چرا تعداد امامان 12تا است چرا 5 یا 6 تا نیست البته این سوال را از این باب می پرسم که هیچ کار خدا بی حکمت نیست و می خواهم حکمت 12تا را بدانم نه اینکه بهانه گیری یا اشکال تراشی بنماییم.

چرا تعداد امامان 12تا است چرا 5 یا 6 تا نیست البته این سوال را از این باب می پرسم که هیچ کار خدا بی حکمت نیست و می خواهم حکمت 12تا را بدانم نه اینکه بهانه گیری یا اشکال تراشی بنماییم.

1 از روایات اهل بیت (ع) چنین بر می آید که عدد دوازده در همه ی امّتها به شکلی وجود داشته است ؛ که به برخی از آن اَشکال در روایات تصریح شده است ؛ برای مثال فرزندان حضرت یعقوب(ع) که نسل بنی اسرائیل از آنهاست دوازده تن بوده اند ؛ در امّت موسی نقبا دوازده تن بوده اند ؛ تعداد چشمه هایی که با عصای حضرت موسی (ع) جوشیدند دوازده چشمه بوده است ؛ راه هایی که موسی (ع) از دریا گشود دوازده مسیر بودند ؛ الواح موسی ، دوازده زراع بوده است ؛ حواریون عیسی(ع) دوازده تن بوده اند و ...
( حضرت صادق (ع) فرمودند: روایت شده است به سند صحیح از سلمان فارسی (رضی اللَّه عنه) که می‌گفت: وارد شدم به خدمت حضرت رسول اکرم (ص)، و چون متوجه به سوی من شد فرمود: ای سلمان! خداوند متعال رسول و پیغمبری را نفرستاده است مگر آنکه برای او دوازده نقیب بوده است. گفتم: یا رسول اللَّه این موضوع را از پیروان دو کتاب (تورات و انجیل) شنیده و دانسته‌ام. فرمود: ای سلمان! آیا نقباء دوازده‌گانه مرا که خداوند متعال آنان را برای مقام امامت و وصایت انتخاب فرموده است می‌شناسی؟ گفتم: خداوند متعال و رسول او داناتر است. فرمود: پروردگار جهان مرا از نور خالص و صاف خود آفریده، و سپس مرا برای اطاعت و بندگی خود خواند و من اجابت کردم.
و از نور من علی بن ابی طالب را آفریده، و او را به مقام اطاعت و پیروی خود دعوت فرمود و او قبول کرد. و از نور من و علی دخترم فاطمه را آفریده و او را نیز به اطاعت او امر خود خواند و او پذیرفت. و از نور من و علی بن ابی طالب و فاطمه دخترم فرزندانم حسن و حسین را آفریده، و آنها نیز دعوت پروردگار متعال را اجابت نمودند.
و از این نظر ما را با پنج اسم از اسماء خود نامید. پس خداوند متعال محمود و مورد ستایش و حمد است و من محمد هستم، و او علی و بلند مقام است و این پسر عمویم نامیده شده است به علی. و خداوند فاطر و شکافنده و جداکننده حق از باطل و نور از ظلمت است و دخترم فاطمه قطع‌کننده و جدا سازنده است. و خداوند متعال صاحب خوبی و نیکوئیها و احسان است و فرزندم حسن است و دیگری حسین است.
و خداوند متعال از نور فرزندم حسین نه فرزند از او آفرید که آنان پیشوایان آیین من هستند، و آنان را برای بندگی و اطاعت اوامر خود دعوت فرمود و قبول کردند. و این امر پیش از آفریدن خلق بود، و در آن هنگام ساختمان آسمان و گسترش زمین و وجود هوا و ملک و انسان صورت نگرفته، و ما انواری بودیم که پروردگار متعال را تسبیح و تقدیس کرده، و فرمان او را شنیده و پیروی می‌نمودیم. عرض کردم یا رسول اللَّه! کسی که آنان را شناخته و به حقیقت مقامات آنان معرفت پیدا کند چه اجری خواهد داشت؟ فرمود: ای سلمان! کسی که آنان را نیکو و به حق معرفت شناخته، و از آنان پیروی و تبعیت کرده، و دوستی و موالات با آنان نموده و از دشمنان و مخالفین آنان تبرئه و دوری کند؛ هر آینه در زمره ما محشور گشته و وارد شدن و بیرون آمدن او مطابق با ما خواهد شد، پس هر کجا که ما وارد شدیم وارد می‌شود و در هر کجا که سکنی اختیار کردیم او نیز ساکن خواهد شد. ) (مصباح الشریعة ، ترجمه مصطفوی ، ص: 295 ، باب 67)
2 در قرآن کریم و احکام دینی و امور تکوینی نیز عدد دوازده به فراوانی دیده می شود که بنا به شواهد نقلی به نوعی با تعداد اوصیاء مرتبط اند. برای نمونه:
1. کلمه ی امام با مشتقّاتش در قرآن کریم دوازده بار ذکر شده است.
2. تکبیرات دو رکعت نماز یومیّه که دو رکعت بودن اصل نماز یومیّه است دوازده تاست ؛ و نماز ، عبادت کامل است چونانکه امام عبد کامل است و الله اکبر رکن الارکان است در نماز.
3. همچنین تکبیرات نماز عید دوازده تاست که در زمان حضور امام معصوم واجب است.
4. نهرهای بهشت که در قرآن کریم نام برده شده اند دوازده نهرند و امام مانند نهری است که مردمان را از هدایت ساری خدا سیراب می کند.
5. عدد ماهها در نزد خدا دوازده ماه است. ( إِنَّ عِدَّةَ الشُّهُورِ عِنْدَ اللَّهِ اثْنا عَشَرَ شَهْراً فی‌ کِتابِ اللَّهِ یَوْمَ خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْض‌. تعداد ماه‌ها نزد خداوند در کتاب الهی، از آن روز که آسمانها و زمین را آفریده، دوازده ماه است. ) (التوبة:36) و در روایات گفته شده که تعداد خلفای پیامبر به تعداد ماههاست. لذا از نگاه معصوم بین این دو ربطی وجود دارد که باهم ذکر می شوند.
6. بروج آسمان که منازل ماه و خورشید و راهنمای مسافران و دریانوردان است دوازده برج است که باز با تعداد ائمه ربط داده شده است.
8. خورشید و ماه که در روایات متعددی امام معصوم به آنها تشبیه شده است در دوازده منزل سیر می کنند.
9. در برخی متون علوم خفیّه نیز بین تعداد حروف عربی و حروف مقطّعه ی قرآن کریم و خواصّ حروف و اعداد در علوم غریبه و تعداد ائمه و تعداد چهارده معصوم و تعداد اصحاب کساء ارتباطات متعدّدی ذکر شده است.
3 آنچه در شماره های سابق ذکر شد ، اگر چه حکمت دوازده نفر بودن ائمه را بیان نمی کنند و از نظر علوم عقلی ارزش چندانی ندارند ، ولی این ظنّ قوی را تولید می کنند که عدد دوازده در باره ی ائمه (ع) و دیگر امور یاد شده اتّفاقی نبوده حامل سرّی الهی است. امّا اینکه حکمت و سرّ این عدد چیست؟ در روایات اهل بیت (ع) سخن صریحی در این باره یافت نشد ؛ البته در علوم خفیّه همچون علم الاعداد و علم الحروف و امثال این علوم ، استفاده های خاصّی از این عدد و اسامی اهل بیت (ع) و حروف آنها می شود که نزد اهلش معلوم است ولی اینان معمولاً از علنی نمودن علم خود اِبا دارند ؛ و آنچه از علوم خفیّه در برخی کتب رایج پخش شده و در دست مردم عادی است چندان قابل اعتماد نیست. لذا قضاوت در مورد صحّت و سقم ادّعاهای اصحاب علوم خفیّه را باید به اهلش سپرد که آنها هم اندک و انگشت شمارند.
نکته دیگر اینکه اگر چه ما سر عدد دوازده را در اینجا نمی دانیم لیکن به احتمال قوی امامان دوازده گانه تنها کسانی بوده اند که کمالات و شایستگی لازه برای تحمل بار مسئولیت امامت دارا شده اند و چه بسا اگر کسانی دیگر نیز خود را به آن مرتبه از کمالات می رساندند بر تعداد امامان افزوده می شد. بنابراین محدودیت به دوازده به خاطر خصوصیت این عد د نیست ، بلکه فقدان کسان دیگر صاحب شرایط است .