زکوه
زکات صدقه مقدر به اصل شرع می باشد. زکات عنوان بابى مستقل در فقه است که مباحث و مسائل آن به تفصیل در این باب آمده است.
اگر فقیر بمیرد ، انسان می تواند طلبی را که از او دارد بابت زکوه حساب کند .
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا صحیح است که انسان چک یا سفته به فردی بدهد و به وی بگوید مبلغ این مقدار قرض به من بده، بعد از وصول چک یا سفته طلب خود را بردار و این مبلغ هم بابت حق الزحمه خودت که چک را از بانک گرفته‌ای باشد؟
- شخصی شریک در ساختمان سازی بوده که پس از تسویه حساب طلب من مبلغ شش میلیون و صد هزار تومان شده که شریکم بابت بدهی دستگاه آپارتمان داده فردای آن روز اعلام نموده دیگر شرکای من راضی نیستند مجدداً ساختمان را به من بفروشید ساختمان با رضایت دو طرف فروخته شد به مبلغ هفت میلیون تومان به مدت آیا مبلغ نهصد هزار تومان اضافه شده بارضایت دو طرف چه حکمی دارد؟
- عقد بیعی بین بایع و مشتری انجام شده و مشتری بابت بخشی از ثمن معامله چند چک بانکی به بایع داده و در مبایعه نامه شرط شده: (اگر هر کدام از چکها وصول نگردد مبایعه نامه فسخ می‌باشد) بایع در س رسید چک جهت وصول به بانک مراجعه می‌نماید لکن به علت کسر موجودی چک برگشت می‌شود و بانک هم گواهی صادر می‌نماید، علی هذا بایع اعلام فسخ کرده و وجوده دریافتی را به حساب بانکی خریدار واریز نموده و به مشار الیه اطلاع می‌دهد، لکن خریدار پس از مدتی که قیمتها نوسان پیدا کرده مدعی است که در ساعات اولیه کس موجودی داشته و در ساعات بعد موجودی حساب تکمیل شده است نظر مبارک را بیان فرمایید که آیا شرط فسخ با برگشت چک محقق شده است؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] چیزی را که انسان بابت زکات به فقیر می دهد، آیا لازم است به او بگوید که زکات است؟
- [آیت الله خوئی] قبل از غروب عید فطر میخواهد فطره را به عنوان قرض به فقیر بدهد که غروب شب عید بابت فطره حساب کند، آیا به فقیر لازم است بگوید این وجه را به تو قرض میدهم؟
- [سایر] کمال طلبی انسان و بهشت چگونه قابل جمع است؟
- [آیت الله صافی گلپایگانی] چنانچه شخصی بابت روزه ماه مبارک رمضان کفّاره بدهکار باشد و بخواهد بابت آن شصت فقیر یا بیشتر را اطعام نماید آیا می تواند کل مبلغ کفّاره را به یک فقیر یا یک خانواده فقیر بدهد اگر نه چنانچه به شصت فقیر دسترسی نداشت تکلیف او چیست؟
- [آیت الله بهجت] پولی که فقیر بابت زکات دریافت کرده اگر از مخارج سالش زیاد بیاید، آیا خمس دارد؟ پولی را که بابت ردّ مظالم گرفته چه طور؟
- [آیت الله مظاهری] پولی که به عنوان کفاره و بابت طعام به فقیر پرداخت می‌شود، آیا فقیر میتواند در امور دیگری که بیشتر نیاز دارد، صرف کند؟
- [آیت الله خوئی] زید بابت کفاره مدهای طعام گرفت به فقیر داد، آیا بر فقیر جایز است که آن را فروخته در غیر خوردن سایر لوازمات خود برساند یا خیر؟
- [آیت الله بروجردی] هرگاه زیدی طلبی از عمروی داشته و عمرو مدیون وفات نموده، آیا در صورت فقیر بودن مدیون، از باب زکات یا مظالم میتوان دین را حساب نمود؟ و اگر به قدر ادای دین ترکه دارد و لیکن ورثه حاضر برای ادای دین او نیستند، آیا باز هم میتواند ذمّه عمرو مدیون را از باب زکات بری نماید یا خیر؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا جایز است وجهی را که به مبلّغ دینی میدهند، از بابت وجوهات شرعی حساب نماید؟
- [سایر] از کسی طلبکار هستم ؛ آیا جایز است طلب خود را بابت خمس حساب کنم؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- کسی که بدهکار است و نمیتواند بدهی خودرا بدهد ، اگر چه فقیر نباشد ، انسان می تواند طلبی را که از او دارد ، بابت زکوه حساب کند .
- کسی که باید زکوه بدهد ، اگر از فقیری طلبکار باشد ، میتواند طلبی را که از او دارد ، بابت زکوه حساب کند .
- چیزی را که انسان بابت زکوه به فقیر می دهد لازم نیست به او بگوید که زکوه است ، بلکه اگر فقیر خجالت بکشد ، مستحب است بطوری که دروغ نشود به اسم پیشکش بدهد ولی باید قصد زکوه نماید .
- اگر به کسی که بدهکار است و نمی تواند بدهی خود را بدهد زکوه بدهد ، بعد بفهمد قرض را در معصیت مصرف کرده ، چنانچه آن بدهکار فقیر باشد می تواند آنچه را به او داده بابت زکوه حساب کند ، ولی اگر چیزی را که گرفته در شرابخواری یا بطور آشکارا در معصیت صرف کرده و از معصیت خود توبه نکرده ، بنابر احتیاط واجب باید چیزی را که به او داده بابت زکوه حساب نکند .
- اگر بعد از آنکه زکوه گندم و جو و خرما و انگور واجب شد مالک آن بمیرد باید مقدار زکوه را از مال او برهند . ولی اگر پیش از واجب شذن زکوه بمیرد : هر یک از ورثه که سهم او به اندازهً نصاب است : باید زکوه سهم خود را بدهد .
- به کسی که قبلاً فقیر بوده و می گوید فقیرم ، اگر چه انسان از گفته او اطمینان پیدا نکند ، می شود زکوه داد .
- گاو دو نصاب دارد : نصاب اوّل آن سی تا است که وقتی شمارة گاو به سی رسید، اگر شرائطی را که گفته شد داشته باشد ، انسان باید یک گوساله ای که داخل سال دوَم شده از بابت زکوه بدهد . ونصاب دوّم آن چهل است وزکوه آن ، یک گوساله مادهای که داخل سال سوَم شده باشد و زکوه ما بین سی و چهل واجب نیست ، مثلاً کسی که سی و نه گاو دارد ، فقط باید زکوه سی تای آنها را بدهد و نیز اگر از چهل گاو زیادتر داشته باشد تا به شصت نرسیده ؛ فقط باید زکوه چهلتای آن را بدهد و بعد از آن که به شصت رسید ؛ چون دو برابر نصاب اوّل را دبرد ، باید دو گوساله ای که داخل سال دوّم شده بدهد و همچنین هر چه بالا رود ، باید یا سی تا سی تا حساب کند یا چهل تا چهل تا یا با سی و چهل حساب نماید و زکوه آن را به دستوری که گفته شد بدهد ولی باید طوری حساب کند که چیزی باقی نماند ؛ یا بگر چیزی باقی می ماند از نه تا بیشتر نباشد ، مثلاً اگر هفتاد گاو دارد ، باید به حساب سی و چهل حساب کند و برای سی تای آن زکوه سی تا و برای چهل تای آن زکوه چهل تا را بدهد ، چون اگر به حساب سی تا حساب کند ، ده تا زکوه نداده می ماند . نصاب گوسفند
- اگر پیش از دادن زکوه از انگور و خرما و غوره آنها و جو و گندمی که زکوه آنها واجب شده خود و عیالاتش به مقدار متعارف بخورند یا مثلاً به فقیر بدهد ، زکوه مقداری که مصرف کرده واجب نیست .
- اگر به خیال اینکه کسی فقیر است به او زکوه بدهد ، بعد بفهمد فقیر نبوده یا از روی دانستن مسأله به کسی که میداند فقیر نیست زکوه بدهد ، چنانچه چیزی را که به او داده باقی باشد باید از او بگیرد و به مستحق بدهد و اگر از بین رفته باشد ، پس اگر کسی که آن چیز را گرفته می دانسته یا احتمال می داده که زکوه است ، انسان باید عوض آن را از او بگیرد وبه مستحق بدهد ولی اگر به غیر عنوان زکوه داده نمی تواند چیزی از او بگیرد و باید از مال خودش زکوه را به مستحق بدهد و در همه صور می تواند از مال خودش زکوه را بدهد و از کسی که گرفته مطالبه نکند .
- اگر انسان گندم یا جو یا خرما یا انگور را بخرد و بداند که فروشنده زکوه آن را داده ، یا شک کند که داده یا نه ، چیزی بر او واجب نیست . واگر بداند که زکوه آن را نداده ، چنانچه حاکم شرع معاملة مقداری را که باید از بابت زکوه داده شود . اجازه ندهد معاملة ان مقدار باطل است . وحاکم شرع می تواند مقدار زکوه را از خریدار بگیرد و اگر معاملة مقدار زکوه را اجازه دهد ، معامله صحیح است و خریدار باید آن مقدار را به حاکم شرع بدهد ودر صورتی که قیمت آن مقدار را به فروشنده داده باشد ، می تواند از او پس بگیرد .
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر فقیر بمیرد و مال او به اندازه قرضش نباشد، انسان میتواند طلبی را که از او دارد بابت زکات حساب کند، ولی اگر مال او به اندازه قرضش باشد و ورثه قرض او را ندهند، یا به جهت دیگر، انسان نتواند طلب خود را بگیرد، بنابر احتیاط واجب نباید طلبی را که از او دارد، بابت زکات حساب کند.
- [آیت الله بروجردی] اگر فقیر بمیرد و مال او به اندازهی قرضش نباشد، انسان میتواند طلبی را که از او دارد بابت زکات حساب کند، ولی اگر مال او به اندازهی قرضش باشد و ورثه قرض او را ندهند، یا به جهت دیگر انسان نتواند طلب خود را بگیرد، بنا بر احتیاط واجب نباید طلبی را که از او دارد، بابت زکات حساب کند.
- [آیت الله سیستانی] اگر فقیر بمیرد و مال او به اندازه قرضش نباشد ، انسان میتواند طلبی را که از او دارد بابت زکات حساب کند ، بلکه اگر مال او به اندازه قرضش باشد و ورثه قرض او را ندهند ، یا به جهت دیگر انسان نتواند طلب خود را بگیرد ، نیز میتواند طلبی را که از او دارد ، بابت زکات حساب کند .
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر فقیر بمیرد و مال او به اندازه قرضش نباشد، انسان می تواند طلبی را که از او دارد بابت زکات حساب کند بلکه اگر مال او به اندازه قرضش باشد و ورثه قرض او را ندهند، یا به جهت دیگر انسان نتواند طلب خود را بگیرد، نیز می تواند طلبی را که از او دارد، بابت زکات حساب کند.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر فقیر بمیرد و مال او به اندازه قرضش نباشد؛ انسان می تواند طلبی را که از او دارد بابت زکاه حساب کند؛ بلکه اگر مال او به اندازه قرضش باشد و ورثه قرض او را ندهند؛ یا به جهت دیگر انسان نتواند طلب خود را بگیرد؛ نیز می تواند طلبی را که از او دارد؛ بابت زکاه حساب کند.
- [آیت الله خوئی] اگر فقیر بمیرد و مال او به انداز قرضش نباشد، انسان میتوند طلبی را که از او دارد بابت زکات حساب کند بلکه اگر مال او به انداز قرضش باشد و ورثه قرض او ندهند، یا به جهت دیگر انسان نتواند طلب خود را بگیرد، نیز میتواند طلبی را که از او دارد، بابت زکات حساب کند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر فقیر بمیرد و مال او به مقدار قرضش نباشد، طلبکار میتواند از بابت طلبش به مقدار کسری مال او از بابت زکات حساب کند و اگر مال او به اندازه قرضش باشد و ورثه قرض او را ندهند یا به جهت دیگر انسان نتواند طلب خود را بگیرد، بنا بر احتیاط مستحب طلبی را که از او دارد بابت زکات حساب نکند.
- [آیت الله اردبیلی] اگر کسی که بدهکار است، نتواند بدهی خود را بدهد، اگرچه فقیر نباشد، انسان میتواند طلبی را که از او دارد، بابت زکات حساب کند.
- [آیت الله علوی گرگانی] کسی که بدهکار است و نمیتواند بدهکاری خود را بدهد، اگرچه فقیر نباشد، انسان میتواند طلبی را که از او دارد، بابت زکاْ حساب کند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] کسی که بدهکار است و نمی تواند بدهی خود را بدهد اگر چه فقیر نباشد، انسان می تواند طلبی را که از او دارد، بابت زکات حساب کند.