امکان
امکان ، در یکی از کاربردهایش از مواد ثلاث، قسیم وجوب و امتناع ذاتی و به معنای سلب ضرورت وجود و عدم از ماهیت من حیث هی می‌باشد.
در صورتی که شخص در وسط وقت بعد از گذشتن مقداری که امکان خواندن نماز در آن بود بمیرد، قضاء آن نماز بر پسر بزرگتر واجب است.
عنوان مسئله:
در صورتی که شخص در وسط وقت بعد از گذشتن مقداری که امکان خواندن نماز در آن بود بمیرد، قضاء آن نماز بر پسر بزرگتر واجب است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر پدر یا مادر نماز آیات را ترک کرده یا فراموش کرده باشند اگر بر پسر بزرگتر آنها واجب است بعد از فوت آنان قضای نماز آیات را بخواند؟
- پسر بزرگتر که می خواهد نماز و روزه پدر را قضا کند، آیا باید به فتوای مرجع تقلید پدرش عمل کند یا به فتوای مرجع تقلید خودش؟
- چنانچه برای بیمار، خواندن نماز به سوی قبله امکان نداشته باشد، آیا جهات دیگر، برایش یکسان است؟
- نماز خواندن روی تختی که جهت قبله آن مخالف بوده و امکان تغییر آن مشکل است، چه حکمی دارد؟
- آیا بر پدر واجب است که خواندن و نوشتن را به فرزندان خود (چه دختر چه پسر) یاد دهد؟
- چنانچه ضرورت ایجاب کند، در حال نماز به بیمار دارو خورانده شود، در صورت امکان اعاده نماز، آیا خواندن دوباره آن لازم است؟
- اگر وقت اقامه جماعت کسی به قصد ساقط کردن امام از اعتبار، در همان مکان مسجد بصورت فرادی نماز بخواند، آیا نماز این شخص اشکالی دارد؟
- شخصی پسر دوم خود را وصی و پسر اول را که بزرگتر است ناظر در امر وصایت کرده است. چنانچه وصی برای انجام کارهای میت، از قبیل نماز و غیره تعلل و مسامحه کند، تکلیف ناظر چیست؟ آیا می تواند بدون اجازه وصی اقدام در کارهای میت کند، یا آنکه خود وصی باید انجام دهد؟ یا آنکه باید با اجازه حاکم شرع عمل کند.
- نماز خواندن پشت سر امام جماعتی که مرجع تقلید او با مرجع تقلید مأمومین فرق می کند چه صورتی دارد؟
- شخصی در آخر وقت نماز می خواند، به طوری که اگر نماز را با آرامی و همراه با مستحبات بخواند مقداری از آن در خارج وقت واقع می شود، وظیفه او چیست؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خوئی] در باب قضای نماز پدر بر پسر بزرگتر چنانچه پسر بزرگتر فاسق است و قضایی بجا نمیآورد امّا میّت سال داشته، آیا بر وارث واجب است که نماز و روزه میت را از مال او بدهند یا واجب نیست؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر که مادری بمیرد و وصیت کرده باشد که سه سال نماز و روزه او را به جا آورند آیا عمل به آن وصیت بر پسر بزرگتر واجب است یا بر تمام فرزندان؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر پدر در وصیتش نوشته باشد که 20سال نماز و روزه اش بر عهده پسر آخر باشد، آیا از گردن پسر بزرگتر ساقط می شود در صورتی که این فکر پسر بزرگتر بوده و پدر هنوز زنده است و پسر آخر کمتر از بقیه فرزندانش ارث برده است .
- [آیت الله مکارم شیرازی] در چه صورتی قرآن، انگشتر و شمشیر و لباس میت به پسر بزرگتر او نمی رسد؟
- [آیت الله سبحانی] در صورتی که ترکه میت منحصر به حبوه باشند آیاباز حبوه به پسر بزرگتر می رسد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا بر پدر و مادری که شرعاروزه واجب نبوده، بر پسر بزرگتر قضا واجب می‌شود؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] آیا کفاره روزه های پدر هم علاوه بر قضا بر پسر بزرگتر واجب است؟
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا کفّاره روزههای قضا شده پدر نیز بر پسر بزرگتر واجب است؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] آیا کفاره روزه های پدر هم علاوه بر قضا بر پسر بزرگتر واجب است؟
- [آیت الله بهجت] آیا خواندن نماز قضای پدر، اگر پسر بزرگ نداشته باشد بر دختر واجب است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- در بلند خواندن یا آهسته خواندن نماز، پسر بزرگتر باید به وظیفه خویش عمل نماید یعنی قضاء نماز صبح و مغرب و عشاء را باید بلند بخواند اگرچه از طرف مادر قضا نماید.
- بر پسر بزرگتر قضاء نمازهای مربوط به خود پدر و مادر واجب است اما قضاء نمازهایی که بر آنها به نحو استیجار واجب شده یا اینکه از پدر یا مادر آنها بر ذمّه آنها بوده، واجب نیست.
- چنانچه یکی از اولاد از نظر سنّی بزرگتر و دیگری از جهت بلوغ بزرگتر باشد قضاء نماز بر اولّی واجب است.
- بر پسرِ پسر (نوه) قضای نماز میّت در صورتی که در حال مردن میّت، از همه بچه های او بزرگتر باشد واجب نیست، و احتیاط واجب آن است که اگر میّت فرزندی نداشته باشد، نمازهای او را قضا کند.
- احتیاط واجب آن است که پسر بزرگتر نماز و روزه فوت شده مادر را قضا نماید.
- لازم نیست که پسر بزرگتر در حال مردن پدر یا مادر، بالغ باشد بلکه چنانچه طفل باشد بعد از بلوغ لازم است قضا کند و چنانچه قبل از بلوغ بمیرد بر فرزند بعدی واجب نیست.
- اگر زن نماز را تأخیر بیندازد و از اوّل وقت به اندازه انجام واجبات یک نماز بگذرد و حائض شود، قضای آن نماز بر او واجب است، ولی در تند خواندن و کند خواندن و چیزهای دیگر باید ملاحظه حال خود را بکند; مثلاً زنی که مسافر نیست اگر اول ظهر نماز نخواند، قضای آن در صورتی واجب می شود که به مقدار خواندن چهار رکعت نماز به دستوری که گفته شد از اوّل ظهر بگذرد و حائض شود، و برای زنی که مسافر است گذشتن وقت به مقدار خواندن دو رکعت کافی است و نیز باید ملاحظه تهیه شرایطی را که دارا نیست بنماید. پس اگر به مقدار فراهم آوردن آن مقدمات و خواندن یک نماز بگذرد و حائض شود قضا واجب است وگرنه واجب نیست.
- اگر بچه قبل از تمام شدن وقت ولو به مقدار یک رکعت بالغ شود، نماز به نحو اداء بر او واجب است و چنانچه ترک نماید، قضاء آن نماز بر او واجب است و همچنین اگر زن حائض یا نفساء قبل از تمام شدن وقت، عذر آنان برطرف شود و بتوانند با غسل ولو یک رکعت از نماز را در وقت درک بکنند.
- کسی که نمازِ قضای روزی که می خواهد نماز اداء را بخواند بر او واجب باشد، احتیاط واجب تقدیم نماز قضاء بر نماز اداء همان روز است.
- نافله صبح پیش از نماز صبح خوانده می شود و وقت آن بعد از گذشتن از نصف شب به مقدار خواندن یازده رکعت نماز شب است ولی احتیاط مستحب آن است که قبل از فجر اوّل نخوانند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر پسر بزرگتر پیش از ان که نماز پدر را قضا کند بمیرد بر پسر دوم چیزی واجب نیست
- [امام خمینی] اگر پسر بزرگتر پیش از آنکه نماز و روزه پدر را قضا کند بمیرد بر پسر دوم چیزی واجب نیست.
- [آیت الله سیستانی] اگر پسر بزرگتر پیش از آنکه نماز پدر را قضا کند بمیرد ، بر پسر دوم چیزی واجب نیست .
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر پسر بزرگتر پیش از آن که نماز و روزه پدر یا مادر را قضا کند بمیرد، بر پسر دوم چیزی واجب نیست.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر پسر بزرگتر پیش از آنکه نماز و روزة پدر ومادر را قضا کند بمیرد ، بر پسر دوم چیزی واجب نیست .
- [آیت الله سیستانی] - خروج از محلّ اعتکاف برای وضوی نماز واجبِ اداء، جایز است هرچند وقت نماز داخل نشده باشد و خارج شدن برای وضوی نماز واجبِ قضاء در صورتی که وقت قضاء وسعت داشته باشد، محلّ اشکال است.
- [آیت الله اردبیلی] اگر پسر بزرگتر پیش از آن که نماز و روزه پدر را قضا کند بمیرد، بر پسر دوم چیزی واجب نیست، مگر این که قبل از گذشتن زمانی که در آن مدّت میتوانسته قضای نماز و روزه را به جا آورد، بمیرد که در این صورت بر پسر بزرگتر بعدی واجب است همان مقدار از نماز و روزه پدر را که پسر اول وقت قضا کردن آنها را نداشته، قضا نماید.
- [آیت الله سیستانی] اگر بعد از گذشتن وقت نماز ظهر و عصر بداند چهار رکعت نماز خوانده ، ولی نداند به نیّت ظهر خوانده یا به نیّت عصر ، باید چهار رکعت نماز قضاء به نیّت نمازی که بر او واجب است بخواند .
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه شخص دیگری آن نماز و روزه را قضا نماید از پسر بزرگتر ساقط می شود.
- [آیت الله سیستانی] اگر زن نماز را تأخیر بیندازد ، و از اول وقت به اندازه خواندن یک نماز با تمام مقدمات ، از قبیل تحصیل لباس پاک و وضو بگذرد و سپس حائض شود ، قضاء آن نماز بر او واجب است ، بلکه اگر وقت داخل شده در حالی که زن میتوانسته یک نماز با وضو یا غسل بلکه با تیمم بخواند ، و نخوانده باشد ، بنابر احتیاط واجب باید آن نماز را قضا کند هر چند وقت برای تحصیل سایر شرائط و افی نبوده است ، ولی در تند خواندن و کند خواندن و چیزهای دیگر باید ملاحظه حال خود را بکند ، مثلاً زنی که مسافر نیست اگر در اول ظهر نماز نخواند ، قضای آن در صورتی واجب می‌شود که به مقدار خواندن چهار رکعت نماز با انجام وضو یا تیمم از اول ظهر بگذرد و حائض شود ، و برای کسی که مسافر است گذشتن وقت به مقدار خواندن دو رکعت با تحصیل طهارت کافی است .