چرا مذهب ما را جعفری و امام صادق(ع) را رئیس مذهب جعفری نام نهادند؟
چرا مذهب ما را جعفری و امام صادق(ع) را رئیس مذهب جعفری نام نهادند؟ شیعه در لغت به معنی: پیروی کردن از دیگری و محبت ورزیدن به او (لسان العرب، کلمه شیع) و در اصطلاح به کسانی گفته می شود که به امامت و خلافت بلا فصل علی علیه السلام معتقدند و بر این عقیده اند که امامت او از طریق نص جلی و خفی ثابت شده و امامت حق او و فرزندان اوست. (اوائل المقال ، ص42/ الملل و النحل، ج1، ص 146) و از طریق شیعه و سنی روایاتی نقل شده است که اولین بار لفظ شیعه توسط پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم در مورد عده ای از صحابه به کار گرفته شده است. چنانکه سیوطی از جابربن عبد الله انصاری و ابن عباس و علی علیه السلام روایت کرده که پیامبر صل الله علیه و آله و سلم در تفسیر آیه (ان الذین امنوا و عملوا الصالحات اولئک هم خیر البریة).(سوره بینه، آیه7) اشاره به علی علیه السلام کرد و فرمود: او و شیعیانش روز قیامت رستگار خواهند بود.(الدر المنثور، ج8، ص589، چاپ دار الفکر/ تفسیر طبری، جزء آخر (تفسیر سوره بیّنه)) علت اینکه به شیعه امامی شیعه جعفری می گویند، در حال که ما علوی، حسنی، حسینی و به همه اینها منتسب هستیم این است که حضرت علیه السلام در عصری قرار گرفتند که مکاتب اربعه فقهی اهل سنت که در حال هستی بودند؛ شاخص گردیدند و دیگران بطور مستقیم و غیر مستقم در سر درس حضرت علیه السلام حاضر شده و استفاده می کردند. در حوزه علمی امام ششم علیه السلام، چهار هزار نفر محدث و دانشمند شرکت می کردند که عده ای از بزرگان و رجال علمی اهل سنت مانند: ابو حنیفه، قاضی سکونی، قاضی ابوالبختری و... افتخار شاگردی آن حضرت را پیدا کردند. آن حضرت تا اواخر زمان امامت خود از فرصت استفاده نمود به نشر تعالیم دینی پرداخت و شخصیت های علمی بسیاری در فنون مختلف عقلی و نقلی مانند زراره، محمد بن مسلم، هشام بن حکم، جابر بن حیان و... پرورش داد. موفقیت علمی امام علیه السلام، احاطه و تسلط ایشان و برتریشان در احادیث و مباحث فقهی باعث احساس نیاز همگان به علم و فکر او بود و این موارد بالا باعث شد که امام علیه السلام بتواند با توجه به امکانات زمانی و خصوصیات علمی خود، مکتب اصیل فقهی را پی ریزی کند . بوستانی که از اندیشه و دستاورد امام جعفر صادق علیه السلام به ثمر نشست بهره های وافر به دنیای تشیع و هم به بشریت امروز هدیه داد . لذا مذهب شیعه را جعفری می خوانند چرا که عمده مسائل فقه امامیه از امام جعفر صادق رسیده است و برنامه ها و تلاش آن امام همام علیه السلام بود که با ارائی خطوط فکری به شاگردان خویش اسلام راستین را شناساند . بطور دقیق تر می توان امور ذیل را منشأ این نامگذاری دانست: 1- مجال و زمینه مناسبی که سبب شد مجموعه عظیمی از معارف و تعالیم و احکام دینی در حوزه علمی امام صادق علیه السلام تبیین شود. 2- چهره شاخص و سرشناس و شناخته شده حضرت علیه السلام در میان تمام فرق و گروه های مسلمان. 3- با توجه به این که برخی از ائمه چهارگانه، شاگرد امام صادق علیه السلام و برخی شاگرد شاگردان آن حضرت علیه السلام بوده اند، پیروی شیعه از فقه و مذهب اهل بیت با نام جعفری نامی شناخته شده و معتبر، نزد پیروان مذاهب اربعه بوده است. 4- علاوه بر این که، عنوان (مذهب جعفری)، شیعیان پیرو مکتب فقهی اهل بیت را از شیعه زیدیه که از فقه اهل بیت پیروی نمی کنند جدا می سازد. (برای آشنایی بیشتر رجوع کنید به کتاب، حیات فکری و سیاسی امامان شیعه، نوشته رسول جعفریان.)
عنوان سوال:

چرا مذهب ما را جعفری و امام صادق(ع) را رئیس مذهب جعفری نام نهادند؟


پاسخ:

چرا مذهب ما را جعفری و امام صادق(ع) را رئیس مذهب جعفری نام نهادند؟

شیعه در لغت به معنی: پیروی کردن از دیگری و محبت ورزیدن به او (لسان العرب، کلمه شیع) و در اصطلاح به کسانی گفته می شود که به امامت و خلافت بلا فصل علی علیه السلام معتقدند و بر این عقیده اند که امامت او از طریق نص جلی و خفی ثابت شده و امامت حق او و فرزندان اوست. (اوائل المقال ، ص42/ الملل و النحل، ج1، ص 146) و از طریق شیعه و سنی روایاتی نقل شده است که اولین بار لفظ شیعه توسط پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم در مورد عده ای از صحابه به کار گرفته شده است. چنانکه سیوطی از جابربن عبد الله انصاری و ابن عباس و علی علیه السلام روایت کرده که پیامبر صل الله علیه و آله و سلم در تفسیر آیه (ان الذین امنوا و عملوا الصالحات اولئک هم خیر البریة).(سوره بینه، آیه7) اشاره به علی علیه السلام کرد و فرمود: او و شیعیانش روز قیامت رستگار خواهند بود.(الدر المنثور، ج8، ص589، چاپ دار الفکر/ تفسیر طبری، جزء آخر (تفسیر سوره بیّنه))
علت اینکه به شیعه امامی شیعه جعفری می گویند، در حال که ما علوی، حسنی، حسینی و به همه اینها منتسب هستیم این است که حضرت علیه السلام در عصری قرار گرفتند که مکاتب اربعه فقهی اهل سنت که در حال هستی بودند؛ شاخص گردیدند و دیگران بطور مستقیم و غیر مستقم در سر درس حضرت علیه السلام حاضر شده و استفاده می کردند. در حوزه علمی امام ششم علیه السلام، چهار هزار نفر محدث و دانشمند شرکت می کردند که عده ای از بزرگان و رجال علمی اهل سنت مانند: ابو حنیفه، قاضی سکونی، قاضی ابوالبختری و... افتخار شاگردی آن حضرت را پیدا کردند.
آن حضرت تا اواخر زمان امامت خود از فرصت استفاده نمود به نشر تعالیم دینی پرداخت و شخصیت های علمی بسیاری در فنون مختلف عقلی و نقلی مانند زراره، محمد بن مسلم، هشام بن حکم، جابر بن حیان و... پرورش داد.
موفقیت علمی امام علیه السلام، احاطه و تسلط ایشان و برتریشان در احادیث و مباحث فقهی باعث احساس نیاز همگان به علم و فکر او بود و این موارد بالا باعث شد که امام علیه السلام بتواند با توجه به امکانات زمانی و خصوصیات علمی خود، مکتب اصیل فقهی را پی ریزی کند .
بوستانی که از اندیشه و دستاورد امام جعفر صادق علیه السلام به ثمر نشست بهره های وافر به دنیای تشیع و هم به بشریت امروز هدیه داد .
لذا مذهب شیعه را جعفری می خوانند چرا که عمده مسائل فقه امامیه از امام جعفر صادق رسیده است و برنامه ها و تلاش آن امام همام علیه السلام بود که با ارائی خطوط فکری به شاگردان خویش اسلام راستین را شناساند .
بطور دقیق تر می توان امور ذیل را منشأ این نامگذاری دانست:
1- مجال و زمینه مناسبی که سبب شد مجموعه عظیمی از معارف و تعالیم و احکام دینی در حوزه علمی امام صادق علیه السلام تبیین شود.
2- چهره شاخص و سرشناس و شناخته شده حضرت علیه السلام در میان تمام فرق و گروه های مسلمان.
3- با توجه به این که برخی از ائمه چهارگانه، شاگرد امام صادق علیه السلام و برخی شاگرد شاگردان آن حضرت علیه السلام بوده اند، پیروی شیعه از فقه و مذهب اهل بیت با نام جعفری نامی شناخته شده و معتبر، نزد پیروان مذاهب اربعه بوده است.
4- علاوه بر این که، عنوان (مذهب جعفری)، شیعیان پیرو مکتب فقهی اهل بیت را از شیعه زیدیه که از فقه اهل بیت پیروی نمی کنند جدا می سازد. (برای آشنایی بیشتر رجوع کنید به کتاب، حیات فکری و سیاسی امامان شیعه، نوشته رسول جعفریان.)





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین