غسل جمعه
غسل جمعه، یکی از غسل‌های مستحبی می‌باشد که در روز جمعه انجام می‌شود.
انسان نمی تواند با غسلی که به امید مطلوب بودن به جا آورده نماز بخواند بلکه باید احتیاطاً وضو نیز بگیرد، ولی با غسلهایی که مستحب بودن آن قطعی است مانند غسل جمعه می توان نماز خواند.
عنوان مسئله:
انسان نمی تواند با غسلی که به امید مطلوب بودن به جا آورده نماز بخواند بلکه باید احتیاطاً وضو نیز بگیرد، ولی با غسلهایی که مستحب بودن آن قطعی است مانند غسل جمعه می توان نماز خواند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر بعد از تیمم بدل از وضو مبطل وضویی سر زند و بجای تیمم بدل از وضو تیمم بدل از غسل کند و نماز بخواند صحیح است؟
- آیا طواف عمره مفرده مستحب، حکم طواف واجب را دارد، که باید نماز آن پشت مقام ابراهیم باشد؟ یا حکم طواف مستحبّی را دارد که در هر جای مسجد الحرام می توان آن را خواند؟
- اگر شخص بتواند وضو بگیرد یا غسل کند و نماز را بدون مستحبات (ماننداقامه و قنوت) قبل از اتمام وقت نماز به جا آورد،آیا باز هم می تواند بجهت تنگی وقت تیمم کند؟
- شخصی که به علّت بیماری، برای انجام وضو و غسل، نمی تواند از آب سرد استفاده کند و آب گرم نیز در دسترس ندارد، چنانچه تیمّم نماید و نماز بخواند تکلیف او بعد از یافتن آب گرم، قبل از وقت نماز و بعد از آن چیست؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا با غسل جمعه می‌توان نماز جمعه را خواند؟
- [آیت الله بهجت] آیا می توان نماز جمعه را فرادا خواند؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] کسی که روز جمعه نمازش را فرادی می خواند آیا مستحبّ است حمد و سوره را بلند بخواند؟ و همچنین امام جماعت در روز جمعه که نماز را به جماعت می خواند؟
- [سایر] اگر کسی بعد از نماز جمعه، نماز ظهر را احتیاطاً بخواند ولی امام جمعه آن را نخواند، آیا می‌توان نماز عصر را به آن امام جمعه اقتدا کرد؟ در صورتی که اقتدا کرده باشد، باید آن نمازهایش را قضا کند؟
- [آیت الله سبحانی] آیا غسل جمعه جانشین وضو برای نماز می شود؟
- [آیت الله سیستانی] آیا می توان با غسل جمعه نماز خواند و وقتش از چه وقت شروع و تا چه وقت پایان می یابد ؟
- [آیت الله بهجت] آیا هنگام ایراد خطبه های نماز جمعه می توان نماز ظهر و عصر را به صورت فرادا خواند؟
- [سایر] آیا کسی که غسل مستحبی انجام می دهد مثل غسل جمعه، شب قدر، اول ماه قمری و یا هر غسل مستحب دیگر برای نماز وضو لازم است؟ کدام غسل مستحبی است که برای نماز وضو لازم نیست؟
- [آیت الله سیستانی] آیا با هر غسلی می توان نماز خواند؟
- [آیت الله بهجت] حداقل چند نفر باید در نماز جمعه شرکت کنند، تا بتوان نماز جمعه خواند؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- با هر غسلی می توان نماز خواند و وضو واجب نیست، خواه جنابت باشد یا غیر آن، واجب باشد یا مستحبّی که با دلیل معتبر ثابت شده است؛ ولی احتیاط مستحب آن است که در غیر غسل جنابت وضو بگیرد.
- چند غسل واجب، یا واجب و مستحب را می توان با یک نیت انجام داد، یعنی یک غسل کند به نیت جنابت و حیض و مس میت و غسل جمعه و مانند آن و از همه کفایت می کند.
- مستحب است در رکعت اول نماز ظهر روز جمعه بعد ازحمد، سوره جمعه بخواند در رکعت دوم، سوره منافقین را و هرگاه مشغول یکی از اینها شود احتیاط واجب آن است که به سوره دیگری عدول نکند.
- عدول کردن از سوره (قلْ هو الله)، یا سوره (قلْ یا ایها الْکافرون) به سوره دیگری در هر نماز باشد جایز نیست، جز در نماز جمعه که اگر به جای سوره جمعه و منافقین یکی از این دو سوره را بخواند پیش از آن که به نصف برسد می تواند آن را رها کرده، سوره جمعه و منافقین را بخواند.
- ز: نماز جمعه دو رکعت است مانند نماز صبح و دو قنوت دارد یکی در رکعت اول پیش از رکوع و دومی در رکعت دوم بعد از رکوع. مستحب است امام در رکعت اول، بعد از حمد، سوره جمعه را بخواند در رکعت دوم، سوره منافقین را و هرگاه مشغول یکی از اینها شود احتیاط واجب آن است که به سوره دیگری عدول نکند.
- مستحب است انسان برای این که با طهارت باشد وضو بگیرد، خواه نزدیک وقت نماز باشد یا نه و با آن وضو، می تواند نماز بخواند.
- غسل‌های مستحب در شرع اسلام بسیار فراوان است و از جمله، غسل‌های زیر است: 1 غسل جمعه که از مهمترین و مؤکّدترین غسل‌های مستحب محسوب می شود و بهتر است که حتّی الامکان آن را ترک نکنند، وقت آن از اذان صبح روز جمعه است تا ظهر و اگر تا ظهر انجام نشود احتیاط آن است که بدون نیّت ادا و قضا و به قصد مافی الذّمّه تا عصر جمعه به جا آورند، و اگر در روز جمعه غسل نکنند مستحبّ است از صبح شنبه تا غروب، قضای آن را به جا آورند و کسی که می ترسد در روز جمعه آب پیدا نکند می تواند روز پنجشنبه غسل را به نیّت مقدّم داشتن انجام دهد. همچنین در صورتی که احتمال دهد روز جمعه موفّق نشود تقدم آن مانعی ندارد. 2 غسل شبهای ماه مبارک رمضان و آن عبارت است از غسل شب اول ماه و تمام شبهای فرد (مانند شب سوم، پنجم و...) و از شب بیست یکم مستحب است همه شب غسل کنند، وقت این غسلها تمام شب است، هرچند بهتر است که همراه غروب آفتاب به جا آورند، ولی از شب بیست و یکم تا آخر ماه میان نماز مغرب و عشا انجام دهند و احتیاط آن است که تمام غسل‌های ماه مبارک و غسلهایی را که در مسائل آینده می آید به قصد رجاء یعنی به امید مطلوبیت پروردگار به جا آورند. 3 غسل روز عید فطر و عید قربان و وقت آن از اذان صبح عید است تا غروب و بهتر است آن را پیش از نماز عید به جا آورند. 4 غسل شب عید فطر و وقت آن از اول مغرب است تا اذان صبح و بهتر است در اول شب به جا آورند. 5 غسل روز هشتم و نهم ذی الحجه که روز (ترویه) و روز (عرفه) نام دارد. 6 غسل روز (اول، نیمه، بیست و هفتم (روز مبعث) و آخر ماه رجب). 7 غسل روز هیجدهم ذی الحجه (عید غدیر). 8 غسل روز پانزدهم شعبان (میلاد ولی عصر عجل الله تعالی فرجه) و هفدهم ربیع الاول (میلاد پیغمبر اکرم(صلی الله علیه وآله)) و غسل روز عید نوروز. 9 غسل بچه ای که تازه به دنیا آمده است. 10 غسل زنی که برای غیر شوهرش بوی خوش استعمال کرده و غسل کسی که در حال مستی خوابیده است. 11 غسل کسی که به تماشای کسی که به دار آویخته اند رفته و آن را دیده است، اما اگر تصادفا نگاهش بر او بیفتد، یا برای مطلب لازمی مانند شهادت دادن رفته باشد غسل ندارد. 12 غسل توبه یعنی هرگاه بعد از ارتکاب گناهی توبه کند، غسل به جا می آورد.
- مستحب است کسی که نماز میت می خواند با وضو یا غسل یا تیمم باشد و احتیاط آن است در صورتی تیمم کند که وضو و غسل ممکن نباشد، یا اگر وضو بگیرد و غسل کند، به نماز میت نرسد، علاوه بر این مستحب است امور دیگری را به امید ثواب پروردگار در نماز میت رعایت کند: اول اگر میت مرد است امام جماعت یا کسی که فرادی بر او نماز می خواند مقابل وسط قامت او بایستد و اگر میت زن است مقابل سینه اش. دوم پابرهنه نماز بخواند. سوم در هر تکبیر دست‌ها را بلند کند. چهارم فاصله او با میت بقدری کم باشد که اگر باد لباسش را حرکت دهد، به جنازه برسد. پنجم اگر نماز را با جماعت می خوانند امام جماعت تکبیر و دعاها را بلند بخواند و کسانی که با او نماز می خوانند، آهسته بخوانند ششم نمازگزار برای میت و مومنین زیاد دعا کند. هفتم قبل از نماز سه مرتبه بگوید: (الصلاة). هشتم نماز را در جایی بخواند که عده بیشتری برای نماز میت حاضر می شوند. نهم بهتر است نماز میت را در مسجد نخوانند، مگر در مسجد الحرام. دهم زن حائض اگر نماز میت را به جماعت بخواند در یک صف، تنها بایستد.
- در پنج مورد اذان ساقط می شود و بنابر احتیاط واجب باید آن را ترک کرد: 1 اذان نماز عصر روز جمعه هنگامی که با نماز جمعه همراه خوانده شود. 2 نماز عصر روز عرفه که روز نهم ذی الحجه است هنگامی که همراه ظهر خوانده شود.3 نماز عشای شب عید قربان برای کسی که در مشعرالحرام است و آن را با مغرب همراه می خواند. 4 نماز عصر و عشای زن مستحاضه که باید آن رابلافاصله بعد از نماز ظهر یا مغرب بخواند. 5 نماز عصر و عشای کسی که نمی تواند از بیرون آمدن بول و غائط خودداری کند. بطور کلی هر نمازی که با نماز قبل همراه خوانده شود اذان آن ساقط می شود و فاصله شدن نافله و تعقیب کافی نیست، ولی اگر نمازها را جدا از هم هر یک را در وقت فضیلت خود به جا آورند اذان و اقامه هر دو مستحب است.
- هرگاه زن مستحاضه قلیله، نماز ظهر و عصر یا مغرب و عشا را از هم جدا بخواند، باید برای هر کدام یک وضو بگیرد و همچنین برای نمازهای مستحب، ولی برای مجموع نماز شب، یک وضو یا غسل کافی است و برای خواندن نماز احتیاط و سجده فراموش شده و تشهد فراموش شده و سجده سهو که بلافاصله بعد از نماز به جا می آورد، غسل و وضو لازم نیست.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله نوری همدانی] در روز جمعه انسان می تواند بجای نماز ظهر دو رکعت نماز جمعه بخواند ، ولی بهتر آن است که نماز جمعه بخواند و احتیاط مستحب آن است که اگر نماز جمعه خواند نماز ظهر را هم بخواند . و این احتیاط خیلی مطلوب است .
- [آیت الله اردبیلی] انسان میتواند در روز جمعه به جای نماز ظهر دو رکعت نماز جمعه بخواند، ولی احتیاط مستحب آن است که اگر نماز جمعه خواند، نماز ظهر را نیز بخواند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] در زمان حضور امام علیهالسلام واجب است انسان در روز جمعه به جای نماز ظهر دو رکعت نماز جمعه بخواند؛ ولی در زمان غیبت حضرت، خواندن نماز ظهر در وقت امکان حضور در نماز جمعه با شرایط معتبر خلاف احتیاط است، همچنان که اگر نماز جمعه خواند بنا بر احتیاط به آن اکتفا نکرده بلکه باید نماز ظهر را هم بخواند.
- [آیت الله سبحانی] در روز جمعه انسان می تواند به جای نماز ظهر دو رکعت نماز جمعه بخواند.
- [آیت الله سبحانی] در یک نقطه نمی توان دو نماز جمعه خواند بلکه باید بین دو نماز جمعه یک فرسخ یا بیشتر فاصله باشد.
- [آیت الله بروجردی] در زمان حضور امام عَلَیْهِ السَّلَام واجب است انسان در روز جمعه به جای نماز ظهر دو رکعت نماز جمعه بخواند، ولی در این زمان اگر کسی نماز جمعه بخواند، احتیاط واجب آن است که نماز ظهر را هم بخواند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] انسان با غسلهایی که مشروعیت آنها با دلیل معتبر ثابت شده همچون غسل‌های واجب و غسلهایی که در مسأله 651 گفته شد میتواند کاری مانند نماز را که وضو لازم دارد انجام دهد و اما غسلهایی که استحباب آنها ثابت نیست و رجاءً به جا آورده می‌شود و نیز غسل دادن دیگری همچون غسل دادن میت کفایت از وضو نمیکند.
- [آیت الله علوی گرگانی] در زمان حضور امام7 واجب است انسان در روز جمعه به جای نماز ظهر، دو رکعت نماز جمعه بخواند، ولی در این زمان اگر کسی نماز جمعه را برجأ مطلوبیّت بخواند، واجب است که نماز ظهر را هم بخواند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . در زمان حضور امام علیه السلام واجب است انسان در روز جمعه به جای نماز ظهر دو رکعت نماز جمعه بخواند، ولی در زمان غیبت اگر کسی نماز جمعه بخواند، احتیاط واجب آن است که نماز ظهر را هم بخواند.
- [آیت الله مظاهری] هیچ نماز مستحبّی را نمیشود با جماعت خواند مگر نماز استسقاء و نماز جمعه و نماز عید فطر و قربان.