آیا پیامبر اکرم(ص) ازدواج موقت را تحریم و نهی فرموده است؟
این مطلب کاملا مخالف روایات و اسناد تاریخی مورد تایید شیعه است.
گرچه در برخی منابع اهل سنت آمده است که پیامبر (ص) در خیبر از متعه نهی نمود(علامه امینی، ترجمه الغدیر فی الکتاب و السنة و الأدب، تهران، چاپ چهارم، ج12، ص56)، اما این امر حقیقت ندارد، زیرا این مطلب خلاف سیره پیامبر و روایات می باشد. در روایات متعدد تاکید شده است که این مساله در زمان رسول خدا (ص) مطرح بود و این امر ادامه داشت تا اینکه عمر از آن نهی کرد (ناصر مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الإسلامیة،1374 ش، ج3 ، ص 337 به بعد).
افزون برآن منابع اهل سنت در اینکه پیامبر (ص) متعه را در کدام زمان ودر کدام حادثه نهی کرده است اختلاف دارند. این اختلاف نیز نشان از عدم صحت آن دارد . علامه امینی به این اختلاف اهل سنت اشاره نموده و موارد اختلاف آنان را اینگونه می نویسد:
1- متعه در اوّل اسلام جایز بود رسول خدا روز خیبر از آن نهی کرد.
2- مباح نبود مگر برای ضرورت و ناچاری در اوقاتی سپس حرام شد آخر سال حجه الوداع
3- مباح بود و در غزوه تبوک از آن نهی شد.
4- سال اوطاس مباح شد پس از آن نهی شد
. 5- در حجه الوداع (حج آخرین پیامبر) مباح شد و بعد از آن نهی شد.
6- مباح بود در سال فتح مکه از آن نهی شد.
7- هرگز حلال نشد مگر در عمرة القضا.
8- در صدر اسلام و سال اوطاس و روز فتح مکه و عمره القضا مباح و حلال بود و در روز خیبر و غزوه تبوک و حجة الاسلام حرام گردید.
9- مباح شد. سپس نسخ شد. پس از آن مباح شد بعد از آن نسخ شد. سپس مباح شد آنگاه نسخ شد. (علامه امینی، همان)
برخی اهل سنت ادعا نموده است که حکم متعه نسخ شده است. در تفسیر نمونه آمده است: اما جالب توجه اینکه روایاتی که در باره نسخ حکم مزبور ادعا می‌کنند کاملا مختلف و پریشان است، بعضی می‌گویند خود پیامبر ص این حکم را نسخ کرده و بنا بر این ناسخ آن، سنت و حدیث پیامبر (ص) است و بعضی می‌گویند ناسخ آن آیه طلاق است:" هنگامی که زنان را طلاق دادید باید طلاق در زمان مناسب عده باشد" در حالی که این آیه ارتباطی با مسئله مورد بحث ندارد. زیرا این آیه در باره طلاق بحث می‌کند در حالی که ازدواج موقت طلاق ندارد ...قدر مسلم این است که اصل مشروع بودن این نوع ازدواج در زمان پیامبر (ص) قطعی است و هیچ گونه دلیل قابل اعتمادی در باره نسخ شدن آن در دست نیست... جالب اینکه در صحیح ترمذی که از کتب صحاح معروف اهل تسنن است و همچنین از" دارقطنی" چنین می‌خوانیم: کسی از اهل شام از عبد اللَّه بن عمر در باره حج تمتع سؤال کرد او در جواب صریحا گفت این کار، حلال و خوب است مرد شامی گفت: پدر تو از این عمل نهی کرده است عبد اللَّه بن عمر برآشفت و گفت اگر پدرم از چنین کاری نهی کند و پیامبر (ص) آن را اجازه دهد آیا سنت مقدس پیامبر (ص) را رها کنم و از گفته پدرم پیروی کنم؟ برخیز و از نزد من دور شو! نظیر این روایت در باره ازدواج موقت از" عبد اللَّه بن عمر" از صحیح ترمذی به همان صورت که در بالا خواندیم نقل شده است. حکم در زمان پیامبر(ص) هرگز نسخ نشد، بلکه در زمان عمر از آن نهی گردید، بنا بر این طرفداران نسخ باید پاسخی برای این همه روایات پیدا کنند. مشکل دیگر اینکه: روایاتی که حکایت از نسخ این حکم در زمان پیامبر (ص) می‌کند بسیار پریشان و ضد و نقیضند، بعضی می‌گوید: در جنگ خیبر نسخ شده، و بعضی دیگر در روز فتح مکه، و بعضی در جنگ تبوک، و بعضی در جنگ اوطاس، و مانند آن. بنا بر این به نظر می‌رسد که روایات نسخ، همه مجعول بوده باشد که این همه بایکدیگر تناقض دارند. (ناصر مکارم شیرازی،همان، ص 37 3 به بعد.)
گردآوری و پاسخ:
سید محمد مهدی حسین پور
مدیر گروه وهابیت
