اجتناب
اجتناب: به معنای دورى گزیدن است.اجتناب از عناوین کلّى است که در همه ی فقه، کاربرد دارد و در این جا، به اجمال، به مباحث آن اشاره مى‌شود.
اگر بداند یکی از دو ظرف یا دو لباسی که از هر دوی آنها استفاده می کند نجس شده، و نداند کدام است، باید از هردو اجتناب کند، بلکه اگر مثلاً نمی داند لباس خودش نجس شده یا لباسی که هیچ از آن استفاده نمی کند و مال دیگری است، باز هم احتیاط آن است که از لباس خودش اجتناب نماید.
عنوان مسئله:
اگر بداند یکی از دو ظرف یا دو لباسی که از هر دوی آنها استفاده می کند نجس شده، و نداند کدام است، باید از هردو اجتناب کند، بلکه اگر مثلاً نمی داند لباس خودش نجس شده یا لباسی که هیچ از آن استفاده نمی کند و مال دیگری است، باز هم احتیاط آن است که از لباس خودش اجتناب نماید.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] اگر شخصی دو ظرف یا دو لباس نجس داشته باشد و یکی از دو ظرف یا دو لباس را آب بکشد و بعد فراموش کند که کدام است، آیا میتواند از ظرفها استفاده نماید یا با لباسها نماز بخواند؟ و اگر چیز دیگری که مرطوب است با یکی از دو ظرف یا دو لباس تماس پیدا کند، پاک است یا نجس؟
- [آیت الله سیستانی] آیا ماشین لباسشوئی قابلیت دفع نجاست را دارد؟ یعنی در صورت شستن لباسی که دارای نجاست می باشد لباس پاک می شود؟
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر چیز نجسی در ظرف آبی که کمتر از کرّ است بیفتد و به بدن یا لباس ترشح کند آیا بدن یا لباس هم نجس می‌شود؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر قسمتی از یک لباس نجس شده باشد و انسان نداند که دقیقاً کجای آن است و سپس جسم تری به قسمتی از آن لباس برسد آیا نجس می شود یا خیر؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر لباسی را که با خون نجس شده آب بکشند و خون را از آن برطرف نمایند ولی رنگ خون در لباس باقی بماند، آیا آن لباس پاک است؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر بدانیم یکی از دو ظرف یا دو لباسی که در اختیار ما قرار دارد و از آن استفاده میکنیم نجس شده اما ندانیم کدام یک از آنها بوده، چه وظیفه ای داریم؟
- [سایر] اگر لباسی توسط ماشین لباسشویی شسته شود و بعد از آبکشی توسط ماشین لباسشویی آثار نجاست بر آن باقی مانده باشد، آیا خود این لباس و لباسهای دیگری که در ماشین لباسشویی بودهاند نجس هستند؟
- [سایر] اگر کسی حین کاری مثلاً عمل جراحی سرپایی شک کند لباسش نجس شده است و پس از وارسی علائم آن را نبیند، اما اگر پس از چند روز متوجه علائم نجاست در لباس شود اگر احتمال دهد مربوط به آن عمل است، حکمش چیست؟ اگر نداند مربوط به آن عمل است حکمش چیست؟ اگر بداند مربوط به آن عمل نیست حکمش چیست؟
- [آیت الله بهجت] لباس نجس را بعد زایل ساختن نجاست در ظرف آبی که مقدار کمی آب دارد می گذارند ولی از طریق شیرِ آب، متّصل به کُرّ است، آیا برای تطهیر کافی است، یا فشار دادن لازم است؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر مأموم بفهمد که بدن یا لباس امام جماعت نجس است، ولی خودامام جماعت نداند، آیا اقتدا کردن او صحیح است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر بدن یا لباس مسلمان یا چیز دیگری مانند ظرف و فرشی که در اختیار او است نجس شود و آن مسلمان غائب گردد اگر انسان احتمال بدهد که آن چیز را آب کشیده اجتناب از آن لازم نیست به شرط این که عالم به نجاست آن باشد و آن را در چیزی که می داند طهارت در آن شرط است استعمال کند و نیز بنا بر احتیاط واجب بالغ باشد و بی مبالات به طهارت و نجاست نباشد.
- لباس نمازگزار بنابر احتیاط واجب باید مباح باشد و کسی که می داند پوشیدن لباس غصبی حرام است، اگر عمداً در لباس غصبی یا در لباسی که نخ یا تکمه یا چیز دیگر آن غصبی است نماز بخواند بنابر احتیاط واجب نمازش باطل است باید آن نماز را با لباس غیر غصبی اعاده کند و همین طور است اگر کسی از روی تقصیر نداند که پوشیدن لباس غصبی حرام است.
- اگر مشرک شهادتین بگوید و انسان نداند قلباً مسلمان شده یا نه، پاک است، ولی اگر بداند قلباً مسلمان نشده بنابر احتیاط واجب باید از او اجتناب کرد.
- کسی که نمی داند نماز با بدن و لباس نجس باطل است، اگر با بدن یا لباس نجس نماز بخواند نمازش باطل می باشد.
- کسی که نمی داند باید تیمم کند یا وضوی جبیره ای بگیرد، بنابر احتیاط واجب باید هردو را به جا آورد.
- کسی که یک لباس دارد، اگر بدن و لباسش نجس شود و آب به اندازه آب کشیدن یکی از آنها داشته باشد، چنانچه بتواند لباسش را بیرون آورد باید بدن را آب بکشد و نماز را به دستوری که برای برهنگان گفته شد بجا آورد. و اگر به واسطه سرما یا عذر دیگر نتواند لباس را بیرون آورد، در صورتی که نجاست هردو مساوی باشد، مثلاً هردو بول یا خون باشد یا نجاست بدن شدیدتر یا بیشتر باشد مثلاً نجاست بدن بول باشد که باید دو مرتبه آن را با آب قلیل آب بکشد، احتیاط واجب آن است که بدن را آب بکشد. و اگر نجاست لباس بیشتر یا شدیدتر باشد مختار است هرکدام از بدن یا لباس را بخواهد می تواند آب بکشد.
- خونی که در تخم مرغ می باشد نجس نیست و احتیاط مستحب آن است که از آن اجتناب شود.
- اگر موقعی که مشرک بوده لباس او با رطوبت به بدنش رسیده باشد و آن لباس در موقع مسلمان شدن در بدن او نباشد نجس است، بلکه اگر در بدن او هم باشد باید از آن اجتناب کند.
- اگر گرد و خاک نجس به لباس و فرش و مانند اینها بنشیند، چنانچه هردو خشک باشند نجس نمی شود، و اگر گرد و خاک یا لباس و مانند اینها تر باشد باید محل نشستن گرد و خاک را آب بکشند.
- نجاست هر چیز از سه راه ثابت می شود: اوّل: خود انسان یقین کند چیزی نجس است، و اگر گمان داشته باشد چیزی نجس است لازم نیست از آن اجتناب نماید، مگر آن که به واسطه گمان، اطمینانی که مردم عادی آن را علم به حساب می آورند حاصل شود، که در این صورت اجتناب لازم است. بنابراین غذا خوردن در قهوه خانه و مهمانخانه هایی که افراد لاابالی و کسانی که پاکی و نجسی را مراعات نمی کنند، در آنها غذا می خورند، اگر انسان یقین نداشته باشد غذایی را که برای او آورده اند نجس است اشکال ندارد. دوّم: کسی که چیزی در اختیار او است بگوید آن چیز نجس است، مثلاً همسر انسان یا نوکر یا کلفت بگوید ظرف یا چیز دیگری که در اختیار او است نجس می باشد. سوّم: دو مرد عادل بگویند چیزی نجس است، و اگر یک نفر عادل بگوید چیزی نجس است، اجتناب از آن بنابر احتیاط لازم است.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بروجردی] اگر بداند یکی از دو ظرف یا دو لباسی که از هر دوی آنها استفاده میکند نجس شده و نداند کدام است، باید از هر دو اجتناب کند، ولی اگر مثلاً نمیداند لباس خودش نجس شده یا لباسی که هیچ از آن استفاده نمیکند و مال دیگری است، از لباس خودش هم لازم نیست اجتناب نماید.
- [امام خمینی] اگر بداند یکی از دو ظرف یا دو لباسی که از هر دوی آنها استفاده می کند نجس شده و نداند کدام است، باید از هر دو اجتناب کند، بلکه اگرمثلا نمی داند لباس خودش نجس شده یا لباسی که هیچ از آن استفاده نمی کند و مال دیگری است باز هم احتیاط آن است که از لباس خودش اجتناب کند اگر چه لازم نیست
- [آیت الله نوری همدانی] اگر بداند یکی ازیا دو ظرف یادو لباسی که ازهردوی آنها استفاده میکند نجس شده و نداند کدام است ، باید از هر دو اجتناب کند ، ولی اگر مثلاً نمی داند لباس خودش نجس شده یا لباسی که هیچ از آن استفاده نمی کند و مال دیگری است ، لباس خودش هم لازم نیست اجتناب نماید . راه نجس شدن چیزهای پاک
- [آیت الله بهجت] اگر بداند یکی از دو ظرف یا دو لباس که از هردو استفاده می کند ، نجس شده و نداند کدام است ، باید از هردو اجتناب کند .
- [آیت الله سبحانی] اگر بداند یکی از دو ظرف یا دو لباسی که از هر دوی آنها استفاده می کند نجس شده و نداند کدام است، باید از هر دو اجتناب کند ولی اگر بداند یا لباس او یا لباس فردی دیگر نجس شده است در این صورت اجتناب از لباس خود لازم نیست.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر بداند یکی از دو ظرف یا دو لباسی که از هر دوی آنها استفاده میکند نجس شده و نداند کدام است، باید از هر دو اجتناب کند ولی اگر مثلاً نمیداند لباس خودش نجس شده یا لباسی که هیچ از آن استفاده نمیکند و مال دیگری است، از لباس خودش هم بنابر احتیاط لازم اجتناب نماید مگر این که کاملاً از اختیارش خارج باشد.
- [آیت الله اردبیلی] اگر بداند یکی از دو ظرف یا دو لباسی که از هر دوی آنها استفاده میکند نجس شده و نداند کدام یک از آنها نجس است، باید از هر دو اجتناب کند؛ ولی اگر مثلاً نمیداند لباس خود او نجس شده یا لباسی که هیچ از آن استفاده نمیکند و از آنِ دیگری است، اجتناب از آن لازم نیست.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر بداند یکی از دو ظرف یا دو لباسی که هر دو در اختیار اوست نجس شده و نداند کدام است باید از هر دو اجتناب کند ولی اگر مثلا می داند که لباس خودش نجس شده یا لباسی که از اختیار او خارج است لازم نیست از لباس خودش اجتناب نماید
- [آیت الله مظاهری] اگر بداند یکی از دو ظرف یا دو لباسی که از هر دوی آنها استفاده میکند نجس شده و نداند کدام است باید از هر دو اجتناب کند، بلکه اگر مثلاً نمیداند لباس خودش نجس شده یا لباسی که بعد از این علم، از مورد ابتلای او خارج شده و از آن استفاده نمیکند و مال دیگری است باز هم واجب است که از لباس خودش اجتناب کند. ولی اگر مثلاً نداند لباس خودش نجس شده یا لباس شخص دیگر که مورد استفاده او نیست اجتناب لازم نمیباشد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه می داند یکی از دو ظرف، یا دو لباس که هر دو قابل استفاده اوست نجس شده و نداند کدام است باید از هر دو اجتناب کند، اما اگر مثلاً نداند لباس خودش نجس شده، یا لباس شخص بیگانه ای که مورد استفاده او نیست، اجتناب لازم نمی باشد.