سبیل الله
هر کار خیر و نیک داراى‌مصلحت براى اسلام يا مسلمانان را سبيل اللَّه گویند. اين عنوان در باب زکات و به مناسبت در باب وقف و وصیت آمده است.
. فقیر می تواند برای رفتن به حج و زیارت و مانند اینها زکات بگیرد ولی اگر به مقدار خرج سالش زکات گرفته باشد، برای زیارت و مانند آن نمی تواند از سهم فقرا زکات بگیرد ولی از سهم سبیل الله مانعی ندارد.
عنوان مسئله:
. فقیر می تواند برای رفتن به حج و زیارت و مانند اینها زکات بگیرد ولی اگر به مقدار خرج سالش زکات گرفته باشد، برای زیارت و مانند آن نمی تواند از سهم فقرا زکات بگیرد ولی از سهم سبیل الله مانعی ندارد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
سوال مرتبط یافت نشد
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] چه مقدار زکات را می توان "فی سبیل اللّه " مصرف کرد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا مردم میتوانند پول مبلّغ را از باب زکات چون فقیر است و یا فی سبیل الّله به او بدهند؟
- [سایر] آیا بهتر نیست پولی که برای حج خرج می شود، صرف فقرا شود؟
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] شخصی با فرزندان به زیارت عتبات مقدسه می‌رود و خرج برابر با حج میشود، آیا حج بر او واجب است؟
- [آیت الله نوری همدانی] با سلام آیا پدر می تواند به فرزند فقیر یا فرزند به پدر فقیر زکات فطره بدهد؟ آیا فقیر می تواند فطریه را خرج درمان نماید؟
- [آیت الله علوی گرگانی] در رساله عملیّه فرمودهاید: اگر پسر به کتابهای علمی دینی محتاج باشد، پدر میتواند به او زکات دهد، حال آیا میتواند از سهم فی سبیل الّله به پسر زکات بدهد و اگر از زکات به پسر داد و پسر به جای آن که کتاب بخرد بدهکاریهای خود را داد، آیا جایز است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] پولی را که فقیر بابت زکات دریافت کرده، اگر از مخارج سالش زیاد بیاید، آیا خمس دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] بسمه تعالی اگر در بعض سنوات از طرف امام یا ولی فقیه روی مصالحی رفتن حج یا مثلاً زیارت امام حسین (علیه السلام) ممنوع شد در صورت مخالفت و انجام حج و زیارت آیا مثل صلاة در دار غصبی مصداق حرام میشود وکلاً باطل است یا مثل نظر به اجنبیه در حین صلاة موجب بطلان نمیگردد؟ راهنمائی فرمائید اجرکم عند الله
- [آیت الله اردبیلی] اگر احتمال دهیم زکاتی را که به فقیر میدهیم، در راه معصیت خرج میکند، آیا میتوانیم به او زکات بدهیم؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا به کسی که هم فقیر باشد و هم بدهکار، میشود بیشتر از خرج یک سال زکات داد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- . کسی که بدهکار است و نمیتواند بدهی خود را بدهد، اگر چه مخارج سال خود را داشته باشد، میتواند برای دادن قرض خود از سهم بدهکاران زکات بگیرد، ولی باید مالی را که قرض کرده در معصیت خرج نکرده باشد، یا اگر در معصیت خرج کرده، از آن معصیت توبه کرده باشد. بلی، از سهم فقرا میتواند زکات بگیرد اگر چه از آن معصیت توبه نکرده باشد.
- . اگر بعد از آن که زکات گندم و جو و خرما و انگور واجب شد مالک آن بمیرد، باید مقدار زکات را از مال او بدهند. ولی اگر پیش از واجب شدن زکات بمیرد، هر یک از ورثه که سهم او به اندازه نصاب است، باید زکات سهم خود را بدهد.
- . اگر بعد از آن که زکات گندم و جو و خرما و انگور واجب شد مالک آن بمیرد، باید مقدار زکات را از مال او بدهند، ولی اگر پیش از واجبشدن زکات بمیرد، هر یک از ورثه که سهم او به اندازه نصاب است، باید زکات سهم خود را بدهد.
- . فقیر بنابر احتیاط لازم نمی تواند زکات را به کمتر از مقدار آن صلح کند ، یا چیزی را گرانتر از قیمت آن بابت زکات قبول نماید یا زکات را از مالک بگیرد و به او ببخشد ولی کسی که زکات زیادی بدهکار است و فقیر شده و نمی تواند زکات را بدهد، چنان چه بخواهد توبه کند، فقیر می تواند زکات را از او بگیرد و به او ببخشد.
- . در مالی که فقیر بابت خمس و زکات گرفته خمس واجب نیست، اما احتیاط واجب آن است که خمس مالی را که بابت صدقه مستحبی به او دادهاند اگر از مخارج سالش زیاد بیاید بدهد، ولی اگر از مالی که به او بابت خمس و زکات و صدقه دادهاند منفعتی ببرد، مثلاً از درختی که بابت خمس به او دادهاند میوهای به دست آورد، و از مخارج سالش زیاد بیاید، باید خمس آن را بدهد.
- . اگر چیزی را بر خودش وقف کند مثل این که دکانی را وقف کند که عایدی آن را بعد از مرگ او خرج مقبره اش نمایند، صحیح نیست. ولی اگر مالی را بر فقرا وقف کند و خودش فقیر شود، می تواند از منافع وقف استفاده نماید.
- . اگر به کسی که بدهکار است و نمیتواند بدهی خود را بدهد از سهم بدهکاران زکات بدهد، و بعد بفهمد قرض را در معصیت مصرف کرده، چنانچه آن بدهکار فقیر باشد، میتواند آنچه را به او داده بابت زکات حساب کند، ولی احتیاط واجب آن است که اگر از آن معصیت توبه نکرده، چیزی را که به او داده بابت زکات حساب نکند.
- . جایز است در یک دفعه مقداری زکات به فقیر بدهند که غنی شود، ولی اگر به مقدار مخارج یک سال گرفت بعد نمیتواند، تا به قدر مخارج سال دارد بگیرد.
- . اگر مقداری از سرمایه یک رشته کسب به تلف یا ضرر در معامله بدون تقصیر کم شود یا از بین برود، و از باقیمانده آن رشته، منافعی ببرد که از خرج سالش زیاد بیاید، میتواند مقداری را که از سرمایه کم شده، از آن منافع بردارد، ولی احتیاط این است که از منافع بعد از کمشدن آن مقدار بر ندارد.
- . انسان میتواند زکات را در هشت مورد مصرف کند: اول فقیر، و آن کسی است که مخارج سال خود و عیالاتش را ندارد، و کسی که صنعت یا ملک یا سرمایهای دارد که میتواند مخارج سال خود را از منافع آن بگذراند فقیر نیست. دوم مسکین، و آن کسی است که از فقیر سختتر میگذراند. سوم کسی که از طرف امام علیهالسلام یا نایب امام مأمور است که زکات را جمع و نگهداری نماید و به حساب آن رسیدگی کند، و آن را به امام علیهالسلام یا نایب امام یا فقرا برساند. چهارم کفاری که اگر زکات به آنان بدهند به دین اسلام مایل میشوند، یا در جنگ به مسلمانان کمک میکنند ولی بعید نیست که اعطاء و دادن این قسم مخصوص به امام علیهالسلام باشد. پنجم خریداری بنده برای آزادکردن. ششم بدهکاری که نمیتواند قرض خود را بدهد. هفتم سبیل الله، یعنی هر کار خیر و عمل نیکی که از شارع مقدس نسبت به آن تشویق شده باشد، مثل ساختن مدرسه علوم دینیه و پل و منزلگاه برای مسافرین و زوار و مسجد و دارالایتام و تعظیم شعائر و طبع کتب دینی و نشر معارف اسلامی و هر کاری که موجب تقرب به خداوند متعال و اعلای کلمه اسلام باشد. هشتم ابن السبیل، یعنی مسافری که در سفر درمانده شده و احکام اینها در مسائل آینده گفته خواهد شد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خوئی] انسان میتواند برای رفتن به حج و زیارت و مانند اینها از سهم سبیل الله زکات بگیرد، اگرچه فقیر نباشد یا به مقدار خرج سالش زکات گرفته باشد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] انسان میتواند برای رفتن به حجّ خانه خدا و زیارت، از سهم سبیل اللَّه زکات بگیرد؛ اگر چه فقیر نباشد یا این که به مقدار خرج سالش زکات گرفته باشد.
- [آیت الله مظاهری] انسان میتواند برای رفتن به حجّ و زیارت و مانند اینها از سهم سبیل اللَّه زکات بگیرد، گرچه فقیر نباشد یا اینکه به مقدار خرج سالش زکات گرفته باشد.
- [آیت الله سبحانی] فقیر می تواند از سهم (سبیل الله) برای رفتن به حج و زیارت و مانند اینها زکات بگیرد، حتّی اگر به مقدار خرج سالش زکات گرفته باشد، باز می تواند برای زیارت و مانند آن از سهم سبیل الله زکات بگیرد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] انسان می تواند برای رفتن به حج و زیارت و مانند اینها از سهم سبیل اللّه زکاه بگیرد؛ اگرچه فقیر نباشد یا اینکه به مقدار خرج سالش زکاه گرفته باشد.
- [آیت الله سیستانی] انسان میتواند برای رفتن به حج و زیارت و مانند اینها از سهم سبیل اللّه زکات بگیرد ، اگر چه فقیر نباشد ، یا اینکه به مقدار خرج سالش زکات گرفته باشد ، ولی این در صورتی است که رفتن او به حج یا زیارت و مانند اینها دارای منفعت عامه باشد ، و بنابر احتیاط از حاکم شرع برای صرف زکات در آن اذن بگیرد .
- [آیت الله علوی گرگانی] فقیر میتواند برای رفتن به حجّ وزیارت ومانند اینها از سهم سبیل ا& زکاْ بگیرد، ولی اگر به مقدار خرج سالش زکاْ گرفته باشد، برای زیارت و مانند آن نمیتواند زکاْ بگیرد ولی میتواند از سهم سبیل ا& بگیرد و در این وجوه صرف نماید.
- [آیت الله وحید خراسانی] انسان می تواند برای رفتن به حج و زیارت و مانند اینها از سهم سبیل الله زکات بگیرد اگر چه فقیر نباشد یا این که فقیر باشد و به مقدار مخارج سالش زکات گرفته باشد و بنابر احتیاط واجب معتبر است که این امور علاوه بر این که طاعت هستند دارای مصلحت عمومی نیز باشند مانند تعظیم شعایر و ترویج دین
- [امام خمینی] فقیر می تواند برای رفتن به حج و زیارت و مانند اینها زکات بگیرد، ولی اگر به مقدار خرج سالش زکات گرفته باشد، برای زیارت و مانند آن نمی تواند زکات بگیرد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] شخص فقیر می تواند برای رفتن به حج و زیارت و مانند آن، زکات بگیرد، ولی اگر به مقدار خرج سالش زکات گرفته باشد گرفتن زکات برای زیارت و مانند آن اشکال دارد.