احکام شرعی
احکام شرعی، قوانین دینی هستند که خواست و اراده خداوند را نشان داده و وظیفه عملی انسان را مشخص می‌کنند.
آیا احکام شرعی اسلام مغایر با خوشی های انسان است یا خیر؟ چرا؟
آیا احکام شرعی اسلام مغایر با خوشی های انسان است یا خیر؟ چرا؟ 1. با توجه به آموزه ی موجود در منابع دینی، یعنی قرآن و سیره ی پیشوایان معصوم ، دین اسلام نه تنها موافق نشاط و شادی بلکه تأمین کننده نشاط و شادی حقیقی است . امّا برخی به جای اینکه دین را از منابع آن گرفته در مورد آن قضاوت نمایند به باورهای دینداران سطحی مراجعه نموده بر اساس آن درباره ی دین اسلام قضاوت می کنند. در اسلام سفارش به نشاط و سرزندگی و پرهیز از کسالت و بی حالی و افسردگی چندان زیاد است که اگر روایات مربوط به آن یکجا گرد آورده شود کتابی از آن ساخته خواهد شد. در سطور زیر به چند نمونه از این روایات اشاره می شود. ( قَالَ ع إِیَّاکَ وَ الْکَسَلَ وَ الضَّجَرَ فَإِنَّهُمَا مِفْتَاحُ کُلِّ شَرٍّ- مَنْ کَسِلَ لَمْ یُؤَدِّ حَقّاً- وَ مَنْ ضَجِرَ لَمْ یَصْبِرْ عَلَی حقّ . معصوم (ع) فرمود: بر تو باد پرهیز از کسل بودن و افسردگی ، که همانا آن دو کلید هر شرّی هستند. هر که کسل باشد حقّ خدا را اداء نمی کند ؛ و هر که افسرده و غمگین باشد بر حقّ و حقیقت صبر نمی کند. ) (بحار الأنوار ، ج75 ،ص175 ) ( ... وَ النَّشَاطُ وَ ضِدَّهُ الْکَسَلَ وَ الْفَرَحُ وَ ضِدَّهُ الْحَزَنَ وَ الْأُلْفَةُ وَ ضِدَّهَا الْفُرْقَة... امام صادق (ع) هنگام شمارش لشکر عقل و ضدّ آنها (لشکرجهل ) فرمودند: ... و نشاط که ضدّ آن کسل بودن است ؛ و شادمانی که ضدّ آن غصّه است ؛ و الفت که ضدّ آن جدایی است. ... ) (بحار الأنوار ، ج1 ،ص111 ) ( ... فَعَدُوُّ الْإِیمَانِ الْکُفْرُ وَ عَدُوُّ الْحِلْمِ الْحُمْقُ وَ عَدُوُّ الْعَقْلِ الْغَیُّ وَ عَدُوُّ الْعِلْمِ الْجَهْلُ وَ عَدُوُّ الْعَمَلِ الْکَسَل ... دشمن ایمان کفر است ، و دشمن حلم ، حماقت ، و دشمن عقل ، گمراهی و دشمن علم ، جهل و دشمن عمل ، کسالت و بی حالی. ... ) (بحار الأنوار ، ج58 ،ص288 ) ( إِیَّاکَ وَ الضَّجَرَ وَ الْکَسَلَ فَإِنَّهُمَا یَمْنَعَانِکَ حَظَّ الدُّنْیَا وَ الْآخِرَة . بپرهیز از افسردگی و کسالت ؛ همانا آن دو تو را از به دست آوردن حظّ دنیا و آخرت باز می دارند. ) (بحار الأنوار ، ج66 ،ص395 ) ( إِنَّ الْأَشْیَاءَ لَمَّا ازْدَوَجَتْ ازْدَوَجَ الْکَسَلُ وَ الْعَجْزُ- فَنُتِجَ مِنْهُمَا الْفَقْر. زمانی که اشیاء با یکدیگر ازدواج می کردند ، کسلی با ناتوانی ازدواج نمود و از آن دو فقر زاده شد.) (بحار الأنوار ، ج75 ،ص59 ) ( الْکَسَلُ یُضِرُّ بِالدِّینِ وَ الدُّنْیَا . کسل بودن زیانبار است نسبت به دین و دنیا ) (بحار الأنوار ، ج75 ،ص180) ( ... غَسْلُ الثِّیَابِ یَذْهَبُ بِالْهَمِّ وَ الْحُزْنِ وَ هُوَ طَهُورٌ لِلصَّلَاةِ. شستن لباسها غم و غصّه را از بین می برد همچنین پاکیزگی است برای نماز.) ( بحار الأنوار ، ج10 ،ص91 ) ( النَّشَاطُ فِی قِیَامِ اللَّیْلِ وَ الْیَأْسُ مِمَّا فِی أَیْدِی النَّاسِ وَ الْحِفْظُ لِأَمْرِ اللَّهِ وَ نَهْیِهِ عَزَّ وَ جَل. نشاط در شب زنده داری (نماز شب خواندن) است ، و در چشم نداشتن به آن چیزی است که در دست مردم است ، و در رعایت امر و نهی خداوند عَزَّ وَ جَل است. ) ( بحار الأنوار ، ج27 ،ص78 ) ( وَ رُوِیَ أَنَّهُ ص کَانَ یَمْزَحُ وَ لَا یَقُولُ إِلَّا حَقّاً وَ لَا یُؤْذِی قَلْباً وَ لَا یُفْرِطُ فِیه . روایت شده که همانا او (پیامبر (ص) ) همواره شوخی می کرد ولی در شوخی جز سخن حقّ نمی گفت و قلب کسی را آزرده نمی کرد و در شوخی زیاده روی نمی نمود. ) (بحار الأنوار ، ج69 ،ص235 ) 2. احکام الهی نیز همگی برای نشاط بخشی و سرزندگی وضع شده اند. برای مثال روزه با سم زدایی از بدن ، و تقویت اعصاب زمینه ی نشاط را فراهم می کند. آمارها نشان داده که در ماه رمضان میزان جرم و جنایت و خشونت و طلاق و امثال این امور به شدّت کاهش می یابند ؛ و با اینکه مردم گرسنه اند ولی خوشرویی و نشاط در چهره ها به وضوح دیده می شود. همچنین تحقیقات روانشناسان نشان داده که افراد اهل دعا و نیایش کمتر از افراد دیگر دچار مشکلات روانی می شوند ؛ حتّی ثابت شده درصد بیماریهای جسمی این افراد نیز کمتر از دیگر افراد است. جالب است که حتّی گریه برای اهل بیت (ع) نیز موجب نشاط خاصّی در افراد مومن می شود ؛ به نحوی که بعد از گریه بر امام حسین (ع) افراد نوعی سبکی و نشاط معنوی در وجود خود احساس می کنند. همچنین آمارها نشان داده که در محرّم جرم و جنایت و بزهکاریها به شدّت پایین می آید و در مقابل همدلی ها و خیرات و حسنات و الفتها افزونی می گیرند. همچنین تحقیقات نشان می دهد که وضو با آب سرد که مستحبّ است باعث نشاط می شود. باز ثابت شده که در حالت سجده بیشتر مقدار خون به مغز می رسد که موجب فعّالتر شدن مغز می شود. استنشاق آب که قبل از وضو مستحبّ است مانع از سینوزیت و دیگر دردهای سر و صورت می شود. مسواک زدن که مستحبّ است یکی دیگر از علل نشاط است. خواب قیلوله خواب دم ظهر که مستحبّ است باعث تقویت حافظه و نشاط در بقیّه ساعات روز است. پوشیدن لباس تیره و سیاه جز در عزای اهل بیت و علما و شهدا مکروه است و بر عکس پوشیدن لباس روشن و بخصوص سفید مستحبّ است. همچنین وسواس که از عوامل اضطراب است حرام و عبادت با وسواس خروج از حکم دین است. و ... البته در دین اسلام ، سرخوشی و مستانگی ، قهقه زدن ، شوخی های زشت و زننده ، زیاده روی در شوخی ، الکی خوشی و امثال این امور نیز جایز نیستند ؛ چرا که اینگونه امور نیز انسان مثل افسردگی و کسلی و غم و غصّه ی منفی باعث رکود بوده عقل را زائل می کنند. 3. با کندوکاوی اجمالی در نظریات و گفته‌های دانشمندان و متون معتبر ، می‌توان موارد ذیل را در زمره ی عوامل نشاط و انبساط درونی بر شمرد. 1. ایمان 2. داشتن روحیّه ی رضایتمندی و تحمّل 3. پرهیز از گناه 4. مبارزه با نگرانی 5. تبسّم و خنده 6. مزاح و شوخی منطقی 7. استعمال بوی خوش 8. آراستگی ظاهری در حدّ متعارف 9. پوشیدن لباس‌های روشن 10.پرهیز از مجالست با افراد افسرده 11. ورزش و کار و فعّالیّت بدنی 12. داشتن روحیّه ی توکّل و امیدواری 13. سیر و سفر 14. نماز شب 15. تفریح و مشاهده طبیعت بخصوص فضاهای سبز 16. تلاوت قرآن 17. تفکر در آفریده‌های خداوند 18. صدقه دادن و... ر.ک: وسائل الشیعة، شیخ حر عاملی، ج 5، باب ملابس. امالی شیخ طوسی، حدیث 45 بحارالانوار، محمدباقر مجلسی، ج 71، ص 95
آیا احکام شرعی اسلام مغایر با خوشی های انسان است یا خیر؟ چرا؟ 1. با توجه به آموزه ی موجود در منابع دینی، یعنی قرآن و سیره ی پیشوایان معصوم ، دین اسلام نه تنها موافق نشاط و شادی بلکه تأمین کننده نشاط و شادی حقیقی است . امّا برخی به جای اینکه دین را از منابع آن گرفته در مورد آن قضاوت نمایند به باورهای دینداران سطحی مراجعه نموده بر اساس آن درباره ی دین اسلام قضاوت می کنند. در اسلام سفارش به نشاط و سرزندگی و پرهیز از کسالت و بی حالی و افسردگی چندان زیاد است که اگر روایات مربوط به آن یکجا گرد آورده شود کتابی از آن ساخته خواهد شد. در سطور زیر به چند نمونه از این روایات اشاره می شود. ( قَالَ ع إِیَّاکَ وَ الْکَسَلَ وَ الضَّجَرَ فَإِنَّهُمَا مِفْتَاحُ کُلِّ شَرٍّ- مَنْ کَسِلَ لَمْ یُؤَدِّ حَقّاً- وَ مَنْ ضَجِرَ لَمْ یَصْبِرْ عَلَی حقّ . معصوم (ع) فرمود: بر تو باد پرهیز از کسل بودن و افسردگی ، که همانا آن دو کلید هر شرّی هستند. هر که کسل باشد حقّ خدا را اداء نمی کند ؛ و هر که افسرده و غمگین باشد بر حقّ و حقیقت صبر نمی کند. ) (بحار الأنوار ، ج75 ،ص175 ) ( ... وَ النَّشَاطُ وَ ضِدَّهُ الْکَسَلَ وَ الْفَرَحُ وَ ضِدَّهُ الْحَزَنَ وَ الْأُلْفَةُ وَ ضِدَّهَا الْفُرْقَة... امام صادق (ع) هنگام شمارش لشکر عقل و ضدّ آنها (لشکرجهل ) فرمودند: ... و نشاط که ضدّ آن کسل بودن است ؛ و شادمانی که ضدّ آن غصّه است ؛ و الفت که ضدّ آن جدایی است. ... ) (بحار الأنوار ، ج1 ،ص111 ) ( ... فَعَدُوُّ الْإِیمَانِ الْکُفْرُ وَ عَدُوُّ الْحِلْمِ الْحُمْقُ وَ عَدُوُّ الْعَقْلِ الْغَیُّ وَ عَدُوُّ الْعِلْمِ الْجَهْلُ وَ عَدُوُّ الْعَمَلِ الْکَسَل ... دشمن ایمان کفر است ، و دشمن حلم ، حماقت ، و دشمن عقل ، گمراهی و دشمن علم ، جهل و دشمن عمل ، کسالت و بی حالی. ... ) (بحار الأنوار ، ج58 ،ص288 ) ( إِیَّاکَ وَ الضَّجَرَ وَ الْکَسَلَ فَإِنَّهُمَا یَمْنَعَانِکَ حَظَّ الدُّنْیَا وَ الْآخِرَة . بپرهیز از افسردگی و کسالت ؛ همانا آن دو تو را از به دست آوردن حظّ دنیا و آخرت باز می دارند. ) (بحار الأنوار ، ج66 ،ص395 ) ( إِنَّ الْأَشْیَاءَ لَمَّا ازْدَوَجَتْ ازْدَوَجَ الْکَسَلُ وَ الْعَجْزُ- فَنُتِجَ مِنْهُمَا الْفَقْر. زمانی که اشیاء با یکدیگر ازدواج می کردند ، کسلی با ناتوانی ازدواج نمود و از آن دو فقر زاده شد.) (بحار الأنوار ، ج75 ،ص59 ) ( الْکَسَلُ یُضِرُّ بِالدِّینِ وَ الدُّنْیَا . کسل بودن زیانبار است نسبت به دین و دنیا ) (بحار الأنوار ، ج75 ،ص180) ( ... غَسْلُ الثِّیَابِ یَذْهَبُ بِالْهَمِّ وَ الْحُزْنِ وَ هُوَ طَهُورٌ لِلصَّلَاةِ. شستن لباسها غم و غصّه را از بین می برد همچنین پاکیزگی است برای نماز.) ( بحار الأنوار ، ج10 ،ص91 ) ( النَّشَاطُ فِی قِیَامِ اللَّیْلِ وَ الْیَأْسُ مِمَّا فِی أَیْدِی النَّاسِ وَ الْحِفْظُ لِأَمْرِ اللَّهِ وَ نَهْیِهِ عَزَّ وَ جَل. نشاط در شب زنده داری (نماز شب خواندن) است ، و در چشم نداشتن به آن چیزی است که در دست مردم است ، و در رعایت امر و نهی خداوند عَزَّ وَ جَل است. ) ( بحار الأنوار ، ج27 ،ص78 ) ( وَ رُوِیَ أَنَّهُ ص کَانَ یَمْزَحُ وَ لَا یَقُولُ إِلَّا حَقّاً وَ لَا یُؤْذِی قَلْباً وَ لَا یُفْرِطُ فِیه . روایت شده که همانا او (پیامبر (ص) ) همواره شوخی می کرد ولی در شوخی جز سخن حقّ نمی گفت و قلب کسی را آزرده نمی کرد و در شوخی زیاده روی نمی نمود. ) (بحار الأنوار ، ج69 ،ص235 ) 2. احکام الهی نیز همگی برای نشاط بخشی و سرزندگی وضع شده اند. برای مثال روزه با سم زدایی از بدن ، و تقویت اعصاب زمینه ی نشاط را فراهم می کند. آمارها نشان داده که در ماه رمضان میزان جرم و جنایت و خشونت و طلاق و امثال این امور به شدّت کاهش می یابند ؛ و با اینکه مردم گرسنه اند ولی خوشرویی و نشاط در چهره ها به وضوح دیده می شود. همچنین تحقیقات روانشناسان نشان داده که افراد اهل دعا و نیایش کمتر از افراد دیگر دچار مشکلات روانی می شوند ؛ حتّی ثابت شده درصد بیماریهای جسمی این افراد نیز کمتر از دیگر افراد است. جالب است که حتّی گریه برای اهل بیت (ع) نیز موجب نشاط خاصّی در افراد مومن می شود ؛ به نحوی که بعد از گریه بر امام حسین (ع) افراد نوعی سبکی و نشاط معنوی در وجود خود احساس می کنند. همچنین آمارها نشان داده که در محرّم جرم و جنایت و بزهکاریها به شدّت پایین می آید و در مقابل همدلی ها و خیرات و حسنات و الفتها افزونی می گیرند. همچنین تحقیقات نشان می دهد که وضو با آب سرد که مستحبّ است باعث نشاط می شود. باز ثابت شده که در حالت سجده بیشتر مقدار خون به مغز می رسد که موجب فعّالتر شدن مغز می شود. استنشاق آب که قبل از وضو مستحبّ است مانع از سینوزیت و دیگر دردهای سر و صورت می شود. مسواک زدن که مستحبّ است یکی دیگر از علل نشاط است. خواب قیلوله خواب دم ظهر که مستحبّ است باعث تقویت حافظه و نشاط در بقیّه ساعات روز است. پوشیدن لباس تیره و سیاه جز در عزای اهل بیت و علما و شهدا مکروه است و بر عکس پوشیدن لباس روشن و بخصوص سفید مستحبّ است. همچنین وسواس که از عوامل اضطراب است حرام و عبادت با وسواس خروج از حکم دین است. و ... البته در دین اسلام ، سرخوشی و مستانگی ، قهقه زدن ، شوخی های زشت و زننده ، زیاده روی در شوخی ، الکی خوشی و امثال این امور نیز جایز نیستند ؛ چرا که اینگونه امور نیز انسان مثل افسردگی و کسلی و غم و غصّه ی منفی باعث رکود بوده عقل را زائل می کنند. 3. با کندوکاوی اجمالی در نظریات و گفته‌های دانشمندان و متون معتبر ، می‌توان موارد ذیل را در زمره ی عوامل نشاط و انبساط درونی بر شمرد. 1. ایمان 2. داشتن روحیّه ی رضایتمندی و تحمّل 3. پرهیز از گناه 4. مبارزه با نگرانی 5. تبسّم و خنده 6. مزاح و شوخی منطقی 7. استعمال بوی خوش 8. آراستگی ظاهری در حدّ متعارف 9. پوشیدن لباس‌های روشن 10.پرهیز از مجالست با افراد افسرده 11. ورزش و کار و فعّالیّت بدنی 12. داشتن روحیّه ی توکّل و امیدواری 13. سیر و سفر 14. نماز شب 15. تفریح و مشاهده طبیعت بخصوص فضاهای سبز 16. تلاوت قرآن 17. تفکر در آفریده‌های خداوند 18. صدقه دادن و... ر.ک: وسائل الشیعة، شیخ حر عاملی، ج 5، باب ملابس. امالی شیخ طوسی، حدیث 45 بحارالانوار، محمدباقر مجلسی، ج 71، ص 95
پاسخ:
آیا احکام شرعی اسلام مغایر با خوشی های انسان است یا خیر؟ چرا؟
1. با توجه به آموزه ی موجود در منابع دینی، یعنی قرآن و سیره ی پیشوایان معصوم ، دین اسلام نه تنها موافق نشاط و شادی بلکه تأمین کننده نشاط و شادی حقیقی است . امّا برخی به جای اینکه دین را از منابع آن گرفته در مورد آن قضاوت نمایند به باورهای دینداران سطحی مراجعه نموده بر اساس آن درباره ی دین اسلام قضاوت می کنند.
در اسلام سفارش به نشاط و سرزندگی و پرهیز از کسالت و بی حالی و افسردگی چندان زیاد است که اگر روایات مربوط به آن یکجا گرد آورده شود کتابی از آن ساخته خواهد شد. در سطور زیر به چند نمونه از این روایات اشاره می شود.
( قَالَ ع إِیَّاکَ وَ الْکَسَلَ وَ الضَّجَرَ فَإِنَّهُمَا مِفْتَاحُ کُلِّ شَرٍّ- مَنْ کَسِلَ لَمْ یُؤَدِّ حَقّاً- وَ مَنْ ضَجِرَ لَمْ یَصْبِرْ عَلَی حقّ . معصوم (ع) فرمود: بر تو باد پرهیز از کسل بودن و افسردگی ، که همانا آن دو کلید هر شرّی هستند. هر که کسل باشد حقّ خدا را اداء نمی کند ؛ و هر که افسرده و غمگین باشد بر حقّ و حقیقت صبر نمی کند. ) (بحار الأنوار ، ج75 ،ص175 )
( ... وَ النَّشَاطُ وَ ضِدَّهُ الْکَسَلَ وَ الْفَرَحُ وَ ضِدَّهُ الْحَزَنَ وَ الْأُلْفَةُ وَ ضِدَّهَا الْفُرْقَة... امام صادق (ع) هنگام شمارش لشکر عقل و ضدّ آنها (لشکرجهل ) فرمودند: ... و نشاط که ضدّ آن کسل بودن است ؛ و شادمانی که ضدّ آن غصّه است ؛ و الفت که ضدّ آن جدایی است. ... ) (بحار الأنوار ، ج1 ،ص111 )
( ... فَعَدُوُّ الْإِیمَانِ الْکُفْرُ وَ عَدُوُّ الْحِلْمِ الْحُمْقُ وَ عَدُوُّ الْعَقْلِ الْغَیُّ وَ عَدُوُّ الْعِلْمِ الْجَهْلُ وَ عَدُوُّ الْعَمَلِ الْکَسَل ... دشمن ایمان کفر است ، و دشمن حلم ، حماقت ، و دشمن عقل ، گمراهی و دشمن علم ، جهل و دشمن عمل ، کسالت و بی حالی. ... ) (بحار الأنوار ، ج58 ،ص288 )
( إِیَّاکَ وَ الضَّجَرَ وَ الْکَسَلَ فَإِنَّهُمَا یَمْنَعَانِکَ حَظَّ الدُّنْیَا وَ الْآخِرَة . بپرهیز از افسردگی و کسالت ؛ همانا آن دو تو را از به دست آوردن حظّ دنیا و آخرت باز می دارند. ) (بحار الأنوار ، ج66 ،ص395 )
( إِنَّ الْأَشْیَاءَ لَمَّا ازْدَوَجَتْ ازْدَوَجَ الْکَسَلُ وَ الْعَجْزُ- فَنُتِجَ مِنْهُمَا الْفَقْر. زمانی که اشیاء با یکدیگر ازدواج می کردند ، کسلی با ناتوانی ازدواج نمود و از آن دو فقر زاده شد.) (بحار الأنوار ، ج75 ،ص59 )
( الْکَسَلُ یُضِرُّ بِالدِّینِ وَ الدُّنْیَا . کسل بودن زیانبار است نسبت به دین و دنیا ) (بحار الأنوار ، ج75 ،ص180)
( ... غَسْلُ الثِّیَابِ یَذْهَبُ بِالْهَمِّ وَ الْحُزْنِ وَ هُوَ طَهُورٌ لِلصَّلَاةِ. شستن لباسها غم و غصّه را از بین می برد همچنین پاکیزگی است برای نماز.) ( بحار الأنوار ، ج10 ،ص91 )
( النَّشَاطُ فِی قِیَامِ اللَّیْلِ وَ الْیَأْسُ مِمَّا فِی أَیْدِی النَّاسِ وَ الْحِفْظُ لِأَمْرِ اللَّهِ وَ نَهْیِهِ عَزَّ وَ جَل. نشاط در شب زنده داری (نماز شب خواندن) است ، و در چشم نداشتن به آن چیزی است که در دست مردم است ، و در رعایت امر و نهی خداوند عَزَّ وَ جَل است. ) ( بحار الأنوار ، ج27 ،ص78 )
( وَ رُوِیَ أَنَّهُ ص کَانَ یَمْزَحُ وَ لَا یَقُولُ إِلَّا حَقّاً وَ لَا یُؤْذِی قَلْباً وَ لَا یُفْرِطُ فِیه . روایت شده که همانا او (پیامبر (ص) ) همواره شوخی می کرد ولی در شوخی جز سخن حقّ نمی گفت و قلب کسی را آزرده نمی کرد و در شوخی زیاده روی نمی نمود. ) (بحار الأنوار ، ج69 ،ص235 )
2. احکام الهی نیز همگی برای نشاط بخشی و سرزندگی وضع شده اند. برای مثال روزه با سم زدایی از بدن ، و تقویت اعصاب زمینه ی نشاط را فراهم می کند. آمارها نشان داده که در ماه رمضان میزان جرم و جنایت و خشونت و طلاق و امثال این امور به شدّت کاهش می یابند ؛ و با اینکه مردم گرسنه اند ولی خوشرویی و نشاط در چهره ها به وضوح دیده می شود. همچنین تحقیقات روانشناسان نشان داده که افراد اهل دعا و نیایش کمتر از افراد دیگر دچار مشکلات روانی می شوند ؛ حتّی ثابت شده درصد بیماریهای جسمی این افراد نیز کمتر از دیگر افراد است. جالب است که حتّی گریه برای اهل بیت (ع) نیز موجب نشاط خاصّی در افراد مومن می شود ؛ به نحوی که بعد از گریه بر امام حسین (ع) افراد نوعی سبکی و نشاط معنوی در وجود خود احساس می کنند. همچنین آمارها نشان داده که در محرّم جرم و جنایت و بزهکاریها به شدّت پایین می آید و در مقابل همدلی ها و خیرات و حسنات و الفتها افزونی می گیرند. همچنین تحقیقات نشان می دهد که وضو با آب سرد که مستحبّ است باعث نشاط می شود. باز ثابت شده که در حالت سجده بیشتر مقدار خون به مغز می رسد که موجب فعّالتر شدن مغز می شود. استنشاق آب که قبل از وضو مستحبّ است مانع از سینوزیت و دیگر دردهای سر و صورت می شود. مسواک زدن که مستحبّ است یکی دیگر از علل نشاط است. خواب قیلوله خواب دم ظهر که مستحبّ است باعث تقویت حافظه و نشاط در بقیّه ساعات روز است. پوشیدن لباس تیره و سیاه جز در عزای اهل بیت و علما و شهدا مکروه است و بر عکس پوشیدن لباس روشن و بخصوص سفید مستحبّ است. همچنین وسواس که از عوامل اضطراب است حرام و عبادت با وسواس خروج از حکم دین است. و ...
البته در دین اسلام ، سرخوشی و مستانگی ، قهقه زدن ، شوخی های زشت و زننده ، زیاده روی در شوخی ، الکی خوشی و امثال این امور نیز جایز نیستند ؛ چرا که اینگونه امور نیز انسان مثل افسردگی و کسلی و غم و غصّه ی منفی باعث رکود بوده عقل را زائل می کنند.
3. با کندوکاوی اجمالی در نظریات و گفته‌های دانشمندان و متون معتبر ، می‌توان موارد ذیل را در زمره ی عوامل نشاط و انبساط درونی بر شمرد.
1. ایمان 2. داشتن روحیّه ی رضایتمندی و تحمّل 3. پرهیز از گناه 4. مبارزه با نگرانی 5. تبسّم و خنده 6. مزاح و شوخی منطقی 7. استعمال بوی خوش 8. آراستگی ظاهری در حدّ متعارف 9. پوشیدن لباس‌های روشن 10.پرهیز از مجالست با افراد افسرده 11. ورزش و کار و فعّالیّت بدنی 12. داشتن روحیّه ی توکّل و امیدواری 13. سیر و سفر 14. نماز شب 15. تفریح و مشاهده طبیعت بخصوص فضاهای سبز 16. تلاوت قرآن 17. تفکر در آفریده‌های خداوند 18. صدقه دادن و...
ر.ک:
وسائل الشیعة، شیخ حر عاملی، ج 5، باب ملابس.
امالی شیخ طوسی، حدیث 45
بحارالانوار، محمدباقر مجلسی، ج 71، ص 95
- [سایر] اگر از منظر اسلام انسان ها برابر هستند، چرا تبعیض های بسیاری در احکام وجود دارد؟
- [سایر] چرا باید بدون دلیل علمی احکام اسلام را بپذیریم؟
- [آیت الله سبحانی] آیا مساجد تمام گروههای مسلمان در احکام مسجد مشترک اند؟
- [سایر] شبهه: در زمان حاضر، احکام و قوانین اسلام کاربرد و کارآیی صدر اسلام را ندارد.
- [سایر] شبهه: در زمان حاضر، احکام و قوانین صدر اسلام کاربرد و کارآیی صدر اسلام را ندارد.
- [آیت الله اردبیلی] آیا تمسّک به مقاصد شریعت اسلام، در استنباط احکام شرعی ممکن است؟
- [آیت الله صافی گلپایگانی] آیا جایز است با کسانی که نماز و روزه و احکام شرعی اسلام را بجا نمیآورند معاشرت کرد یا خیر؟
- [سایر] آیا در حال حاضر احکام و قوانین صدر اسلام کاربرد و کارآیی صدر اسلام را داراست یا خیر؟
- [سایر] آیا تبادل انرژی از فردی به فرد دیگر در اسلام پذیرفتنی است؟ حکم شرعی آن چیست؟
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا پیوند زدن سر انسان به انسانی دیگر جایز است؟ در صورت جواز آیا احکام صاحب سر بر آن جاری است یا احکام صاحب بدن؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] کسی که معلوم نیست مسلمان است یا نه، چنانچه سابقاً کافر بوده، نجس است و چنانچه سابقاً مسلمان بوده پاک است و سایر احکام مسلمان را داراست و چنانچه حالت سابقه او معلوم نباشد، پاک می‌باشد ولی احکام دیگر مسلمان را ندارد مثلاً نمیتواند زن مسلمان بگیرد و نباید در قبرستان مسلمانان دفن شود، مگر آن که در سرزمین اسلام باشد که ظاهراً تمام احکام مسلمان شامل او نیز می‌شود.
- [آیت الله مظاهری] اگر کافر به هر لغتی شهادتین بگوید مسلمان می‌شود و بعد از مسلمان شدن احکام اسلام بر او بار می‌شود گرچه ندانیم قلباً مسلمان شده یا نه، ولی اگر بدانیم قلباً مسلمان نشده است مسلمان نیست و احکام اسلام را ندارد و همچنین است هرگاه شهادتین نگوید ولی قلباً به معنای او ایمان داشته باشد. 8 - تبعیّت
- [آیت الله بروجردی] کسی که معلوم نیست مسلمان است یا نه، پاک می‌باشد، ولی احکام دیگر مسلمانان را ندارد، مثلاً نمیتواند زن مسلمان بگیرد و نباید در قبرستان مسلمانان دفن شود.
- [آیت الله خوئی] کسی که معلوم نیست مسلمان است یا نه، پاک می‌باشد، ولی احکام دیگر مسلمانان را ندارد، مثلًا نمیتواند زن مسلمان بگیرد و باید در قبرستان مسلمانان دفن نشود.
- [امام خمینی] اگر معروف یا منکر از اموری باشد که شارع مقدس به آن اهمیت زیاد می‌دهد مثل اصول دین یا مذهب و حفظ قرآن مجید و حفظ عقاید مسلمانان یا احکام ضروریه، باید ملاحظه اهمیت شود، و مجرد ضرر، موجب واجب نبودن نمیشود، پس اگر توقف داشته باشد حفظ عقاید مسلمانان یا حفظ احکام ضروریه اسلام بر بذل جان و مال، واجب است بذل آن.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . بر مسلمانان لازم است که حقوق و روابط اجتماعی خود را طبق احکام اسلام، مرتب و منظم کنند و از بدع و سنت های بیگانگان، جداً پرهیز نمایند.
- [آیت الله وحید خراسانی] بریدن عضوی از بدن مرده کافری که تشریح ان جایز است و یا کسی که مسلمان یا ذمی بودن او مشکوک است به منظور پیوند زدن ان به بدن شخص مسلمان جایز است و پس از ان که جزء بدن مسلمان شد احکام بدن مسلمان بر ان جاری است و همچنین پیوند زدن عضوی از اعضای حیوان نجس العین به بدن شخص مسلمان جایز است و پس از ان که جزء بدن مسلمان گشت احکام بدن مسلمان بر ان عضو جاری است
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر میت کافر باشد الف: اگر تمام ورثه او هم کافر باشند ورثه طبق احکام ارث از او ارث می برند. ب: اگر بعضی از ورثه او مسلمان باشند و بعضی کافر فقط ورثه مسلمان او ارث می‌برند و به ورثه کافر ارث نمیرسد. ج: اگر همه ورثه او مسلمان باشند همه آنها طبق احکام ارث از او ارث می‌برند.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر معروف یا منکر از اموری باشد که شارع مقدس به آن اهمیّت زیاد می دهد مثل اصول دین یامذهب و حفظ قرآن مجید وحفظ عقاید مسلمانان یا احکام ضروریّه ، باید ملاحظه اهمیّت شود ، و مجردّ ضرر ، موجب واجب نبودن نمی شود ، پس اگر توقّف داشته باشد ، حفظ عقائد مسلمانان یا حفظ احکام ضروریّه اسلام بر بذل جان و مال ، واجب است بذل آن
- [آیت الله علوی گرگانی] جائز است بریدن عضوی از بدن مرده کافر و یا مشکوک الاسلام، به منظور پیوند زدن آن به بدن شخص مسلمان وپس از پیوند زدن، چون جزو بدن مسلمان می‌شود، احکام بدن مسلمان بر او جاری است وهمینطور جائز است عضوی از اعضأ بدن حیوان نجس العین را به بدن شخص مسلمان پیوند زدن وچون پس از پیوند زدن جزو بدن مسلمان میگردد، احکام بدن مسلمان بر آن عضو جاری است ونماز خواندن با آن عضو نیز جائز است.