بریدن
بریدن به معنای جدا کردن با آلتى برنده همچون چاقو است.از این عنوان در باب هایى نظیر طهارت، حج، جهاد، صلح، صید و ذباحه، حدود، قصاص و دیات سخن رفته است.
اگر پس از بریدن برخی از رگ ها متوجه شویم سر از بالای برآمدگی بریده شده، آیا می توان دوباره تا روح در بدن حیوان باقی است، از زیر برآمدگی سر را برید؟
ظاهرا مانعی ندارد.
ظاهرا مانعی ندارد.
عنوان سوال:
اگر پس از بریدن برخی از رگ ها متوجه شویم سر از بالای برآمدگی بریده شده، آیا می توان دوباره تا روح در بدن حیوان باقی است، از زیر برآمدگی سر را برید؟
پاسخ:
ظاهرا مانعی ندارد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر پس از سر بریدن حیوان معلوم شود 4 رگ او بریده نشده، ولی زنده است؟ آیا بریدن بقیه رگ ها قبل از مردن حیوان چه حکمی دارد؟
- اگر بعضی از چهار رگ را ببرند و صبر کنند و پس از جان دادن حیوان بقیه رگ ها را ببرند اشکال دارد؟ اگر پیش از جان دادن حیوان بقیه رگ ها بریده شود، چه حکمی دارد؟
- آیا در زکات گاو و گوسفند، می توان حیوان را سر برید و گوشت آن را بین چند فقیر تقسیم نمود؟
- آیا در صحت سر بریدن حیوان لازم است چاقو آهنی باشد؟ آیا سر بریدن حیوان با چاقوی استیل و غیر آهنی صحیح است؟
- آیا چند مرغ را می توان با یک بسم اللّه سر برید؟
- اگر قبل از سر بریدن حیوان شوک الکتریکی به او وارد کنند تا سر بریدن او آسان شود، آیا گوشت او حلال است؟
- در برخی از مناطق رسم است قبل از خروج روح و پس از بریدن سر حیوان، پاهای او را جدا می نمایند، آیا پاها حکم میته پیدا می کنند؟
- اگر پس از سر بریدن حیوان، حیوان به سبب دیگری هم چون آتش، افتادن در آب و... بمیرد، آیا خوردن گوشت آن حلال است؟
- طهارت خون باقی مانده در بدن حیوان ذبح شده ویژه حلال گوشت است یا حرام گوشت را هم شامل می شود؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در رساله ذکر شده است که سر گوسفند را باید از زیر برآمدگی گلو برید، یعنی برآمدگی در طرف سر باشد. حال اگر اشتباه شد و برآمدگی به طرف بدن بود، آیا گوسفند حرام می شود؟
- [آیت الله سبحانی] اگر پس از ذبح حیوان شک کنیم که چهار رگ را بریده ایم یا نه، آیا می توان از گوشت آن استفاده کرد؟
- [آیت الله خامنه ای] در هنگام سر بریدن حیوان اگر قبل از مفارقت روح از جسم سر حیوان بصورت کامل جدا شود، حکم گوشت ذبح شده و فعل صورت گرفته چیست؟
- [آیت الله نوری همدانی] اگر سر حیوانی به علتی از زیر چانه بریده بریده شود و قبل از خروج روح دوباره از مذبح قطع شود حلال است یا خیر؟ در فرض سؤال اگر سر حیوان جدا نشده باشد چه حکمی دارد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] مرغی را ذبح کرده اند، به علّت تیزی کارد سرش جدا می شود، در حالی که مرغ زنده است و رگ همه به طرف بدن مرغ رفته است، آیا تا مرغ زنده است می توان مقدار رگ را به طرف سر مرغ برید یا خیر؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] در رابطه با ذبح شرعی حیوان در توضیح المسائل نکاتی است که توضیح بیشتری در خصوص آنها نیاز دارم. 1 آیا به نظر معظم له اگر جوزه به طرف تن باشد نه سر و ذبح شده باشد یعنی از بالای جوزه سر بریده باشند آیا حیوان حلال است؟ 2 در رابطه با اوداج اربعه آیا به نظر معظم له اگر سه رگ بریده شود و یک رگ بماند ذبح درست است یا نه؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در رساله نوشته شده که یکی از شرایط سر بریدن حیوان این است که در موقع سر بریدن، جلو بدن حیوان، یعنی صورت و محل کارد و شکم، رو به قبله باشد، لکن برادران اهل تسنّن در هنگام سر بریدن، پیشانی گوسفند را رو به قبله قرار می دهند و جلو بدن را رو به قبله قرار نمی دهند و ذبح به این طریق را حلال می دانند، سؤال این است که خوردنش برای ما چه صورت دارد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] گوسفندی را سر بریدند. بعد معلوم شد چهار رگ بریده نشده است، ولی زنده است، آیا می شود حلال شود؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] حیوان اهلی که به علتی ذبحش ممکن نیست، یعنی وسیله سر بریدن مانند چاقو نباشد، آیا می توان آن را با تیر تیز مثل شکار صحرایی بزنیم؟
- [آیت الله خامنه ای] در صورتی که حیوان در حال مرگ باشد، آیا با بریدن جوزک می توان حیوان را حلال کرد؟ب: آیا این بریدن نیز باید رو به قبله باشد؟ج: در صورتی که در فرض (2) حیوان حلال می شود سر حیوان چه حکمی دارد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر گرگ گلوی گوسفندی را بهطوری بکنَد که از چهار رگی که در گردن است و باید بریده شود، چیزی نماند، آن حیوان حرام میشود، ولی اگر مقداری از گردن را بکنَد و چهار رگ باقی باشد، یا جای دیگر بدن را بکند، در صورتی که گوسفند زنده باشد، و به دستوری که گفته میشود سر آن را ببرند، حلال و پاک می‌باشد.
- اگر هنگام بریدن سر حیوان، پیش از بیرون آمدن روح، سر حیوان را از بدنش جدا کنند مانعی ندارد و حیوان پاک و حلال است، ولی اگر عمداً بخواهند سرش را از بدن جدا کنند، بنابر اظهر خوردن گوشت آن مکروه است، بلکه خلاف احتیاط است.
- سر بریدن حیوان پنج شرط دارد: 1 کسی که سر حیوان را میبُرد، چه مرد باشد یا زن و یا بچه ممیز، باید مسلمان باشد و اظهار دشمنی با اهلبیت پیغمبر صلیاللهعلیهوآله نکند. و مرتدّ از مسلمین، غُلاة، خوارج و منکر ضروریات اسلام، محکوم به حکم کافر است. 2 سر حیوان را با چیزی ببرند که از آهن باشد، ولی چنانچه آهن پیدا نشود و طوری باشد که اگر سر حیوان را نبرند میمیرد، یا ذبح آن حیوان عرفاً برای انسان ضرورت داشته باشد، با چیز تیزی که چهار رگ آن را جدا کند، مانند شیشه و سنگ تیز، میشود سر آن را برید. بلکه اگر آلت ذبح غیر آهن باشد ولی در حدّت و استحکام و تیزی و اطّرادِ تا آخر ذبح مثل آهن باشد به نحو یقین، بعید نیست به الغاء خصوصیت ملحق به آهن باشد. 3 در موقع سر بریدن، جلو بدن حیوان رو به قبله باشد، و کسی که میداند باید رو به قبله سر ببرد، اگر عمداً حیوان را رو به قبله نکند، حیوان حرام میشود، ولی اگر فراموش کند، یا مسئله را نداند، یا قبله را اشتباه کند، یا نداند قبله کدام طرف است، یا نتواند حیوان را رو به قبله کند، بنابر اظهر، اشکال ندارد. 4 وقتی میخواهد سر حیوان را ببرد، یا کارد به گلویش بگذارد، به نیت سر بریدن، نام خدا را ببرد و همینقدر که بگوید (بسم اللّه) کافی است، و اگر بدون قصد سر بریدن، نام خدا را ببرد آن حیوان، بنابر اظهر پاک نمیشود و گوشت آن هم حرام است، ولی اگر از روی فراموشی نام خدا را نبرد، اشکال ندارد. 5 حیوان بعد از سر بریدن حرکتی بکند، اگرچه مثلاً چشم یا دُم خود را حرکت دهد، یا پای خود را به زمین زند که معلوم شود زنده بوده، و لازم نیست خون از بدنش خارج شود.
- حیوان حرامگوشتی که خون جهنده ندارد، مانند مار، با سر بریدن حلال نمیشود.
- پیش از بیرون آمدن روح و سرد شدن بدن حیوان، مکروه است، بلکه خلاف احتیاط است پوست حیوان را بکنَند و یا اینکه اعضای بدنش را قطع کنند.
- اگر حیوان حلالگوشت وحشی را با اسلحه شکار کنند، با پنج شرط حلال و بدنش پاک است: 1 اسلحه شکار مثل کارد و شمشیر برنده باشد، یا مثل نیزه و تیر، تیز باشد که بهواسطه تیز بودن، بدن حیوان را پاره کند، و اگر بهوسیله دام یا چوب و سنگ و مانند اینها حیوانی را شکار کنند بنابر اظهر پاک نمیشود و خوردن آن هم حرام است؛ و اگر حیوانی را با تفنگ شکار کنند، چنانچه گلوله آن تیز باشد که در بدن حیوان فرو رود و آن را پاره کند پاک و حلال است، و اگر گلوله تیز نباشد، بلکه با فشار در بدن حیوان فرو رود و حیوان را بکشد، یا بهسبب حرارتش بدن حیوان را بسوزاند و در اثر سوزاندن، حیوان بمیرد، پاک و حلال بودنش، اشکال دارد. 2 کسی که شکار میکند باید مسلمان باشد یا بچه مسلمان باشد که خوب و بد را بفهمد، و اگر کافر یا کسی که اظهار دشمنی با اهلبیت پیغمبر صلیاللهعلیهوآله میکند، حیوانی را شکار نماید، آن شکار حلال نیست. 3 اسلحه را برای شکار کردن حیوان بهکار ببرد، و اگر مثلاً جایی را نشانهگیری کند و ناخواسته حیوانی را بکشد، آن حیوان پاک نیست و خوردن آن هم حرام است. 4 در وقت بهکار بردن اسلحه، نام خدا را ببرد و چنانچه عمداً نام خدا را نبرد شکار حلال نمیشود، ولی اگر فراموش کند، در صورتی که معتقد به وجوبِ بردنِ نام خدا در این هنگام بوده، و یا اگر معتقد نبوده، عادت به بردن نام خدا را داشت، اشکال ندارد. 5 وقتی به حیوان برسد که مرده باشد، یا اگر زنده است به اندازه سر بریدن آن وقت نباشد؛ و چنانچه به اندازه سر بریدن وقت باشد و سر حیوان را نبُرد تا بمیرد، حرام میشود.
- سگ و خوک بهوسیله سر بریدن و شکار کردن پاک نمیشوند، و خوردن گوشت آنها هم حرام است، و حیوان حرامگوشت درنده و گوشتخوار، مانند گرگ و پلنگ، اگر به دستوری که گفته میشود سر ببرند، بنابر اظهر پاک است، ولی گوشت آن حلال نمیشود.
- اگر سر سوزنی خون سگ، خوک، کافر، مردار و حیوان حرامگوشت بنابر احوط، در بدن یا لباس نمازگزار باشد، نماز او باطل است و بنابر احتیاط خون حیض، نفاس و استحاضه نیز چنین است، ولی خونهای دیگر مثل خون بدن انسان یا خون حیوان حلالگوشت، اگرچه در چند جای بدن و لباس باشد، در صورتی که روی هم کمتر از دِرهم باشد، نماز خواندن با آن اشکال ندارد.
- اگر حیوان حلالگوشت را به دستوری که بعداً گفته میشود سر ببرند، وحشی باشد یا اهلی، بعد از جان دادن، گوشت آن حلال و بدن آن پاک است، ولی حیوان نجاستخوار که استبراء نشده و همچنین حیوانی که انسان با آن نزدیکی کرده، گوشت آن حلال نیست.
- اگر حیوان حلال گوشت را به دستوری که در شرع معین شده بکشند و خون آن به مقدار معمول بیرون آید ، خونی که در بدنش می ماند پاک است ؛ ولی اگر به علت نفس کشیدن یا به واسطه این که سر حیوان در جای بلندی بوده خون به بدن حیوان برگردد ، آن خون نجس است و همچنین چیزی که با آن خون ملاقات کند آن هم نجس است .
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] دستور سر بریدن حیوان آن است که چهار رگ بزرگ گردن آن را از پایین برآمدگی زیر گلو بطور کامل ببرند و اگر آنها را بشکافند کافی نیست.
- [آیت الله خوئی] دستور سر بریدن حیوان آن است که چهار رگ بزرگ گردن آن را به طور کامل ببرند، و اگر آنها را بشکافند، کافی نیست. و معروف این است که بریدن این چهار رگ در خارج واقع نمیشود مگر از زیر برآمدگی گلو ببرند و آنچهار رگ عبارتند از مجرای تنفس و مجرای خوردن و دو رگ کلفتی که در دو طرف مجرای نفس می‌باشد.
- [امام خمینی] دستور سر بریدن حیوان آن است که چهار رگ بزرگ گردن آن را از پایین برآمدگی زیر گلو به طور کامل ببرند، و اگر آنها را بشکافند کافی نیست.
- [آیت الله بروجردی] دستور سر بریدن حیوان، آن است که چهار رگ بزرگ گردن آن را از پایین برآمدگی زیر گلو به طور کامل ببرند و اگر آنها را بشکافند کافی نیست.
- [امام خمینی] اگر گرگ گلوی گوسفند را بطوری بکند که از چهار رگی که در گردن است و باید بریده شود، چیزی نماند، آن حیوان حرام میشود، ولی اگر مقداری از گردن را بکند و چهار رگ باقی باشد، یا جای دیگر بدن را بکند، در صورتی که گوسفند زنده باشد و به دستوری که گفته میشود سر آن را ببرند حلال و پاک می‌باشد. شرایط سر بریدن حیوان
- [آیت الله سبحانی] شیوه سر بریدن حیوان آن است که چهار رگ بزرگ گردن آن را، از پائین برآمدگی زیر گلو به طور کامل ببرند. و مقصود از چهار رگ: 1 (مری) که مجرای غذاست 2 (حلقوم) که مجرای نفس است 3 و 4 دو رگ دیگر که به حلقوم احاطه دارند. و اگر آنها را بشکافند کافی نیست.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] دستور سر بریدن حیوان آن است که چهار رگ بزرگ گردن آن را به طور کامل ببرند و اگر آنها را بشکافند کافی نیست. و معروف این است که بریدن این چهار رگ در خارج واقع نمی شود مگر اینکه از زیر برآمدگی گلو ببرند. و آن چهار رگ عبارت است از مجرای نفس و مجرای خوردن و دو رگ کلفتی که در دو طرف مجرای نفس می باشد.
- [آیت الله سبحانی] اگر گرگ گلوی گوسفند را به طوری بکند که از چهار رگی که در گردن است و باید بریده شود، چیزی نماند، آن حیوان حرام می شود، ولی اگر مقداری از گردن را بکند و چهار رگ باقی باشد، یا جای دیگر بدن را بکند، در صورتی که گوسفند زنده باشد و به شیوه ای که گفته می شود سر آن را ببرند حلال و پاک می شود. شرائط سر بریدن حیوانات
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر گرگ گلوی گوسفند را بطوری بکند که از چهار رگی که در گردن است و باید بریده شود، چیزی نماند، آن حیوان حرام می شود، و همین طور بنابر احتیاط واجب اگر آن رگ ها را از بالا یا پایین خورده باشد و مقداری از آن رگ ها یا متصل به سر یا به جسد حیوان باقی مانده باشد، و یا این که بعضی رگ ها را کلا خورده باشد، ولی اگر مقداری از گردن را بکند و چهار رگ باقی باشد، یا جای دیگر بدن را بکند، در صورتی که گوسفند زنده باشد و به دستوری که گفته می شود سر آن را ببرند حلال و پاک می باشد. شرایط سر بریدن حیوان
- [آیت الله فاضل لنکرانی] دستور سر بریدن حیوان آن است که حلقوم (مجرای نفس) و مری (مجرای غذا) و دو شاه رگ را که در دو طرف حلقوم است که به آنها اوداج اربعه (چهار رگ) گفته می شود از پایین برآمدگی زیر گلو به طور کامل ببرند، و اگر آنها را بشکافند کافی نیست.