زکوه
زکات صدقه مقدر به اصل شرع می باشد. زکات عنوان بابى مستقل در فقه است که مباحث و مسائل آن به تفصیل در این باب آمده است.
چیزی را که انسان بابت زکوه به فقیر می دهد لازم نیست به او بگوید که زکوه است ، بلکه اگر فقیر خجالت بکشد ، مستحب است بطوری که دروغ نشود به اسم پیشکش بدهد ولی باید قصد زکوه نماید .
عنوان مسئله:
چیزی را که انسان بابت زکوه به فقیر می دهد لازم نیست به او بگوید که زکوه است ، بلکه اگر فقیر خجالت بکشد ، مستحب است بطوری که دروغ نشود به اسم پیشکش بدهد ولی باید قصد زکوه نماید .
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
سوال مرتبط یافت نشد
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خوئی] قبل از غروب عید فطر میخواهد فطره را به عنوان قرض به فقیر بدهد که غروب شب عید بابت فطره حساب کند، آیا به فقیر لازم است بگوید این وجه را به تو قرض میدهم؟
- [آیت الله اردبیلی] شخصی چندین روز به طور عمد روزهاش را نگرفته و اکنون میخواهد بابت کفّاره هر روز به شصت نفر فقیر طعام بدهد. آیا لازم است برای هر روز، شصت فقیر جداگانه در نظر گرفته شود که کار بسیار مشکلی است یا یک گروه شصت نفری کافی است و کفّاره تمام روزهها را به همین یک گروه میتواند بدهد؟
- [آیت الله صافی گلپایگانی] چنانچه شخصی بابت روزه ماه مبارک رمضان کفّاره بدهکار باشد و بخواهد بابت آن شصت فقیر یا بیشتر را اطعام نماید آیا می تواند کل مبلغ کفّاره را به یک فقیر یا یک خانواده فقیر بدهد اگر نه چنانچه به شصت فقیر دسترسی نداشت تکلیف او چیست؟
- [آیت الله اردبیلی] چیزی را که انسان بابت خمس به کسی میدهد، آیا لازم است به او بگوید که خمس است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] مختون بودن انسان در طواف شرط است بنابراین اگر انسانی را ختنه کرده باشند به طوری که ختنه اش ناقص است به این معنا که حشفه اش کاملا در نیامده و مقدار کمی در آمده است و در حال نعوض کاملا در می آید،آیا این شخص مختون محسوب و طوافش صحیح خواهد بود؟ اگر مختون محسوب نشود و ختنه نمودن بر آن شخص بار دیگر برای طواف لازم باشد و آن شخص به علّت سن زیاد از ختنه نمودن خجالت بکشد، نسبت به طوافش چه وظیفه ای دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] مختون بودن انسان در طواف شرط است بنابراین اگر انسانی را ختنه کرده باشند به طوری که ختنهاش ناقص است به این معنا که حشفهاش کاملا در نیامده و مقدار کمی در آمده است و در حال نعوض کاملا در میآید، آیا این شخص مختون محسوب و طوافش صحیح خواهد بود؟ اگر مختون محسوب نشود و ختنه نمودن بر آن شخص بار دیگر برای طواف لازم باشد و آن شخص به علّت سن زیاد از ختنه نمودن خجالت بکشد، نسبت به طوافش چه وظیفهای دارد؟
- [سایر] آیا دروغ گفتن به کافر حربی یا کسی که در کشور کافر حربی زندگی می کند و قصد ضربه زدن در آینده را دارد، جایز است؟ مثلا اگر در رشته ای لازم باشد که در کشور آمریکا تحصیل کنیم و آن رشته جزو رشته های با کاربرد نظامی و مورد نیاز کشور باشد، اما بدون دروغ نشود برای تحصیل به آنجا رفت و یا با دروغ راحت تر بتوان رفت چه حکمی دارد؟
- [آیت الله بهجت] اگر انسان موی سر و یا ریش خود را بکند، آیا لازم است جای آن را آب بکشد؟ آیا پیاز مو نجس است؟
- [سایر] سؤال من در مورد آیه ولایت یعنی آیه 55 سوره مائده است؛ آیه میگوید که امام علی(ع) در هنگام نماز صدقه دادند..... حال سؤال این جاست که حضرت علی(ع) در زمان پیامبر(ص) فقیر بودند پس بنابر این یک زره را به عنوان مهریه حضرت زهرا(س) دادند... زکات هم که بر انسان فقیر واجب نیست...و نباید زکات بدهد....پس چرا با اینکه زکات بر ایشان واجب و لازم نبود این کار را کردند؟
- [آیت الله بهجت] سیدی است فقیر و معلول که برای حضانت و مراقبت از او مخارج زیادی لازم است. آیا برادر و خواهر او می توانند مخارجی را که صرف نگهداری و خوراک و پوشاک او می کنند، بابت بدهی خمس خود حساب کنند؟ پول هایی که قبلاً برای او خرج کرده اند چه طور؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر فقیر بمیرد ، انسان می تواند طلبی را که از او دارد بابت زکوه حساب کند .
- کسی که بدهکار است و نمیتواند بدهی خودرا بدهد ، اگر چه فقیر نباشد ، انسان می تواند طلبی را که از او دارد ، بابت زکوه حساب کند .
- اگر به کسی که بدهکار است و نمی تواند بدهی خود را بدهد زکوه بدهد ، بعد بفهمد قرض را در معصیت مصرف کرده ، چنانچه آن بدهکار فقیر باشد می تواند آنچه را به او داده بابت زکوه حساب کند ، ولی اگر چیزی را که گرفته در شرابخواری یا بطور آشکارا در معصیت صرف کرده و از معصیت خود توبه نکرده ، بنابر احتیاط واجب باید چیزی را که به او داده بابت زکوه حساب نکند .
- اگر به خیال اینکه کسی فقیر است به او زکوه بدهد ، بعد بفهمد فقیر نبوده یا از روی دانستن مسأله به کسی که میداند فقیر نیست زکوه بدهد ، چنانچه چیزی را که به او داده باقی باشد باید از او بگیرد و به مستحق بدهد و اگر از بین رفته باشد ، پس اگر کسی که آن چیز را گرفته می دانسته یا احتمال می داده که زکوه است ، انسان باید عوض آن را از او بگیرد وبه مستحق بدهد ولی اگر به غیر عنوان زکوه داده نمی تواند چیزی از او بگیرد و باید از مال خودش زکوه را به مستحق بدهد و در همه صور می تواند از مال خودش زکوه را بدهد و از کسی که گرفته مطالبه نکند .
- نقره دو نصاب دارد : نصاب اوّل آن 105 مثقال معمولی است که اگر نقره به 105 مثقال برسد و شرائط دیگر را هم که گفته شد داشته باشد ، انسان باید چهل یک آن را که 2 مثقال و 15 نخود است از بابت زکوه بدهد و اگر به این مقدار نرسد زکوه آن واجب نیست . و نصاب دوّم آن 21 ال است ، یعنی اگر 21 مثقال به 105 مثقال اضافه شود ، باید زکوه تمام 126 مثقال را بطوری که گفته شد بدهد و اگر کمتر از 21 مثقال اضافه شود ، فقط باید زکوه 105 مثقال آن را بدهد و زیادی آن زکوه ندارد و همچنین است هر چه بالا رود ، یعنی اگر 21 مثقال اضافه شود ، باید زکوه تمام آنها را بدهد و اگر کمتر اضافه شود مقداری که اضافه شده و کمتر از 21 مثقال است زکوه ندارد . بنابر این اگر انسان چهل یک هر چه طلا و نقره دارد بدهد ، زکوتی را که بر او واجب بوده داده و گاهی هم بیشتر از مقدار واجب داده است مثلاً کسی که 110 مثقال نقره دارد ، اگر چهل یک آن را بدهد ، زکوه 105 مثقال آن را که واجب بوده داده و مقداری هم برای 5 مثقال آن داده که واجب نبوده است .
- طلا دو نصاب دارد : نصاب اوّل آن بیست مثقال شرعی است که هر مثقال آن 18 نخود است : پس وقتی طلا به بیست مثقال شرعی که پانزده مثقال معمولی است برسد اگر شرائط دیگر را هم که گفته شد داشته باشد ، انسان باید چهل یک آن را که نه نخود میشود ( هر مثقال معمولی 24 نخود است ) از بابت زکوه بدهد و اگر به این مقدار نرسد زکوه آن واجب نیست . و نصاب دوّم آن چهار مثقال شرعی است که سه مثقال معمول میشود یعنی اگر سه مثقال به پانزده مثقال اضافه شود ، باید زکات تمام 18 مثقال را از قرار چهل یک بدهد و اگر کمتر از سه مثقال اضافه شود ، فقط باید زکوه 15 مثقال آن را بدهد و زیادی آن زکوه ندارد و همچنین است هر چه بالا رود ، یعنی اگر سه مثقال اضافه شود ، باید زکوه تمام آنها را بدهد و اگر کمتر اضافه شود ، مقداری که اضافه شده زکوه ندارد . نصاب نقره:
- اگر انسان گندم یا جو یا خرما یا انگور را بخرد و بداند که فروشنده زکوه آن را داده ، یا شک کند که داده یا نه ، چیزی بر او واجب نیست . واگر بداند که زکوه آن را نداده ، چنانچه حاکم شرع معاملة مقداری را که باید از بابت زکوه داده شود . اجازه ندهد معاملة ان مقدار باطل است . وحاکم شرع می تواند مقدار زکوه را از خریدار بگیرد و اگر معاملة مقدار زکوه را اجازه دهد ، معامله صحیح است و خریدار باید آن مقدار را به حاکم شرع بدهد ودر صورتی که قیمت آن مقدار را به فروشنده داده باشد ، می تواند از او پس بگیرد .
- گاو دو نصاب دارد : نصاب اوّل آن سی تا است که وقتی شمارة گاو به سی رسید، اگر شرائطی را که گفته شد داشته باشد ، انسان باید یک گوساله ای که داخل سال دوَم شده از بابت زکوه بدهد . ونصاب دوّم آن چهل است وزکوه آن ، یک گوساله مادهای که داخل سال سوَم شده باشد و زکوه ما بین سی و چهل واجب نیست ، مثلاً کسی که سی و نه گاو دارد ، فقط باید زکوه سی تای آنها را بدهد و نیز اگر از چهل گاو زیادتر داشته باشد تا به شصت نرسیده ؛ فقط باید زکوه چهلتای آن را بدهد و بعد از آن که به شصت رسید ؛ چون دو برابر نصاب اوّل را دبرد ، باید دو گوساله ای که داخل سال دوّم شده بدهد و همچنین هر چه بالا رود ، باید یا سی تا سی تا حساب کند یا چهل تا چهل تا یا با سی و چهل حساب نماید و زکوه آن را به دستوری که گفته شد بدهد ولی باید طوری حساب کند که چیزی باقی نماند ؛ یا بگر چیزی باقی می ماند از نه تا بیشتر نباشد ، مثلاً اگر هفتاد گاو دارد ، باید به حساب سی و چهل حساب کند و برای سی تای آن زکوه سی تا و برای چهل تای آن زکوه چهل تا را بدهد ، چون اگر به حساب سی تا حساب کند ، ده تا زکوه نداده می ماند . نصاب گوسفند
- اگر مرض انسان چند سال طول بکشد ، بعد از آنکه خوب شد اگر تا رمضان آینده به مقدار قضا وقت داشته باشد باید قضای رمضان آخر را بگیرد و برای هر روز از ساللهای پیش یک مد که تقریباً ده سیر است ، طعام یعنی گندم یا جو و مانند اینها به فقیر بدهد .
- اگر انسان در چند شهر که فصل آنها با یکدیگر اختلاف دارد و زراعت و میوة آنها در یک وقت بدست نمی آید ، گندم یا جو یا خرما یا انگور داشته باشد و همة آنها محصول یک سال حساب شود ؛ چنانچه چیزی که اوَل می رسد به اندازة نصاب یعنی 288 من و 45 مثقال کم ، باشد ، باید زکوه آن را موقعی که می رسد بدهد و زکوه بقیَه را هر وقت بدست می آید ادا نماید و اگر آنچه اوَل می رسد به اندازة نصاب نباشد ، در این صورت اگر یقین دارد اینکه اکنون بدست آمده است با آنچه که بعدأ بدست می آید به اندازة نصاب می شود باز هم بعد از تعلَق زکوه به بقیَه واجب است زکوه آنچه را که رسیده همان وقت و زکوه بقیَه را مقعی که می رسد بدهد و اگر یقین ندارد که همة آنها به اندازة نصاب شود ، صبر می کند تا بقیَة آن برسد ؛ پس اگر روی هم به مقدار نصاب شود ، زکات آن واجب است و اگر به مقدار نصاب نشود ، زکوه آن واجب نیست .
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . چیزی را که انسان بابت زکات به فقیر میدهد، لازم نیست به او بگوید که زکات است، بلکه اگر فقیر خجالت بکشد، مستحب است به اسم پیشکش بدهد ولی باید قصد زکات نماید.
- [آیت الله اردبیلی] چیزی را که انسان بابت زکات به فقیر میدهد، لازم نیست به او بگوید که زکات است، بلکه اگر فقیر خجالت بکشد، مستحب است به نحوی که دروغ نشود به اسم هدیه به او بدهد، ولی باید قصد زکات نماید؛ البته چنانچه اطمینان داشته باشد که فقیر به هیچ عنوان راضی به گرفتن زکات نیست، نمیتواند به او زکات بدهد.
- [آیت الله بروجردی] چیزی را که انسان بابت زکات به فقیر میدهد، لازم نیست به او بگوید که زکات است، بلکه اگر فقیر خجالت بکشد، مستحّب است به اسم پیشکش بدهد ولی باید قصد زکات نماید.
- [آیت الله مظاهری] چیزی را که انسان بابت زکات به فقیر میدهد لازم نیست به او بگوید که زکات است، بلکه اگر فقیر خجالت بکشد مستحب است به اسم هدیه بدهد ولی باید قصد زکات نماید.
- [آیت الله وحید خراسانی] چیزی را که انسان بابت زکات به فقیر می دهد لازم نیست به او بگوید که زکات است بلکه اگر فقیر خجالت بکشد مستحب است بدون این که اظهار کند به قصد زکات بدهد
- [آیت الله علوی گرگانی] چیزی را که انسان بابت زکاْ به فقیر میدهد لازم نیست به او بگوید که زکاْ است، بشرط این که بداند فقیر قبول تملّک این مال را ولو از زکاْ باشد مینماید، بلکه اگر فقیر خجالت بکشد، مستحبّ است باسم پیشکش بدهد، ولی باید قصد زکاْ نماید در صورتی که بداند آن فقیر قبول مطلق مال را میکند ولو این که زکاْ باشد، والاّض اگر بداند زکاْ را قبول نمیکند بنابر احتیاط واجب آن است که زکاْ را به او ندهد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] چیزی را که انسان بابت زکاه به فقیر می دهد لازم نیست به او بگوید که زکاه است؛ بلکه اگر فقیر خجالت بکشد مستحب است مال را به قصد زکاه به او داده و زکاه بودنش را اظهار ننماید.
- [آیت الله سیستانی] چیزی را که انسان بابت زکات به فقیر میدهد ، لازم نیست به او بگوید که زکات است ، بلکه اگر فقیر خجالت بکشد مستحب است مال را به قصد زکات به او داده وزکات بودنش را اظهار ننماید .
- [آیت الله فاضل لنکرانی] چیزی را که انسان بابت زکات به فقیر می دهد لازم نیست به او بگوید که زکات است، بلکه اگر فقیر خجالت بکشد، مستحب است مال را به قصد زکات به او داده ولی زکات بودنش را اظهار ننماید.
- [آیت الله خوئی] چیزی را که انسان بابت زکات به فقیر میدهد لازم نیست به او بگوید که زکات است، بلکه اگر فقیر خجالت بکشد، مستحب است مال را به قصد زکات به او داده و زکات بودنش را اظهار ننماید.