اولین مسلمانم). این اول المسلمین، نشانگر این حقیقت است که حضرت رسول(ص)، اولین صادر یا اولین ظاهر و یا اولین مخلوق است، یعنی، در رتبه وجودی آن حضرت، هیچ کس قرار ندارد. ( ر.ک: تفسیر موضوعی قرآن کریم، ج 8، ص 30.)
ب) این مطلب در جای خود به اثبات‌رسیده که هر فیضی که از جانب خدای سبحان نازل‌می‌شود، با حفظ ترتیب درجات است؛ چنان که هر فیضی هم که به سوی خدای سبحان رجوع‌می‌کند، به ترتیب درجات است. از این رو، اولین فیض در (قوس نزول)، آخرین فیض نیز در (قوس صعود) خواهد بود. بر این اساس از آن جا که قرآن کریم، رسول خدا را خاتم پیامبران دانسته است ( احزاب (33)، آیه 40.) و روایات، وجود مقدس نبی اکرم(ص) را نخستین کسی می‌داند که در قوس صعود به لقای خداوند بار می‌یابد. (انا اول وافد علی ربّی) ؛ ( بحارالانوار، ج 25، ص 1 و ج 36، ص 280.) می‌توان چنین نتیجه گرفت که مخلوق اول، رسول خدا(ص) است و او واجد همه مزایای مشترک و مزایای فرد فرد پیامبران و بعضی از خصایص ویژه است که آنان فاقد آن بوده‌اند. این نوع آیات و روایات، همچنین بیانگر این حقیقت است که تا روز قیامت، احدی بهتر از پیغمبر اسلام نخواهد آمد؛ زیرا آن حضرت انسان کاملی است که اگر میلیون‌ها سال نیز بگذرد، کامل‌تر از او نخواهد آمد و اگر کامل‌تر از ایشان یافت می‌شد، حتماً او به مقام خاتمیّت می‌رسید؛ نه رسول اکرم(ص). چون تالی باطل است، مقدّم هم باطل خواهد بود؛ یعنی، چون کسی جز رسول خدا(ص) به خاتمیت نرسیده است، مشخص می‌شود که کامل‌تر از آن حضرت نیز وجود ندارد. به همین جهت از معصومان(ع)، نقل شده است: (ما حالاتی داریم که نبی مرسل و ملک مقرب هم به آن راه ندارند) ( همان، 79، ص 343.) و این کلامی متین است؛ زیرا کسی که در (قوس نزول)، اولین فیض و در (قوس صعود) آخرین و کامل‌ترین آن است؛ نه نبی مرسل به مرحله او بار می‌یابد و نه ملک مقرب راه پیدا می‌کند. ( تفسیر موضوعی قرآن کریم، ج 8، ص 53 و 24؛ ج 9، ص 233.)
منتهی در عشق چون او بود فردپس مر او را ز انبیا تخصیص کرد
گر نبودی بهر عشق پاک راکی وجودی دادمی افلاک را
( مثنوی، دفتر 5، ابیات 2738 - 2739.)
از سوی دیگر با توجه به این حقیقت که اماماند بمنزله پیامبر اسلامند. (اصول کافی، ح 702) و نفس آنان نفس نبی اکرم(ص) می باشد. (نگا: موسوعه الامام علی ابن ابی طالب، ج 8، صص 9_12) می توان اذعان کرد که مقام ائمه(ع) به دلیل قرابت و منزلت و مکنت وجودی با رسول اکرم(ص) از انبیاء دیگر برتر است.