فراموشی
نسیان به معنای فراموشی است و در قرآن چندین بار به کار رفته است.
انسان باید جواب سلام را چه در نماز یا در غیر نماز فوراً بگوید و اگر عمداً یا از روی فراموشی جواب سلام را به قدری طول دهد که اگر جواب بگوید جواب آن سلام حساب نشود چنانچه در نماز باشد نباید جواب بدهد و اگر در نماز نباشد، جواب دادن واجب نیست.
عنوان مسئله:
انسان باید جواب سلام را چه در نماز یا در غیر نماز فوراً بگوید و اگر عمداً یا از روی فراموشی جواب سلام را به قدری طول دهد که اگر جواب بگوید جواب آن سلام حساب نشود چنانچه در نماز باشد نباید جواب بدهد و اگر در نماز نباشد، جواب دادن واجب نیست.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر انسان نزدیک اذان صبح بیدار شود و بداند یا احتمال قوی بدهد که اگر مجدداً بخوابد، نماز صبحش قضا می شود، آیا جایز است بخوابد؟
- در توضیح المسائل مسأله 2631 فرموده اید: (مال گمشده که انسان پیدا کند اگر نشانه نداشته باشد که به واسطه آن صاحبش معلوم شود و قیمت آن کمتر از یک درهم (6/12 نخود نقره سکه دار) نباشد، احتیاط واجب آن است که از طرف صاحبش صدقه دهد.) الف) اگر چنانچه پیدا شده، مثلاً یک عدد صد تومانی باشد، آیا این نشانی محسوب می شود؟ ب) قیمت یک درهم نقره به پول در زمان فعلی چه مقدار است؟
- پدر اینجانب 75 سال عمر کرد و اهل نماز هم بود و در عین حال وصیت کرد که ثلث مالش را هرچه از مخارج کفن و دفنش زیاد آمد برایش نماز و روزه استیجاری بگیریم، اکنون که مخارج معمولی کفن و دفن را پرداخته ایم حساب کردیم، باقی مانده ثلث بقدری است که می شود 80 تا 85 سال نماز و روزه استیجاری گرفت در حالی که مقدار نماز و روزه او برفرض که هیچ هم نخوانده حدود 60 سال است، آیا واجب است به وصیت او عمل کنیم و همه را بابت استیجار نماز و روزه بدهیم یا بقدر 60 سال کافی است و اگر 60 سال کافی است باقی مانده را کجا و به چه صورت مصرف نماییم؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] با سلام و عرض خسته نباشید. با توجه به واجب بودن جواب سلام می خواستم بدانم که آیا جواب سلام مجریان و گوینده های تلویزیون و رادیو نیز واجب است؟ ضمنا آیا باید در حین نماز هم جواب سلام را داد؟ جواب سلام رادیو و تلویزیون را هم باید در حین نماز داد؟ با تشکر فراوان
- [آیت الله اردبیلی] بچه غیر ممیّزی در بین نماز به نمازگزاری سلام میدهد. آیا جواب سلام او واجب است؟
- [آیت الله مظاهری] اگر تحیّت و سلام به نمازگزار با صیغه سلام نباشد، مثلاً طرف مقابل به عنوان سلام دست خود را برای نمازگزار بلند کند، آیا جواب دادن واجب است؟
- [آیت الله خوئی] اگر شخصی به نماز گذار گفت سلام، نماز گذار چگونه جواب بدهد؟
- [آیت الله مظاهری] آیا در حال نماز، جواب دادن به سلام کودک ممیّز، واجب است؟
- [آیت الله سبحانی] اگر فردی سلام علیکم بگوید و فرد مخاطب جواب انگلسی و یا لاتینی بدهد آیا جواب کفایت می کند و نیز اگر سلام به زبان انگلیسی داده شود و جواب این سلام هم واجب می باشد و اگر واجب است باید به چه زبانی باشد ؟
- [آیت الله بهجت] اگر شخصی به یک جمع سلام کند که یک فرد از آن جمع در حال نماز خواندن است، آیا جواب سلام بر آن فرد نماز خوان واجب است؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر شخصی به گروهی سلام کند و بگوید: (السلام علیکم جمیعاً)، و یکی از آنان مشغول نماز باشد، آیا بر او هم جواب سلام واجب است، حتی اگر دیگران جواب سلام را داده باشند؟
- [آیت الله بهجت] اگر در حال نماز باشیم و شخصی به طور غلط به ما سلام بدهد، مثلاً "علیکم" را با "الف" نه با "عین" تلفظ کند، واجب است جواب او را بدهیم یا خیر؟
- [آیت الله بهجت] اگر شخصی به یک جمع سلام کند که همه ی آن ها در حال نماز خواندن می باشند آیا جواب سلام بر همه واجب است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر کسی به نمازگزار غلط سلام کند به طوری که سلام حساب نشود جواب او واجب نیست و اگر سلام حساب شود جواب او واجب است و بهتر است به قصد دعا جواب بدهد.
- اگر مرد در حال جماع بفهمد زن حائض شده، باید فوراً از او جدا شود و اگر جدا نشود بنابر احتیاط واجب باید کفاره بدهد.
- اگر دو نفر با هم به یکدیگر سلام کنند بر هر یک واجب است جواب سلام دیگری را بدهد.
- اگر به عدّه ای سلام کند و کسی که بین آنها مشغول نماز است شک کند که سلام کننده قصد سلام کردن به او را هم داشته یا نه، نباید جواب بدهد، و همچنین است اگر بداند که قصد او را هم داشته ولی دیگری جواب سلام را بدهد. امّا اگر بداند که قصد او را هم داشته و دیگری جواب ندهد باید جواب او را بدهد.
- کسی که بدهکار است و نمی تواند بدهی خود را بدهد اگر چه فقیر نباشد، انسان می تواند طلبی را که از او دارد، بابت زکات حساب کند.
- اگر کافر یا کسی که به خمس اعتقادی ندارد چیزی را به انسان هدیه بدهد انسان مالک آن می شود و لازم نیست خمس آن را بدهد. بلی اگر آنچه را که گرفته در طول سال صرف مؤونه او نشود و از درآمد سال او زیاد بیاید باید خمس آن را بپردازد.
- باید جواب سلام را طوری بگوید که سلام کننده بشنود و اگر سلام کننده کر باشد باید با بلند کردن صدا یا به اشاره طوری جواب او را بدهد که بشنود یا متوجّه جواب سلام شود.
- در حال نماز، انسان نباید به دیگری سلام کند و اگر دیگری به او سلام کند باید طوری جواب دهد که سلام مقدّم باشد مثلاً بگوید: (اَلسّلامُ عَلَیْکُم) یا (سَلام عَلَیْکم)و نباید (عَلَیْکُمُ السَّلامُ) بگوید.
- جواب سلام کسی که از روی مسخره یا شوخی سلام می کند واجب نیست، و احتیاط واجب آن است که در جواب سلام مرد و زن غیر مسلمان اهل ذمه بگوید (علیک).
- اگر به جهت ندانستن یا فراموشی در طلا نماز بخواند بنابر احتیاط واجب نمازش باطل است.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] انسان باید جواب سلام را چه در نماز یا در غیر نماز فورا بگوید و اگر عمدا یا از روی فراموشی جواب سلام را به قدری طول دهد که اگر جواب بگوید؛ جواب آن سلام حساب نشود؛ چنانچه در نماز باشد؛ نباید جواب بدهد و اگر در نماز نباشد؛ جواب دادن واجب نیست.
- [آیت الله بروجردی] انسان باید جواب سلام را چه در نماز یا در غیر نماز فوراً بگوید و اگر عمداً یا از روی فراموشی جواب سلام را به قدری طول دهد که اگر جواب بگوید، جواب آن سلام حساب نشود، چنانچه در نماز باشد نباید جواب بدهد و اگر در نماز نباشد جواب دادن واجب نیست.
- [آیت الله شبیری زنجانی] انسان باید جواب سلام را چه در نماز یا در غیر نماز فوراً بگوید و اگر عمداً یا از روی فراموشی جواب سلام را به قدری طول دهد، که اگر جواب بگوید، جواب آن سلام حساب نشود، چنانچه در نماز باشد، نباید جواب بدهد و اگر در نماز نباشد، جواب دادن واجب نیست.
- [آیت الله مظاهری] انسان باید جواب سلام را چه در نماز یا غیر نماز فوراً بگوید، و اگر عمداً یا از روی فراموشی جواب سلام را به قدری طول دهد که اگر جواب بگوید جواب آن سلام حساب نشود، چنانچه در نماز باشد نباید جواب بدهد و اگر در نماز نباشد، جواب دادن واجب نیست.
- [آیت الله نوری همدانی] انسان باید جواب سلام را چه در نماز یا در غیر نماز فوراً بگوید ، و اگر عمداً یا ا ز روی فراموشی جواب سلام را بقدری طول دهد ، که اگر جواب بگوید جواب آن سلام حساب نشود ، چنانچه در نماز باشد نباید جواب بدهد و اگر در نماز نباشد ، جواب دادن واجب نیست .
- [آیت الله سبحانی] انسان باید جواب سلام را چه در نماز یا در غیر نماز فوراً بگوید، و اگر عمداً یا از روی فراموشی جواب سلام را به قدری طول دهد، که اگر جواب بگوید جواب آن سلام حساب نشود، چنانچه در نماز باشد نباید جواب بدهد و اگر در نماز نباشد، جواب دادن واجب نیست.
- [آیت الله خوئی] انسان باید جواب سلام را چه در نماز یا در غیر نماز فوراً بگوید و اگر عمداً یا از روی فراموشی جواب سلام را به قدری طول دهد که اگر جواب بگوید، جواب آن سلام حساب نشود، چنانچه در نماز باشد، نباید جواب بدهد، و اگر در نماز نباشد، جواب دادن واجب نیست.
- [امام خمینی] انسان باید جواب سلام را چه در نماز یا در غیر نماز فورا بگوید و اگر عمدا یا از روی فراموشی جواب سلام را به قدری طول دهد که اگر جواب بگوید جواب آن سلام حساب نشود چنانچه در نماز باشد نباید جواب بدهد و اگر در نماز نباشد جواب دادن واجب نیست.
- [آیت الله سیستانی] انسان باید جواب سلام را چه در نماز یا در غیر نماز فوراً بگوید ، و اگر عمداً یا از روی فراموشی جواب سلام را بقدری طول دهد که اگر جواب بگوید ، جواب آن سلام حساب نشود ، چنانچه در نماز باشد ، نباید جواب بدهد ، و اگر در نماز نباشد ، جواب دادن واجب نیست .
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . انسان باید جواب سلام را چه در نماز و چه در غیر نماز، فوراً بگوید، و اگر عمداً یا از روی فراموشی جواب سلام را به قدری طول دهد، که اگر جواب بگوید جواب آن سلام حساب نشود، چنان چه در نماز باشد نباید جواب دهد، و اگر در نماز نباشد، جواب دادن واجب نیست.