احتیاط مستحب
احتیاط غیر الزام‌آور را احتیاط مستحب گویند.
اگر در جائی که نباید سلام نماز را بگوید سهواً بگوید : السلام علیناً و علی عبادالله الصالحین یا بگوید : السلام علیکم و رحمه الله و برکاته باید دو سجدة سهو بنماید ، ولی اگر اشتباهاً مقداری از این دو سلام را بگوید ، یا بگوید : السلام علیک ایها النبی و رحمه الله و برکاته احتیاط مستحب آن است که دو سجدة سهو بجا آورد .
عنوان مسئله:
اگر در جائی که نباید سلام نماز را بگوید سهواً بگوید : السلام علیناً و علی عبادالله الصالحین یا بگوید : السلام علیکم و رحمه الله و برکاته باید دو سجدة سهو بنماید ، ولی اگر اشتباهاً مقداری از این دو سلام را بگوید ، یا بگوید : السلام علیک ایها النبی و رحمه الله و برکاته احتیاط مستحب آن است که دو سجدة سهو بجا آورد .
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
سوال مرتبط یافت نشد
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] پیامبر اکرم (ص) تو سلام نمازشون چی میگفتن؟ (السلام علیک ایهی النبی و رحمه الله و برکاته) تو سلام نمازشون بوده یانه؟
- [سایر] در نماز میخوانیم «السلام علیکم و رحمة الله و برکاته» مورد خطاب سلام، کیانند؟
- [سایر] در نماز که میخوانیم (السلام علینا و علی عباد الله الصالحین)، منظور از (صالحین) چه کسانی هستند؟
- [سایر] آیا خواندن آیه (إِنَّ اللهَ وَ مَلائِکَتَهُ یُصَلُّونَ عَلَی النَّبِیِّ یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَیْهِ وَ سَلِّمُوا تَسْلیما) فقط بعد از نماز مغرب استحباب دارد یا بعد از هر نمازی خواندن آن مستحب است؟
- [سایر] آیا گفتن (السلام علی عباد الله الصالحین الطیبین الطاهرین) در سلام آخر نماز جایز است؟ و حکم نمازهایی که این گونه خواندهام چیست؟
- [سایر] سلام. دو سوال داشتم: 1- آیا در سلام پایانی نماز، فقط گفتن " السلام علیکم و رحمه الله و برکاته" کافی است؟ 2- آیا در رکعت های سه و چهار به جای 3 بار گفتن " سبحان الله و الحمد لله و لا اله الا الله و الله اکبر " تنها 1 بار گفتن این ذکر کافی است؟
- [آیت الله مظاهری] بعد از پایان نماز بهتر است اوّل تسبیحات حضرت زهرا(سلاماللهعلیها) گفته شود یا آیه (إِنَّ اللَّهَ وَ مَلائِکَتَهُ یُصَلُّونَ عَلَی النَّبِیِّ یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَیْهِ وَ سَلِّمُوا تَسْلیما) خوانده شود؟
- [آیت الله خامنه ای] من از سن 9 سالگی تا 23 سالگی عادت داشتم که در سلام نماز بجای سلام های مناسب و صحیح نماز، قبل از (السلام علیکم ورحمة الله), بگویم (السلام علیک یا ابا عبدالله). از سن 23 سالگی, شخصی به من طریقه سلام کردن صحیح را گفت, حال حکم آن نمازهای من چیست؟ از نماینده محلیِ معظم له که سؤال کردم, جواب داد که برای مطلب اضافه ای که در نماز گفته ای، باید برای هر نماز یک سجده سهو بجای آوری ولی نمازهایم درست بوده زیرا (السلام علیکم و رحمة الله) برای تمام کردن نماز، کافی بوده است و لذا جوابتان را به صورت مستقیم می خواستم. اگر همینطور است آیا سجده سهو برای 14 سال نماز یومیه زیاد نیست، بعلاوه من در هر روز چند تا انجام می دهم ولی باز هم بواسطه این سجده ها درد زانو دارم. حال باید چه کنم؟
- [سایر] با سلام آیا گفتن ذکرهای مستحبی در رکوع و سجود مشکلی در نماز ایجاد می کند مانند لا اله الا الله و ... یا السلام علی الحسین و ... آیا فارسی دعا کردن در قنوت اشکال ندارد. با تشکر
- [سایر] بسم الله الرحمن الرحیم 1.سلام علیکم 2.خدا ب شماعزت دهد 3.حدود دوماهه که دیگه میلی به خواندن نماز اول وقت و قرآن ندارم. 4.شنیدم اکه آدم گناه کنه خدا حال عبادتو ازش میگیره. 5.هرچی فکر میکنم یادم نمیاد چه گناهی کردم 6.نماز صبحهامو لحظه ی آخر میخونم اونم به زور (مثل بقیه ی نمازهام) 7.من ی مدتی انقد بچه ی خوبی بودم که نماز شبم می خوندم 8. چیکار کنم حاجاقا نمی خوام تو این حالت بمونم 9. تورو حضرت عباس جوابموبدین. والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته ببخشید یادم رفت(دختری 25 ساله ام)
مسائل مرتبط از این مرجع
- بعد از تشهد رکعت آخر نماز ، مستحب است در حالی که نشسته و بدن آرام است بگوید : السلامُ علیکَ ایُها النبیّ و رحمهُ اللِه و برکاتهُ و بعد از آن باید بگوید : السلامُ علیکُم و بنابر احتیاط واجب اضافه کند و رَحمهُ الِله و برکاتهُ یا بگوید : السلامُ علینَا و عَلی عبادالِله الصالحینَ .
- دستور سجدة سهو این است که عد از سلام نماز فوراً نیت سجدة سهو کند و پیشانی را به چیزی که سجده بر آن صحیح است بگذارد و احوط این است که بگوید :بسمِ اللِه و باللِه السلامُ علیک ایُها النبُی وَ رحمهُ اللهِ و بَرکاتُهُ ، بعد باید بنشیند و دوباره به سجده رود و ذکری را که گفته شد بگوید و بنشیند و بعد از خواندن تشهد ، سلام دهد . قضای سجده و تشهد فراموش شده
- اگر پیش از گفتن (السلامُ علَینا ) و ( السلامُ علیکُم )یادش بیاید که دو سجدة رکعت آخر را بجا نیاورده ، باید دو سجده را بجا آورد و دوباره تشهد بخواند و نماز را سلام دهد .
- برای سه چیز بعد از سلام نماز ، انسان باید دو سجدة سهو به دستوری که بعداً گفته می شود بجا آورد : اول : آنکه در بین نماز ، سهواً حرف بزند . دوم: انکه یک سجده را فراموش کند . سوم : آنکه در نماز چهار رکعتی بعد از سجدة دوم شک کند که چهار رکعت خوانده یا پنج رکعت و در سه مورد دیگر هم احتیاط واجب آن است که سجده سهو بنماید : اول : در جائی که نباید نماز را سللام دهد مثلاً در رکعت اول سهواً سلام بدهد . دوم: آنکه تشهد را فراموش کند . سوم : در جائی که باید بایستد اشتباهاً بنشیند یا در جائی که باید بنشیند اشتباهاً بایستد .
- اگر سهواً تسبیحات اربعه را نگوید یا بیشتر یا کمتر از سه مرتبه بگوید ، احتیاط مستحب آن است که بعد از نماز دو سجدة سهو بجا آورد .
- در غیر نماز مستحب است جواب سلام را بهتر از سلام بگوید ، مثلاً اگر کسی گفت : سلام علیکم در جواب بگوید : سلامٌ علیکُم و رحمهُ اللهِ . هفتم : از مبطلات نماز خندة با صدا و ترجیع و بنابر احتیاط واجب خندة با صدا اگر چه تر جیع نداشته باشد و عمدی است و چنانچه سهواً با صدا بخندد اگر به هم زنندة صورت نماز نباشد یا لبخند بزند ، نمازش باطل نمی شود .
- هر گاه بعد از سلام نماز عملی انجام دهد که اگر در نما ز عمداً یا سهواً اتفاق بیفتد نماز را باطل می کند ، مثلاً پشت به قبله نماید و بعد یادش بیاید که دو سجدة آخر را بجا نیاورده نمازش باطل است و اگر پیش از انجام کاری که نماز را باطل می کند یادش بیاید ، دو سجده ای را که فراموش کرده بجا آورد و دوباره تشهد بخواند و نماز را سلام دهد و دو سجدة سهو برای سلامی که اول گفته است بنماید و احتیاط مستحب آن است که نماز را هم دوباره بخواند .
- اگر بعد از سلام نماز ، یادش بیاید که یک سجده از رکعت آخر را فراموش کرده ، چنانچه کای که عمداً یا سهواً نماز را باطل می کند مثل روی گرداندن از قبله اتجام نداده است ، احتیاط واجب آن است سجدة فراموش شده را بجا بیاورد و بعد از آن تشهد و سلام را بجا بیاورد و دو سجدة سهو نیز انجام بدهد و نیز اگر یادش بیاید که تشهد رکعت آخر را فراموش کرده احتیاطاً تشهد را بخواند و بعد از آن سلام دهد و دو سجدة سهو نیز بجا بیاورد .
- اگر عمداً قنوت نخواند قضا ندارد و اگر فراموش کند و پیش از آنکه به اندازة رکوع خم شود یادش بیاید ، مستحب است بایستد و بخواند و اگر در رکوع یادش بیاید ، مستحب است بعد از رکوع قضا کند و اگر در سجده یادش بیاید ، مستحب است بعد از سلام نماز قضا نماید . ترجمة نماز 1- ترجمة سورة حمد بسم الله الرحمن الرحیم ، یعنی : ابتدا می کنم به نام خداوندی که در دنیا بر مومن و کافر رحم میکند و در آخرت بر مومن رحم می نماید . الحمدلله رب العالمین یعنی : ثنا مخصوص خداوندی است که پرورش دهندة همه موجودات است . الرحمن الرحیم یعنی : در دنیا بر مومن و کافر و در آخرت بر مومن رحم می کند . مالک یوم الدین یعنی : پادشاه وصاحب اختیار روز قیامت است . ایاک نعبد و ایاک نستعین یعنی : فقط تو را عبادت می کنیم و فقط از تو کمک می خواهیم . اهدنا الصراط المستقیم یعنی : هدایت کن ما را به راه راست در جزئیات زندگی تا طوری گام بر داریم که از دین اسلام منحرف نشویم . صراط الذین انعمت علیهم یعنی : به راه کسانی که به آنان نعمت دادی که آنان پیغمبران و جانشینان پیغمبران هستند . غیر المغضوب علیهم و لاالضالین یعنی : نه به راه کسانی که غضب کرده ای برایشان و نه آن کسانی که گمراهند . 2 – ترجمة سورة قل هو الله احد بسم الله الرحمن الرحیم . قل هو الله احد یعنی : بگو ای محمد ( ص ) که خداوند ، خدائی است یگانه . الله الصمد یعنی : خدائی که از تمام موجودات بی نیاز است . لم یلد و لم یولد ، فرزند ندارد و فرزند کسی نیست . ولم یکن له کفوا احد یعنی : هیچ کس از مخلوقات ، مثل او نیست . 3 – ترجمة ذکر رکوع و سجود و ذکرهائی که بعد از آنها مستحب است . سبحان ربی العظیم و بحمده یعنی : پروردگار بزرگ من از هر عیب و نقصی پاک و منزه است و من مشغول ستایش او هستم ، سبحان ربی الاعلی و بحمده یعنی : پروردگار من که از همه کس بالاتر می باشد از هر عیب و نقصی پاک و منزه است و من مشغول ستایش او هستم ، سمع الله لمن حمده یعنی : خدا بشنود و بپذیرد ثنای کسی که او را ستایش می کند ، استغفر الله ربی و اتوب الیه یعنی : طلب آمرزش و مغفرت می کنم از خداوندی که پرورش دهندة من است و من به طرف او بازگشت می نمایم بحول الله و قوته اقوم و اقعد یعنی : به یاری خدای متعال و قوة او بر می خیزم و می نشینم . 4 –ترجمة قنوت لا اله الا الله الحلیم الکریم یعنی : نیست خدائی سزاورتر پرستش مگر خدای یکتای بی همتائی که صاحب حلم و کرم است ، لا اله الا الله العلی العظیم یعنی : نیست خدائی سزاوار پرستش مگر خدای یکتای بی همتائی که بلند مرتبه و بزرگ است . سبحان الله رب السموات السبع و رب الارضین السبع یعنی : پاک و منزه است خداوندی که پروردگار هفت آسمان و پروردگار هفت زمین است . و ما فیهن و ما بینهن و رب العرش العظیم . یعنی : پروردگار هر چیزی است که در آسمانها و زمینها و مابین آنها است و پروردگار عرش بزرگ است . و الحمد لله رب العالمین ، یعنی : حمد وثنا مخصوص خداوندی است که پرورش دهندة تمام موجودات است . 5 – ترجمة تسبیحات اربعه سبحان الله و الحمدلله و لا اله الله و الله اکبر ، یعنی : پاک و منزه است خداوند تعالی و ثنا مخصوص اوست و نیست خدائی سزاوار پرستش ، مگر خدای بی همتا و بزرگتر است از اینکه او را وصف کنند . 6 – ترجمة تشهد و سلام الحمدلله اشهد ان لا اله الا الله وحده لا شریک له ة یعنی : ستایش مخصوص پروردگار است و شهادت می دهم که خدائی سزاوار پرستش نیست مگر خدائی که یگانه است و شریک ندارد . واشهد ان محمداً عبده و رسوله ، یعنی : شهادت می دهم که محمد – صلی الله علیه و آله – بندة خدا و فرستادة اوست . اللهم صل علی محمد و آل محمد ، یعنی : خدایا رحمت بفرست بر محمد و آل محمد . و تقبل شفاعته وارفع درجته یعنی : قبول کن شفاعت پیغمبر را و درجة آن حضرت را نزد خود بلند کن . اسلام علیک ایها النبی و رحمه الله و برکاته ،یعنی : سلام بر تو ای پیغمبر و رحمت و برکات خدا بر تو باد . اسلام علینا و علی عبادالله الصالحین ، یعنی سلام از خداوند عالم بر ما نمازگزاران و نمام بندگان خوب او . السلام علیکم و رحمه الله و برکاته ، یعنی : سلام و رحمت و برکات خداوند بر شما مومنین باد تعقیب نماز
- غسلهای مستحب در شرع مقدس اسلام بسیار است و از آن جمله است : 1 – غسل جمعه ، و وقت آن از اذان صبح است تا ظهر و بهتر است نزدیک ظهر بجا آورده شود و اگر تا ظهر انجام ندهد بهتر است که بدون نیت ادا و قضا تا عصر جمعه بجا آورد و اگر در روز جمعه غسل نکند مستحب است از صبح شنبه تا غروب ، قضای آن بجا آورد . و کسی که می ترسد در روز جمعه آب پیدا نکند یا موفق نشود ، می تواند روز پنجشنبه غسل را انجام دهد ، بلکه اگر در شب جمعه غسل را به امید آنکه مطلوب خداوند عالم است بجاآورد ، صحیح است و مستحب است انسان در موقع غسل جمعه بگوید : اَشهدُ اَن لا اِلهَ الا الُله وحدهُ لا شریکَ له وانّ محمّداً عبدهُ و رسولهُ اللهّم صل عَلی مُحمدٍ و آل محمدٍ و اجعَلنی منَ التوابینَ و اجعلنِی منَ المتُطهرینَ . 2 – غسل شب اول ماه رمضان و تمام شبهای طاق مثل شب سوم و پنجم و هفتم ، ولی از شب بیست و یکم مستحب است همه شب غسل کند و برای غسل شب اول و پانزدهم و هفدهم و نوزدهم و بیست و یکم و بیست و سوم و بیست پنجم و بیست هفتم و بیست و نهم رمضان ، بیشتر سفارش شده است . و وقت غسلهای شبهای ماه رمضان تمام شب است و بهتر است نزدیک غروب آفتاب بجا آورده شود ، ولی از شب بیست ویکم تا آخر ماه بهتر است غسل را بین نماز مغرب و عشاء بجا آورد . و نیز مستحب است در شب بیست و سوم غیر از غسل اول شب ، یک غسل هم در آخر شب انجام دهد . 3 – غسل روز عید فطر و عید قربان و وقت آن اذان صبح است تا غروب و بهتر است آن پیش از نماز عید بجا آورد و اگر از ظهر تا غروب بجا آورد ، احتیاط واجب آن است که به قصد رجاء انجام دهد. 4 – غسل شب عید فطر و وقت آن از اول مغرب است تا اذان صبح و بهتر است در اول شب ، بجا آورده شود . 5 – غسل روز هشتم و نهم ذی الحجه و در روز نهم بهتر است آن را نزدیک ظهر بجا آورد. 6 – غسل روز اول و پانزدهم و بیست و هفتم و آخر ماه رجب . 7 – غسل روز عید غدیر و بهتر است بعد از طلوع آفتاب ، اول روز آن را انجام دهد . 8 – غسل روز بیست و چهارم ذی الحجه . 9 – غسل روز عید نوروز و پانزدهم شعبان و نهم و هفدهم ربیع الاول و روز بیست و پنجم ذیقعده ، ولی غسل روز پانزدهم شعبان و غسلهای دیگری که تا آخر این بند ذکر شده رجاء انجام دهد . 10 – غسل دادن بچه ای که تازه به دنیا آمده . 11 – غسل زنی که برای غیر شوهرش بوی خوش استعمال کرده است . 12 – غسل کسی که در حال مستی خوابیده . 13 – غسل کسی که جائی از بدنش را به بدن میتی که غسل داده اند رسانده . 14 – غسل کسی که در موقع گرفتن خورشید و ماه نماز آیات را عمداً نخوانده ، در صورتی که تمام ماه و خورشید گرفته باشد . 15 – غسل کسی که برای تماشای دار آویخته ، رفته و آن را دیده باشد ، ولی اگر اتفاقاً یا از روی نا چاری نگاهش بیفتد یا مثلاً برای شهادت دادن رفته باشد ، غسل مستحب نیست.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [امام خمینی] اگر در جایی که نباید سلام نماز را بگوید سهوا بگوید: "السلام علینا و علی عباد الله الصالحین" یا بگوید: "السلام علیکم و رحمة الله و برکاته"باید دو سجده سهو بنماید، ولی اگر اشتباها مقداری از این دو سلام را بگوید،یا بگوید: "السلام علیک ایها النبی و رحمة الله و برکاته" احتیاط مستحب آن است که دو سجده سهو بجا آورد.
- [آیت الله مظاهری] اگر در جایی که نباید سلام نماز را بگوید سهواً بگوید: (السّلام علیکم و رحمة اللَّه و برکاته). باید دو سجده سهو بنماید، ولی اگر اشتباهاً مقداری از این سلام را بگوید، یا بگوید: (السّلام علیک ایّها النّبیّ و رحمة اللَّه و برکاته). یا بگوید: (السّلام علینا و علی عباد اللَّه الصّالحین). مستحب است که دو سجده سهو به جا آورد.
- [آیت الله خوئی] اگر در جایی که نباید سلام نماز را بگوید سهواً بگوید: (السلام علینا و علی عباد الله الصالحین) یا بگوید: (السلام علیکم) اگر چه (و رحمة الله و برکاته) را نگفته باشد باید دو سجدة سهو بنماید، ولی اگر اشتباهاً بگوید: (السلام علیک ایها النبی و رحمة الله و برکاته) احتیاط مستحب آن است که دو سجدة سهو بهجا آورد.
- [آیت الله بروجردی] اگر در جایی که نباید سلام نماز را بگوید، سهواً بگوید:(اَلسَّلامُ عَلَینا و عَلَی عِبادِ اللهِ الصّالِحینَ) یا بگوید:(اَلسَّلامُ عَلَیکُم وَ رَحمَةُ اللهِ وَ بَرکاتُهُ) باید دو سجدهی سهو بنماید؛ ولی اگر اشتباهاً مقداری از این دو سلام را بگوید، یا بگوید:(اَلسَّلامُ عَلَیکَ اَیهَا النَّبِی وَ رَحمَةُ اللهِ وَ بَرَکاتُهُ)، احتیاط مستحب آن است که دو سجدهی سهو به جا آورد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر در جائی که نباید سلام نماز را بگوید؛ سهوا بگوید (السلام علینا و علی عباد اللّه الصالحین) یا بگوید (السلام علیکم) اگرچه (ورحمه اللّه و برکاته) را نگفته باشد؛ باید دو سجده سهو بنماید؛ ولی اگر اشتباها بگوید (السلام علیک ایها النبی و رحمه اللّه و برکاته) ؛ احتیاط مستحب آن است که دو سجده سهو به جا آورد.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر در جایی که نباید سلام نماز را بگوید سهوا بگوید السلام علینا و علی عباد الله الصالحین یا بگوید السلام علیکم و رحمه الله و برکاته بنابر احتیاط واجب باید دو سجده سهو به جا اورد و همچنین اگر اشتباها مقداری از این دو سلام را بگوید ولی اگر اشتباها بگوید السلام علیک ایها النبی و رحمه الله و برکاته احتیاط مستحب ان است که دو سجده سهو به جا اورد
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر در جایی که نباید سلام نماز را بگوید، سهواً بگوید: (السّلامُ عَلَیْنا وعلی عِبادِ اللَّهِ الصّالحینَ) یا بگوید: (السّلام علیکم) اگر چه (و رحمة اللَّه و برکاته) را نگفته باشد، باید دو سجده سهو بنماید، ولی اگر اشتباهاً بگوید: (السّلامُ علیکَ أیّها النَّبیُّ ورحمةُ اللَّه وبرکاتُهُ)، احتیاط مستحب آن است که دو سجده سهو به جا آورد.
- [آیت الله اردبیلی] اگر در جایی که نباید سلام نماز را بگوید، سهوا بگوید: (اَلسَّلامُ عَلَیْنا وَ عَلی عِبادِ اللّهِ الصّالِحینَ) یا بگوید: (اَلسَّلامُ عَلَیْکُمْ وَ رَحْمَةُ اللّهِ وَبَرَکاتُه)، بنابر احتیاط باید دو سجده سهو بجا آورد؛ ولی اگر سهوا مقداری از این دو سلام را بگوید یا بگوید: (اَلسَّلامُ عَلَیْکَ أَیُّها النَّبیُّ وَرَحْمَةُ اللّهِ وَبَرَکاتُه)، احتیاط مستحب آن است که دو سجده سهو بجا آورد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر در جائی که نباید سلام نماز را بگوید سهواً بگوید: (السلام علینا وعلی عبادالله الصالحین) یا بگوید: (السلام علیکم ورحمة الله وبرکاته) باید دو سجده سهو انجام دهد و اگر اشتباهاً مقداری از این دو سلام را بگوید یا بگوید: (السّلام علیک أیّها النّبی ورحمة الله وبرکاته) احتیاط آن است که دو سجده سهو بجا آورد.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر در جایی که نباید سلام نماز را بگوید سهواً بگوید: )السّلامُ عَلَیْنا وَعَلی عِبادِ اللّهِ الصّالِحین( یا بگوید: )السّلامُ عَلَیْکُمْ وَرَحْمَُْ اللّهِ وَبَرَکاتُه(، باید دو سجده سهو بنماید، بلکه اگر اشتباهاً مقداری از این دوسلام را هم بگوید بنابر احتیاط واجب دو سجده سهو بجا آورد ولی اگربگوید: )السّلامُ علَیْکَ أیُّها النَبِیُّ وَرَحْمَُْ اللّهِ وَبَرَکاتُه( دو سجده سهو لازم نیست.