باورهای دینی چیستند و شاخصه ها و مؤلفه های آن کدامها هستند؟ به چه کسی می توان گفت که به باورهای دینی، اعتقاد دارد؟ در این مورد چه تحقیقاتی تا به حال انجام شده است؟

باورهای دینی چیستند و شاخصه ها و مؤلفه های آن کدامها هستند؟ به چه کسی می توان گفت که به باورهای دینی، اعتقاد دارد؟ در این مورد چه تحقیقاتی تا به حال انجام شده است؟

باورهای دینی دارای شاخصه ها و مولفه های ذیل می باشد:
1. مورد اعتقاد و ایمان و باور انسان قرار می گیرند. به بیان دیگر باورهای دینی اموری هستند که ایمان و اعتقاد به آنها لازم و ضروری است و خداوند ایمان به آنها را از ما خواسته است. خداوند در سوره مبارکه بقره آیه 177 می فرماید: (لَّیْسَ الْبِرَّ أَن تُوَلُّواْ وُجُوهَکُمْ قِبَلَ الْمَشْرِقِ وَالْمَغْرِبِ وَلَکِنَّ الْبِرَّ مَنْ آمَنَ بِاللّهِ وَالْیَوْمِ الآخِرِ وَالْمَلآئِکَةِ وَالْکِتَابِ وَالنَّبِیِّین. نیکی این نیست که رویتان را به سوی خاور و یا باختر نمایید؛ و لیکن نیکی و نیکوکار کسی است که به خدا و روز باز پسین و فرشتگان و کتاب (الهی) و پیامبران ایمان آورد)
در سوره بقره آیه 285 نیز به متعلقات ایمان اشاره شده است.
2. باورهای دینی از راه تقلید کورکورانه به دست نمی آیند، به بیان دیگر راه و روش اثبات و اعتقاد به باورهای دینی، تقلید و پیروی کورکورانه نیست، بلکه از روی شناخت و آگاهی و استدلال باید باشد.
3. باورهای دینی بایستی منطبق و سازگار با قرآن کریم و سنت قطعی و براهین متقن عقلی باشند. در صورت مغایرت با این سه محور، آن اعتقادات ، باور دینی منحرف و فاسد خواهند بود.
4. باورهای دینی مطلق و فراگیر هستند، به این معنا که برای همه ی زمانها ، و همه ی انسان ها و در همه ی شئون فردی و اجتماعی زندگی انسان، موثر و نقش آفرین می باشند. (نفی نسبی گرایی از باورهای دینی.)
5. باورهای دینی تضمین کننده ی سعادت و نیک بختی دنیا و آخرت انسان هستند؛ چنین باورهایی تنها آخرت انسان را آباد و گلستان نمی کنند بلکه علاوه بر زندگی اخروی، تامین کننده سعادت و آرامش و تعالی دنیوی انسان نیز هستند.
6. باورهای دینی بر اساس متدلورژی و روش خاص به خود استنباط و استخراج می شوند به بیان دیگر باورهای دینی به طور روشمند و قانونمند از منابع دینی فراچنگ می آیند؛ و چنین نیست که هر کس به طور گزاف و بدون اعمال ضابطه و روش مشخص و ثابت بتواند آن باورها را تحصیل کند.
از آنجا که اعتقاد و باور یک امر قلبی و باطنی است، به سادگی نمی توان مشخص نمود که فلان شخص اعتقاد به باورهای دینی دارد یا نه مگر در عرصه و میدان آزمایش و امتحان های سخت الهی که مانند جهاد در راه خداوند و از خودگذشتگی که در این شرایط مومن و معتقد از غیر آن متمایز می گردد.
در این زمینه می توانید به منابع ذیل مراجعه نمایید:
1 شریعت در آینه معرفت از آیت الله جوادی آملی، مرکز نشر اسراء قم
2 معرفت دینی از منظر معرفت شناسی ، از آقای علی ربانی گلپایگانی کانون اندیشه جوان
3 ایمان در سپهر ادیان از گروه مولفان ، انتشارات صبهای یقین قم