بریدن
بریدن به معنای جدا کردن با آلتى برنده همچون چاقو است.از این عنوان در باب هایى نظیر طهارت، حج، جهاد، صلح، صید و ذباحه، حدود، قصاص و دیات سخن رفته است.
اگر پس از سر بریدن حیوان معلوم شود 4 رگ او بریده نشده، ولی زنده است؟ آیا بریدن بقیه رگ ها قبل از مردن حیوان چه حکمی دارد؟
ظاهرا مانعی ندارد.
ظاهرا مانعی ندارد.
عنوان سوال:
اگر پس از سر بریدن حیوان معلوم شود 4 رگ او بریده نشده، ولی زنده است؟ آیا بریدن بقیه رگ ها قبل از مردن حیوان چه حکمی دارد؟
پاسخ:
ظاهرا مانعی ندارد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر بعضی از چهار رگ را ببرند و صبر کنند و پس از جان دادن حیوان بقیه رگ ها را ببرند اشکال دارد؟ اگر پیش از جان دادن حیوان بقیه رگ ها بریده شود، چه حکمی دارد؟
- اگر پس از بریدن برخی از رگ ها متوجه شویم سر از بالای برآمدگی بریده شده، آیا می توان دوباره تا روح در بدن حیوان باقی است، از زیر برآمدگی سر را برید؟
- آیا در صحت سر بریدن حیوان لازم است چاقو آهنی باشد؟ آیا سر بریدن حیوان با چاقوی استیل و غیر آهنی صحیح است؟
- اگر قبل از سر بریدن حیوان شوک الکتریکی به او وارد کنند تا سر بریدن او آسان شود، آیا گوشت او حلال است؟
- اگر پس از سر بریدن حیوان، حیوان به سبب دیگری هم چون آتش، افتادن در آب و... بمیرد، آیا خوردن گوشت آن حلال است؟
- در برخی از مناطق رسم است قبل از خروج روح و پس از بریدن سر حیوان، پاهای او را جدا می نمایند، آیا پاها حکم میته پیدا می کنند؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] در رابطه با ذبح شرعی حیوان در توضیح المسائل نکاتی است که توضیح بیشتری در خصوص آنها نیاز دارم. 1 آیا به نظر معظم له اگر جوزه به طرف تن باشد نه سر و ذبح شده باشد یعنی از بالای جوزه سر بریده باشند آیا حیوان حلال است؟ 2 در رابطه با اوداج اربعه آیا به نظر معظم له اگر سه رگ بریده شود و یک رگ بماند ذبح درست است یا نه؟
- [آیت الله سبحانی] اگر پس از ذبح حیوان شک کنیم که چهار رگ را بریده ایم یا نه، آیا می توان از گوشت آن استفاده کرد؟
- [آیت الله سیستانی] آیا سر بریدن حیوان توسط سنی اشکال دارد ؟
- [سایر] چگونه سر حیوان را ببریم تا حلال باشد و موقع سر بریدن چه بگوییم؟
- [آیت الله نوری همدانی] اگر سر حیوانی به علتی از زیر چانه بریده بریده شود و قبل از خروج روح دوباره از مذبح قطع شود حلال است یا خیر؟ در فرض سؤال اگر سر حیوان جدا نشده باشد چه حکمی دارد؟
- [آیت الله خامنه ای] در هنگام سر بریدن حیوان اگر قبل از مفارقت روح از جسم سر حیوان بصورت کامل جدا شود، حکم گوشت ذبح شده و فعل صورت گرفته چیست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه پس از بریدن رگهای چهارگانه، و در حالی که حیوان هنوز زنده است، گردن او را قطع کنیم، چه صورتی دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه پس از بریدن رگهای چهارگانه، و در حالی که حیوان هنوز زنده است، گردن او را قطع کنیم، چه صورتی دارد؟
- [آیت الله نوری همدانی] حیوان حرام گوشتی که خون جهنده ندارد مانند مار که با سر بریدن حلال نمیشود آیا پاک است؟
- [آیت الله اردبیلی] خونی به مقدار کمتر از درهم، در لباس وجود دارد که معلوم نیست خون حیض و نفاس و استحاضه است یا خونی که از رگ بریده خارج شده است. آیا نماز با آن مجزی است یا خیر؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر گرگ گلوی گوسفندی را بهطوری بکنَد که از چهار رگی که در گردن است و باید بریده شود، چیزی نماند، آن حیوان حرام میشود، ولی اگر مقداری از گردن را بکنَد و چهار رگ باقی باشد، یا جای دیگر بدن را بکند، در صورتی که گوسفند زنده باشد، و به دستوری که گفته میشود سر آن را ببرند، حلال و پاک میباشد.
- سر بریدن حیوان پنج شرط دارد: 1 کسی که سر حیوان را میبُرد، چه مرد باشد یا زن و یا بچه ممیز، باید مسلمان باشد و اظهار دشمنی با اهلبیت پیغمبر صلیاللهعلیهوآله نکند. و مرتدّ از مسلمین، غُلاة، خوارج و منکر ضروریات اسلام، محکوم به حکم کافر است. 2 سر حیوان را با چیزی ببرند که از آهن باشد، ولی چنانچه آهن پیدا نشود و طوری باشد که اگر سر حیوان را نبرند میمیرد، یا ذبح آن حیوان عرفاً برای انسان ضرورت داشته باشد، با چیز تیزی که چهار رگ آن را جدا کند، مانند شیشه و سنگ تیز، میشود سر آن را برید. بلکه اگر آلت ذبح غیر آهن باشد ولی در حدّت و استحکام و تیزی و اطّرادِ تا آخر ذبح مثل آهن باشد به نحو یقین، بعید نیست به الغاء خصوصیت ملحق به آهن باشد. 3 در موقع سر بریدن، جلو بدن حیوان رو به قبله باشد، و کسی که میداند باید رو به قبله سر ببرد، اگر عمداً حیوان را رو به قبله نکند، حیوان حرام میشود، ولی اگر فراموش کند، یا مسئله را نداند، یا قبله را اشتباه کند، یا نداند قبله کدام طرف است، یا نتواند حیوان را رو به قبله کند، بنابر اظهر، اشکال ندارد. 4 وقتی میخواهد سر حیوان را ببرد، یا کارد به گلویش بگذارد، به نیت سر بریدن، نام خدا را ببرد و همینقدر که بگوید (بسم اللّه) کافی است، و اگر بدون قصد سر بریدن، نام خدا را ببرد آن حیوان، بنابر اظهر پاک نمیشود و گوشت آن هم حرام است، ولی اگر از روی فراموشی نام خدا را نبرد، اشکال ندارد. 5 حیوان بعد از سر بریدن حرکتی بکند، اگرچه مثلاً چشم یا دُم خود را حرکت دهد، یا پای خود را به زمین زند که معلوم شود زنده بوده، و لازم نیست خون از بدنش خارج شود.
- حیوان حرامگوشتی که خون جهنده ندارد، مانند مار، با سر بریدن حلال نمیشود.
- اگر بعضی از چهار رگ را در حال اختیار ببرند و صبر کنند تا حیوان بمیرد بعد بقیه را ببرند، فایده ندارد.
- اگر هنگام بریدن سر حیوان، پیش از بیرون آمدن روح، سر حیوان را از بدنش جدا کنند مانعی ندارد و حیوان پاک و حلال است، ولی اگر عمداً بخواهند سرش را از بدن جدا کنند، بنابر اظهر خوردن گوشت آن مکروه است، بلکه خلاف احتیاط است.
- اگر باز یا حیوان دیگری غیر از سگ شکاری، حیوانی را شکار کند، آن شکار حلال نیست، ولی اگر وقتی برسند که حیوان زنده باشد و به دستوری که در شرع معین شده سر آن را ببرند، حلال است.
- شخص مفقودالاثری که زنده بودنش معلوم نیست و وارث هم دارد مالش را کنار میگذارند و بنابر اظهر تا مدت چهار سال وضعیت او را پیگیری میکنند، سپس مالش را بین ورثه تقسیم میکنند، ولی اگر بعداً زنده بودن او معلوم شد آن تقسیم مال از بین میرود و تمام مال به خود او برمیگردد، و احتیاط مستحب آن است که منتظر بمانند تا وقتی که علم عادی یا اطمینانی به مردن او پیدا شود.
- اگر حیوان حلالگوشت وحشی را با اسلحه شکار کنند، با پنج شرط حلال و بدنش پاک است: 1 اسلحه شکار مثل کارد و شمشیر برنده باشد، یا مثل نیزه و تیر، تیز باشد که بهواسطه تیز بودن، بدن حیوان را پاره کند، و اگر بهوسیله دام یا چوب و سنگ و مانند اینها حیوانی را شکار کنند بنابر اظهر پاک نمیشود و خوردن آن هم حرام است؛ و اگر حیوانی را با تفنگ شکار کنند، چنانچه گلوله آن تیز باشد که در بدن حیوان فرو رود و آن را پاره کند پاک و حلال است، و اگر گلوله تیز نباشد، بلکه با فشار در بدن حیوان فرو رود و حیوان را بکشد، یا بهسبب حرارتش بدن حیوان را بسوزاند و در اثر سوزاندن، حیوان بمیرد، پاک و حلال بودنش، اشکال دارد. 2 کسی که شکار میکند باید مسلمان باشد یا بچه مسلمان باشد که خوب و بد را بفهمد، و اگر کافر یا کسی که اظهار دشمنی با اهلبیت پیغمبر صلیاللهعلیهوآله میکند، حیوانی را شکار نماید، آن شکار حلال نیست. 3 اسلحه را برای شکار کردن حیوان بهکار ببرد، و اگر مثلاً جایی را نشانهگیری کند و ناخواسته حیوانی را بکشد، آن حیوان پاک نیست و خوردن آن هم حرام است. 4 در وقت بهکار بردن اسلحه، نام خدا را ببرد و چنانچه عمداً نام خدا را نبرد شکار حلال نمیشود، ولی اگر فراموش کند، در صورتی که معتقد به وجوبِ بردنِ نام خدا در این هنگام بوده، و یا اگر معتقد نبوده، عادت به بردن نام خدا را داشت، اشکال ندارد. 5 وقتی به حیوان برسد که مرده باشد، یا اگر زنده است به اندازه سر بریدن آن وقت نباشد؛ و چنانچه به اندازه سر بریدن وقت باشد و سر حیوان را نبُرد تا بمیرد، حرام میشود.
- سگ و خوک بهوسیله سر بریدن و شکار کردن پاک نمیشوند، و خوردن گوشت آنها هم حرام است، و حیوان حرامگوشت درنده و گوشتخوار، مانند گرگ و پلنگ، اگر به دستوری که گفته میشود سر ببرند، بنابر اظهر پاک است، ولی گوشت آن حلال نمیشود.
- اگر با شمشیر یا چیز دیگری که شکار کردن با آن صحیح است، با شرطهایی که در مسائل گذشته گفته شد، حیوانی را شکار کنند و در اثر آن، حیوان دو قسمت شود، و سر و گردن در یک قسمت بماند و وقتی انسان برسد که حیوان جان داده باشد، هر دو قسمت حلال است، در صورتی که به همین قطع کردن جان داده باشد؛ و اگر حیوان زنده باشد، آن قسمت که سر ندارد حرام است و آن قسمت دیگر، اگر سر آن را به دستوری که در شرع معین شده ببرند، حلال است.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [امام خمینی] اگر گرگ گلوی گوسفند را بطوری بکند که از چهار رگی که در گردن است و باید بریده شود، چیزی نماند، آن حیوان حرام میشود، ولی اگر مقداری از گردن را بکند و چهار رگ باقی باشد، یا جای دیگر بدن را بکند، در صورتی که گوسفند زنده باشد و به دستوری که گفته میشود سر آن را ببرند حلال و پاک میباشد. شرایط سر بریدن حیوان
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر بعضی از چهار رگ را ببرند و صبر کنند تا حیوان بمیرد بعد بقیه را ببرند حلال و پاک نمی شود و همچنین است بنابر احتیاط واجب اگر چهار رگ را پیش از جان دادن حیوان ببرند ولی بریدن انها به طور معمول پشت سر هم نباشد
- [آیت الله سبحانی] شیوه سر بریدن حیوان آن است که چهار رگ بزرگ گردن آن را، از پائین برآمدگی زیر گلو به طور کامل ببرند. و مقصود از چهار رگ: 1 (مری) که مجرای غذاست 2 (حلقوم) که مجرای نفس است 3 و 4 دو رگ دیگر که به حلقوم احاطه دارند. و اگر آنها را بشکافند کافی نیست.
- [آیت الله خوئی] دستور سر بریدن حیوان آن است که چهار رگ بزرگ گردن آن را به طور کامل ببرند، و اگر آنها را بشکافند، کافی نیست. و معروف این است که بریدن این چهار رگ در خارج واقع نمیشود مگر از زیر برآمدگی گلو ببرند و آنچهار رگ عبارتند از مجرای تنفس و مجرای خوردن و دو رگ کلفتی که در دو طرف مجرای نفس میباشد.
- [آیت الله علوی گرگانی] دستور سر بریدن حیوان آن است که چهار رگ بزرگ گردن آن را از پایین برآمدگی زیر گلو بطور کامل ببرند و اگر آنها را بشکافند کافی نیست.
- [آیت الله سبحانی] اگر گرگ گلوی گوسفند را به طوری بکند که از چهار رگی که در گردن است و باید بریده شود، چیزی نماند، آن حیوان حرام می شود، ولی اگر مقداری از گردن را بکند و چهار رگ باقی باشد، یا جای دیگر بدن را بکند، در صورتی که گوسفند زنده باشد و به شیوه ای که گفته می شود سر آن را ببرند حلال و پاک می شود. شرائط سر بریدن حیوانات
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر گرگ گلوی گوسفند را بطوری بکند که از چهار رگی که در گردن است و باید بریده شود، چیزی نماند، آن حیوان حرام می شود، و همین طور بنابر احتیاط واجب اگر آن رگ ها را از بالا یا پایین خورده باشد و مقداری از آن رگ ها یا متصل به سر یا به جسد حیوان باقی مانده باشد، و یا این که بعضی رگ ها را کلا خورده باشد، ولی اگر مقداری از گردن را بکند و چهار رگ باقی باشد، یا جای دیگر بدن را بکند، در صورتی که گوسفند زنده باشد و به دستوری که گفته می شود سر آن را ببرند حلال و پاک می باشد. شرایط سر بریدن حیوان
- [آیت الله اردبیلی] دستور سر بریدن حیوان آن است که چهار رگ بزرگ گردن آن یعنی: (نای (راه نفس))، (مِری (راه غذا)) و دو شاهرگ حیوان را از زیر بر آمدگی گلو به طور کامل ببرند و اگر آنها را بشکافند، کافی نیست.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر گرگ گلوی گوسفند را به طوری بکند که برخی از چهار رگی که در گردن است و باید بریده شود به طور کامل کنده شود، بنا بر احتیاط با قطع دیگر رگها گوسفند حلال و پاک نمیباشد، ولی اگر از تمام رگها چیزی باقی بماند، هر چند از هر یک قسمتی کنده شده باشد در صورتی که گوسفند زنده باشد و قسمت باقی مانده از چهار رگ را ببرند، حلال و پاک میباشد. @شرایط سر بریدن حیوان
- [آیت الله اردبیلی] سر بریدن حیوان پنج شرط دارد: اوّل:کسی که سر حیوان را میبرد مرد باشد یا زن باید مسلمان باشد و اظهار دشمنی با اهل بیت پیامبر صلیاللهعلیهوآلهوسلم نکند و بچّه مسلمان هم اگر ممیّز باشد، یعنی خوب و بد را بفهمد، میتواند سر حیوان را ببرد. دوم:سرِ حیوان را با کارد تیز ببرند و کارد باید از فلزی باشد که معمولاً با آن چاقو میسازند؛ ولی چنانچه پیدا نشود و به گونهای باشد که اگر سر حیوان را نبرند میمیرد، با چیز تیزی که چهار رگ آن را جدا کند، مانند شیشه و سنگ تیز، میشود سر آن را برید. سوم:در هنگام سر بریدن، جلوی بدن حیوان باید رو به قبله باشد و کسی که میداند باید رو به قبله سر ببرد، اگر عمدا حیوان را رو به قبله نکند، حیوان حرام میشود؛ ولی اگر فراموش کند یا مسأله را نداند یا قبله را اشتباه کند یا نداند قبله کدام طرف است یا نتواند حیوان را رو به قبله کند، اشکال ندارد. چهارم:وقتی که میخواهد سر حیوان را ببرد یا کارد به گلویش بگذارد، به نیّت سر بریدن نام خدا را ببرد و همین قدر که بگوید: (بسم الله) کافی است و اگر بدون قصدِ سر بریدن نام خدا را ببرد، آن حیوان پاک نمیشود و گوشت آن هم حرام است، ولی اگر از روی فراموشی نام خدا را نبرد، اشکال ندارد. پنجم:حیوان بعد از سر بریدن حرکتی بکند، اگرچه مثلاً چشم یا دُم خود را حرکت دهد یا پای خود را به زمین بزند تا معلوم شود زنده بوده است.