تشهد
تَشَهُد از اجزای نماز است که در رکعت دوم و رکعت آخر نماز پس از دو سجده خوانده می‌شود.
اگر پیش از گفتن (السلام علینا) و (السلام علیکم) یادش بیاید که دو سجده رکعت آخر را بجا نیاورده ، باید دو سجده را بجا آورد ، و دوباره تشهّد بخواند وسلام نماز را بدهد .
عنوان مسئله:
اگر پیش از گفتن (السلام علینا) و (السلام علیکم) یادش بیاید که دو سجده رکعت آخر را بجا نیاورده ، باید دو سجده را بجا آورد ، و دوباره تشهّد بخواند وسلام نماز را بدهد .
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خامنه ای] اگر فردی یک رکعت از نماز را فراموش کند و در رکعت آخر یادش بیاید، مثلاً فکر می کرد که رکعت اول نمازش رکعت دوم است، لذا رکعت سوم و چهارم را هم بجا آورد، و در رکعت آخر متوجه شد که در رکعت سوم است، وظیفه او چیست؟
- [سایر] چرا در نماز سلام می دهیم؟ هدف از این سه سلام: (ایها النبی، علینا و علی عبادالله الصالحین، علیکم) چیست؟ منظور از سلام اول ظاهراً مشخص است که رسول اکرم (ص) است، اما مفهوم سلام دوم (علینا و علی عباد الله الصالحین) و سلام سوم (علیکم) چیست؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر امام جماعت در بعضی از افعال نماز اشتباه کند (مثل این که در رکعت اول نماز، قنوت بخواند یا در نماز چهار رکعتی، بعد از رکعت سوم تشهد بخواند یا سلام بدهد)، مأموم در این موقعیت، چه وظیفهای دارد؟
- [آیت الله بهجت] اگر شخصی در رکعت دوم نماز تشهد را فراموش کند و در حالت قیام رکعت سوم یادش بیاید، وظیفه اش چیست؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر انسان نماز جماعت را به طور کامل درک نکند و به آخر آن برسد و برای درک ثواب آن، تکبیرة الاحرام را گفته و بنشیند و تشهد را با امام بخواند و بعد از سلام او برخیزد و رکعت اول را بخواند، آیا این کار را در تشهد رکعت دوم نمازهای چهار رکعتی هم می تواند انجام دهد؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر شخصی بعد از سلام نماز یادش بیاید که یک سجده از رکعت آخر را فراموش کرده، آیا بهجا آوردن قضای سجده بر او واجب است یا این که انجام دو سجده سهو کفایت میکند؟
- [آیت الله اردبیلی] فردی سجده و تشهد را در نمازش فراموش میکند و بعد از اتمام نماز، به جای انجام قضای سجده یا تشهد فراموش شده، مشغول به نماز دیگری می‌شود. اگر در بین نماز یادش بیاید که سجده یا تشهد فراموش شده را انجام نداده، وظیفهاش چیست و نمازی که مشغول آن است، چه حکمی دارد؟
- [سایر] در رساله عملیه آمده است که اگرکسی به تشهد رکعت آخر نماز جماعت رسید، می تواند برای درک ثواب به امام ملحق شود.آیا این الحاق در تشهد رکعت دوم درنماز های سه رکعتی ،چهار رکعتی شخص نیز جاری می شود؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر در نماز جماعت در رکعت دوم بعد از تشهد اشتباهاً سلام داده شود آیا سجده سهو لازم است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی در رکعت آخر نماز جماعت، در حالی که امام جماعت مشغول تشهد است رسیده، آیا راهی برای درک ثواب نماز جماعت برای او وجود دارد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر بعد از سلام نماز یادش بیاید که یک سجده را از رکعت آخر فراموش کرده ، چنانچه منافی از قبیل حدث از او سر نزده باشد ، باید آن را و آن چه بعد از آن است از تشهد وسلام انجام دهد ، و بنابر احتیاط واجب دو سجده سهو برای سلام بیجا بجا آورد .
- بعد از تشهّد رکعت آخر نماز مستحب است در حالی که نشسته و بدن آرام است بگوید : (السَّلامُ عَلَیَکَ اَیُّهَا النَّبِی ، وَرَحْمَةُ اللّهِ وَبَرَکاتُهُ) وبعد از آن باید بگوید : (السَّلامُ عَلَیْکُمْ) و احتیاط مستحب آن است که جمله (وَرَحْمَةُ اللّهِ وَبَرَکاتُهُ) را به آن اضافه کند و یا آنکه بگوید : (السَّلامُ عَلَیْنا وَعَلَی عِبادِ اللّهِ الصّالِحینَ) ، ولی اگر این سلام را بگوید احتیاط واجب آن است که بعد از آن (السَّلامُ عَلَیْکُمْ) را هم بگوید .
- هرگاه بعد از سلام نماز عملی انجام دهد که اگر در نماز عمداً یا سهواً اتفاق بیفتد نماز را باطل میکند ، مثلاً پشت به قبله نماید ، و بعد یادش بیاید که دو سجده آخر را بجا نیاورده ، نمازش باطل است ، و اگر پیش از انجام کاری که نماز را باطل میکند یادش بیاید ، باید دو سجدهای را که فراموش کرده بجا آورد و دوباره تشهّد بخواند و سلام نماز را بدهد ، و بنابر احتیاط واجب دو سجده سهو برای سلامی که اول گفته است انجام دهد .
- اگر تشهّد را فراموش کند و بایستد و پیش از رکوع یادش بیاید که تشهّد را نخوانده ، باید بنشیند و تشهّد را بخواند و دوباره بایستد ، و آنچه باید در آن رکعت خوانده شود بخواند و نماز را تمام کند ، و بنابر احتیاط مستحب بعد از نماز برای ایستادن بیجا ، دو سجده سهو بجا آورد ، و اگر در رکوع یا بعد از آن یادش بیاید ، باید نماز را تمام کند ، و بعد از سلام نماز بنابر احتیاط مستحب تشهّد را قضا کند و باید برای تشهّد فراموش شده دو سجده سهو بجا آورد .
- اگر شک کند که رکنی را بجا آورده یا نه ، مثلاً مشغول تشهّد است اگر شک کند که دو سجده را بجا آورده یا نه ، و به شک خود اعتنا نکند ، و بعداً یادش بیاید که آن رکن را بجا نیاورده ، در صورتی که مشغول رکن بعد نشده باید آن را بجا آورد ، واگر مشغول رکن بعد شده نمازش بنابر احتیاط لازم باطل است ، مثلاً اگر پیش از رکوع رکعت بعد یادش بیاید که دو سجده را بجا نیاورده ، باید بجا آورد ، و اگر در رکوع یا بعد از آن یادش بیاید ، نمازش چنانکه گفته شد باطل است .
- اگر در رکوع یا بعد از آن یادش بیاید که یک سجده یا تشهّد را از رکعت پیش فراموش کرده ، باید بعد از سلام نماز ، سجده را قضا نماید ، و برای تشهّد دو سجده سهو بجا آورد .
- اگر یک سجده یا تشهّد را فراموش کند و پیش از رکوع رکعت بعد یادش بیاید ، باید برگردد و بجا آورد ، و بعد از نماز بنابر احتیاط مستحب برای ایستادن بیجا دو سجده سهو انجام دهد .
- کسی که نماز احتیاط بر او واجب است ، بعد از سلام نماز باید فوراً نیّت نماز احتیاط کند و تکبیر بگوید ، و حمد را بخواند و به رکوع رود ، و دو سجده نماید ، پس اگر یک رکعت نماز احتیاط بر او واجب است بعد از دو سجده تشهد بخواند و سلام دهد ، و اگر دو رکعت نماز احتیاط بر او واجب است ، بعد از دو سجده یک رکعت دیگر مثل رکعت اوّل بجا آورد و بعد از تشهّد سلام دهد .
- اگر موقعی که ایستاده بین سه و چهار ، یا بین سه و چهار و پنج ، شک کند و یادش بیاید که یک یا دو سجده از رکعت پیش را بجا نیاورده ، نمازش باطل است .
- اگر پیش از سلام نماز یادش بیاید که یک رکعت یا بیشتر از آخر نماز نخوانده ، باید مقداری را که فراموش کرده بجا آورد .
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله نوری همدانی] اگر پیش از گفتن (السلامُ علَینا ) و ( السلامُ علیکُم )یادش بیاید که دو سجدة رکعت آخر را بجا نیاورده ، باید دو سجده را بجا آورد و دوباره تشهد بخواند و نماز را سلام دهد .
- [آیت الله بهجت] اگر پیش از گفتن ( السلام علینا ) و ( السلام علیکم ) یادش بیاید که دو سجده رکعت آخر را بجا نیاورده، باید دو سجده را بجا آورد و دوباره تشهد بخواند و نماز را سلام دهد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر پیش از گفتن (السّلامُ عَلَیْنا وعلی عِبادِ اللَّهِ الصّالحینَ) و (السّلام علیکم) یادش بیاید که دو سجده رکعت آخر را به جا نیاورده، باید دو سجده را بجا بیاورد و دوباره تشهد بخواند و نماز را سلام دهد.
- [آیت الله خوئی] اگر پیش از گفتن (السلام علینا) و (السلام علیکم) یادش بیاید که دو سجده رکعت آخر را بهجا نیاورده، باید دو سجده را بهجا آورد، و دوباره تشهد بخواند و سلام نماز را بدهد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر پیش از گفتن " اَلسَّلاَمُ عَلَیْنَا... " و " اَلسَّلاَمُ عَلَیْکُمْ... " یادش بیاید که دو سجده رکعت آخر را به جا نیاورده، باید دو سجده را به جا آورد و دوباره تشهد بخواند و نماز را سلام دهد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر پیش از گفتن (السلام علینا) و (السلام علیکم) یادش بیاید که دو سجده رکعت آخر را به جا نیاورده؛ باید دو سجده را به جا آورد و دوباره تشهد بخواند و نماز را سلام دهد.
- [آیت الله بهجت] اگر پیش از گفتن (السلام علینا) و (السلام علیکم) یادش بیاید که دو سجده رکعت آخر را بهجا نیاورده، باید دو سجده را بهجا آورد و دوباره تشهد بخواند و نماز را سلام دهد.
- [امام خمینی] اگر پیش از گفتن " السلام علینا " یادش بیاید که دو سجده رکعت آخر را بجا نیاورده باید دو سجده را بجا آورد و دوباره تشهد بخواند و نماز را سلام دهد.
- [آیت الله بروجردی] اگر پیش از گفتن: (اَلسَّلامُ عَلَینا) و یا (اَلسَّلامُ عَلَیکُم) یادش بیاید که دو سجدهی رکعت آخر را به جا نیاورده، باید دو سجده را به جا آورد و دوباره تشهّد بخواند و نماز را سلام دهد.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر پیش از گفتن السلام علینا والسلام علیکم یادش بیاید که دو سجده رکعت آخر را بجا نیاورده، باید دو سجده را بجا آورد ودوباره تشهّد بخواند ونماز را سلام دهد وواجب است دو سجده سهو برای زیادتی تشهّد بجا آورد.