غسل ترتیبی
غُسل عملی عبادی در فقه اسلامی است به معنای شستن تمامی بدن از سر تا پا با کیفیتی خاص.
در غسل ترتیبی می‌تواند در زیر آب به نیّت سر و گردن و بعد به نیّت طرف راست و بعد به نیّت طرف چپ، خود را حرکت دهد.
عنوان مسئله:
در غسل ترتیبی می‌تواند در زیر آب به نیّت سر و گردن و بعد به نیّت طرف راست و بعد به نیّت طرف چپ، خود را حرکت دهد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- من در غسل زیاد شک می کنم مثلاً وقتی طرف چپ را می شویم شک می کنم که طرف راست بدنم شسته ام یا نه،تکلیف من چیست؟
- اگرکسی پس از اتمام غسل بفهمد که قسمتی از طرف چپ بدن نشسته مانده ولی حدث اکبر یا اصغر هم از او سر زده، آیا شستن همان قسمت کافی است یا باید دوباره غسل کند یا اصولاً حکمی دیگر دارد؟
- در رساله توضیح المسائل حضرتعالی دیدم که فرو بردن سر در آب را مبطل روزه نمیدانید. آیا این فتوا در صورت ضرورت است یا روزهدار می‌تواند بدون هیچ عذری تمام سر خود را در آب فرو برد؟
- کسی که در غیر ماه مبارک رمضان، قبل یا بعد از طلوع فجر جنب شده است و قبل از ظهر غسل میکند و مبطلات روزه را انجام نداده، آیا می‌تواند نیت روزه قضا یا استیجاری نماید؟
- آیا کسی که نیت روزه مستحبی کرده، می‌تواند بعد از اذان صبح از نیت خود به روزة واجب عدول کند؟
- آیا کسی که نیت روزة مستحبی کرده، می‌تواند بعد از اذان صبح از نیت خود به روزة واجب عدول کند؟
- اگر کسی چند ساعت یا یک روز پس از غسل متوجه شود چسبی بر روی پای چپ او بوده است، غسل او چه حکمی دارد؟چه وظیفه ای دارد؟و نمازهای که با آن غسل خوانده است چه حکمی دارد؟
- در انتهای دعای ماه رجب شاهد هستیم که مؤمنین با دست چپ ریش خود را گرفته و انگشت اشاره دست راست را رو به قبله تکان میدهند، سوال بنده این است که:
- کسی که میخواهد در حجِّ واجب سر خود را بتراشد، می‌تواند اوّل سر خود را ماشین کند و بعد بتراشد؟
- آیا معتکف می‌تواند در مسجد غسل کند؟ مثلاً به خاطر گرمی هوا از حوض مسجد برای غسل استفاده کند.
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله نوری همدانی] در موقع غسل ترتیبی باید نیت کند که اوّل سر و گردن و بعد سمت راست و بعد سمت چپ را یا لازم نیست که این نیّت را کند؟
- [آیت الله بهجت] کسی که غسل واجب دارد می تواند در وان حمام به نیّت غسل ترتیبی ابتدا سر و گردن را زیر آب ببرد و تکان دهد و سپس همان طور که در وان دراز کشیده نیمه طرف راست بدن را به نیّت طرف راست زیر آب ببرد و تکان دهد و سپس به همین نحو نیمه ی طرف چپ را غسل دهد؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر اول، سر و گردن و بعد طرف راست و بعد طرف چپ بدن را در آب فرو ببریم، غسل ما صحیح است یا نه؟
- [سایر] هنگام غسل و شستن طرف راست و چپ، سر و گردن را نیز میشستم، آیا این کار صحیح بوده است؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا در غسل، پس از شستن سر و گردن، رعایت ترتیب شستن چپ و راست بدن واجب است؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا در غسل، پس از شستن سر و گردن، رعایت ترتیب شستن چپ و راست بدن واجب است؟
- [آیت الله بهجت] در موقع غسل پس از شستن سر و گردن یا طرف راست، آیا لازم است از زیر دوش کنار برود و بعد طرف راست یا چپ را بشوید؟
- [آیت الله اردبیلی] میدانیم که در غسل ترتیبی، میتوان بین شستن سر و گردن و شستن سمت راست و شستن سمت چپ فاصله انداخت. آیا این کار را در یک قسمت هم میتوان انجام داد؟ مثلاً آیا می‌تواند نیمی از سر و گردن را بشوید و پس از مدتی نیمه دیگر را بشوید و همین طور در طرف راست یا چپ بدن این کار را انجام دهد؟
- [آیت الله سیستانی] وقتی غسل می کنیم بعد از شستن سروگردن وقتی سمت راست بدن را می شوریم سمت راست سرو گردن را هم باید با سمت راست بدن بشوریم با خیر و هنگام شستن سمت چپ بدن باید سمت چپ سر وگردن را با سمت چپ بشوریم یاخیر؟
- [آیت الله سبحانی] بعضی از آقایان غسل ترتیبی را چنین مطرح می کنند که باید موقع شستن سر و گردن و یا طرف چپ و راست باید عضو را بطوری شست که عضو دیگر شسته نشود لازمه اش این می شود که باید مثلا موقع شستن سر و گردن بدن خود را از زیر افشان دور کند که آب به بدن ریخته نشود آیا این نظر صحیح است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- غسل را به دو صورت میتوان انجام داد: اوّل: غسل ترتیبی و آن غسلی است که اوّل سر و گردن، بعد طرف راست و بعد طرف چپ بدن را بشوید. و اگر عمداً یا از روی فراموشی یا به واسطه ندانستنِ مسئله به این ترتیب عمل نکند غسل او باطل است. دوّم: غسل ارتماسی و آن غسلی است که در یک لحظه، آب، تمام بدن را فرا بگیرد، بلکه اگر به نیّت غسل ارتماسی، به تدریج در آب فرو رود، غسل او صحیح است. چنان‌که اگر بعضی از بدن غسل کننده، در آب و بعضی قسمتهای دیگر، بیرون از آب باشد و به نیّت غسل، بقیه بدن را در آب فرو برد، غسل او صحیح است. چنان‌که اگر همه بدن زیر آب باشد و بعد از نیّت غسل، بدن را حرکت دهد یا از آب بیرون آید غسل او صحیح است.
- اگر بعد از غسل بفهمد مقداری از بدن را نشسته، چنانچه از طرف چپ باشد شستن همان مقدار کافی است و اگر از طرف راست باشد باید بعد از شستن آن مقدار دوباره طرف چپ را بشوید و اگر از سر و گردن باشد باید بعد از شستن آن مقدار، دوباره طرف راست و بعد طرف چپ را بشوید.
- برای آنکه یقین کند هر سه قسمت یعنی سر و گردن و طرف راست و طرف چپ را کاملاً غسل داده باید هر قسمتی را که میشوید مقداری از قسمتهای دیگر را هم با آن قسمت بشوید.
- اگر پیش از تمام شدن غسل، در شستن مقداری از طرف چپ شک کند شستن همان مقدار کافی است ولی اگر بعد از تمام شدن غسل در شستن مقداری از طرف چپ شک کند یا اگر بعد از اشتغال به شستن طرف چپ در شستن طرف راست یا مقداری از آن شک کند یا بعد از اشتغال به شستن طرف راست در شستن سر و گردن یا مقداری از آن شک کند لازم نیست اعتنا کند. مسئله 300 - اگر بعد از غسل ارتماسی بفهمد به مقداری از بدن آب نرسیده، چه جای آن را بداند یا نداند، باید دوباره غسل کند.
- در تیمّم چهار چیز واجب است: اوّل: نیّت. دوّم: زدن کف دو دست بر چیزی که تیمّم به آن صحیح است. سوّم: کشیدن کف هر دو دست به تمام پیشانی از جایی که موی سر میروید تا ابروها. چهارم: کشیدن کف دست چپ به تمام پشت دست راست و بعد از آن کشیدن کف دست راست به تمام پشت دست چپ.
- بعد از شستن صورت باید دست راست و بعد از آن دست چپ را از آرنج تا سر انگشتها بشوید.
- لازم نیست نیّت وضو را به زبان بگوید یا از قلب خود بگذراند ولی باید در تمام وضو متوجّه باشد که وضو میگیرد، به طوری که اگر از او بپرسند چه میکنی بگوید وضو میگیرم. شرط نهم: وضو را به ترتیبی که گفته شد به جا آورد یعنی اوّل صورت و بعد دست راست و بعد دست چپ را بشوید و بعد از آن سر و بعد پاها را مسح نماید، و باید پای راست را پیش از پای چپ مسح کند، و اگر به این ترتیب وضو نگیرد باطل است. شرط دهم: کارهای وضو را پشت سر هم انجام دهد.
- تا انسان می‌تواند بنشیند نباید خوابیده نماز بخواند و اگر نتواند راست بنشیند، باید هر طوری که می‌تواند بنشیند و اگر به هیچ قسم نمیتواند بنشیند، باید به پهلوی راست رو به قبله بخوابد و اگر نمیتواند به پهلوی چپ و اگر آن هم ممکن نیست به پشت بخوابد به طوری که کف پاهای او رو به قبله باشد.
- در غسل ترتیبی نصف عورتین را باید با طرف راست بدن و نصف دیگر را باید با طرف چپ بشوید بلکه بهتر است تمام عورتین با هر دو طرف شسته شود.
- کسی که به میّت نماز میخواند باید رو به قبله باشد، و نیز واجب است میّت را مقابل او به پشت بخوابانند، به طوری که سر او به طرف راست نمازگزار و پای او به طرف چپ نمازگزار باشد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] در غسل ترتیبی می تواند سه بار در آب فرو رود، یک بار به نیت سر و گردن، دیگری به نیت طرف راست و دیگری را به نیت طرف چپ.
- [آیت الله سیستانی] در غسل ترتیبی باید به نیّت غسل بنابر احتیاط لازم اول تمام سر و گردن و بعد بدن را بشوید ، و بهتر آن است که اول طرف راست ، بعد طرف چپ بدن را بشوید ، و تحقق غسل ترتیبی به حرکت دادن هریک از اعضاء سه گانه در زیر آب به قصد غسل بی اشکال نیست ، و احتیاط در اکتفا نکردن به آن است . و اگر عمداً بدن را قبل از پایان یافتن غسل تمام سر و گردن بشوید بنابر احتیاط ، غسل او باطل است .
- [آیت الله بروجردی] کسی که از حرام جنب شده و اگر بخواهد با آب گرم غسل کند عرق میکند، چون عرق او بنا بر احتیاط واجب نجس است، باید با آب سرد غسل کند و اگر آب سرد پیدا نکند یا برای او ضرر داشته باشد، نمیتواند در بیرون آب غسل ترتیبی کند و چنانچه بعد از آن که تمام بدن زیر آب رفت نیت غسل ترتیبی کند و به نیت سر و گردن بدن را حرکت دهد، بعد یک مرتبه به نیت طرف راست و مرتبه دیگر به نیت طرف چپ بدن را حرکت دهد، غسل او صحیح است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در غسل ترتیبی باید به نیّت غسل، اول سر و گردن، بعد طرف راست بعد طرف چپ بدن را بشوید. و اگر عمداً یا از روی فراموشی یا به واسطه ندانستن مسأله به این ترتیب عمل نکند غسل او باطل است.
- [امام خمینی] در غسل ترتیبی باید به نیت غسل، اول سر و گردن، بعد طرف راست،بعد طرف چپ بدن را بشوید. و اگر عمدا یا از روی فراموشی یا به واسطه ندانستن مساله به این ترتیب عمل نکند، غسل او باطل است.
- [آیت الله خوئی] در غسل ترتیبی باید به نیت غسل، اول سر و گردن، بعد بدن را بشوید و بهتر آن است که اول طرف راست، بعد طرف چپ بدن را بشوید و تحقق غسل ترتیبی به حرکت دادن هر یک از اعضاء سه گانه زیر آب به قصد غسل بیاشکال نیست، و احتیاط در اکتفا نکردن به اوست. و اگر عمداً یا از روی فراموشی یا به واسطة ندانستن مساله بدن را قبل از سر بشوید غسل او باطل است.
- [آیت الله نوری همدانی] در غسل ترتیبی باید به نیت غسل ، اول سر و گردن بعد طرف راست ، بعد طرف چپ بدن را بشوید ، و اگر عمدا یا از روی فراموشی یا به واسطة نداستن مساله به این ترتیب عمل نکند ، غسل او باطل است .
- [آیت الله بروجردی] در غسل ترتیبی باید به نیت غسل، اوّل سر و گردن، بعد طرف راست بعد طرف چپ بدن را بشوید و اگر عمداً یا از روی فراموشی یا به واسطهی ندانستن مسأله به این ترتیب عمل نکند، غسل او باطل است.
- [آیت الله وحید خراسانی] در غسل ترتیبی باید به نیت غسل اول سر و گردن بعد بدن را بشوید و بنابر احتیاط واجب اول طرف راست و بعد طرف چپ بدن را بشوید و اگر عمدا یا از روی فراموشی و یا به واسطه ندانستن مساله سر را بعد از بدن بشوید کفایت می کند بدن را دوباره بشوید واگر طرف راست را بعد از طرف چپ بشوید بنابر احتیاط واجب طرف چپ را دوباره بشوید و تحقق غسل ترتیبی به حرکت دادن هر یک از سه عضو زیر اب به قصد غسل محل اشکال است
- [آیت الله وحید خراسانی] در غسل ترتیبی باید به نیت غسل اول سر و گردن بعد بدن را بشوید و بنابر احتیاط واجب اول طرف راست و بعد طرف چپ بدن را بشوید و اگر عمدا یا از روی فراموشی و یا به واسطه ندانستن مساله سر را بعد از بدن بشوید کفایت می کند بدن را دوباره بشوید واگر طرف راست را بعد از طرف چپ بشوید بنابر احتیاط واجب طرف چپ را دوباره بشوید و تحقق غسل ترتیبی به حرکت دادن هر یک از سه عضو زیر اب به قصد غسل محل اشکال است