اذان و اقامه
این مقاله درباره اذان و اقامه که ذکرهای مخصوص اعلان وقت نماز و آمادگی برای آن می‌باشد است.
بنابر احتیاط باید بین اذان و اقامه فاصله ندهد و اگر بین آنها به‌قدری فاصله دهد که اذانی را که گفته اذان این اقامه حساب نشود، مستحب است دوباره اذان و اقامه را بگوید؛ و نیز اگر بین اذان و اقامه و نماز به قدری فاصله دهد که اذان و اقامه آن نماز حساب نشود، مستحب است دوباره برای آن نماز، اذان و اقامه بگوید.
عنوان مسئله:
بنابر احتیاط باید بین اذان و اقامه فاصله ندهد و اگر بین آنها به‌قدری فاصله دهد که اذانی را که گفته اذان این اقامه حساب نشود، مستحب است دوباره اذان و اقامه را بگوید؛ و نیز اگر بین اذان و اقامه و نماز به قدری فاصله دهد که اذان و اقامه آن نماز حساب نشود، مستحب است دوباره برای آن نماز، اذان و اقامه بگوید.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا نماز قضا اذان و اقامه دارد؟
- در نماز احتیاط که اذان و اقامه ندارد، اگر کسی عمدا یا اشتباهی آن ها را بگوید، نماز او چه حکمی دارد؟
- آیا به غیر از اذان اعلام وقت و اذان و اقامه ی نماز، اذان دیگری نیز هست یا خیر؟
- آیا برای نماز آیات می توان اذان و اقامه گفت؟
- آیا برای نماز عیدین می توان اذان و اقامه گفت؟
- کسی که مقیّد به اذان و اقامه در نمازهای یومیّه نیست، اگر در جمعی قرار گرفته و اذان و اقامه بگوید، آیا اذان و اقامه او باطل است؟ در صورت بطلان اذان و اقامه نماز او نیز باطل می شود یا نه؟
- آیا اذان و اقامه شخص دیگری غیر از امام، در نماز جماعت کافی است؟
- اگر در مسجدی، توسط امام جماعت اذان و اقامه گفته شود و فرد دیگری بخواهد نماز را فرادا بخواند، می تواند به اذان و اقامه امام اکتفا کند، یا خود نیز بگوید؟
- اگر خطیب جمعه خطبه ها را قبل از زوال شروع کند و پس از زوال به پایان برد، آیا گفتن اذان و اقامه، پس از خطبه ها برای نماز جمعه استحباب دارد یا خیر؟
- در مکانی نماز جماعت با حضور افراد زیادی برگزار می شود و صدای اذان و اقامه آن به گوش می رسد، آیا در این صورت اقامه ی نماز جماعت دیگر با افراد کمتر در نزدیکی آن مکان جایز است یا خیر؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] آیا گفتن اذان و اقامه، در نمازهای مستحبّی یا در غیر حالت نماز، باز هم مستحب است یا خیر؟
- [آیت الله صافی گلپایگانی] اگر شخص روزه دار پس از اذان صبح و اقامه نماز محتلم گردد و یا اگر در بین فاصله اذان ظهر و مغرب محتلم گردد در هر دو صورت روزه اش چه حکمی دارد؟
- [آیت الله اردبیلی] در جایی که ما زندگی میکنیم، اذان نماز ظهرین از اول وقت یک ساعت دیرتر اذان میدهند آیا بر ما لازم است اذانی را اول وقت (زوا آفتاب) بدهیم یا از اول وقت دیرتر هم میتوانیم اذان بدهیم اشکالی نیست؟
- [سایر] آیا گفتن اذان و اقامه برای زنان مستحب است؟ اگر مستحب نیست، بجای آن چه ذکری را باید بگوید؟
- [آیت الله مظاهری] با توجه به استحباب انجام نمازهای یومیه در وقت فضیلت و با توجه به عدم آگاهی و یا عدم توانمندی بسیاری از مؤمنین از روش به دست آوردن وقت فضیلت نماز عصر و عشاء، خواهشمند است فاصله تقریبی زمان فضیلت نماز عصر با اذان ظهر و همچنین فاصله تقریبی زمان فضیلت نماز عشاء با اذان مغرب را به ساعت و دقیقه بیان فرمایید.
- [آیت الله اردبیلی] شخصی قبل از نماز فرادی، اذان و ا قامه میگوید و مشغول نماز می‌شود. اگر ما در آن مکان حاضر باشیم و بعد از اذان و اقامه آن شخص بخواهیم نماز بخوانیم، آیا لازم است باز هم اذان و اقامه بگوییم یا میتوانیم به همان اذان و اقامه اکتفا کنیم؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا بین طواف و نماز طواف فاصله انداختن جایز است؟ درصورت اقامه نماز جماعت وظیفه چیست؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در نمازهای یومیه که باید اذان و اقامه گفته شود اگر اذان را از رادیو بشنود و خود اقامه بگوید نماز چگونه است؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] آیا بین طواف و نماز طواف فاصله انداختن جایز است؟ در صورت اقامه نماز جماعت یا انجام عمل استحبابی دیگر مانند نماز مستحبی آیا خللی به طواف وارد می شود؟
- [آیت الله اردبیلی] با عنایت به این که اذان و اقامه در نماز مستحب است، آیا میتوان به جای آنها ترجمه آن دو را قبل از نماز بر زبان جاری کرد یا خیر؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- مستحب است انسان در موقع گفتن اذان، رو به قبله بایستد و با وضو یا غسل باشد. ولی در اقامه بنابر احوط با وضو یا غسل بودن شرط است؛ و در اذانی که برای اعلام داخل شدن وقت است مستحب است جای بلندی بایستد و دستها را به گوش بگذارد و صدا را بلند نماید و بِکِشد و بین جملههای اذان کمی فاصله دهد و بین آنها حرف نزند.
- برای مرد و زن مستحب است پیش از نمازهای یومیه اذان و اقامه بگویند، اما احتیاط مستحب این است که اقامه ترک نشود، مخصوصاً در نماز صبح و مغرب و برای کسی که به جماعت نماز نمیخواند. ولی پیش از نماز عید فطر و قربان، مستحب است سه مرتبه بگویند: (اَلصّلاة)؛ و همچنین برای اینکه به دیگران اعلام شود که وقت نماز داخل شده است، استحباب اذان بعید نیست؛ و گفتن اذان و اقامه در غیر این موارد به قصد ورود در شرع حرام است.
- در جایی که عدهای مشغول نماز جماعتند، یا نماز آنان تازه تمام شده و صفها بههم نخورده است، اگر انسان بخواهد فُرادی (بهتنهایی) یا با جماعت دیگری که بر پا شده نماز بخواند، با سه شرط اذان و اقامه از او ساقط می‌شود، بنابر اظهر: اول آنکه برای آن نماز، اذان و اقامه گفته باشند؛ دوم آنکه نماز جماعت باطل نباشد؛ سوم آنکه نماز او و نماز جماعت در یک مکان باشد و بنابر احتیاط باید طوری باشد که ملحق به صف بشود، پس اگر نماز جماعت داخل مسجد باشد و او بخواهد در بام مسجد نماز بخواند، مستحب است اذان و اقامه بگوید.
- اگر کسی اذان و اقامه را فراموش کرد و بعد از رکوع یادش آمد، برای درک آنها نمیتواند نماز را قطع کند؛ ولی اگر قبل از رکوع یادش آمد، مستحب است به قصد تحصیل ثواب اذان و اقامه نماز را قطع کند و بعد از اذان و اقامه نماز را از سر بگیرد؛ و اگر فقط اذان را بهتنهایی فراموش کرده، بنابر اظهر قطع نماز جایز نیست، و اگر فقط اقامه را فراموش کرده، جواز قطع نماز خالی از وجه نیست، اگرچه خلاف احتیاط است.
- مستحب است بدن انسان در موقع گفتن اقامه آرام باشد و آن را از اذان آهستهتر بگوید و بین جملههای آن کمتر از اذان فاصله دهد، ولی جملهها را به هم نچسباند، و به خلاف اذان که با تأنّی گفته می‌شود اقامه را سریعتر بگوید.
- اگر به‌قدری دور شود که اذان خانهها را نشنود، ولی اذان شهر را که معمولاً در جای بلند میگویند بشنود، باید نماز را تمام بخواند.
- اگر برای نماز جماعتی اذان و اقامه گفته باشند، کسی که با آن جماعت نماز میخواند، میتواند برای نماز خود اذان و اقامه نگوید.
- در پنج نماز، اذان ساقط می‌شود: اول. نماز عصر روز جمعه در صورتی که با نماز جمعه با هم خوانده شود. دوم. نماز عصر روز عرفه که روز نهم ذیحجه است، در صورتی که با نماز ظهر جمع شود. سوم. نماز عشای شب عید قربان، برای کسی که در مشعرالحرام باشد در صورتی که با نماز مغرب جمع شود و بنابر احتیاط در این سه صورت که گفته شد باید اصلاً اذان نگویند نه اینکه مستحب نباشد و گفتن آن بیاشکال باشد؛ ولی در جایی که نماز عصر را با نماز ظهر با هم میخوانند خوب است برای نماز عصر اذان گفته نشود. چهارم. نماز عصر و عشای زن مستحاضه. پنجم. نماز عصر و عشای کسی که نمیتواند از بیرون آمدن بول و غائط خودداری کند. و در این پنج نماز در صورتی اذان ساقط می‌شود که با نماز قبلی فاصله نداشته باشد، یا فاصله کمی بین آنها باشد و اگر فاصله پیدا کرد یا نافله بین آنها خوانده شد، بنابر اظهر اذان گفتن به استحباب خود باقی است.
- اگر لباسی را با رنگ غصبی رنگ نمایند و عین آن باقی باشد؛ یا با نخ غصبی دوخته باشند، بهطوریکه آن نخ عرفاً تلف شده حساب نشود، نماز با آن حرام و بنابر احتیاط باطل است.
- اگر خواندن نماز آیات را به‌قدری تأخیر بیندازد که خورشید یا ماه شروع به باز شدن کند، بنابر احتیاط واجب باید نیت ادا و قضا نکند، ولی اگر بعد از باز شدن تمام آن نماز بخواند باید نیت قضا نماید.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . باید بین اذان و اقامه فاصله ندهد و اگر بین آنها به قدری فاصله دهد، که اذانی را که گفته اذان این اقامه حساب نشود، مستحب است دوباره اذان و اقامه را بگوید و نیز اگر بین اذان و اقامه و نماز به قدری فاصله دهد که اذان و اقامه آن نماز حساب نشود، مستحب است دوباره برای آن نماز اذان و اقامه بگوید.
- [آیت الله نوری همدانی] باید بین اذان و اقامه ندهد و اگر بین آنها بقدری فاصله دهد که اذانی را گفته اذان این اقامه حساب نشود ، مستحب است دوباره اذان و اقامه را بگوید و نیز اگر بین اذان و اقامه و نماز بقدری فاصله دهد فاصله دهد که اذان و اقامه آن نماز حساب نشود ، مستحب است دوباره برای آن نماز ، اذان و اقامه بگوید .
- [امام خمینی] باید بین اذان و اقامه فاصله ندهد و اگر بین آنها بقدری فاصله دهد که اذانی را که گفته اذان این اقامه حساب نشود مستحب است دوباره اذان و اقامه را بگوید و نیز اگر بین اذان و اقامه و نماز بقدری فاصله دهد که اذان و اقامه آن نماز حساب نشود، مستحب است دوباره برای آن نماز، اذان و اقامه بگوید.
- [آیت الله خوئی] باید بین اذان و اقامه فاصله ندهد. و اگر بین آنها به قدری فاصله دهد، که اذانی را که گفته اذان این اقامه حساب نشود، مستحب است دوباره اذان را بگوید. و نیز اگر بین اذان و اقامه و نماز به قدری فاصله دهد که اذان و اقامه آن نماز حساب نشود، مستحب است دوباره برای آن نماز اذان و اقامه بگوید.
- [آیت الله مظاهری] باید بین اذان و اقامه فاصله ندهد و اگر بین آنها به قدری فاصله دهد که اذانی را که گفته اذان این اقامه حساب نشود، مستحبّ است دوباره اذان و اقامه را بگوید و نیز اگر بین اذان و اقامه و نماز به قدری فاصله دهد که اذان و اقامه آن نماز حساب نشود، مستحب است دوباره برای آن نماز، اذان و اقامه بگوید.
- [آیت الله بروجردی] باید بین اذان و اقامه فاصله ندهد و اگر بین آنها به قدری فاصله دهد که اذانی را که گفته اذان این اقامه حساب نشود، مستحب است دوباره اذان و اقامه را بگوید و نیز اگر بین اذان و اقامه و نماز به قدری فاصله دهد که اذان و اقامة آن نماز حساب نشود، مستحب است دوباره برای آن نماز اذان و اقامه بگوید.
- [امام خمینی] باید بین اذان و اقامه فاصله ندهد. و اگر بین آنها به قدری فاصله دهد که اذانی را که گفته اذان این اقامه حساب نشود، مستحب است دوباره اذان و اقامه را بگوید. و نیز اگر بین اذان و اقامه و نماز به قدری فاصله دهد که اذان و اقامه آن نماز حساب نشود، مستحب است دوباره برای آن نماز اذان و اقامه بگوید.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] باید بین اذان و اقامه فاصله ندهد و اگر بین آنها به قدری فاصله دهد که اذانی را که گفته اذان این اقامه حساب نشود؛ مستحب است دوباره اذان را بگوید. و نیز اگر بین اذان و اقامه و نماز به قدری فاصله دهد که اذان و اقامه آن نماز حساب نشود؛ مستحب است دوباره برای آن نماز اذان و اقامه بگوید.
- [آیت الله اردبیلی] باید بین اذان و اقامه فاصله ندهد و اگر بین آنها به قدری فاصله دهد که اذانی که گفته، اذان این اقامه حساب نشود، مستحب است دوباره اذان و اقامه را بگوید و نیز اگر بین اذان و اقامه و نماز به قدری فاصله دهد که اذان و اقامه آن نماز حساب نشوند، مستحب است دوباره برای آن نماز اذان و اقامه بگوید.
- [آیت الله سبحانی] باید بین اذان و اقامه فاصله نیندازد و اگر بین آنها به قدری فاصله بیفتد، که اذانی را که گفته اذان این اقامه حساب نشود، مستحب است دوباره اذان و اقامه را بگوید و نیز اگر بین اذان و اقامه و نماز به قدری فاصله بیندازد که اذان و اقامه آن نماز حساب نشود، مستحب است دوباره برای آن نماز، اذان و اقامه بگوید.