اسلام در لغت به معنای تسلیم و گردن نهادن است و از این روی دین اسلام، اسلام نامیده شده که برنامه کلی آن تسلیم شدن انسان در برابر خدای جهان و جهانیان است که در اثر این تسلیم انسان جز خدای یگانه کسی را پرستش نکند و جز از ذات حق از کسی فرمان نبرد.
دین اسلام در واقع جوهره تمام ادیان الهی گذشته است که به صورتی جامع و کامل نسبت به آنها ظهور پیدا کرده است. اسلام مانند همه ادیان الهی دارای سه حوزه ی عقاید ، احکام و اخلاق است .
عقاید ، عبارت است از: اعتقاد به وحدانیت خدای متعال، عدالت، نبوت، امامت و معاد
با استناد به آیات و روایات متعدد، تجلی اسلام واقعی در مذهب اهل بیت (تشیع) بروز پیدا کرده است. شیعه بر این باور است که پیامبر اسلام (ص) بعد از خود ، امت را سر گردان رها نکرده و برای پاسداری از دین اسلام به فرمان حضرت حق دوازده امام معصوم(ع) را به عنوان جانشین خود به مردم معرفی کرده که اوّلین ایشان امام علی (ع) و آخرین آنان حضرت مهدی (عج) که در غیبت به سر برده و با ظهور خویش به ظلم و ستم و تجاوز خاتمه داده و جهان را مملو از عدل و داد می کند.
در حوزه احکام؛ هم باید گفت که: از دیدگاه اسلام هر فعلی که مکلف انجام می دهد خارج از حکم واجب، حرام، مستحب ، مکروه و مباح، نیست .
از این حوزه به فروعات دین و مناسک دینی هم تعبیر آورده می شود که شامل (نماز، روزه، حج، زکات، خمس، جهاد، امر به معروف، نهی از منکر، تولی و تبری... ) است.
اخلاق نیز بسان دو امر فوق، از جمله اموری است که اسلام در این قسمت، انسانی ترین دستور العمل ها را ارائه کرده است که در بالاترین حد منطبق با فطرت و سرشت آدمی است و ره آورد آن چیزی جز سعادت دنیا و آخرت بشر نیست.
