شستن
شستن به معنی پاک کردن چیزى از آلودگى با آب گفته می شود.
در وضو شستن صورت و دستها مرتبة اول واجب و مرتبة دوم جایز و مرتبة سوم و بیشتر از آن حرام می باشد و اینکه کدام شستن اول یا دوم یا سوم است . بستگی به قصد گیرندةْ وضو دارد ، نه به تعداد دفعاتی که آب به صورت می ریزد .
عنوان مسئله:
در وضو شستن صورت و دستها مرتبة اول واجب و مرتبة دوم جایز و مرتبة سوم و بیشتر از آن حرام می باشد و اینکه کدام شستن اول یا دوم یا سوم است . بستگی به قصد گیرندةْ وضو دارد ، نه به تعداد دفعاتی که آب به صورت می ریزد .
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در توضیح المسائل فرموده اید: (شستن صورت و دستها مرتبه اول واجب و مرتبه دوم جایز و مرتبه سوم حرام است)، آیا این مطلب اختصاصبه وضوی ترتیبی دارد یا شامل وضوی ارتماسی هم می شود؟
- [آیت الله بهجت] در رساله فرموده اید که در وضو، شستن صورت و دست ها در مرتبه ی اوّل واجب، مرتبه ی دوّم مستحبّ و مرتبه ی سوّم حرام است، آیا مراد از مرتبه، ریختن آب است؟ یا منظور دست کشیدن است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا در وضو شستن هر مرتبه به یک مشت آب حاصل می شود که مشت سوم حرام باشد؟
- [سایر] در وضو، شستن صورت و دست ها تا چند مرتبه جایز است؟
- [سایر] در وضو، شستن صورت و دستها تا چند مرتبه جایز است؟
- [سایر] در وضو شستن صورت و دستها تا چند مرتبه جایز است؟
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا آب وضو در صورت و دستها باید بر غیر آب وضو غلبه نماید، یا این که باید مواضع شستن وضو خشک باشد، مثلابنده چند مرتبه برای خنک کردن یا برطرف کردن گرد و غبار آب میریزم و دست یا صورت را میشویم، آیا میتوانم بلافاصله نیّت وضو کرده و آب بریزم و وضو بگیرم یا این که باید صبر کنم تا مواضع یعنی دست و صورت خشک شود، بعد نیّت کرده آب بریزم و وضو بگیرم؟
- [سایر] در وضو، منظور از شستن مرتبه اول چیست؟ آیا می شود به نیت شستن مرتبه اول مثلا 5 بار آب بر صورت ریخت و هر 5 بار هم دست کشید به کل صورت؟
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا در وضو، شستن هر عضو (صورت یا دستها) یک دفعه به صورت ارتماسی و یک دفعه به صورت ترتیبی جایز است و آیا چنین وضویی صحیح است؟
- [آیت الله بهجت] اگر هنگام شستن اعضا مقداری آب از دست ها بر روی پا بریزد آیا باید خشک شود و آیا ملاک مستهلک بودن چیست؟ و نیز آبی که قبل از وضو بر روی پا می ریزد، چه حکمی دارد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- راه رفتن در بین وضو اشکال ندارد ، پس اگر بعد از شستن صورت و دستها چند قدم راه برود و بعد سر و پا را مسح کند ، وضوی او صحیح است . شرط یازدهم- آنکه شستن صورت و دستها و مسح سر و پاها را خود انسان انجام دهد و اگر دیگری او را وضو دهد ، یا در رساندن آب به صورت و دستها و مسح سر و پاها به او کمک نماید ، وضو باطل است .
- اگر بخواهند چیزی را که به بول نجس شده با آب قلیل آب بکشند ، چنانچه یک مرتبة دیگر که آب روی آن بریزند پاک می شود ، ولی در لباس و فرش و مانند اینها باید بعد از هر دفعه فشار دهند تا غُساله آن بیرون آید ( و غساله آبی است که معمولاً در وقت شستن و بعد از آن از چیزی که شسته می شود ، خود به خود یا به وسیلة فشار می ریزد ) .
- وضو با آب غصبی و یا آبی که معلوم نیست صاحب آن راضی است یا نه ، حرام و باطل است ، ولی اگر سابقاً راضی بوده و انسان نمی داند که از رضایتش برگشته یا نه ، وضو صحیح است و نیز اگر آب وضو از صورت و دستها در جای غصبی بریزد وضوی او صحیح است .
- اگر آب وضو در ظرف غصبی یا طلا یا نقره باشد و غیر از آن ، آب دیگری ندارد باید تیمم کند و اگر وضو بگیرد در ظرف غصبی باطل است و در ظرف طلا یا نقره بنابر احتیاط واجب باید تیمم کند و اگر آب دیگری دارد چنانچه در ظرف غصبی یا طلا و نقره وضوی ارتماسی بگیرد یا با آنها آب را به صورت و دستها بریزد ، وضوی او به احتیاط واجب باطل است و در صورتی که با مشت یا چیز دیگر ، آب را از آنها بردارد و به صورت و دستها بریزد ، وضوی او صحیح است هر چند به وسیلة آب برداشتن ، مرتکب معصیت شده است .
- ظرف نجس را با آب باید سه مرتبه شست ، بلکه در کُر و جاری هم احتیاط سه مرتبه است ، گرچه اقوی کفایت یک مرتبه است ، ولی ظرفی را که سگ لیسیده یا از آن ظرف آب یا چیز روان دیگر خورده ، باید اول با خاک پاک ، خاک مال کرد و بعد بنابر احتیاط واجب دو مرتبه در کّر یا جاری یا با آب قلیل شست ، و همچنین ظرفی را که آب دهان سگ در آن ریخته بنابر احتیاط واجب باید پیش از شستن خاک مال کرد .
- در وضوی ارتماسی هم باید صورت و دستها از بالا به پائین شسته شود ، پس اگر و قتی که صورت و دستها را در آب فرو می برد قصد وضو کند ، باید صورت را از طرف پیشانی و دستها را از طرف آرنج در آب فرو برد و اگر موقع بیرون آوردن ازآب قصد وضو کند ، باید صورت را از طرف پیشانی و دستها را زا طرف آرنج بیرون آورد .
- اگر رساندن آب به صورت و دستها به مقدار کمی وضو با آن صحیح است ضرر ندارد و بیشتر از آن ضرر داشته باشد ، باید با همان مقدار ، وضو بگیرد . شرط سیزدهم – آنکه در اعضاء وضو مانعی از رسیدن آب نباشد .
- اگر پولی به بانک یا غیر از آن بدهد، جائز نیست بگیرند ، اگر چه قرار هم نگذاشته باشند ، بلی اگر قرض گیرنده مجّاناًچیزی بدهد حرام نیست ، وجائز است گرفتن آن .
- وضوی ارتماسی آن است که انسان صورت و دستها را به قصد وضو در آب فرو برد یا آنها را در آب فرو برد و به قصد وضو بیرون آورده ، ولی مسح با تری آن دست اشکال دارد ، بنابراین دست چپ را نباید ارتماسی شست .
- ظرفی را که خوک از آن چیز روانی بخورد ، با آب قلیل باید هفت مرتبه شست و در کُر و جاری نیز هفت مرتبه باید شست به احتیاط واجب ، و لازم نیست آن را خاک مال کنند ، اگر چه احتیاط آن است که خاک مال شود و نیز لیسیدن خوک ملحق است به آب خوردن آن به احتیاط واجب .
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله وحید خراسانی] شستن صورت و دستها در وضو مرتبه اول واجب و مرتبه دوم مستحب و مرتبه سوم و بیشتر از ان حرام می باشد و این که کدام شستن اول یا دوم یا سوم است مربوط به این است که شستن عضو به قصد وضو باشد مثلا اگر سه مرتبه اب به صورت بریزد و به مرتبه سوم قصد شستن برای وضو نماید اشکال ندارد و مرتبه سوم شستن اول شمرده می شود ولی اگر سه مرتبه اب به صورت بریزد و به هر یک قصد شستن برای وضو نماید مرتبه سوم حرام است
- [آیت الله اردبیلی] در وضو، شستن صورت و دستها در مرتبه اوّل واجب، در مرتبه دوم جایز و در مرتبه سوم و بیشتر از آن حرام میباشد و مقصود از یک بار شستن این است که یک بار تمام عضو به قصد وضو شسته شود و اگر با یک مشت آب، تمام عضو شسته شود و آن را به قصد وضو بریزد، یک مرتبه حساب می‌شود، چه قصد بکند که با آن آب یک مرتبه عضو را بشوید و چه قصد نکند.
- [آیت الله وحید خراسانی] شستن صورت و دستها در وضو مرتبه اول واجب و مرتبه دوم مستحب و مرتبه سوم و بیشتر از ان حرام می باشد و این که کدام شستن اول یا دوم یا سوم است مربوط به این است که شستن عضو به قصد وضو باشد مثلا اگر سه مرتبه اب به صورت بریزد و به مرتبه سوم قصد شستن برای وضو نماید اشکال ندارد و مرتبه سوم شستن اول شمرده می شود ولی اگر سه مرتبه اب به صورت بریزد و به هر یک قصد شستن برای وضو نماید مرتبه سوم حرام است
- [آیت الله شبیری زنجانی] در وضو شستن صورت و دستها در مرتبه اول واجب و در مرتبه دوم جایز و بیشتر از آن حرام میباشد و این که کدام شستن، اول یا دوم یا سوم است مربوط به شستن تمام عضو همراه با قصد وضو میباشد، پس اگر به قصد وضو عضوی را دوبار به طور کامل شست، شستن بعدی حرام است و اگر به قصد وضو چند بار آب بریزد، هر گاه آب به تمام دست و صورت رسید، یک مرتبه حساب می‌شود و مازاد بر آن، مرتبه بعد به حساب میآید هر چند قصد مرتبه اول داشته باشد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در وضو، شستن صورت و دستها، مرتبه اوّل واجب و مرتبه دوّم جایز و مرتبه سوّم و بیشتر از آن حرام می باشد، و اگر با یک مشت آب، تمام عضو شسته شود و به قصد وضو بریزد یک مرتبه حساب می شود چه قصد بکند یک مرتبه را، یا قصد نکند.
- [امام خمینی] در وضو شستن صورت و دستها مرتبه اول واجب و مرتبه دوم جایز و مرتبه سوم و بیشتر از آن حرام می باشد. و اگر با یک مشت آب تمام عضو شسته شود و به قصد وضو بریزد، یک مرتبه حساب می شود چه قصد بکند یک مرتبه را، یا قصد نکند.
- [آیت الله سیستانی] در وضو شستن صورت و دستها مرتبه اول واجب ، و مرتبه دوم مستحب ، و مرتبه سوم و بیشتر از آن حرام میباشد ، و شستن مرتبه اول وقتی تمام می‌شود که به قصد وضو آن مقدار آب به صورت یا دست بریزد که آب تمام آن را فرا بگیرد و دیگر جایی برای احتیاط باقی نماند ، پس اگر به قصد شستن مرتبه اول مثلاً ده مرتبه آب به صورت بریزد تا اینکه آب همه آن را فرا بگیرد اشکال ندارد ، و تا وقتی که قصد وضو و شستن صورت مثلاً نکند شستن اول محقق نمیشود ، پس میتواند چند مرتبه همه صورت را بشوید و در آخرین مرتبه که آب میریزد قصد شستن وضوئی نماید ، ولی اعتبار قصد در شستن دوم خالی از اشکال نیست ، و احتیاط لازم آن است که بیش از یک مرتبه بعد از مرتبه اول صورت و یا دستها را نشوید اگر چه به قصد وضو هم نباشد .
- [آیت الله علوی گرگانی] در وضو شستن صورت و دستها مرتبه اول واجب و مرتبه دوم مستحب است مگر در شستن دست چپ احتیاط مستحب آن است که از یک مرتبه تجاوز نکند و مرتبه سوم وبیشتر از آن حرام میباشد و این که کدام شستن، اول یا دوم یا سوم است مربوط به قصد کسی است که وضو میگیرد، پس اگر به قصد شستن مرتبه اول مثلاً ده مرتبه آب به صورت بریزد اشکال ندارد، و همه آنها شستن اول حساب می‌شود، و اگر به قصد این که سه مرتبه بشوید، سه مرتبه آب بریزد مرتبه سوم آن حرام است.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] در وضو شستن صورت و دستها مرتبه اول واجب و مرتبه دوم مستحب است بنا بر مشهور و مرتبه سوم و بیشتر آن حرام می باشد. و اینکه کدام شستن اول یا دوم یا سوم است مربوط به قصد کسی است که وضو می گیرد؛ پس اگر به قصد وضو آب به صورت بریزد که تمام آن را فرا بگیرد؛ مرتبه اول حساب می شود و لو با چند مرتبه آب ریختن باشد.
- [آیت الله مظاهری] در وضو شستن صورت و دستها مرتبه اوّل واجب و مرتبه دوّم جایز و مرتبه سوّم و بیشتر از آن حرام میباشد، ولی در غیر دست چپ وضو باطل نیست. و اینکه کدام شستن، اوّل یا دوّم یا سوّم است مربوط به قصد کسی است که وضو میگیرد، پس اگر به قصد شستن مرتبه اوّل مثلاً ده مرتبه آب بریزد، اشکال ندارد و همه آنها شستن اوّل حساب می‌شود.