خالص
به ناب و غیر آمیخته با چیزى دیگر خالص می گویند.عنوان یاد شده در بابهایى نظیر طهارت، صلات، زکات، کفارات و دیات به کار رفته است.
.اگر از معدنی فقط به مقدار نصاب، استخراج شده و مواد معدنی آن تمام شده باشد، پرداختن خمس آن واجب است.
صورتهای معادن خالص طلا
عنوان مسئله:
.اگر از معدنی فقط به مقدار نصاب، استخراج شده و مواد معدنی آن تمام شده باشد، پرداختن خمس آن واجب است.
صورتهای معادن خالص طلا
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
سوال مرتبط یافت نشد
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خامنه ای] ج: از شرایط وجوب خمس در معادن این است که شخص یا اشخاصی با مشارکت با یکدیگر آن را استخراج کنند، مشروط بر اینکه سهم هر یک به حد نصاب برسد و آنچه استخراج شده، ملک آنها شود، و معادنی که دولت استخراج می کند، نظر به اینکه ملک خاص شخص یا اشخاص نیست، بلکه ملک جهت است لذا شرط وجوب خمس را دارا نیست و در نتیجه جایی برای وجوب خمس بر دولت و حکومت باقی نمی ماند، و این استثنایی بر وجوب خمس در معدن نیست. بله، معادنی که توسط شخص خاصی یا با مشارکت اشخاص با یکدیگر استخراج می شود، خمس در آن واجب است، مشروط بر اینکه آنچه آن شخص استخراج کرده و یا سهم هر یک از اشخاصی که با مشارکت با یکدیگر اقدام به استخراج کرده اند، بعد از کم کردن هزینه های استخراج و تصفیه، به مقدار بیست دینار طلا یا دویست درهم نقره یا معادل قیمت یکی از آن دو باشد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] چنانچه معدنی را اجاره کنند، خمس آنچه که استخراج می شود بر عهده کیست؟ مالک یا مستاجر؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر معدنی به حد نصاب برسد و خمس آن پرداخت شود و از مؤونه سال زیاد بیاید، آیا دوباره باید خمس آن پرداخته شود؟
- [آیت الله خوئی] خمس نفت که ما اطلاع نداریم از وضع استخراج آن واجب است داده شود یا خیر؟
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا پس از فروختن منزل، ماشین و مغازه، پرداختن خمس واجب فوری است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] تعدادی از موقوفات کشور، معادن مختلفی از قبیل شن، ماسه، خاک رس، انواع سنگ و احجار و دیگر مواد دارد، که کشف و استخراج شده، و عواید حاصله در اختیار موقوفه قرار میگیرد. در این رابطه مسائل شرعی ذیل مورد سؤال است : الف) آیا موادّ استخراجی از این معادن جزئی از عین موقوفه محسوب می‌شود و تمام عواید حاصله بایستی صرف خرید اموال دیگری برای موقوفه گردد؟ ب) آیا کلّ وجوه حاصله عواید موقوفه حساب می‌شود و میتوان با رعایت مفاد وقفنامه و در جهت اجرای نیّات واقف آن را مصرف نمود؟ ج) آیا جایز است قسمتی از عواید معادن برای اجرای نیّات واقف به مصرف برسد وباقیمانده برای خرید اموال دیگری بنام موقوفه اختصاص یابد؟ د) آیا متولّی و اداره اوقاف مجازند درصد هر یک از این دو قسمت را معیّن نمایند؟
- [آیت الله سبحانی] اگر مواد غذایی را به صورت نسیه بخریم و سال خمسی برسد، خمس آن واجب است؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] شخصی با پول خمس داده شده، مقداری طلا خریده، و سرمایه قرارداده است؛ پس از چند سال در اثر تورم و افزایش قیمت طلا، سرمایه او هم اضافه شده است. خمس مقدار زیادی قیمت طلاها را چگونه باید محاسبه نماید؟
- [آیت الله نوری همدانی] آیا پرداختن خمس به سیّدی که واجب النّفقه خمس دهنده است جایز است؟ و با این فرض که آن مبلغ را صرف مخارجی کند که نفقه واجب او حساب نمیشود (مثل سفرهای زیارتی)، چه حکمی دارد؟
- [آیت الله بهجت] آیا مال التّجاره هم زکات دارد؟ زکات آن واجب است یا مستحب؟ مقدار و حد نصاب آن چه قدر است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- .در معدن، خمس به مواد معدنیِ استخراج شده (ناخالص ) تعلّق می گیرد، گرچه برای نصاب سنجی آن، جنس خالص مو اد معدنی مورد محاسبه قرار میگیرد و اگر بخواهند یک پنجم مواد معدنی را مانند طلا یا نقره ناخالص به عنوان خمس بپردازند، چهار صورت دارد: یکم: درصد طلا یا نقره در این یک پنجم مواد معدنی، از درصد طلا یا نقره در چهار پنجم دیگر آن, بیشتر است. دوم: درصد طلا ی ا نقره در این یک پنجم، با چهار پنجم دیگر مساوی است، در این دو صورت, پرداختن خمس از جنس ناخالص مواد معدنی, کافی است. سوم: درصد طلا یا نقره, یک پنجم کمتر از بقیه باشد. چهارم: مساوی بودن یا بیشتر و کمتر بودن در صد طلا یا نقر ه یک پنجم نسبت به بقیه، مشکوک باشد ; در این دو صورت , پرداخت یک پنجم مواد ناخالص به عنوان خمس کفایت نمیکند. انفال بودن معادن
- .اگر کسی پیش از پرداختن خمسِ مواد معدنی استخراج شده، صنعت یا کاری روی آن انجام دهد که موجب افزایش قیمت آن شود , مثلاً طلا یا نقره استخراج شده را قبل از تخمیس به صورت زیور آلات بسازد، در این صورت, فقط باید خمس اصل مواد معدنی را بپردازد و ارزش افزوده، به عنوان معدن متعلق خمس نیست.
- .اگر چند نفر به صورت مشارکت، معدنی را استخراج کنند و پس از کسر هزینه های استخراج و تصفیه ماده معدنی , چنانچه مجموع سهام استخراج شده به حد نصاب برسد , ولی سهم هیچ کدام به تنهایی به نصاب نرسد, پرداختن خمس آن واجب نیست.
- .اگر کسی از چند معدن یک نوع مواد معدنی یا انواع گوناگون آن را استخراج کند، بنا بر احتیاط واجب باید مجموع مواد استخراج شده را ضمیمه کرد و نصاب آن را سنجید ; چنانچه مجموع به مقدار نصاب رسید , خمس دارد.
- .اگر از یک زمین که ظاهراً دارای یک معدن است , مواد معدنی مختلفی استخراج شود؛ مثلاً از یک معدن هم طلا , هم نقره استخراج شود، در این صورت, نصاب هرکدام جداگانه محاسبه نمیشود; چنانچه مجموع آنها به مقدار نصاب رسید, خمس دارد.
- .اگر کسی معدنی را استخراج کرده و پیش از پرداختن خمس، آن را بفروشد یا با آن تجارت کند و سود برد، چنانچه به اذن ولیّ مسلمین بفروشد و خمس این مواد معدنی را به ذمّه پذیرد، فقط اصل مواد معدنی متعلق خمس است و سود حاصل از فروش و تجارت , متعلق به اوست و خمس ندارد.
- .اگر مواد معدنی در چند نوبت با فاصلهای اندک استخراج شود، در نصاب سنجی برای خمس، تمام آنها یکجا محاسبه می‌شود و اگر همه آن موارد به حدّ نصاب رسید، خمس دارد . اگر فاصله بین دفعات استخراج، زیاد باشد؛ مثلاً پس از چند سال استخراج شود، در این صورت , برای هر دفعه، جداگانه محاسبه می‌شود؛ هر دفعه که به حدّ نصاب رسیده باشد, خمس دارد.
- .در تعلّق خمس به معدن، شرط نیست که استخراج کننده آن بالغ و عاقل باشد؛ ولی نوجوان غیر بالغ یا دیوانه, اگر معدنی را استخراج کند، پرداختن خمس بر آنان واجب نیست , بلکه پس از آنکه نوجوان بالغ شده و دیوانه عاقل شده است، پرداختن خمس بر آنها واجب می‌شود.
- .در واجب شدن خمس بر معدن، لازم نیست خود شخص مباشر در استخراج باشد , بلکه اگر کسی مباشرتاً یا تسبیباً معدنی را استخراج کند, یا مواد معدنی به علل طبیعی یا غیر طبیعی روی زمین ریخته باشد و شخصی آن را به قصد تملّک جمع کند، در تمام این موارد , خمس بر او واجب می‌شود. دیون مالی کافر در معدن و غیر آن
- .بر ولیّ دیوانه و غیر بالغ واجب نیست خمس معدنی را که آنان استخراج کرده اند بپردازد؛ اما اگر بخواهد مواد معدنی را به مصرف آنها برساند، نخست باید خمس آن را جدا نماید ; سپس مانده آن را برای آنان هزینه کند. عدم شرطیت مباشرت در استخراج معدن
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] نصاب معدن (15) مثقال طلا می باشد، اگر مقدار معدن استخراج شده به مقدار مذکور برسد مستحب است خمس آن را بدهد هرچند اگر مخارج آن را کسر کند از حد نصاب کمتر شود. و اگر مقدار معدن استخراج شده بعد از کسر مخارجی که صرف آن شده به حد نصاب مذکور برسد واجب است خمس آن را بدهد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] واجب است خمس چیزی را که از معادن طلا، نقره، سرب، آهن، مس، زغال سنگ، نفت، گوگرد، فیروزه، نمک و معدنهای دیگر و انواع فلزات به دست می آورند بدهند و احتیاط واجب آن است که نصاب معینی در آن نیست،یعنی آنچه را از معدن استخراج می کنند کم باشدیا زیاد خمس دارد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر حکومت اسلامی معدنی را استخراج کند خمس به آن تعلق نمی گیرد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . طلا و نقرهای که بیشتر از اندازه معمول فلز دیگر دارد، اگر خالص آن به اندازه نصاب برسد، انسان باید زکات آن را بدهد؛ و چنانچه شک دارد که خالص آن به اندازه نصاب هست یا نه، بنابر احتیاط واجب باید به وسیله آبکردن یا از راه دیگری مقدار خالص آن را معلوم کند.
- [آیت الله بروجردی] طلا و نقرهای که بیشتر از اندازهی معمولی فلز دیگر دارد، اگر خالص آن به اندازهی نصاب که مقدار آن گفته شد برسد، انسان باید زکات آن را بدهد و چنانچه شک دارد که خالص آن به اندازهی نصاب هست یا نه، بنا بر احتیاط واجب باید به وسیلهی آب کردن، یا از راه دیگر، خالص آن را معلوم کند.
- [آیت الله اردبیلی] طلا و نقرهای که بیشتر از اندازه معمول با فلز دیگر مخلوط است، اگر مقدار ناخالصی آن به حدّی باشد که به آن سکّه طلا یا نقره نگویند، تعلّق زکات به آن محلّ اشکال است و اگر ناخالصی آن به این مقدار نباشد، چنانچه خالص آن به اندازه نصاب که مقدار آن گفته شد برسد، انسان باید زکات آن را بدهد و چنانچه شک دارد که خالص آن به اندازه نصاب هست یا نه، زکات آن واجب نیست.
- [آیت الله سبحانی] اگر حکومت اسلامی معدنی را استخراج کند، خمس به آن تعلق نمی گیرد. 3 گنج
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر معدنی را که در ملک دیگری است بدون اذن مالک استخراج کند انچه از ان به دست می اید مال صاحب ملک است و چنانچه به مقدار نصاب برسد مالک باید خمس تمام انچه را که از معدن بیرون امده بدهد
- [آیت الله بهجت] اگر از معدن طلا، نقره، سرب، مس، آهن، نفت، زغالسنگ، فیروزه، عقیق، زاج، نمک، و معادن دیگر چیزی بهدست آورد، در صورتی که به مقدار نصاب برسد، بنابر اقوی باید خمس آن را بدهد، و برخلاف منفعت کسب، خمس معدن را نمیتواند تا سر سال به تأخیر بیندازد.
- [آیت الله بهجت] طلا و نقرهای که بیشتر از اندازه معمول ناخالصی دارد، اگر خالص آن به اندازه نصاب که مقدار آن گفته شد برسد، انسان باید زکات آن را بدهد، و چنانچه شک دارد که خالص آن به اندازه نصاب هست یا نه، زکات آن واجب نیست، ولی احتیاط در این است که با تصفیه کردن و مانند آن تحقیق کند، تا بداند اگر خالص آن به مقدار نصاب است زکاتش را بپردازد، یا اینکه بدون تصفیه و تحقیق، احتیاط کرده و زکاتی را که احتمال میدهد واجب شده، بپردازد.