روزه مستحبی
روزه مستحب از اقسام روزه است و ازاحکام آن در باب صوم سخن گفتهاند.
کسی که روزه واجبی بر عهده دارد؛ مثل قضای روزه ماه رمضان و روزه نذر و ...، آیا می‌تواند روزه مستحبّی بگیرد؟
می‌تواند، بلکه روزه استیجاری هم می‌تواند بگیرد. ولی این کار را نکند بهتر است.
می‌تواند، بلکه روزه استیجاری هم می‌تواند بگیرد. ولی این کار را نکند بهتر است.
عنوان سوال:
کسی که روزه واجبی بر عهده دارد؛ مثل قضای روزه ماه رمضان و روزه نذر و ...، آیا می‌تواند روزه مستحبّی بگیرد؟
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- کسی در غیر ماه رمضان نیت کرده که اگر روزه واجبی بر عهده من باشد، این روزه قضای آن و در غیر این صورت، روزه مستحبی باشد. اولاً، آیا چنین نیتی صحیح است؟ ثانیاً، اگر بعد از ظهر همان روز عمداً روزه خود را افطار کرد، حکم روزه او چیست و آیا وظیفهای دارد؟
- کسی در غیر ماه رمضان نیت کرده که اگر روزة واجبی بر عهدة من باشد، این روزه قضای آن و در غیر این صورت، روزة مستحبی باشد. اولاً، آیا چنین نیتی صحیح است؟ ثانیاً، اگر بعد از ظهر همان روز عمداً روزة خود را افطار کرد، حکم روزة او چیست و آیا وظیفهای دارد؟
- آیا مسافر در صورتی که روزه قضا به عهده دارد، می‌تواند در سفر روزه مستحبی بگیرد؟
- کسی که روزه قضای واجب داشته باشد آیا می‌تواند روزه نذری، استیجاری یا مستحبی بگیرد؟
- شخصی شغلش مسافرت است و معمولاً در سفر به سر میبرد. با توجه به اینکه در سفر، روزههای ماه رمضان خود را میگیرد و نماز را تمام میخواند، آیا می‌تواند روزه قضای ماه رمضان خود را نیز در سفر بگیرد؟
- کسی که مرتباً هفتهای یک مرتبه به جمکران میرود (بدون نذر و عهد)، روزه ماه مبارک رمضان را در سفر جمکران می‌تواند بگیرد یا خیر؟
- کسی که کثیرالسفر نیست، در ماه مبارک رمضان می‌تواند قبل از سفر نذر کند که روزهای بعد را که در سفر است، روزه بگیرد؟
- اگر نیت روزه قضای ماه رمضان، قبل از ظهر واقع شود، کافی است؟
- کسی که نمیدانسته به تأخیر انداختن قضای روزه تا ماه رمضان بعد موجب کفاره میشود، اگر بعد از ماه رمضان سال بعد روزه قضا را بگیرد، آیا باز هم کفاره تأخیر بر او واجب است؟
- شخصی که برای قضای روزه ماه رمضان اجیر شده و بعد از ظهر افطار کرده، آیا کفاره دارد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] کسی که قضای روزه ماه رمضان بدهکار است، آیا می‌تواند روزه نذر کند؟
- [آیت الله سبحانی] با وجود روزه نذر، آیا می شود روزه مستحبی گرفت؟ و نیز با وجود روزه قضای ماه مبارک رمضان نذر روزه صحیح است؟
- [آیت الله اردبیلی] کسی که نذر کرده تا آخر عمرش را روزه بگیرد، چگونه می‌تواند روزه رمضان، روزه کفّاره، روزه قضای همین نذر یا قضای رمضان یا روزه قضای پدر را به جا آورد؟
- [سایر] کسی که در ماه رمضان در سفر است، آیا می‌تواند نذر کند روزه بگیرد؟
- [آیت الله بروجردی] شخصی عمداً روزه رمضان را به یکی از مبطلات باطل کرده، بعداً قضای آن روز را گرفته ولی کفّاره آن را به یکی از خصال ثلاثه عمل نکرده و میخواهد در ایّام رجب روزه مستحبّی بگیرد، آیا می‌تواند یا خیر؟
- [آیت الله سبحانی] آیا می توان در وطن نذر کنیم که روزه ماه رمضان یا قضای آن را در سفر به جا آوریم؟
- [آیت الله بهجت] آیا انسان می تواند نذر کند که روزه ی قضای ماه رمضان خود را در سفر بگیرد؟
- [سایر] آیا میتوانیم نذر کنیم که روزه ماه رمضان و یا قضای آن را در سفر به جا آوریم؟
- [آیت الله بهجت] آیا صحیح است شخصی نذر کند که روزه ی قضای ماه رمضان خود را در سفر بگیرد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] کسی که روزه قضای رمضان به عهده اوست، آیا می تواند برای دیگری اجیر شود یا تبرّعاً روزه غیر را بگیرد؟ روزه قضایی پدر را چطور؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر قضای روزه چند رمضان بر او واجب باشد و در نیّت معیّن نکند روزهای را که میگیرد قضای کدام رمضان است، قضای سال اوّل حساب میشود.
- اگر بخواهد غیر روزه رمضان روزه دیگری بگیرد و تعیینِ واقعی نداشته باشد، باید آن را معیّن نماید. مثلاً نیّت کند که روزه قضا یا روزه نذر میگیرم. ولی در ماه رمضان لازم نیست نیّت کند که روزه ماه رمضان میگیرم. بلکه اگر نداند ماه رمضان است یا فراموش نماید و روزه دیگری را نیّت کند، روزه ماه رمضان حساب میشود.
- اگر از چند ماه رمضان روزه قضا داشته باشد قضای هر کدام را که اوّل بگیرد مانعی ندارد، ولی اگر وقت قضای رمضان آخر تنگ باشد، مثلاً پنج روز از رمضان آخر قضا داشته باشد و پنج روز هم به رمضان مانده باشد باید اوّل قضای رمضان آخر را بگیرد.
- اعتکافِ مسافر در ماه مبارک رمضان صحیح نیست، مگر اینکه قصد ده روز کرده باشد. ولی در غیر ماه مبارک رمضان (به جُز ایّامی که روزه گرفتن حرام است) روزه مستحبّی و اعتکافِ مسافر صحیح است و نیاز به قصدِ ده روز و نذر هم ندارد.
- مسافر می‌تواند در سفر روزه مستحبّی بگیرد و نیازی به قصدِ ده روز یا نذر هم ندارد.
- اگر در ماه رمضان به واسطه عذری روزه نگیرد و بعد از رمضان عذر او برطرف شود و تا رمضان آینده عمداً قضای روزه را نگیرد باید روزه را قضا کند و برای هر روز 750 گرم گندم یا جو و مانند اینها یا قیمت اینها را به فقیر بدهد.
- اگر بداند ماه رمضان است و عمداً نیّت روزه غیر رمضان کند روزه ماه رمضان حساب میشود.
- روزی را که انسان شک دارد آخر شعبان است یا اوّل رمضان واجب نیست روزه بگیرد و اگر بخواهد روزه بگیرد نمیتواند نیّت روزه رمضان کند ولی اگر نیّت روزه رمضان یا روزه قضا و مانند آن بنماید چنانچه بعد معلوم شود رمضان بوده روزه او صحیح است و از ماه رمضان حساب میشود.
- کسی که میخواهد در غیر ماه رمضان روزه بگیرد هرگاه تا اذان صبح جنب بماند گرچه از روی عمد نباشد روزه او باطل است، ولی اگر روزه معیّنی میخواهد بگیرد و یا وقت قضای روزه ماه رمضان تنگ باشد اگر از روی عمد نباشد باید آن روز را روزه بگیرد.
- کسی که روزه قضا یا روزه واجب دیگری دارد می‌تواند روزه مستحبّی یا روزه استیجاری بگیرد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [امام خمینی] اگر در روزه واجبی غیر روزه رمضان و قضای آن، تا اذان صبح جنب بماند، روزه اش صحیح است، چه وقت آن معین باشد و چه نباشد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر بخواهد غیر روزه رمضان روزه دیگری بگیرد باید آن را معین نماید، مثلاً نیت کند که روزه قضا یا روزه نذر می گیرم. ولی در ماه رمضان لازم نیست نیت کند که روزه ماه رمضان می گیرم. و هم چنین در روزه مستحبی و روزه ای که زمانش معین است تعیین لازم نیست، بلکه در روزه ماه رمضان اگر نداند ماه رمضان است یا فراموش نماید و روزه دیگری را نیت کند، روزه ماه رمضان حساب می شود.
- [آیت الله سیستانی] کسی که میخواهد قضای روزه رمضان را بگیرد، اگر بعد از اذان صبح بیدار شود و ببیند محتلم شده و بداند پیش از اذان محتلم شده است، می‌تواند آن روز را به قصد قضای ماه رمضان روزه بگیرد.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر بخواهد غیر روزة رمضان روزة دیگری بگیرد ، باید آن را معین نماید ، مثلاً نیت کند که روزة قضا یا روزة نذر می گیریم . ولی در ماه رمضان لازم نیست نیت کند که روزة ماه رمضان می گیرم و همچنین در روزة مستحبی که زمان خاص ندارد روزه ای که زمانش معین است مانند روزة روز عید غدیر مثلاً تعیین لازم نیست ، بلکه اگر نداند ماه رمضان است یا فراموش نماید ، و روزه دیگری را نیت کند ، روزه ماه رمضان حساب می شود .
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر در روزه غیر ماه رمضان و قضای ان از روزه های مستحبی و روزه های واجبی که وقت ان معین است جنب عمدا تا اذان صبح غسل نکند روزه اش صحیح است و احتیاط مستحب در روزه واجب ان است که عمدا بر جنابت باقی نماند
- [آیت الله علوی گرگانی] کسی که قضای روزه رمضان را گرفته اگر وقت قضای روزه او تنگ نباشد، می‌تواند پیش از ظهر روزه خود را باطل نماید.
- [آیت الله سبحانی] اگر پدر و یا مادر غیر از روزه رمضان، روزه واجب دیگری را مانند روزه نذر نگرفته باشد، قضای آن بر پسر بزرگتر واجب نیست. احکام روزه مسافر
- [آیت الله سیستانی] اگر پدر غیر از روزه رمضان ، روزه واجب دیگری را مانند روزه نذر نگرفته باشد ، یا اجیر شده و نگرفته باشد ، قضای آن بر پسر بزرگتر لازم نیست .
- [آیت الله اردبیلی] کسی که قضای روزه رمضان را گرفته، اگر وقت برای قضای روزههای او تنگ نباشد، می‌تواند پیش از ظهر روزه خود را باطل نماید.
- [آیت الله شبیری زنجانی] کسی که برای به جا آوردن روزه میتی اجیر شده، اگر وقت آن وسعت داشته باشد می‌تواند روزه مستحبی بگیرد و در صورتی که وقت، تنگ باشد اگر روزه مستحبی بگیرد گناهکار است، ولی روزه او صحیح میباشد. کسی که روزه قضای ماه رمضان؛ یا بنا بر احتیاط روزه واجب دیگری - غیر ماه رمضان - دارد، نمیتواند روزه مستحبی بگیرد، مگر این که به جهتی نتواند روزه واجب بگیرد ولی بتواند روزه مستحبی بگیرد، مثلاً اگر در سفر باشد و نذر کرده باشد که در آن سفر روزه مستحبی بگیرد، روزهاش صحیح است و در جایی که نمیتواند روزه مستحبی بگیرد چنانچه فراموش کند و روزه مستحبی بگیرد چنانچه بعد از مغرب یادش بیاید روزه مستحبی او صحیح است و اگر در اثناء روز متوجه شود، روزه مستحبی او باطل است و حکم کسی را دارد که هنوز نیت روزه نکرده است و در برخی موارد می‌تواند نیت خود را به روزه واجب برگرداند، به تفصیلی که در مسأله 1573 و 1574 خواهد آمد. و کسی که روزه قضای ماه رمضان دارد می‌تواند برای به جا آوردن روزه دیگری اجیر شود.