عده وفات
عده در اصطلاح فقها، عبارت از تربص (حـالت انتظار) شـرعـی اسـت کـه زن بـعـد از طلاق و زوال نکاح و یـا وفـات لازم اسـت مـدتـی درنـگ کـرده، سـپـس شـوهـر دیـگـر اختیار کند.
ابتدای عده وفات در صورتی که شوهر غایب باشد و فوت کند از موقعی است که زن از مرگ شوهر باخبر می شود.
عنوان مسئله:
ابتدای عده وفات در صورتی که شوهر غایب باشد و فوت کند از موقعی است که زن از مرگ شوهر باخبر می شود.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- با توجّه به حرمت خوشبو کردن زن در عدّه ی وفات، چنانچه زن فوت کند برای حنوط تکلیف چه می باشد؟
- اگر زن یا شوهر در عده طلاق رجعی یا بائن فوت کند آیا همسر از او ارث می برد؟
- احتراما در صور ذیل حکم خواستگاری از زن، با اشاره (تعریض) و تصریح به ازدواج از طرف همسر و یا شخص دیگر نسبت به زن شوهر دار و یا زنی که در دوران عده به سر می برد، مرقوم فرمایید؟ 1- زن شوهردار به عقد دائم یا موقت 2- زنی که در عده طلاق رجعی به سر می برد؟ 3- زنی که در عده بائن (مانند خلع، وفات، فسخ و...) به سر می برد؟ 4- زنی که سه مرتبه طلاق داده شده است و در عده به سر می برد؟ 5- زنی که نه مرتبه طلاق داده شده و بر زوج حرام ابد شده و در دوران عده به سر می برد؟
- آیا زن و شوهر با مرگ یکی از آن دو به هم نامحرم می شوند؟
- آیا بعد از فوت یکی از زوجین، زن و شوهر به یکدیگر نامحرم می شوند؟
- طبق فتوای علما در صورتی که پدر و یا جدّ پدری غایب باشد و دختر باکره احتیاج به شوهر داشته باشد، اجازه ساقط می شود، معنای احتیاج داشتن به شوهر چیست؟
- اگر شوهر در حال بیماری، زنش را طلاق دهد و فوت کند آیا زن از او ارث می برد؟
- در صورتی که زن اوّل از شوهر اوّلی خود (غیر از شوهر فعلی) پسری داشته باشد، تکلیف این پسری که از شوهر قبل بوده است با زن و مادر زن شوهر دوّم چیست؟
- چنانچه زنی بعد از مرگ همسرش برای شوهر مرده خود حج تمتع وصیت زبانی کند و مبلغی برای این وصیت کنار بگذارد که در حال حاضر این مبلغ مکفی برای حج نمی باشد و زن نیز بعد از وصیت فوت کند، تکلیف چیست؟
- ارث زن و شوهر از همدیگر، در صورتی که وارث دیگری نباشد، چگونه است؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خامنه ای] آیا در صورتهای زیر تلقیح زن با نطفه شوهرش که از دنیا رفته، جایز است؟ الف بعد از وفات شوهر ولی قبل از انقضای عدّة ب بعد از وفات او و بعد از انقضای عدّة ج اگر آن زن بعد از فوت شوهرش با مرد دیگری ازدواج نماید، آیا جایز است خود را با نطفه شوهر اولش تلقیح کند؟ و آیا در صورت فوت شوهر دوم، جایز است خود را با نطقه شوهر اولش بارور کند؟
- [سایر] آیا مرگ مصداق دنیوی دارد ؟ تفاوت فوت ، موت و وفات را توضیح بفرمایید.
- [آیت الله بهجت] آیا احکام مربوط به زوجیت بین زن و شوهر، پس از وفات و حتی پس از اتمام عده ی وفات زن باقی است؟ و اگر پس از آن به دلایلی قبر شوهر شکافته شود، آیا زن می تواند بدن او را ببیند؟
- [آیت الله مظاهری] زنی پس از فوت شوهرش ازدواج می کند و از شوهر دوم بچه دار می شود. به تازگی متوجه می شود که عده وفات را تا آخر نگه نداشته است و ازدواج کرده است حال تکلیف او چیست؟
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر مرد منی خود را در دستگاه پزشکی نگهدارد آیا زن میتواند در صورت زیر آن را به خودش لقاح کند : الف - بعد از مرگ مرد و قبل از دفنش؟ ب - بعد از دفنش و در اثناء عدّه وفات؟ ج - بعد از عدّه وفات؟
- [آیت الله علوی گرگانی] قبل از دفن همسر، زن میتواند بعد از اتمام عدّه وفات ازدواج کند، حالا بعد از چند ماه شوهر اوّل قرار است دفن شود، آیا زن میتواند به او دست بزند و یا او را به خاک بسپارد؟
- [آیت الله بهجت] هر گاه زوجه مطلّقه رجعیّه فوت کند، آیا شوهر وی در عدّه ی او می تواند با خواهر آن زن ازدواج کند؟
- [آیت الله مظاهری] مردی زوجه اش را طلاق می دهد، و پیش از تمام شدن مدّت عدّه فوت می کند .آیا زوجه باید عدّه وفات نگه دارد، یا همان عدّه طلاق را تمام کند؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا جایز است مرد پس از فوت همسرش به عکس او گرچه نیمه عریان باشد، نگاه کند؟ و چنانچه با خواهر او ازدواج کرده باشد چطور؟ و آیا زن می تواند به عکس شوهرش، حتی بعد از گذشت عده وفات و شوهر کردنِ به غیر، نگاه کند؟ نگاه به فیلمهایی که در عروسی ضبط کرده اند چطور؟
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا نفقه زوجه حامله که زوجش فوت کرده و یا در عدّه وفات است از مال زوج پرداخت میشود یا خیر؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- هرگاه زن یقین کند همسرش از دنیا رفته و عده وفات نگه دارد و بعداً شوهر کند، چنانچه معلوم شود شوهر او بعد مرده است، باید از شوهر دوم جدا شود و احتیاط واجب آن است که اگر باردار است به مقداری که در عده طلاق گفته شد برای شوهر دوم عده طلاق نگه دارد و بعد از آن برای شوهر اول چهار ماه و ده روز عده وفات نگه دارد و اگر باردار نیست برای شوهر اول عده وفات نگه دارد و بعد برای شوهر دوم عده طلاق.
- ابتدای شروع عده طلاق از آن موقعی است که صیغه طلاق خوانده می شود، خواه زن بداند یا نداند، حتی اگر بعد از تمام شدن مدت عده بفهمد او را طلاق داده اند لازم نیست دوباره عده نگه دارد.
- زنی که همسرش از دنیا رفته باید چهارماه و ده روز عده نگه دارد، خواه ازدواج دائم باشد یا موقت، شوهرش با او نزدیکی کرده باشد یا نه، حتی زن یائسه نیز باید عده وفات نگه دارد و اگر باردار است باید تا هنگام وضع حمل عده نگه دارد، ولی اگر پیش از گذشتن چهارماه و ده روز فرزندش به دنیا آید باید تا چهارماه و ده روز از مرگ شوهر عده را ادامه دهد.
- هرگاه زنی یقین پیدا کند که شوهرش در سفر فوت کرده و عده وفات (به مقداری که در احکام طلاق گفته خواهد شد) نگه دارد سپس شوهر کند، بعد شوهرش از سفر برگردد باید از شوهر دوم جدا شود و به شوهر اول حلال است، ولی اگر شوهر دوم با او نزدیکی کرده باشد زن باید عده نگه دارد و احتیاط واجب آن است که شوهر دوم مهر او را مطابق آنچه با او قرار داده بپردازد و اگر مهرالمثل بیشتر است آن را بپردازد.
- زن در مدت عده وفات باید از پوشیدن لباسهای زینتی و کشیدن سرمه در چشم و کارهای دیگری که زینت حساب می شود خودداری کند.
- هرگاه زن را به ترتیبی که در احکام طلاق گفته شد، طلاق رجعی دهد و در بین عده بمیرد شوهر از او ارث می برد، همچنین اگر شوهر در بین عده زن بمیرد زن از او ارث می برد، ولی در عده طلاق بائن هرگاه یکی از آنان بمیرد دیگری از او ارث نمی برد.
- هرگاه با زن نامحرمی به گمان این که همسر اوست نزدیکی کند، زن باید عدّه نگه دارد (به مقدار عدّه طلاق) خواه زن بداند که او شوهرش نیست یا نه و اگر مرد می داند که آن زن همسرش نیست ولی زن او را شوهر خود می داند در این صورت نیز بنابر احتیاط واجب باید عدّه نگه دارد؛ و مبدأ عدّه¬ی وطی به شبهه از زمان آخرین آمیزش است.
- پایان عده زن باردار، متولد شدن فرزند یا ساقط شدن آن است، حتی اگر یک ساعت بعد از طلاق بچه به دنیا آید، عده او تمام می شود و می تواند شوهر کند.
- کفن زن بر عهده شوهر است، هرچند از خودش مال داشته باشد و زنی که طلاق رجعی گرفته هرگاه پیش از تمام شدن عده بمیرد، کفن او نیز بر شوهر است.
- هرگاه شوهر در حال بیماری، همسرش را طلاق دهد و پیش از گذشتن یک سال(قمری) از دنیا برود، زن با سه شرط از او ارث می برد: (اول) این که شوهر در همان مرض از دنیا برود. (دوم) این که زن بعد از طلاق و گذشتن عده، شوهر نکند. (سوم) آن که طلاق به رضایت زن نباشد و اگر با رضایت او باشد، ارث بردنش مشکل است.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خوئی] ابتدای عدّة وفات درصورتی که شوهر زن غائب یا در حکم غائب باشد از موقعی است که زن از مرگ شوهر مطلع شود.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] ابتدای عده وفات در صورتیکه شوهر زن غائب یا در حکم غائب باشد از موقعی است که زن از مرگ شوهر مطلع شود.
- [آیت الله علوی گرگانی] ابتدای عدّه وفات از موقعی است که زن از مرگ شوهر مطلع شود.
- [آیت الله مظاهری] ابتدای عدّه وفات از موقعی است که زن از مرگ شوهر مطّلع شود.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . ابتدای عدّه وفات از موقعی است، که زن از مرگ شوهر مطلع شود.
- [آیت الله بهجت] ابتدای عدّه وفات از موقعی است که زن از مرگ شوهر مطلع شود.
- [آیت الله سبحانی] ابتدای عده وفات از موقعی است که زن از مرگ شوهر مطلع شود.
- [آیت الله وحید خراسانی] ابتدای عده وفات از موقعی است که زن از مرگ شوهر مطلع شود
- [آیت الله نوری همدانی] و ابتدای عدّة وفات از موقعی است که زن از مرگ شوهر مُطَّلع شود .
- [امام خمینی] ابتدای عده وفات از موقعی است که زن از مرگ شوهر مطلع شود.