خون جهنده
به خون جهنده، دم مَسفوح گفته می شود.
حیوان حرام‌گوشتی که خون جهنده ندارد، مانند مار، با سر بریدن حلال نمی‌شود.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر پس از سر بریدن حیوان، حیوان به سبب دیگری هم چون آتش، افتادن در آب و... بمیرد، آیا خوردن گوشت آن حلال است؟
- آیا در صحت سر بریدن حیوان لازم است چاقو آهنی باشد؟ آیا سر بریدن حیوان با چاقوی استیل و غیر آهنی صحیح است؟
- اگر پس از سر بریدن حیوان معلوم شود 4 رگ او بریده نشده، ولی زنده است؟ آیا بریدن بقیه رگ ها قبل از مردن حیوان چه حکمی دارد؟
- اگر پس از بریدن برخی از رگ ها متوجه شویم سر از بالای برآمدگی بریده شده، آیا می توان دوباره تا روح در بدن حیوان باقی است، از زیر برآمدگی سر را برید؟
- طهارت خون باقی مانده در بدن حیوان ذبح شده ویژه حلال گوشت است یا حرام گوشت را هم شامل می شود؟
- در برخی از مناطق رسم است قبل از خروج روح و پس از بریدن سر حیوان، پاهای او را جدا می نمایند، آیا پاها حکم میته پیدا می کنند؟
- آیا ریختن خون (صرفا سر بریدن قربانی) امری راجح است و نذر به آن تعلق می گیرد؟ مثلاً برخی نذر می کنند در مقابل دسته ی عزای امام حسین خون بریزند و پس از برآورده شدن حاجت خود، هر سال مقابل دسته عزا سر گوسفند را می برند و گوشت آن را خود و خانواده خود مصرف می کنند، آیا عمل آنان مشروع است؟
- اگر حیوان حلال گوشتی صفحه ای از قرآن را ببلعد وظیفه صاحب حیوان چیست؟
- آیا خون باقیمانده در اجزای حرام حیوان ذبح شده پاک است؟
- آیا گوشت حیوان حلال گوشت که ذبح شرعی شده ولی نجاست خوار بوده، پاک است یا نجس؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] حیوان مردهای (مثل مار) که نمیدانیم خون جهنده داشته است یا نه، پاک است یا نجس؟
- [سایر] چگونه سر حیوان را ببریم تا حلال باشد و موقع سر بریدن چه بگوییم؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر حیوان ماده حلال گوشتی از حیوان حرام‌گوشتی (نجس العین یا غیر آن) آبستن شود، آیا بچّه آن پاک و حلال است؟
- [آیت الله خامنه ای] در صورتی که حیوان در حال مرگ باشد، آیا با بریدن جوزک می توان حیوان را حلال کرد؟ب: آیا این بریدن نیز باید رو به قبله باشد؟ج: در صورتی که در فرض (2) حیوان حلال می شود سر حیوان چه حکمی دارد؟
- [آیت الله نوری همدانی] حیوان حلال گوشت مانند ماهی که خون جهنده ندارد، اگر به خودی خود یعنی بدون صید کردن بمیرد نجس است یا پاک؟
- [آیت الله سیستانی] آیا سر بریدن حیوان توسط سنی اشکال دارد ؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در رساله نوشته شده که یکی از شرایط سر بریدن حیوان این است که در موقع سر بریدن، جلو بدن حیوان، یعنی صورت و محل کارد و شکم، رو به قبله باشد، لکن برادران اهل تسنّن در هنگام سر بریدن، پیشانی گوسفند را رو به قبله قرار می دهند و جلو بدن را رو به قبله قرار نمی دهند و ذبح به این طریق را حلال می دانند، سؤال این است که خوردنش برای ما چه صورت دارد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا خون حیوان حلال گوشت نجس است؟
- [آیت الله خامنه ای] در هنگام سر بریدن حیوان اگر قبل از مفارقت روح از جسم سر حیوان بصورت کامل جدا شود، حکم گوشت ذبح شده و فعل صورت گرفته چیست؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر حیوان حرام گوشت را ذبح شرعی کنیم و خون متعارف از بدن او خارج شود، آیا خون باقی مانده در بدن حیوان (مانند خون باقی مانده در بدن حیوان حلال گوشت)، پاک است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- لباس نماز گزار باید از اجزای حیوان حرام‌گوشتی که خون جهنده دارد نباشد و اگر مویی از آن هم همراه نمازگزار باشد، نماز او بنابر اظهر و احوط باطل است؛ و اگر خون جهنده ندارد احتیاط در اجتناب است، بلکه اجتناب بیوجه نیست؛ اگرچه بشود آن را تذکیه کرد، یعنی به دستور شرع آن را ذبح کرد و یا تذکیه آن مشکوک باشد.
- اگر هنگام بریدن سر حیوان، پیش از بیرون آمدن روح، سر حیوان را از بدنش جدا کنند مانعی ندارد و حیوان پاک و حلال است، ولی اگر عمداً بخواهند سرش را از بدن جدا کنند، بنابر اظهر خوردن گوشت آن مکروه است، بلکه خلاف احتیاط است.
- اگر خون بدن انسان یا خون حیوانی که خون جهنده دارد به بدن حیوانی که خون جهنده ندارد برود و خون آن حیوان حساب شود پاک می گردد و این را انتقال گویند ؛ پس خونی که زالو از انسان می مکد چون خون زالو به آن گفته نمی شود و می گویند خون انسان است ، تا وقتی که چنین است نجس می باشد .
- لباس نمازگزار باید از اجزای حیوان مردهای که خون جهنده دارد نباشد، ولی اگر از اجزای حیوان حلالگوشت مردهای که مانند ماهی، خون جهنده ندارد، لباس تهیه کند، نماز در آن مانعی ندارد. (???) اگر چیزی از مردار حلالگوشت مانند مو و پشم که روح ندارد، همراه نمازگزار باشد، یا با لباسی که از آنها تهیه کردهاند نماز بخواند، نمازش صحیح است. شرط چهارم:
- فیل، خرس، بوزینه، سوسمار، موش و حیوانهایی که مانند مار در داخل زمین زندگی میکنند، اگر خون جهنده داشته باشند و به خودی خود بمیرند نجسند، ولی اگر سر آنها را ببرند پاک شدن بدنشان در سه مورد اول خالی از وجه نیست، ولی در بقیه خلاف احتیاط است.
- حیوان حلالگوشتی که مانند ماهی خون جهنده ندارد، اگر به خودی خود بمیرد، پاک است، ولی گوشت آن را نمی‌شود خورد.
- سر بریدن حیوان پنج شرط دارد: 1 کسی که سر حیوان را میبُرد، چه مرد باشد یا زن و یا بچه ممیز، باید مسلمان باشد و اظهار دشمنی با اهلبیت پیغمبر صلیاللهعلیهوآله نکند. و مرتدّ از مسلمین، غُلاة، خوارج و منکر ضروریات اسلام، محکوم به حکم کافر است. 2 سر حیوان را با چیزی ببرند که از آهن باشد، ولی چنانچه آهن پیدا نشود و طوری باشد که اگر سر حیوان را نبرند میمیرد، یا ذبح آن حیوان عرفاً برای انسان ضرورت داشته باشد، با چیز تیزی که چهار رگ آن را جدا کند، مانند شیشه و سنگ تیز، میشود سر آن را برید. بلکه اگر آلت ذبح غیر آهن باشد ولی در حدّت و استحکام و تیزی و اطّرادِ تا آخر ذبح مثل آهن باشد به نحو یقین، بعید نیست به الغاء خصوصیت ملحق به آهن باشد. 3 در موقع سر بریدن، جلو بدن حیوان رو به قبله باشد، و کسی که میداند باید رو به قبله سر ببرد، اگر عمداً حیوان را رو به قبله نکند، حیوان حرام میشود، ولی اگر فراموش کند، یا مسئله را نداند، یا قبله را اشتباه کند، یا نداند قبله کدام طرف است، یا نتواند حیوان را رو به قبله کند، بنابر اظهر، اشکال ندارد. 4 وقتی میخواهد سر حیوان را ببرد، یا کارد به گلویش بگذارد، به نیت سر بریدن، نام خدا را ببرد و همینقدر که بگوید (بسم اللّه) کافی است، و اگر بدون قصد سر بریدن، نام خدا را ببرد آن حیوان، بنابر اظهر پاک نمی‌شود و گوشت آن هم حرام است، ولی اگر از روی فراموشی نام خدا را نبرد، اشکال ندارد. 5 حیوان بعد از سر بریدن حرکتی بکند، اگرچه مثلاً چشم یا دُم خود را حرکت دهد، یا پای خود را به زمین زند که معلوم شود زنده بوده، و لازم نیست خون از بدنش خارج شود.
- اگر حیوان حلال گوشت را به دستوری که در شرع معین شده بکشند و خون آن به مقدار معمول بیرون آید ، خونی که در بدنش می ماند پاک است ؛ ولی اگر به علت نفس کشیدن یا به واسطه این که سر حیوان در جای بلندی بوده خون به بدن حیوان برگردد ، آن خون نجس است و همچنین چیزی که با آن خون ملاقات کند آن هم نجس است .
- سگ و خوک بهوسیله سر بریدن و شکار کردن پاک نمیشوند، و خوردن گوشت آنها هم حرام است، و حیوان حرامگوشت درنده و گوشتخوار، مانند گرگ و پلنگ، اگر به دستوری که گفته میشود سر ببرند، بنابر اظهر پاک است، ولی گوشت آن حلال نمی‌شود.
- خون انسان و هرحیوانی که خون جهنده دارد یعنی حیوانی که اگر رگ آن را ببرند خون از آن جستن می کند نجس است، پس خون حیوانی که مانند ماهی و پشه خون جهنده ندارد، پاک می باشد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] حیوان حرام گوشتی که خون جهنده ندارد مانند مار؛ مرده آن پاک است ولی با سر بریدن حلال نمی شود.
- [آیت الله اردبیلی] حیوان حرام گوشتی که خون جهنده ندارد، مانند مار، با سر بریدن حلال نمی‌شود، ولی مرده آن پاک است.
- [آیت الله بروجردی] حیوان حرام گوشتی که خون جهنده ندارد مانند مار با سر بریدن حلال نمی‌شود، ولی مردة آن پاک است.
- [آیت الله علوی گرگانی] حیوان حرام گوشتی که خون جهنده ندارد مانند مار با سر بریدن حلال نمی‌شود ولی مرده آن پاک است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] حیوان حرام گوشتی که خون جهنده ندارد مانند مار با سر بریدن حلال نمی شود ولی مرده آن پاک است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] حیوان حرام گوشتی که خون جهنده ندارد، مانند مار، با سر بریدن حلال نمی شود، ولی مرده آن پاک است. چه خودش بمیرد یا سرش را ببرند.
- [آیت الله وحید خراسانی] حیوان حرام گوشتی که خون جهنده ندارد مانند مار با سر بریدن حلال نمی شود ولی مرده و کشته ان پاک است
- [آیت الله نوری همدانی] حیوان حرام گوشتی که خون جهنده ندارد ، مانند مار با سر بریدن حلال نمی شود ولی مردة آن پاک است ، چه خودش بمیرد و یا سرش را ببرند .
- [امام خمینی] حیوان حرام گوشتی که خون جه نده ندارد، مانند مار، با سر بریدن حلال نمی‌شود، ولی مرده آن پاک است.
- [آیت الله سیستانی] حیوان حرام گوشتی که خون جهنده ندارد مانند مار و سوسمار ، مرده آن پاک است ، پس شکار یا سر بریدن آن اثری ندارد .