با عنایت به آیه 29 سوره بقره آیا قبل از خلقت آدم و حوا خداوند موجودات دیگری را نیز خلق کرده بود که به فساد و تباهی برخیزند؟
با عنایت به آیه 29 سوره بقره آیا قبل از خلقت آدم و حوا خداوند موجودات دیگری را نیز خلق کرده بود که به فساد و تباهی برخیزند؟ علما درباره‌ی منشأ کلام ملائکه (أتجعل فیها من یفسد فیها)، اقوال مختلفی را مطرح کرده‌اند که خلاصه‌ی آن‌ها چنین است: 1. صدور سخن فوق از جانب ملائکه، به لحاظ ظن و استنباط خود آن‌ها بوده است؛ زیرا آن‌ها می‌دانستند موجود زمینی قطعا مادی و مرکب از شهوت و غضب است و عالم آن‌ها هم عالم تزاحم و محدودیت است، لذا چنین زندگانیی طبعا خالی از مفاسد و خون‌ریزی نخواهد بود. علامه طباطبایی این قول را پذیرفته است، (علامه طباطبایی، محمدحسین، ترجمه المیزان، ج 1، ص 147) 2. قبل از انسان، جنیان روی زمین زندگی می‌کردند که فساد و خونریزی می‌کردند به همین جهت ملائکه به امر الهی آنان را هلاک کردند. ملائکه، خون‌ریزی و فساد این‌ها را به چشم دیده بودند. این ملائکه با این سابقه‌ی ذهنی، مولود جدید را به مخلوقات فساد کننده پیشین قیاس کردند. طبرسی این قول را به کثیری از مفسرین نسبت داده است، (طبرسی، مجمع‌البیان، ج 1، ص 72 نشر بیروت، دار احیاء التراث العربی، 1379 ق). 3. از ابن عباس و ابن مسعود هم نقل شده است که کلام ملائکه از روی یقین بوده است؛ زیرا خداوند قبلاً آن‌ها را از چنین وضعیتی آگاهی داده بود، تا آن‌ها بیش‌تر به علم غیبی خدا معرفت پیدا بکنند. امام فخر رازی این وجه را به عنوان قول مطرح کرده است، (فخر رازی، مفاتیح‌الغیب، ج 2، ص 170). 4. گفته‌ی ملائکه از روی اخبار نبوده است، بلکه صرف استفهام و استخبار و استعلام صورت گرفته است. فرشتگان می‌خواستند از مصلحت و حکمت آن اطلاع یابند. طبرسی و فخر رازی این قول را مطرح کرده‌اند، (همان).
عنوان سوال:

با عنایت به آیه 29 سوره بقره آیا قبل از خلقت آدم و حوا خداوند موجودات دیگری را نیز خلق کرده بود که به فساد و تباهی برخیزند؟


پاسخ:

با عنایت به آیه 29 سوره بقره آیا قبل از خلقت آدم و حوا خداوند موجودات دیگری را نیز خلق کرده بود که به فساد و تباهی برخیزند؟
علما درباره‌ی منشأ کلام ملائکه (أتجعل فیها من یفسد فیها)، اقوال مختلفی را مطرح کرده‌اند که خلاصه‌ی آن‌ها چنین است:
1. صدور سخن فوق از جانب ملائکه، به لحاظ ظن و استنباط خود آن‌ها بوده است؛ زیرا آن‌ها می‌دانستند موجود زمینی قطعا مادی و مرکب از شهوت و غضب است و عالم آن‌ها هم عالم تزاحم و محدودیت است، لذا چنین زندگانیی طبعا خالی از مفاسد و خون‌ریزی نخواهد بود. علامه طباطبایی این قول را پذیرفته است، (علامه طباطبایی، محمدحسین، ترجمه المیزان، ج 1، ص 147)
2. قبل از انسان، جنیان روی زمین زندگی می‌کردند که فساد و خونریزی می‌کردند به همین جهت ملائکه به امر الهی آنان را هلاک کردند. ملائکه، خون‌ریزی و فساد این‌ها را به چشم دیده بودند. این ملائکه با این سابقه‌ی ذهنی، مولود جدید را به مخلوقات فساد کننده پیشین قیاس کردند. طبرسی این قول را به کثیری از مفسرین نسبت داده است، (طبرسی، مجمع‌البیان، ج 1، ص 72 نشر بیروت، دار احیاء التراث العربی، 1379 ق).
3. از ابن عباس و ابن مسعود هم نقل شده است که کلام ملائکه از روی یقین بوده است؛ زیرا خداوند قبلاً آن‌ها را از چنین وضعیتی آگاهی داده بود، تا آن‌ها بیش‌تر به علم غیبی خدا معرفت پیدا بکنند. امام فخر رازی این وجه را به عنوان قول مطرح کرده است، (فخر رازی، مفاتیح‌الغیب، ج 2، ص 170).
4. گفته‌ی ملائکه از روی اخبار نبوده است، بلکه صرف استفهام و استخبار و استعلام صورت گرفته است. فرشتگان می‌خواستند از مصلحت و حکمت آن اطلاع یابند. طبرسی و فخر رازی این قول را مطرح کرده‌اند، (همان).





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین