نظر شما در باب اظهارات امام حسین (ع) ، مندرج در صفحه ی 164 کتاب " سفینةالبحار و مدینةالاحکام والآثار" مرحوم حاج شیخ عباس قمی (ر ه) در مورد عرب و عجم چیست؟
روایتی که اشاره کردید از اباعبد الله (علیه السلام) یعنی امام صادق است (نه امام حسین (علیه السلام)) که فرموده اند: ما از قریشیم و شیعیان ما عرب هستند و دشمنان ما عجم. این روایت به این معنای ظاهری (که منظور ار لفظ عرب، قریش و عجم همان نژادهای معروف باشند) از نظر سند و دلالت قابل استناد نیست؛ از نظر سند بعضی از راویان این حدیث ضعیفند و قابل اعتماد نیستند؛ اما از نظر دلالت این معنای ظاهری روایت، مخالف آیات قرآن، روایات فراوان و عقل است که ملاک برتری را فقط تقوی و ایمان قرار داده اند و تبعیض نژادی را باطل می دانند. و این در حالی است که پیامبر اکرم(ص) و امامان معصوم(ع) فرمودند: اگر حدیثی از ما مخالف با صریح آیات قرآن و یا سنت قطعی باشد آن را نپذیرید و قبول نکنید. البته این مباحث در صورتی است که معنای ظاهری لفظ عرب و عجم مقصود باشد اما در لغت و زبان عرب، لفظ عرب و عجم همیشه اشاره به قبیله و نژاد نمی باشند بلکه اشاره به اوصافی دارند. این اوصاف ممکن است در نژاد و قبیله ای باشد مانند این که مقصود از عرب،   اصیل و با ریشه؛ و منظور از عجم ، بی پایه و اساس باشد. در این صورت اگر روایت از نظر سند صحیح باشد از نظر محتوی مشکلی ندارد. چنان که روایات بسیاری به جهت ایمان، عمل درست، ثبات و پایداری برخی از قبایل غیر عرب، به تمجید فراوان آنها پرداخته اند.
عنوان سوال:

نظر شما در باب اظهارات امام حسین (ع) ، مندرج در صفحه ی 164 کتاب " سفینةالبحار و مدینةالاحکام والآثار" مرحوم حاج شیخ عباس قمی (ر ه) در مورد عرب و عجم چیست؟


پاسخ:

روایتی که اشاره کردید از اباعبد الله (علیه السلام) یعنی امام صادق است (نه امام حسین (علیه السلام)) که فرموده اند: ما از قریشیم و شیعیان ما عرب هستند و دشمنان ما عجم. این روایت به این معنای ظاهری (که منظور ار لفظ عرب، قریش و عجم همان نژادهای معروف باشند) از نظر سند و دلالت قابل استناد نیست؛ از نظر سند بعضی از راویان این حدیث ضعیفند و قابل اعتماد نیستند؛ اما از نظر دلالت این معنای ظاهری روایت، مخالف آیات قرآن، روایات فراوان و عقل است که ملاک برتری را فقط تقوی و ایمان قرار داده اند و تبعیض نژادی را باطل می دانند. و این در حالی است که پیامبر اکرم(ص) و امامان معصوم(ع) فرمودند: اگر حدیثی از ما مخالف با صریح آیات قرآن و یا سنت قطعی باشد آن را نپذیرید و قبول نکنید. البته این مباحث در صورتی است که معنای ظاهری لفظ عرب و عجم مقصود باشد اما در لغت و زبان عرب، لفظ عرب و عجم همیشه اشاره به قبیله و نژاد نمی باشند بلکه اشاره به اوصافی دارند. این اوصاف ممکن است در نژاد و قبیله ای باشد مانند این که مقصود از عرب،   اصیل و با ریشه؛ و منظور از عجم ، بی پایه و اساس باشد. در این صورت اگر روایت از نظر سند صحیح باشد از نظر محتوی مشکلی ندارد. چنان که روایات بسیاری به جهت ایمان، عمل درست، ثبات و پایداری برخی از قبایل غیر عرب، به تمجید فراوان آنها پرداخته اند.





مسئله مرتبط یافت نشد
1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین