کفاره
کفاره به معنای پوشاندن می‌باشد و شأن کفاره، پوشاندن خطیئه است. "کفاره" در شرع مقدس به عبادت خاصی اطلاق میشود که برای عقوبت افراد، سقوط عقوبت یا تخفیف در آن تعیین شده است.
اگر روزه دار روزه خود را به چیز حلالی باطل کند، بعد کار حرامی که روزه را باطل می کند انجام دهد احتیاط واجب آن است برای هر کدام یک کفاره بدهد.
عنوان مسئله:
اگر روزه دار روزه خود را به چیز حلالی باطل کند، بعد کار حرامی که روزه را باطل می کند انجام دهد احتیاط واجب آن است برای هر کدام یک کفاره بدهد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- کسی که در ماههای حرام مرتکب قتل عمد شده، علاوه بر پرداخت دیه باید کفّاره جمع هم انجام دهد. آیا لازم است روزه های واجب کفّاره در ماه حرام انجام شود، یا می توان در ماههای دیگر هم انجام داد؟
- حکم کفاره نذر در مورد جاهل قاصر و مقصر یکی است یا مانند کفاره روزه فقط در مورد جاهل مقصر کفاره لازم است؟
- هرگاه نهی از منکر خود باعث عمل حرامی شود، مانند نگاه به زنان بی مبالات و آرایش کرده، آیا بازهم واجب است؟
- اگر مادری برای سقط بچّه اش کاری انجام ندهد، لکن با مراعات نکردن موارد لازم و تهیّه نکردن شرایط حفظ جنین، باعث سقط بچه شود، آیا کار حرامی کرده است؟
- اگر مادری برای سقط بچّه اش کاری انجام ندهد، لکن با مراعات نکردن موارد لازم و تهیّه نکردن شرایط حفظ جنین، باعث سقط بچه شود، آیا کار حرامی کرده است؟
- اگر محرم سرش را با چیز دوخته مانند کلاه دوخته شده بپوشاند، آیا باید دو کفّاره بدهد، یا یک کفّاره کافی است؟
- اگر محرم سرش را با چیز دوخته مانند کلاه دوخته شده بپوشاند، آیا باید دو کفّاره بدهد، یا یک کفّاره کافی است؟
- اگر محرم سرش را با چیز دوخته مانند کلاه دوخته شده بپوشاند، آیا باید دو کفّاره بدهد، یا یک کفّاره کافی است؟
- آیا سید می تواند مظالم و کفارات خود را به سید بدهد؟
- آیا می شود به یک مستحقّ، سه کفّاره داد؟ در صورت عدم جواز، اگر کسی این کار را کرده باشد، آیا قضا لازم است؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مظاهری] اگر روزه‌داری را مجبور کنند که روزه خود را با چیز حرامی باطل کند و او اجباراً این کار را انجام دهد، آیا بعداً فقط باید قضای روزه خود را به جا بیاورد یا کفاره هم دارد؟
- [سایر] اگر کسی ندانسته کار حرامی که روزه را باطل میکند (مثل فروبردن خلط) انجام دهد و عمدی باشد، روزه‌ی او چه حکمی دارد؟ یعنی نمی‌دانسته که کار حرام و مبطل روزه است.
- [آیت الله بروجردی] شخصی در ماه رمضان نیّت روزه ندارد و بنا ندارد روزه بگیرد و در روز قبل از خوردن و آشامیدن عمل حرامی مثل زنا یا استمناء مرتکب شود، آیا در این صورت نیز باید کفّاره جمع بدهد، یا چون بنای روزه گرفتن نداشته، کفّاره ندارد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] شخصی در ماه مبارک رمضان یا روزه نذری یا قضای روزه ماه مبارک، البتّه بعد از زوال با چیز حرامی روزه خود را باطل میکند، حکم مسئله چیست؟ و بعد برای کفّاره جمع که یکی از آنها گرفتن 60 روز روزه است، تا سال آینده نگرفت آیا مدّ طعام لازم است؟
- [سایر] با سلام؛ اگر انسان غیر عمد و از روی ضرورت استفراغ کند آیا روزه اش باطل است یا خیر؟ اگر این کار حکم بی هدف و برای باطل کردن روزه باشد چطور؟ آیا کفاره دارد؟
- [آیت الله بهجت] اگر معتکف مرتکب فعل حرامی شود که روزه را باطل نمی کند، اعتکاف او چه حکمی دارد؟
- [آیت الله بهجت] روزه داری که به وجوب غسل جنابت یا اصل جنابت جهل دارد (جاهل مقصّر)، آیا باید کفاره روزه هایی را که در حال جنابت گرفته بدهد؟
- [آیت الله اردبیلی] کسی که نمیداند استمناء روزه را باطل میکند و مرتکب این کار میشود، روزه‌اش چه حکمی دارد؟ آیا کفّاره هم ثابت میشود یا نه؟
- [آیت الله مظاهری] کسی که نمی‌دانسته خودارضایی روزه را باطل میکند و در حال روزه این کار را کرده است، تکلیف روزه او چه میشود؟ در مورد قضا و کفاره چه وظیفه‌ای دارد؟
- [سایر] کسی که نمی دانسته خودارضایی(استمناء) روزه را باطل می کند و آن را انجام داد ، حکمش چیست ؟ آیا باید کفاره بدهد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر نذر کند که روز معینی را برای خدا روزه بگیرد چنانچه عمداً روزه نگیرد یا روزه خود را باطل کند باید کفاره بدهد (و کفاره آن مانند کفاره ماه رمضان است).
- اگر روزه دار به چیز حرامی روزه خود را باطل کند، بنابر احتیاط واجب باید کفاره جمع بدهد، یعنی هم یک بنده آزاد کند و هم دو ماه روزه بگیرد و هم شصت فقیر را سیر کند (یا به هر کدام از آنها یک مد طعام که تقریبا 750 گرم است بدهد) و چنانچه هر سه برایش ممکن نباشد هر کدام که ممکن است باید انجام دهد (خواه آن چیز حرام، مانند شراب و زنا باشد یا مانند نزدیکی کردن با همسر خود در عادت ماهانه).
- هرگاه زن روزه دار شوهر روزه دار خود را مجبور به جماع نماید فقط یک کفاره بر او واجب است و لازم نیست کفاره شوهر را بدهد.
- اگر در نقل احکام شرعیه عمداً دروغ گوید، مثلاً واجبی را غیر واجب و حرامی را حلال ذکر کند، اگر منظورش نسبت دادن آن حکم به خدا یا پیغمبر(صلی الله علیه وآله)باشد، روزه اش اشکال دارد و اگر قصدش نسبت دادن فتوا به مجتهد است کار حرامی کرده، اما روزه اش باطل نمی شود و کسی که بدون اطلاع، حکم مشکوکی را نقل می کند، نیز همین حکم را دارد.
- هرگاه نذر کند روز معیّنی را روزه بگیرد، احتیاط واجب آن است که آن روز سفر نکند تا بتواند روزه خود را به جا آورد و چنانچه در آن روز مسافرت کند احتیاط واجب آن است که روزه را در سفر بگیرد و بعداً نز قضا کند و کفّاره هم بدهد.
- هرگاه روزه دار در ماه رمضان با همسر خود که روزه دار است جماع کند چنانچه او را اکراه کرده باشد باید کفّاره روزه خود و همسرش، هر دو را بدهد و قضا بر هر دو واجب است؛ و اگر او راضی شده، بر هر کدام یک کفّاره واجب می شود، ولی اگر اکراه به مفطرات دیگر کند گناه کرده، امّا کفّاره بر هیچ کدام واجب نیست، امّا آن کسی که روزه اش را خورده باید قضا کند.
- کارهایی که روزه را باطل می کند اگر عمداً و با علم و اطّلاع انجام دهد، علاوه بر این که روزه او باطل می شود و قضا دارد، کفّاره نیز دارد; ولی اگر به خاطر ندانستن مسأله باشد کفّاره ندارد، ولی قضای آن واجب است.
- هرگاه روزه خود را عمداً باطل کند، بعد به مسافرت برود، کفاره از او ساقط نمی شود، ولی اگر عمداً روزه خود را باطل کند بعد عذری مانند حیض یا نفاس یا بیماری برای او پیدا شود کفاره بر او واجب نیست.
- هرگاه روزه خود را عمداً باطل کند، بعد به مسافرت برود، کفاره از او ساقط نمی شود، ولی اگر عمداً روزه خود را باطل کند بعد عذری مانند حیض یا نفاس یا بیماری برای او پیدا شود کفاره بر او واجب نیست.
- هرگاه زن در آغاز، مجبور بوده و در اثناء راضی شده احتیاط واجب آن است که مرد دو کفاره بدهد و بر زن چیزی جز قضا لازم نیست.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر زنی شوهر روزه‌دار خود را مجبور کند که جماع نماید یا کار دیگری که روزه را باطل میکند انجام دهد، واجب نیست کفّاره روزه شوهر را بدهد.
- [آیت الله بهجت] اگر زنی شوهر روزه‌دار خود را مجبور کند که نزدیکی نماید یا کار دیگری که روزه را باطل میکند انجام دهد، واجب نیست کفاره روزه شوهر را بدهد.
- [آیت الله اردبیلی] اگر زنی شوهر روزه‌دار خود را مجبور کند که جماع نماید یا کار دیگری که روزه را باطل میکند انجام دهد، واجب نیست کفّاره روزه شوهر را بدهد و بر شوهر نیز کفّاره واجب نیست.
- [آیت الله مظاهری] اگر روزه‌دار کاری که حلال است و روزه را باطل میکند انجام دهد مثلاً آب بیاشامد و بعد کار دیگری که حرام است و روزه را باطل میکند انجام دهد مثلاً غذای حرامی بخورد یک کفّاره کافی است.
- [آیت الله سیستانی] اگر روزه‌دار کاری که حلال است و روزه را باطل میکند انجام دهد ، مثلاً آب بیاشامد و بعد کار دیگری که حرام است و روزه را باطل میکند انجام دهد مثلاً غذای حرامی بخورد یک کفاره کافی است .
- [آیت الله صافی گلپایگانی] گفته شد بیدار شود و دوباره بخوابد و تا اذان صبح بیدار نشود و یا بیدار بشود و برای مرتبه سوم بخوابد و بیدار نشود باید قضای آن روز را بگیرد و بنابر احتیاط مستحب برای مرتبه سوم کفاره نیز بدهد، ولی اگر کار دیگری که روزه را باطل می کند عمداً انجام دهد، در صورتی که می دانسته آن کار روزه را باطل می کند، قضا و کفاره بر او واجب می شود و این حکم در ارتماس بنابر احتیاط واجب است.
- [آیت الله سیستانی] اگر به چیز حرامی روزه خود را باطل کند ، چه آن چیز اصلاً حرام باشد مثل شراب و زنا ، یا به جهتی حرام شده باشد مثل خوردن غذای حلالی که برای انسان ضرر کلی دارد ، و نزدیکی کردن باعیال خود در حال حیض ، یک کفاره کافی است . ولی احتیاط مستحب آن است که کفاره جمع بدهد یعنی یک بنده آزاد کند ، و دو ماه روزه بگیرد ، و شصت فقیر را سیر کند ، یا به هر کدام آنها یک مُد گندم یا جو یا نان و مانند اینها بدهد و چنانچه هر سه برایش ممکن نباشد ، هر کدام آنها که ممکن است ، انجام دهد .
- [آیت الله اردبیلی] اگر اعتکافِ واجب را با غیر جماع باطل کند، کفّاره ندارد و اگر با جماع هر چند در شب باطل نماید، علاوه بر قضا باید کفّاره نیز بدهد و کفّاره آن مانند کفّاره باطل نمودن عمدی روزه ماه رمضان است و بنابر احتیاط واجب، ترتیب در کفاره را نیز باید رعایت کند؛ یعنی در صورت امکان یک بنده آزاد کند و اگر امکان نداشت، دو ماه پشت سر هم روزه بگیرد و اگر آن نیز ممکن نبود، به شصت فقیر طعام بدهد.
- [آیت الله سیستانی] - اگر معتکف اعتکاف واجب را با جماع و آمیزش عمداً باطل کند، چه در روز باشد یا شب، کفّاره واجب میشود و در سایر محرّمات، کفّاره ندارد هرچند احتیاط مستحب است که کفّاره بدهد. و کفّاره بطلان اعتکاف، همانند کفّاره ماه مبارک رمضان است که فرد مخیر است شصت روز را روزه بگیرد یا شصت فقیر را طعام بدهد، هرچند احتیاط استحبابی مراعات کفّاره مرتّبه است یعنی شصت روز روزه بگیرد و اگر نتوانست شصت فقیر را طعام دهد.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر روزه دار غیر از جماع و استمناء کار دیگری که حلال است و روزه را باطل می کند انجام دهد مثلا اب بیاشامد و بعد کار دیگری که حرام است و روزه را باطل می کند غیر از جماع و استمناء انجام دهد مثلا غذای حرامی بخورد یک کفاره کافیست