تشهد
تَشَهُد از اجزای نماز است که در رکعت دوم و رکعت آخر نماز پس از دو سجده خوانده می‌شود.
اگر پیش از گفتن (السّلامُ عَلَیْنا وعلی عِبادِ اللَّهِ الصّالحینَ) و (السّلام علیکم) یادش بیاید که دو سجده رکعت آخر را به جا نیاورده، باید دو سجده را بجا بیاورد و دوباره تشهد بخواند و نماز را سلام دهد.
عنوان مسئله:
اگر پیش از گفتن (السّلامُ عَلَیْنا وعلی عِبادِ اللَّهِ الصّالحینَ) و (السّلام علیکم) یادش بیاید که دو سجده رکعت آخر را به جا نیاورده، باید دو سجده را بجا بیاورد و دوباره تشهد بخواند و نماز را سلام دهد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
سوال مرتبط یافت نشد
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] در نماز که میخوانیم (السلام علینا و علی عباد الله الصالحین)، منظور از (صالحین) چه کسانی هستند؟
- [سایر] آیا گفتن (السلام علی عباد الله الصالحین الطیبین الطاهرین) در سلام آخر نماز جایز است؟ و حکم نمازهایی که این گونه خواندهام چیست؟
- [آیت الله مظاهری] اگر در سلام آخر نماز (السَّلَامُ عَلَیْکُمْ وَ رَحْمَةُ اللَّهِ وَ بَرَکَاتُه)، یکی از مبطلات برای نمازگزار به وجود بیاید، نماز او چه حکمی دارد؟
- [آیت الله سیستانی] پس از گفتن دو سلام آخر هر نماز ، سلام سوم که السلام علیکم ورحمته الله وبرکاته را در حال چرخاندن سر بطرف راست وچپ صحیح گفته شود نماز صحیح است یا خیر؟
- [سایر] با سلام و خسته نباشید. من سوالی در مورد نماز داشتم. آیا من در روز جمعه که مخصوص مومنان است در سجده نماز در رکعت آخر فقط میگویم: سبحان الله سبحان الله سبحان الله اللهم صل علی محمد و آل محمد اللهم اغفر للمومنین و المومنات نمازم صحیح است؟<br /><br />یک سوال دیگر داشتم من در سجده قبل از تشهد اول میگویم: سبحان الله سبحان الله سبحان الله اللهم صل علی محمد و آل محمد آیا نمام صحیح است؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر شخصی بعد از سلام نماز یادش بیاید که یک سجده از رکعت آخر را فراموش کرده، آیا بهجا آوردن قضای سجده بر او واجب است یا این که انجام دو سجده سهو کفایت میکند؟
- [سایر] در نماز میخوانیم «السلام علیکم و رحمة الله و برکاته» مورد خطاب سلام، کیانند؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر در نماز جماعت در رکعت دوم بعد از تشهد اشتباهاً سلام داده شود آیا سجده سهو لازم است؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر انسان نماز جماعت را به طور کامل درک نکند و به آخر آن برسد و برای درک ثواب آن، تکبیرة الاحرام را گفته و بنشیند و تشهد را با امام بخواند و بعد از سلام او برخیزد و رکعت اول را بخواند، آیا این کار را در تشهد رکعت دوم نمازهای چهار رکعتی هم می تواند انجام دهد؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر فردی یک رکعت از نماز را فراموش کند و در رکعت آخر یادش بیاید، مثلاً فکر می کرد که رکعت اول نمازش رکعت دوم است، لذا رکعت سوم و چهارم را هم بجا آورد، و در رکعت آخر متوجه شد که در رکعت سوم است، وظیفه او چیست؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- بعد از تشهد رکعت آخر نماز مستحب است در حالی که نشسته و بدن آرام است بگوید: (السّلامُ علیکَ أیّها النَّبیُّ ورحمةُ اللَّه وبرکاتُهُ) و بعد از آن باید بگوید: (السّلامُ عَلَیْنا وعلی عِبادِ اللَّهِ الصّالحینَ) و یا بگوید: (السّلامُ عَلَیْکُمْ) و احتیاط مستحب آن است که به جمله (السّلامُ عَلَیْکُمْ) عبارت (ورحمةُ اللَّه وبرکاتُهُ) را اضافه نماید و به صیغه اول (السّلامُ عَلَیْنا وعلی عِبادِ اللَّهِ الصّالحینَ) اکتفا نکند و مستحب است هر دو صیغه را بگوید.
- اگر در جایی که نباید سلام نماز را بگوید، سهواً بگوید: (السّلامُ عَلَیْنا وعلی عِبادِ اللَّهِ الصّالحینَ) یا بگوید: (السّلام علیکم) اگر چه (و رحمة اللَّه و برکاته) را نگفته باشد، باید دو سجده سهو بنماید، ولی اگر اشتباهاً بگوید: (السّلامُ علیکَ أیّها النَّبیُّ ورحمةُ اللَّه وبرکاتُهُ)، احتیاط مستحب آن است که دو سجده سهو به جا آورد.
- هرگاه بعد از سلام نماز عملی انجام دهد که عمدی و سهوی آن نماز را باطل میکند؛ مثلاً پشت به قبله نماید و بعد یادش بیاید که دو سجده آخر را بجا نیاورده، نمازش باطل است و اگر پیش از انجام چنین کاری یادش بیاید، باید دو سجدهای را که فراموش کرده به جا آورد و دوباره تشهد بخواند و نماز را سلام دهد و دو سجده سهو برای سلامی که اول گفته است بنماید.
- اگر بعد از سلام نماز یادش بیاید که یک سجده از رکعت آخر را فراموش کرده، چنانچه کاری که عمدی و سهوی آن نماز را باطل میکند؛ مثل پشت کردن به قبله، انجام نداده، بنا بر احتیاط واجب باید به قصد این که وظیفه خود را انجام داده باشد، سجده فراموش شده و بعد از آن تشهد و سلام و دو سجده سهو به جا آورد و نیز اگر یادش بیاید که تشهد رکعت آخر را فراموش کرده، به احتیاط واجب باید به قصد این که وظیفه خود را انجام داده باشد، تشهد را بخواند و بعد از آن، سلام دهد و دو سجده سهو بنماید.
- کسی که نماز احتیاط بر او واجب است، بعد از سلام نماز باید فوراً نیت نماز احتیاط کند و تکبیر بگوید و حمد را بخواند و به رکوع برود و دو سجده نماید، پس اگر یک رکعت نماز احتیاط بر او واجب است، بعد از دو سجده تشهد بخواند و سلام دهد و اگر دو رکعت نماز احتیاط بر او واجب است، بعد از رکعت دوم، تشهد خوانده و سلام دهد.
- اگر تشهد را فراموش کند و بایستد و پیش از رکوع یادش بیاید که تشهد را نخوانده، باید بنشیند و تشهد را بخواند و دوباره بایستد و آنچه باید در آن رکعت خوانده شود بخواند و نماز را تمام کند و بنا بر احتیاط مستحب بعد از نماز برای ایستادن بیجا دو سجده سهو به جا آورد و اگر در رکوع یا بعد از آن یادش بیاید، باید نماز را تمام کند و بعد از سلام نماز دو سجده سهو به جا آورد که با آن، تشهد فراموش شده نیز، قضا میگردد و تشهد دیگری لازم نیست.
- اگر شک کند عملی را که رکن نیست به جا آورده یا نه و از آنجا که مشغول کار بعد از آن شده به شک خود اعتنا نکند؛ مثلاً هنگامی که مشغول خواندن سوره است، شک کند که حمد را خوانده یا نه و به شک خود اعتنا نکند و بعد یادش بیاید که آن را بجا نیاورده، در صورتی که مشغول رکن بعد نشده باید آن را به جا آورد و اگر مشغول رکن بعد شده نمازش صحیح است، بنابراین اگر مثلاً در قنوت یادش بیاید که حمد را نخوانده، باید بخواند و اگر در رکوع یادش بیاید نمازش صحیح است، ولی اگر در تشهد آخر نماز متوجه شود که سجده آخر نماز را فراموش کرده، به احتیاط واجب نماز را تمام کند و پس از سلام سجده را قضا نماید و نماز را نیز دوباره بخواند.
- در رکعت دوم تمام نمازهای واجب و مستحب و رکعت سوم نماز مغرب و رکعت چهارم نماز ظهر و عصر و عشا و در نماز وتر، باید انسان بعد از سجده دوم بنشیند و در حال آرام بودن سر و بدن، تشهد بخواند، یعنی بگوید: (أَشْهَدُ أَنْ لا إلهَ إلّا اللَّهُ وَحْدَهُ لا شَریکَ لَه، وَ أَشْهَدُ أَنَّ محمّداً عَبْدُهُ ورَسُولُهُ، اللّهُمَّ صَلِّ علی مُحمَّدٍ و آلِ محمَّد) و احتیاط واجب آن است که به غیر این ترتیب نگوید.
- اگر موقعی که ایستاده بین سه و چهار یا بین سه و چهار و پنج شک کند و یادش بیاید که یک یا دو سجده از رکعت پیش را بجا نیاورده، نمازش باطل است ولی اگر بین چهار و پنج شک کند باید بنشیند و دو سجده رکعت قبل را به جا آورد و به دستور شک بین سه و چهار عمل نماید.
- اگر در رکوع یا بعد از آن یادش بیاید که یک سجده را از رکعت پیش فراموش کرده، باید بعد از سلام سجده را قضا نماید و دو سجده سهو نیز به جا آورد و بنا بر احتیاط قضای سجده را پیش از دو سجده سهو انجام دهد و اگر در رکوع یا بعد از آن یادش بیاید که تشهد را از رکعت پیش فراموش کرده، باید بعد از سلام نماز دو سجده سهو به جا آورد و قضاء تشهد به طور مستقل نمیباشد بلکه در ضمن سجده سهو انجام گرفته است.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله نوری همدانی] اگر پیش از گفتن (السلامُ علَینا ) و ( السلامُ علیکُم )یادش بیاید که دو سجدة رکعت آخر را بجا نیاورده ، باید دو سجده را بجا آورد و دوباره تشهد بخواند و نماز را سلام دهد .
- [آیت الله بهجت] اگر پیش از گفتن ( السلام علینا ) و ( السلام علیکم ) یادش بیاید که دو سجده رکعت آخر را بجا نیاورده، باید دو سجده را بجا آورد و دوباره تشهد بخواند و نماز را سلام دهد.
- [آیت الله سیستانی] اگر پیش از گفتن (السلام علینا) و (السلام علیکم) یادش بیاید که دو سجده رکعت آخر را بجا نیاورده ، باید دو سجده را بجا آورد ، و دوباره تشهّد بخواند وسلام نماز را بدهد .
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر پیش از گفتن " اَلسَّلاَمُ عَلَیْنَا... " و " اَلسَّلاَمُ عَلَیْکُمْ... " یادش بیاید که دو سجده رکعت آخر را به جا نیاورده، باید دو سجده را به جا آورد و دوباره تشهد بخواند و نماز را سلام دهد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر پیش از گفتن (السلام علینا) و (السلام علیکم) یادش بیاید که دو سجده رکعت آخر را به جا نیاورده؛ باید دو سجده را به جا آورد و دوباره تشهد بخواند و نماز را سلام دهد.
- [آیت الله بهجت] اگر پیش از گفتن (السلام علینا) و (السلام علیکم) یادش بیاید که دو سجده رکعت آخر را بهجا نیاورده، باید دو سجده را بهجا آورد و دوباره تشهد بخواند و نماز را سلام دهد.
- [امام خمینی] اگر پیش از گفتن " السلام علینا " یادش بیاید که دو سجده رکعت آخر را بجا نیاورده باید دو سجده را بجا آورد و دوباره تشهد بخواند و نماز را سلام دهد.
- [آیت الله بروجردی] اگر پیش از گفتن: (اَلسَّلامُ عَلَینا) و یا (اَلسَّلامُ عَلَیکُم) یادش بیاید که دو سجدهی رکعت آخر را به جا نیاورده، باید دو سجده را به جا آورد و دوباره تشهّد بخواند و نماز را سلام دهد.
- [آیت الله خوئی] اگر پیش از گفتن (السلام علینا) و (السلام علیکم) یادش بیاید که دو سجده رکعت آخر را بهجا نیاورده، باید دو سجده را بهجا آورد، و دوباره تشهد بخواند و سلام نماز را بدهد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . بعد از تشهد رکعت آخر نماز، مستحب است در حالی که نشسته و بدن آرام است بگوید: اَلسَّلامُ عَلَیْکَ أیُّهَا النَّبِیُّ وَرَحْمَةُ اللهِ وَبَرَکَاتُهُ و بعد از آن واجب است بگوید: اَلسَّلامُ عَلَیْکُمْ وَرَحْمَةُ اللهِ وَبَرَکَاتُهُ یا بگوید: اَلسَّلامُ عَلَیْنَا وَعَلی عِبَادِ اللهِ الصّالِحِینَ ولی اگر این سلام را بگوید احتیاط واجب آن است که بعد از آن: "اَلسَّلامُ عَلَیْکُمْ وَرَحْمَةُ اللهِ وَبَرَکَاتُهُ" را هم بگوید، چنان که وجوب گفتن "وَ رَحْمَةُ اللهِ وَبَرَکَاتُهُ" اضافه بر "اَلسَّلامُ عَلَیْکُمْ" نیز بنابر احتیاط است.