اخر
آخِر، واژهای عربی به معنی انجام، سرانجام، بازپسین، پسین، واپسین، فرجام و کران است.
اگر در بین خواندن آیه‌ای شک کند که آیه پیش را خوانده یا نه، یا وقتی آخر آیه را می‌خواند شک کند که اولِ آن را خوانده یا نه، باید به شک خود اعتنا نکند.
عنوان مسئله:
اگر در بین خواندن آیه‌ای شک کند که آیه پیش را خوانده یا نه، یا وقتی آخر آیه را می‌خواند شک کند که اولِ آن را خوانده یا نه، باید به شک خود اعتنا نکند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا کثیر الشکّ، در شک سوم نباید به شک خود اعتنا کند یا در شک چهارم؟
- خواندن آیة الکرسی در نماز وحشت و بر سر قبر میّت تا کجا خوانده شود؟ تا "هم فیها خالدون" یا تا: "و هو العلی العظیم"؟
- شکّ در نماز در اثر ضعف حافظه؛ آیا حکم شک های ذکر شده در رساله را دارد [منظور شک های مبطل است] یا نباید به آن اعتنا کند؟
- آیا کثیر الشّک در نمازهای دو رکعتی و سه رکعتی، نباید به شک خود اعتنا کند؟ در شک بین 1 و 2 در نمازهای چهار رکعتی چه طور؟
- اگر کسی در حین خواندن تسبیحات نماز، شکّ کند که نماز مغرب است یا عشا و این که رکعت آخر است یا رکعت سوّم؛ به چه نیّتی و چگونه نماز را تمام کند؟
- شخصی که نمی داند کثیر الشکّ است یا وسواسی، گفته شده که در هر دو صورت وظیفه اش این است که اعتنا نکند. آیا در هر حالتی عدم اعتنا، مختل کننده نماز نیست و هیچ تفاوتی وجود ندارد؟
- اگر بعد از سلام نماز سه رکعتی شک کنم در صورتی که یک طرف شک صحیح نباشد، [مثلاً در نماز مغرب شک بین 2 و 4]؛ آیا نباید به آن اعتنا کرد؟
- اگر در حال خواندن نماز آیه سجده را بشنویم چه کار کنیم؟
- آیا خواندن آیه ی سجده دار باعث باطل شدن نماز می شود؟
- اگر انسان در اثنای تشهّد شک کند که سجده ی دوّم را به جا آورده یا نه، فرموده اید نباید اعتنا کند؛ آیا شکّ در اثنای ذکر مستحبّی تشهّد هم همین حکم را دارد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خوئی] در غسل ترتیبی، نسبت به طرف چپ، فراغ چه وقت است، که موقع شک در شرایط و اجزاء، وصول آب و عدم آن، اعتنا به شک نکند؟ بیان فرمائید.
- [آیت الله خامنه ای] آیا در نماز آیات می‌توان اکتفا به (بسم الله الرحمن الرحیم) کرد و به رکوع رفت یا باید همراه آن آیه‌ای دیگر قرائت شود؟ ج) بنابر احتیاط، کفایت نمی‌کند و باید همراه آیه دیگر اگر چه نیمی از یک آیه خوانده شود. س: اینجانب متوجه شده‌ام حضرت آقا (بسم الله الرحمن الرحیم) را به تنهایی آیه در نظر نمی‌گیرند در صورتی که بنده تا قبل از این در نماز آیات، سوره توحید را می‌خواندم و آن را به پنج آیه با حساب بسم الله به عنوان یک آیه تقسیم می‌کردم. تکلیف نمازهای آیاتی که به این صورت خوانده شده چگونه است؟
- [سایر] نظر شما درباره آیه آخر سورة کهف که گفته می‌شود با خواندن آن می‌توان هر ساعتی که بخواهیم از خواب بیدار شویم چیست؟
- [سایر] آیه‌ای از قرآن که با خواندن آن می‌توان در هنگام خطر از دست دشمن خدا بدون این‌که ببیند، گریخت؟
- [سایر] در آیه‌ای از قرآن آمده است؛ جز سفیهان هیچ فرد دیگری از دین ابراهیم سرباز نخواهد زد. شأن نزول و پیام این آیه چیست؟
- [آیت الله اردبیلی] در بعضی مساجد، آیة ( إن الله و ملائکته...) در همة نمازها خوانده می‌شود ولی در مفاتیح و در روایات فقط برای نماز مغرب وارد شده است. رعایت روایات وارده مستحسن است یا خواندن آیة مبارکه در همة نمازها؟
- [آیت الله اردبیلی] در بعضی مساجد، آیة ( إن الله و ملائکته...) در همة نمازها خوانده می‌شود ولی در مفاتیح و در روایات فقط برای نماز مغرب وارد شده است. رعایت روایات وارده مستحسن است یا خواندن آیة مبارکه در همة نمازها؟
- [آیت الله سیستانی] خواندن قرآن ، تفسیر قرآن و حفظ قرآن در ایام حیض چه حکمی دارد؟ در رساله نوشته شده است که خواندن بیش از هفت آیه کراهت دارد آیا به این معنی است که نباید خوانده شود ؟
- [آیت الله اردبیلی] کسی در بین نماز شک میکند کاری را که در نماز انجام داده، صحیح به جا آورده یا نه. آیا این فرد باید به شکّ خود اعتنا کند و وظیفه‌ای برعهده‌اش آمده است یا نباید به شکّ خود اعتنا کند؟
- [آیت الله خامنه ای] در مورد شک کردن زیاد در نماز و وضو و... تکلیف چیست، در مورد شک در ارکان نماز چطور، آیا شخص کثیر الشک می تواند به شک در ارکان نماز هم اعتنا نکند لطفاً به تفصیل و به طور کامل توضیح دهید؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر در بین خواندن آیه ای شک کند که آیه پیش را خوانده یا نه، یا وقتی آخرآیه را می خواند شک کند که اولِ آن را خوانده یا نه، باید به شک خود اعتنا نکند.
- اگر بعد از گذشتن وقت شک کند که نماز را درست خوانده یا نه، به شک خود اعتنا نکند.
- اگر بعد از گذشتن وقت شک کند که نماز را درست خوانده یا نه، به شک خود اعتنا نکند.
- کسی که نشسته یا خوابیده نماز می‌خواند، اگر موقعی که حمد یا تسبیحات می‌خواند، شک کند که سجده یا تشهد را به‌جا آورده یا نه، باید به شک خود اعتنا نکند و اگر پیش از آنکه مشغول حمد یا تسبیحات شود، شک کند که سجده یا تشهد را به‌جا آورده یا نه، باید به‌جا آورد.
- اگر در صحیح بودن چیزی شک کند، مثلاً تکبیرةالاحرام گفت یا حمد خواند و یا آیه‌ای را خواند و شک کرد صحیح گفته یا نه، نباید به شک خود اعتنا کند.
- اگر شک کند عملی را که رکن نیست بجا آورده یا نه، چنانچه مشغول کاری که بعد از آن است شده، باید به شک خود اعتنا نکند؛ مثلاً موقعی که مشغول خواندن سوره است، اگر شک کند که حمد را خوانده یا نه، باید به شک خود اعتنا نکند و اگر بعد یادش بیاید که آن را بجا نیاورده، در صورتی که مشغول رکن بعد شده، باید بجا آورد و اگر مشغول رکن بعد شده نمازش صحیح است؛ بنابر این اگر مثلاً در قنوت یادش بیاید که حمد را نخوانده، باید بخواند و اگر در رکوع یادش بیاید نماز او صحیح است.
- اگر شک کند عملی را که رکن نیست به‌جا آورده یا نه، چنانچه مشغول کاری که بعد از آن است شده، باید به شک خود اعتنا نکند؛ مثلاً موقعی که مشغول خواندن سوره است، اگر شک کند که حمد را خوانده یا نه، باید به شک خود اعتنا نکند و اگر بعد یادش بیاید که آن را به‌جا نیاورده، در صورتی که مشغول رکن بعد نشده، باید به‌جا آورد و اگر مشغول رکن بعد شده نمازش صحیح است؛ بنابراین اگر مثلاً در قنوت یادش بیاید که حمد را نخوانده، باید بخواند و اگر در رکوع یادش بیاید نماز او صحیح است.
- اگر امام جماعت در شماره رکعتهای نماز شک کند؛ مثلاً شک کند که سه رکعت خوانده یا چهار رکعت، چنانچه مأموم یقین یا گمان داشته باشد که چهار رکعت خوانده و به امام بفهماند که چهار رکعت خوانده است، امام باید نماز را تمام کند و خواندن نماز احتیاط لازم نیست. و همچنین اگر امام یقین یا گمان داشته باشد که چند رکعت خوانده است و مأموم در شماره رکعت های نماز شک کند، باید به شک خود اعتنا ننماید.
- اگر امام جماعت در شماره رکعتهای نماز شک کند؛ مثلاً شک کند که سه رکعت خوانده یا چهار رکعت، چنانچه مأموم یقین یا گمان داشته باشد که چهار رکعت خوانده و به امام بفهماند که چهار رکعت خوانده است، امام باید نماز را تمام کند و خواندن نماز احتیاط لازم نیست. و همچنین اگر امام یقین یا گمان داشته باشد که چند رکعت خوانده است و مأموم در شماره رکعتهای نماز شک کند، باید به شک خود اعتنا ننماید.
- اگر بعد از سلام شک کند که نمازش صحیح بوده یا نه، مثلاً شک کند رکوع کرده یا نه ، یا بعد از سلام نماز چهار رکعتی شک کند که چهار رکعت خوانده یا پنج رکعت ؛ به شک خود اعتنا نکند ؛ ولی اگر هردو طرف شک او باطل باشد ، مثلاً بعد از سلام نماز چهار رکعتی شک کند که سه یا پنج رکعت خوانده ، نمازش باطل است .
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر در بین خواندن آیه‌ای شک کند که آیه پیش را خوانده یا نه، یا وقتی آخر آیه را می‌خواند شک کند که اوّل آن را خوانده یا نه، باید به شک خود اعتنا نکند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر در بین خواندن آیه‌ای شک کند که آیه پیش را خوانده یا نه، یا وقتی که آخر آیه را می‌خواند شک کند که اول آن را خوانده یا نه، به شک خود اعتنا نمی‌کند.
- [آیت الله سیستانی] اگر در بین خواندن آیه شک کند که آیه پیش را خوانده یا نه ، یا وقتی که آخر آیه را می‌خواند شک کند که اول آن را خوانده یا نه ، باید به شک خود اعتنا نکند .
- [آیت الله خوئی] اگر در بین خواندن آیه شک کند که آیه پیش را خوانده یا نه، یا وقتی آخر آیه را می‌خواند شک کند که اول آن را خوانده یا نه، باید به شک خود اعتنا نکند.
- [آیت الله اردبیلی] اگر در بین خواندن آیه‌ای شک کند که آیه پیش از آن را خوانده یا نه، نباید به شک خود اعتنا کند؛ ولی اگر وقتی که آخر آیه را می‌خواند شک کند که اوّل آن را خوانده یا نه، بنابر احتیاط واجب باید آن را دوباره بخواند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر در بین خواندن آیه ای شک کند که آیه پیش را خوانده یا نه، یا وقتی آخر آیه را می خواند شک کند که اول آن را خوانده یا نه، به شک خود اعتنا نکند.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر در بین خواندن آیه ای شک کند که آیة پیش را خوانده یا نه ، یا وقتی آخر آیه را می خواند شک کند که اول آن را خوانده یا نه ،باید به شک خود اعتنا نکند.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر در بین خواندن ایه ای شک کند که ایه پیش را خوانده یا نه یا وقتی که اخر ایه را می خواند شک کند که اول ان را خوانده یا نه باید به شک خود اعتنا نکند
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر در بین خواندن آیه ای شک کند که آیه پیش از آن را خوانده یا نه و یا وقتی آخر آیه را می خواند شک کند که اول آن را خوانده یا نه باید به شک خود اعتنا نکند.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر در بین خواندن آیه ای شک کند که آیه پیش را خوانده یا نه؛ یا وقتی که آخر آیه را می خواند شک کند که اول آن را خوانده یا نه؛ به شک خود اعتنا نکند.